Republika Grecka zostaje obciążona kosztami

III.2.10.2. Z motywów uzasadnienia wyroku w sprawie C-286/08

88 Zb. Orz. TE [2009] I-00142; tłumaczenie z wersji francuskiej.

153

43. [Pierwszy zarzut] W myśl art. 6 ust. 1 dyrektywy 91/689 państwa członkow-skie opracowują plany gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, które zgodnie z art. 7 ust. 1 dyrektywy 2006/12 określają w szczególności: rodzaj, ilość oraz pochodzenie odpadów przeznaczonych do odzysku lub usunięcia, ogólne wymogi techniczne, wszelkie szczegółowe uzgodnienia dotyczące określonych rodzajów odpadów oraz odpowiednie miejsca lub urządzenia do unieszkodliwiania

47. Co do miejsc lub instalacji unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że plan lub plany gospodarki odpadami, do których opracowania w myśl tego artykułu zobowiązane są właściwe władze państw członkowskich, muszą zawierać albo mapę geograficzną określającą dokładną lokalizację instalacji unieszkodliwiania odpadów albo wystarczająco precyzyjne kryteria lokalizacji umożliwiające właściwym wła-dzom przy wydawaniu zezwolenia z art. 9 dyrektywy 2006/12 ustalenie, czy oceniane miejsce lub instalacja mieszczą się w reżimie gospodarowania wyni-kającym z danego planu (zob. połączone sprawy C-53/02 i C-217/02 Commune de Braine-le-Château, Zb. Orz. TE [2004] I-3251, par. 35).

48. W tym przypadku oczywiste jest, że krajowy plan gospodarki odpadami nie określa geograficznie miejsc i instalacji unieszkodliwiania odpadów niebez-piecznych. Jednakże określa on kryteria lokalizacji odnoszące się: do miejsc co do zasady nadających się do takiego wykorzystania (np. miejsca pozostałe po eksploatacji węgla brunatnego, minerałów, czy też żwiru), do terytorialnego rozmieszczenia wytwarzania odpadów niebezpiecznych, a także do ilości ta-kich odpadów w połączeniu ze znaczeniem zakładu przemysłowego, z które-go one pochodzą.

49. Trybunał orzekł już, że kryteria lokalizacji miejsc unieszkodliwiania powinni więc, tam gdzie jest to stosowne, odnosić się do warunków geologicznych i hydrogeologicznych, do odległości od terenów zabudowanych, wprowa-dzać zakaz budowy instalacji w pobliżu obszarów wrażliwych, jak też brać pod uwagę odpowiednią infrastrukturę, na przykład połączenia drogowe (zob. sprawa Commune de Braine-le-Château, cyt. powyżej, par. 34).

50. Jednakże w niniejszej sprawie, wśród kryteriów lokalizacji miejsc i instalacji unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych nie znalazła się żadna z oko-liczności wskazanych przez Trybunał w par. 34 wyroku w sprawie Commune de Braine-le-Château. W związku z tym należy stwierdzić, że kryteria te nie są wystarczająco precyzyjne, by właściwy organ mógł rozstrzygnąć, czy takie miejsce lub instalacja mieszczą się w reżimie gospodarowania wynikającym z krajowego planu gospodarki odpadami.

52. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że pierwszy zarzut ze skargi Komisji jest zasadny.

57. [Drugi zarzut] Zgodnie z art. 5 dyrektywy 2006/12 państwa Członkowskie są zobowiązane do podjęcia właściwych środków w celu stworzenia odpowied-niej zintegrowanej sieci urządzeń do unieszkodliwiania odpadów, która w świetle tego artykułu, musi umożliwiać Wspólnocie jako całości samowy-starczalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów, a państwom członkow-154

skim stopniowe osiąganie tego celu indywidualnie (sprawa C-494/01 Komisja przeciwko Irlandii, Zb. Orz. TE [2005] I-3331, par. 157).

58. W tym celu państwa członkowskie winny uwzględniać w szczególności naj-lepsze dostępne techniki nie powodujące nadmiernych kosztów, a także wa-runki geograficzne lub potrzebę zastosowania specjalistycznych urządzeń do niektórych typów odpadów, jednocześnie umożliwiającej unieszkodliwianie odpadów w jednym z najbliższych urządzeń, za pomocą najodpowiedniej-szych metod i technologii w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska oraz zdrowia publicznego (sprawa Komisja przeciwko Irlandii, cyt.

powyżej, par. 154).

