i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami
Od dnia wejścia w życie u.d.p. określony w art. 2 ust. 1 pkt 1 zakres czynności polegający na udzielaniu porad, opinii i wyjaśnień znacznie się rozszerzył. Początkowo
456 Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 392 z późn. zm.).
457 Ibidem, art. 11 ust. 1 i 2.
458 Ibidem, por. art. 11 ust. 3.
159 doradca podatkowy mógł udzielać podatnikom, płatnikom i inkasentom porad, opinii i wyjaśnień na ich zlecenie lub na ich rzecz, z zakresu ich zobowiązań podatkowych. Na mocy ustawy nowelizującej u.d.p. z dnia 11 kwietnia 2001 r. rozszerzony został zakres tych czynności z zobowiązań podatkowych na obowiązki podatkowe. Ponadto doradca podatkowy nabył uprawnienie do udzielania porad, opinii i wyjaśnień także w odniesieniu do osób trzecich odpowiedzialnych za zaległości podatkowe oraz następców prawnych podatników, płatników i inkasentów. Ostateczny zakres tej czynności został ukształtowany mocą ustawy nowelizującej u.d.p. z dnia 10 czerwca 2010 r. Obecnie doradca podatkowy może udzielać porad, opinii i wyjaśnień podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami. Wykonywanie tych czynności musi mieścić się ramach spraw dotyczących zindywidualizowanych podatników. Jak stwierdził NSA: Udzielenie interpretacji prawa
podatkowego skierowanej do nieograniczonego kręgu adresatów w abstrakcyjnych, oderwanych od zindywidualizowanego podatnika sprawach, nie stanowi czynności doradztwa podatkowego460.
Definicje adresatów czynności określonych w art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. zawiera o.p.461.
Art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. określa też granice wykonywania czynności doradztwa podatkowego na rzecz uprawnionych podmiotów, są nimi sprawy z zakresu obowiązków podatkowych, celnych oraz spraw egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami. Pojęcie obowiązku podatkowego, o którym mowa w analizowanym przepisie, należy rozumieć szerzej niż obowiązek podatkowy zdefiniowany przez art. 4 o.p., ponieważ określone w ustawie o doradztwie podatkowym obowiązki podatkowe
obejmują wszelkie czynności, które podmioty wskazane w przepisach prawa podatkowego zobowiązane są wykonać462. Będą do nich należały np.: obowiązek składania deklaracji
podatkowych, zapłaty zaliczek na podatek, obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych – jako obowiązki podatkowe wynikające z obowiązku podatkowego, o którym mowa w art. 4 o.p., obowiązki rejestracyjne czy obowiązki sporządzania i przekazywania
460 Por. wyrok NSA z dnia 14 października 1999 r., sygn. akt II SA 1005/99, CBOSA, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.
461 Definicję podatnika zawiera art. 7 o.p., płatnika – art. 8 o.p., inkasenta – art. 9 o.p. Kategorie osób trzecich, zakres i formy ich odpowiedzialności za zaległości podatkowe podatnika, płatnika i inkasenta określają art. 107-119 o.p., zaś dotyczące następców prawnych – art. 93-106 o.p.
160 informacji wskazanym w o.p. organom (np. wynikające z art. 82 o.p.) – jako obowiązki podatkowe o szerszym zakresie niż obowiązek podatkowy sensu stricto463.
Pozostałe obowiązki, w obszarze których doradca podatkowy może wykonywać czynności doradztwa podatkowego i w tym w zakresie udzielać porad, opinii i wyjaśnień, to obowiązki celne oraz obowiązki związane z egzekucją obowiązków podatkowych oraz celnych. Regulowane są one odpowiednio: obowiązki celne – w ustawie z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne464, rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającym Wspólnotowy Kodeks Celny465, oraz w wielu krajowych rozporządzeniach wykonawczych, a także rozporządzeniach Komisji, obowiązki związane z egzekucją obowiązków podatkowych oraz celnych – w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji466.
Udzielanie porad, opinii i wyjaśnień stanowi czynność doradztwa podatkowego, której zawodowe wykonywanie u.d.p. zastrzega dla doradców podatkowych, a także adwokatów, radców prawnych i biegłych rewidentów. Oznacza to, że każda inna osoba, która podejmie się wykonywania tej czynności, naraża się na odpowiedzialność karną, zgodnie z art. 81 u.d.p.467.
Czynności doradztwa podatkowego określone w art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. stanowią
signum specificum doradztwa podatkowego. Jak stwierdził TK, wykonywanie tych czynności zostało uznane przez ustawodawcę za istotę doradztwa podatkowego. (…) Pojęcie „doradzanie” w potocznym rozumieniu oznacza właśnie udzielanie porad, opinii i wyjaśnień. Chodzi tu zatem o czynności polegające na opracowaniu pewnej koncepcji czy strategii, na podstawie której podatnik podejmować będzie konkretne działania468.
Czynności te de facto realizowane są, bądź mogą być realizowane w ramach każdej innej czynności doradztwa podatkowego, w każdej z nich można bowiem odnaleźć element doradzania. Zarówno w czynności polegającej na prowadzeniu ksiąg rachunkowych,
463 Szerzej na temat pojęcia „obowiązek podatkowy” i jego znaczenia na gruncie art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. w Rozdziale 4 niniejszej dysertacji, w punkcie 4.1.2. Zmiana zakresu przedmiotowego czynności doradztwa podatkowego.
464 Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 858 z późn. zm.).
465 Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. L 302 z 19.10.1992, s. 1) ostatnio zmienione aktem dotyczącym warunków przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 236 z 23.09.2003, s. 33).
466 Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1619 z późn. zm.).
467 Por. art. 81 u.d.p.
161 ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych, jak i w czynności polegającej na sporządzaniu zeznań i deklaracji podatkowych ustawodawca, określając ich zakres przedmiotowy, posłużył się odpowiednio sformułowaniem „oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie” czy „lub udzielanie im pomocy w tym zakresie” (podmiotom tych czynności). Udzielanie pomocy przy wykonywaniu tych czynności będzie polegało właśnie na udzielaniu porad, opinii czy wyjaśnień dotyczących zarówno przepisów prawnych stanowiących podstawę do prawidłowego wykonania obowiązków ciążących na podatniku, jak i sposobu realizacji tych obowiązków. Podobnie reprezentowanie klienta przed organami administracji publicznej oraz sądami administracyjnymi zazwyczaj jest poprzedzone konsultacjami z klientem, w wyniku których doradca podatkowy udziela porad, opinii czy wyjaśnień, w których przedstawia swoje stanowisko co do zasadności podejmowania określonych działań, szans ich powodzenia czy związanych z nimi ryzyk oraz sugeruje wybór najkorzystniejszego dla klienta rozwiązania. Od udzielenia porady, opinii czy wyjaśnienia oraz argumentów w nich przedstawionych podatnik często uzależnia nawiązanie dalszych relacji z doradcą podatkowym, w tym w roli pełnomocnika.
Jak zauważył H. Dzwonkowski, zróżnicowanie czynności doradztwa podatkowego
określonych w art. 2 ust. 1 pk1 u.d.p. na porady, opinie i wyjaśnienia może sugerować, że podział ten może mieć znaczenie ze względu na charakter prawny, treść, formę oraz zakres odpowiedzialności doradcy podatkowego, związany z wykonywaniem jednego z tych rodzajów czynności. Każda z tych czynności może mieć ponadto niejednakowy wpływ na postępowanie adresata (usługobiorcy) oraz na wynikające z nich konsekwencje469.
Przepisy u.d.p. ani inne przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęć „opinia”, „porada”, „wyjaśnienie”. Zgodnie z językowym znaczeniem tych zwrotów opinia to
przekonanie o czymś, pogląd na jakąś sprawę, a także orzeczenie specjalisty na jakiś temat470, porada to udzielanie komuś rady; też: to, co się komuś zaleca jako środek na coś, rada471, natomiast wyjaśnienie to uwagi wyjaśniające rzecz niezrozumiałą, a
wyjaśnić – wyjaśniać, to uczynić coś zrozumiałym oraz podać powody, motywy472. Biorąc pod uwagę językowe znaczenie zwrotu „opinia”, należy przyjąć, że opinia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 u.d.p. wyraża pogląd, stanowisko doradcy podatkowego