60. W tych okolicznościach należy stwierdzić, że drugi zarzut ze skargi Komisji jest uzasadniony.

72. [Trzeci zarzut] Należy przypomnieć, że właściwe władze są zobowiązane w zakresie działań tymczasowego składowania zapewniać przestrzeganie obowiązków wynikających z art. 4 dyrektywy 2006/12, który przewiduje w ustępie pierwszym, że państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, że odpady są odzyskiwane lub unieszkodliwiane bez zagrażania zdrowiu ludzkiemu oraz bez stosowania procesów lub metod, które mogłyby szkodzić środowisku. W zakresie, w jakim odpady składowa-ne nawet tymczasowo mogłyby spowodować istotskładowa-ne szkody dla środowiska, należy w istocie uznać, że przepisy art. 4 dyrektywy, które zmierzają do wy-konania zasady przezorności, mają również zastosowanie do działań tymcza-sowego składowania (zob. w tym zakresie połączone sprawy C-175/98 i C-177/98 Lirussi i Bizzaro, Zb. Orz. TE [1999] I-6881, par. 53, oraz sprawę MI.VER i Antonelli, C-387/07, Zb. Orz. TE [2008] I-09597, par. 24).

73. Artykuł 4 ust. 1 dyrektywy 2006/12 nie określa jednakże treści konkretnych działań, które należy podjąć dla zapewnienia, że odpady są unieszkodliwiane w sposób zagrażający zdrowiu ludzi i środowisku. Tym niemniej przepis ten wiąże państwa członkowskie, jeżeli chodzi o zamierzony cel, pozostawiając im zakres swobodnego uznania przy ocenie niezbędności tych środków (zob.

sprawa C-365/97 Komisja przeciwko Republice Włoskiej, Zb. Orz. TE [1999]

I-7773, par. 67; sprawa C-420/02 Komisja przeciwko Republice Greckiej, Zb. Orz.

TE [2004] I-11175, par. 21, sprawa C-135/05 Komisja przeciwko Republice Wło-skiej, Zb. Orz. TE [2007] I-3475, par. 37).

74. W szczególności należy zauważyć, że utrzymywanie się sytuacji niewykony-wania celów z art. 4 tej dyrektywy, zwłaszcza gdy prowadzi ona do istotnej degradacji środowiska w dłuższym okresie bez interwencji właściwych władz, może wskazywać na to, że państwa członkowskie przekroczyły zakres uznania, który przyznaje im ten przepis (zob. sprawa Komisja przeciwko Repu-blice Włoskiej, cyt. powyżej, par. 37).

75. W niniejszej sprawie Republika Grecka nie zaprzecza, że ze względu na brak odpowiedniej zintegrowanej sieci urządzeń do unieszkodliwiania odpadów, odpady niebezpieczne są składowane w miejscach ich wytwarzania przez długotrwały okres. Jak wynika z krajowego planu gospodarki odpadami 600

155

tys. ton odpadów niebezpiecznych w oczekiwaniu na dalsze postępowanie składowane jest w miejscach, które zasadniczo można uznać za skażone.

76. Utrzymywanie się takiej sytuacji przez dłuższy czas prowadzi do znaczącej degradacji środowiska, co stanowi naruszenie art. 4 ust. 1-2 dyrektywy 2006/12.

78. Należy więc stwierdzić, że trzeci zarzut skargi Komisji dotyczący naruszenia art. 4 dyrektywy 2006/12 jest zasadny.

79. W przedmiocie naruszenia art. 8 dyrektywy 2006/12, również wskazywanego przez Komisję w jej skardze, wystarczy wskazać, że Republika Grecka nie przedłożyła żadnych dowodów podważających zarzut Komisji o „tymczaso-wym” składowaniu odpadów. W szczególności ustalone zostało, że władze greckie nie zapewniły, by posiadacz odpadów przekazywał je prywatnemu lub państwowemu punktowi zbierania odpadów bądź przedsiębiorstwu, któ-re wykonuje czynności unieszkodliwiania lub odzyskiwania, lub też by po-siadacz ten odzyskiwał je lub unieszkodliwiał na własną rękę zgodnie z przepisami dyrektywy (zob. sprawa Komisja przeciwko Irlandii, cyt, powyżej, par. 179).

80. Trzeci zarzut skargi Komisji dotyczący naruszenia art. 8 dyrektywy 2006/12 jest więc również zasadny.

III.2.11. Wyrok Trybunału z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie C-297/08 Komi-sja Europejska przeciwko Republice Włoskiej⁸⁹

III.2.11.1. Sentencja wyroku w sprawie C-297/08

1. Nie podejmując w odniesieniu do regionu Kampania wszelkich środków