469 H. Dzwonkowski, Ustawa o doradztwie podatkowym…, s. 42.
470 Słownik Języka Polskiego, www.sjp.pwn.pl.
471 Słownik Języka Polskiego, www.sjp.pwn.pl.
162 w danej sprawie, nie jest jednak sugestią, którą doradca poleca przy rozstrzygnięciu sprawy. W literaturze pojęcie „opinia” definiowane jest w kontekście opinii prawnej, niemniej definicje te mogą stanowić odniesienie także do opinii sporządzanych przez doradców podatkowych. Przez opinię prawną można rozumieć profesjonalny i specjalistyczny tekst prawniczy sporządzony na zlecenie (bądź polecenie – jeżeli sporządzana jest w ramach stosunku pracy) w celu wyjaśnienia określonego zagadnienia
bądź problemu. Stanowi ona, co do zasady, przedstawione na piśmie, rozwinięte i uargumentowane stanowisko upoważnionej osoby, zawierające ocenę prawną danego stanu faktycznego lub problemu473. W opiniach prawnych udzielający jej nie tylko informuje o obowiązujących w danym stanie faktycznym przepisach prawnych, ale też dokonuje własnej interpretacji tych przepisów i w zależności od wyników oceny danych uregulowań prawnych opiniuje, jakie zachowanie w danej sytuacji będzie dla klienta najkorzystniejsze474.
Sporządzenie przez doradcę podatkowego opinii powinno być dokonane z dochowaniem należytej staranności wymaganej dla zawodowego charakteru wykonywanej usługi, stąd też opinia zawsze powinna przedstawiać wszechstronną, wnikliwą i całościową analizę sprawy, a sporządzający ją doradca powinien wykorzystać swoją wiedzę, umiejętności i znajomość rzeczy. O wartości opinii decyduje bowiem jej przydatność dla klienta, który chce pozyskać informację o przysługujących mu prawach bądź ciążących na nim obowiązkach, a także o ewentualnej odpowiedzialności wynikającej z podjęcia bądź zaniechania określonych działań, tak aby mógł wybrać najkorzystniejszą dla niego decyzję podatkową. Udzielenie porad, opinii czy wyjaśnień dotyczących obowiązków podatkowych oraz celnych ma doprowadzić do prawidłowej, zgodnej z prawem realizacji tych obowiązków przez podatnika, z zachowaniem zasady ponoszenia ciężarów podatkowych w wysokości wynikającej z przepisów prawa podatkowego (nie mniejszej ani nie większej). Służy to ochronie prawa własności podatnika, o której mowa w art. 64 Konstytucji, jak i realizacji wynikającego z poszczególnych ustaw podatkowych prawa do zapłaty podatku w wysokości wynikającej z tych przepisów.
473 M. Dąbrowski, J. Juchniewicz, D. Lis-Staranowicz (red.), Polskie prawo konstytucyjne. Materiały,
kazusy i orzecznictwo, Warszawa 2012, s. 13.
474 M. Nizołek, Struktura i zasady sporządzania opinii prawnych, „Edukacja Prawnicza” 2009, nr 12, nr 12 z 2009 r.
163 Opinię sporządza się głównie na podstawie stanu faktycznego bądź zaistniałego (albo przyszłego) problemu przedstawionego przez klienta. W każdym przypadku doradca podatkowy jest uprawniony (a nawet zobowiązany, w szczególności gdy działa jako pełnomocnik) do podjęcia czynności zmierzających do ich wnikliwego wyjaśnienia475. Zazwyczaj informacje o stanie faktycznym bądź problemie klient przekazuje doradcy podatkowemu ustnie. Przedstawione w ten sposób informacje mogą okazać się niewystarczające dla sporządzenia dobrej opinii. Z tego powodu doradca podatkowy powinien ściśle współpracować z klientem i dążyć do pozyskania dodatkowych wyjaśnień oraz niezbędnych dokumentów (np. ksiąg podatkowych i ewidencji podatkowych, decyzji podatkowych, uzyskanych przez klienta interpretacji indywidualnych czy orzeczeń sądowych, zawartych umów itp.). Może się okazać, że przedstawione przez klienta informacje będą wymagały ich zweryfikowania, a czasem udowodnienia ich prawdziwości, co jest niezwykle istotne dla dalszych etapów sporządzania opinii. Poprawne ustalenie stanu faktycznego pozwala bowiem na wybór właściwych przepisów prawnych, które będą stanowiły podstawę do wskazania metody rozwiązania opiniowanego problemu. Opinia musi spełniać wymagania starannego działania doradcy podatkowego, stąd też musi być sporządzona zgodnie z obowiązującym prawem, a także odnosić się do wydanych w tym zakresie interpretacji ogólnych i indywidualnych, uwzględniać dotychczasowe orzecznictwo oraz stanowisko doktryny dotyczące opiniowanej sprawy. Ważne jest także, aby doradca podatkowy nakreślił w opinii warianty możliwych rozwiązań, które mogą znaleźć zastosowanie u klienta, a także wskazał ewentualne ryzyka podjęcia (bądź zaniechania) określonych działań dla interesów, a także praw i obowiązków jej adresata. Opinia powinna także zawierać przedstawienie stanowiska doradcy podatkowego, tak aby klient na jej podstawie mógł podjąć najkorzystniejszą decyzję co do działań prawnych czy gospodarczych, a w konsekwencji podatkowych.
Z punktu widzenia ochrony zarówno doradcy podatkowego, jak i klienta istotne jest zawarcie w opinii pouczeń bądź zastrzeżeń, które mogą dotyczyć np. określenia stanu prawnego, w którym opinia jest aktualna, oraz zastrzeżenia integralności opinii. Chroni to obie strony przed zbyt swobodnym korzystaniem z opinii przez klienta w przyszłości. W przypadku, gdy na podstawie opinii będą mogły być podejmowane decyzje, dla
164 wykonania których prawo zakreśla terminy, należy wskazać, kiedy one upływają, i pouczyć klienta o skutkach zarówno podjęcia, jak i zaniechania tych działań.
Ponieważ opinia nie wiąże klienta co do wniosków w niej zawartych, podmiot na rzecz którego została sporządzona, powinien mieć świadomość jej charakteru prawnego. Opinia, nawet najlepsza, nie może bowiem gwarantować, że zawsze zostanie uwzględniona przy rozstrzyganiu sprawy476. Jak stwierdził NSA, opinia – zgodnie ze
swoją naturą – nie potwierdza żadnych faktów, a jedynie przedstawia pewien pogląd prawny. W związku z powyższym, opinia nie spełnia warunków dowodu (…) może być natomiast traktowana jak rozwiniecie argumentacji przedstawionej przez stronę477. W praktyce jednak ze względu na autorytet sporządzającego – profesjonalistę – oraz wagę zawartej w opinii argumentacji klient często postępuje zgodnie z zaleceniami w niej zawartymi. O wartości i przydatności dla klienta opinii decydują zatem kompetencje i umiejętności doradcy podatkowego, który ją sporządził.
Porada, w przeciwieństwie do opinii, zawiera wskazówki co do sposobu rozstrzygnięcia sprawy, wiąże się z elementem rezultatu, czyli przejęciem przez doradzającego bezpośrednio lub pośrednio odpowiedzialności (w całości lub części) za sposób jej wykonania przez tego, komu się doradza. Jest nastawiona na określony cel i zmierza w kierunku jego osiągnięcia478. Jak zauważył NSA, świadczenie usługi
doradztwa należy postrzegać jako wykorzystanie swojej wiedzy, znajomości rzeczy poprzez wskazywanie najlepszych, najskuteczniejszych rozwiązań do ich zastosowania do danego problemu479. Wskazywanie najlepszych, najbardziej optymalnych rozwiązań oraz
sugerowanie odbiorcy zastosowania się do porady, postrzegane jest jako wypełnienie usługi doradztwa. Tak więc doradztwo jest udzieleniem fachowych zaleceń, porad,
zwłaszcza ekonomicznych480. Wykorzystanie zaproponowanej przez doradcę
podatkowego porady uzależnione jest wyłącznie od podmiotu, na rzecz którego została udzielona. Jednakże sposób sformułowania porady, zawarcie w jej treści licznych zastrzeżeń i warunków pomaga podmiotowi, na rzecz którego została sporządzona, podjąć ostateczną i najbardziej racjonalną decyzję481.
476 H. Dzwonkowski, Ustawa o doradztwie podatkowym…, s. 42.
477 Postanowienie NSA z dnia 10 września 2005 r., sygn. akt FSK 1973/04, CBOSA, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.
478 W. Modzelewski, R. Janiec, Komentarz do ustawy…, s. 16.
479 Por. wyrok NSA z dnia 10 lutego 2014 r., sygn. akt I FSK 1441/13, CBOSA, www.orzeczenia.nsa.gov.pl, a także wyrok TK z dnia 22 maja 2007 r., sygn. akt K 42/05, OTK ZU nr 6A/2007, poz. 49.
480 Ibidem.
165 Forma udzielenia porady może być pisemna i ustna. Ta druga najczęściej ma zastosowanie w przypadku pojawienia się problemów związanych z bieżącą działalnością podatnika, np. dotyczących sposobu zaksięgowania dowodów księgowych, zaliczenia danego kosztu do kosztów uzyskania przychodów, akceptacji przygotowanego przez podatnika pisma bądź wskazanie w nim błędów itp.
Wyjaśnienie, podobnie jak opinia, stanowi przekazanie określonych informacji lub przemyśleń na temat wskazany przez zlecającego482. Dotyczy ono w szczególności
znaczenia przepisów (pojęć, zwrotów terminów użytych w przepisach prawa) lub znaczenia danego sposobu postępowania w kontekście obowiązującego prawa483.
Wyjaśniający z reguły nie bierze odpowiedzialności za sposób wykorzystania jego wiedzy484.
Doradca podatkowy czynności polegające na udzielaniu porad, opinii i wyjaśnień może wykonywać zarówno w fazie poprzedzającej postępowanie podatkowe, jak i w tym postępowaniu. Z tego powodu należy zwrócić uwagę na rolę, jaką może on spełnić, dostarczając podatnikowi informacji o obowiązujących przepisach prawa i ich wykładni, szczególnie w kontekście niestabilności, braku przejrzystości prawa podatkowego i związanych z tym licznych wątpliwości interpretacyjnych. Prawidłowe wywiązywanie się z ciążących na podatniku obowiązków wymaga dostarczenia mu wiarygodnych informacji o prawie oraz o sposobie jego stosowania. Prawo do informacji jest jednym z podstawowych praw podatnika. Jest to prawo o charakterze zarówno procesowym, jak i materialnym.
W toku postępowania podatkowego prawo to realizuje się głównie na podstawie art. 121 § 2 o.p., na mocy którego strony postępowania mogą żądać od organu podatkowego prowadzącego postępowanie udzielenia informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania. Oznacza to, że prawo do informacji w tym postępowaniu jest ograniczone, urzeczywistnia się z chwilą wszczęcia postępowania i trwa do chwili jego zakończenia. Ponadto sposób sformułowania tej zasady znacznie ogranicza prawo strony do uzyskania informacji w toku postępowania i de facto wskazuje, że ustawodawca dopuszcza w
prowadzonym przez organy podatkowe postępowaniu możliwość powoływania się na
482 W. Modzelewski (red.), Komentarz do ustawy o doradztwie podatkowym, Warszawa 2001, s. 10.
483 H. Dzwonkowski, Ustawa o doradztwie podatkowym…, s. 43.
166
paremię ignorantia iuris nocet dla uzasadnienia podejmowanych czynności i decyzji485. Organ podatkowy nie jest bowiem zobowiązany do udzielania informacji dotyczących przepisów, które wprawdzie pozostają w związku z przedmiotem postępowania, ale nie są przepisami podatkowymi486, nie ma także obowiązku informowania o okolicznościach faktycznych, które mogą mieć wpływ na wynik postępowania. Ponadto organ podatkowy obowiązany jest do udzielenia niezbędnych informacji i wyjaśnień pozostających w związku z przedmiotem postępowania, co można interpretować jako prawo organu do
selekcji informacji udzielanych podatnikowi487.
W doktrynie dominuje jednak pogląd, że udzielanie niezbędnych informacji i wyjaśnień należy odróżnić od prowadzenia doradztwa podatkowego jako profesjonalnej usługi świadczonej przez doradców podatkowych. Pełną informację podatnik może zasięgnąć u doradcy podatkowego, zaś organy podatkowe w myśl art. 121 § 2 o.p. nie tylko nie są zobowiązane do wykonywania takiej obsługi, ale i nie powinny tego czynić488. Wskazuje to na szczególną rolę doradców podatkowych jako dostarczycieli podatnikom informacji o prawie i sposobie jego stosowania, zarówno poza fazą postępowania podatkowego, jak i w jego trakcie. W ostatnim przypadku rola ta będzie miała charakter uzupełniający w odniesieniu do informacji udzielanych podatnikowi przez organ podatkowy, w szczególności co do przepisów niebędących przepisami podatkowymi, okoliczności faktycznych oraz informacji i wyjaśnień niemieszczących się w zakresie niezbędnych, a pozostających w związku z przedmiotem postępowania. Pozwoli to podatnikowi na lepsze zrozumienie istoty spraw związanych z przedmiotem postępowania, a w konsekwencji na podjęcie najbardziej racjonalnych decyzji pozwalających na ochronę jego praw.
Prawo podatnika do informacji w fazie poprzedzającej postępowanie podatkowe realizowane jest poprzez wydawanie interpretacji ogólnych oraz interpretacji indywidulnych489. Oba rodzaje interpretacji różnią się zasadniczo m.in. co do ich celu i
funkcji, a także ich zakresu przedmiotowego. Różnice te dotyczą także inicjowania procesu oraz procedury ich dokonywania490.
485 L. Etel (red.), Prawo podatkowe…, s. 229.
486 A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki…, s. 332.
487 C. Kosikowski, H. Dzwonkowski, A. Huchla, Ustawa ordynacja podatkowa…, s. 362-363.
488 Ibidem, s. 363, oraz S. Presnarowcz, Komentarz do art. 121 [w:] J. Brolik, „Ordynacja podatkowa, komentarz”, LEX 2013.
489 Art. 14a-14s o.p.
490 E. Ambrożej, Interpretacje ogólne przepisów prawa podatkowego w świetle nowej regulacji art. 14a
167 Interpretacje ogólne wydaje MF, działając z urzędu lub na wniosek zainteresowanego w celu zapewnienia jednolitości sposobu stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej. Stanowią one
rozstrzygnięcie abstrakcyjnego problemu, który wystąpił w zakresie stosowania prawa podatkowego491. Interpretacje indywidualne wydawane są przez MF oraz stosownie do ich właściwości przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa. Interpretacja indywidualna zgodnie z art. 14b o.p. wydawana jest na pisemny wniosek zainteresowanego, w jego indywidualnej sprawie, który może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. Jednakże przedmiotem tego wniosku nie mogą być przepisy prawa podatkowego regulujące właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej492. Interpretacja indywidualna co do zasady dotyczy konkretnej sytuacji podmiotu znajdującego się w określonym stanie faktycznym493.
O wydanie takiej interpretacji może zwrócić się nie tylko podmiot o statusie podatnika, ale każdy zainteresowany494, czyli osoba, która chce uzyskać wiedzę o
stanowisku organów podatkowych o takich stanach faktycznych, które spowodowały lub mogą spowodować dla tej osoby skutki prawne na gruncie szeroko rozumianego prawa
491 L. Etel (red.), Prawo podatkowe…, s. 216-217.
492 Regulacja, obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. Została dodana do o.p. na mocy ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (art. 14b § 2a).
493 W wyniku nowelizacji o.p. od 1 stycznia 2016 r. wprowadzona została możliwość wystąpienia z tzw. wnioskiem wspólnym (art. 14s o.p.). Może z nim wystąpić dwóch lub więcej zainteresowanych uczestniczących w tym samym zaistniałym stanie faktycznym albo mających uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym. Zainteresowani wydaniem interpretacji indywidualnej muszą wskazać we wniosku jeden podmiot, który jest stroną postępowania w sprawie wydania interpretacji. Ponadto zobligowani są (każdy indywidualnie) do złożenia oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe