Współczesny kształt pomocy brytyjskiej

We współczesnych relacjach Wielkiej Brytanii z krajami rozwijającymi się, państwa liczące na wsparcie zobligowane są do redukcji ubóstwa i wprowadzanie dobrego zarządzania publicznego a w zamian za to mogą oczekiwać długoterminowego zobowiązania się rządu brytyjskiego (poprzez DFID) do pomocy, większych funduszy oraz większej elastyczności w dostępie do zasobów (Barder, 2005, s.17). Zgodnie z raportami, Brytyjczycy mogą dokonać

85 jedynie skromnej zmiany działając na własną rękę, ale współpracująca społeczność międzynarodowa jest w stanie znacznie więcej osiągnąć. Zapoczątkowało to bardziej pozytywny obraz potrzeby bliskiej współpracy z innymi donatorami. Przygotowując wiele dokumentów z zakresu polityki rozwojowej na podstawowe tematy rozwojowe, a także współpracując z innymi instytucjami, brytyjskie DFID stało się bardzo wpływowe na arenie międzynarodowej w kontekście polityki rozwojowej.

Dobrym przykładem rosnącej roli brytyjskiego departamentu ds. rozwoju międzynarodowego oraz efektywnej współpracy pomiędzy rządami innych donatorów w zakresie rozwoju było założenie w 2001 r. Globalnego Funduszu Zapobiegania Konfliktom (ang. the Global Conflict Prevention Pool) oraz Afrykańskiego Funduszu Zapobiegania Konfliktom (ang. the Africa Conflict Prevention Pool). Głównym celem obu funduszy było łączenie w jednym miejscu zasobów Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz DFID, pozwalającego na bardziej strategiczne podejście do redukowania konfliktów. Budżet obu instytucji wynosił około 300 mln USD rocznie.

Inicjatywa związana z tymi funduszami miała sprzyjać krzewieniu się nowego sposobu zarządzania publicznego (ang. new governance) oraz systemów sprawiedliwości, rozbrojenia militarnego, demobilizację oraz reintegrację żołnierzy w społeczeństwie oraz rozwój alternatywnych środków utrzymania dla nich i ich rodzin. Znaczna część środków z funduszy była wydawana na konsultacje i inne nie kapitałowe wsparcie dla wymienionych wcześniej podmiotów. Ewaluacja dokonana po czasie pokazała, że wspólne wykorzystywanie funduszy znacznie lepiej wspierało współpracę pomiędzy ministerstwami, szczególnie na poziomie Londynu. W obszarze polityki zarówno w krajach rozwijających się jak i siedzibie rządu brytyjskiego formalna i nieformalna koordynacja oraz wymiana informacji była efektywniejsza (Austin, 2004, s.1-6). Po sukcesie obu funduszy w polepszaniu między departamentowej koordynacji i łączenia polityki rozwojowej przez rząd, podjęto decyzję o utworzeniu między departamentowej jednostki w celu koordynacji prac rekonstrukcyjnych w regionach powojennych.

Parlament brytyjski w 2002 r. po dwóch latach prac uchwalił ustawę o rozwoju międzynarodowym (ang. the International Development Act), która zastąpiła ustawę o zagranicznej współpracy na rzecz rozwoju (ang. the Overseas Development Cooperation Act) z 1980 r. Dzięki temu ustawowo uznano za główny cel "zrównoważenie rozwoju lub wspieranie dobrobytu ludzi oraz przyczynianie się do redukcji ubóstwa" (International Development Act, 2002). W ustawie przewidziano wyjątki w odniesieniu do m.in. brytyjskich terytoriów zamorskich czy pomocy humanitarnej. Niniejszy akt prawny spowodował, że

86 wiązanie pomocy z zakupem brytyjskich dóbr i usług stało się nielegalne, jakkolwiek społeczność międzynarodowa zaleciła niewiązanie pomocy znacznie wcześniej.

DFID kierując się zasadą stosunku ceny do jakości (ang. value for money) zwiększał proporcję zasobów przekazywanych do bardzo biednych krajów oraz przykładał większą wagę do kontroli decyzji o przyznawaniu pomocy (Barder, 2005, s.19). Niedawno powstały departament, kładł szczególny nacisk na pomoc krajom rozwijającym się w osiągnięciu Milenijnych Celów Rozwoju. Wynikało to z dwojakich uwarunkowań. Po pierwsze sprzyjało skuteczniejszemu wykorzystywaniu przez kraje rozwijające się środków pomocowych. Dzięki temu wyeliminowano stosowanie pomocy dla wspierania brytyjskiego eksportu lub innych strategii, które przez lata redukowały efektywność programów pomocowych. Poprzez ustalenie jednej jasnej misji, ministrowie oraz ważni urzędnicy mogli zwiększać zainteresowanie kwestią rozwoju wśród pracowników niższego szczebla i nie poświęcać swojej uwagi na inne drobne kwestie tylko pobocznie związanych z rozwojem czy redukcją ubóstwa. Pobudki te jak widać miały sprzyjać lepszemu zarządzaniu programami pomocowymi.

Zgodnie z analizami przygotowywanymi przez ekonomistów z Banku Światowego pomoc ma większe przełożenie na wzrost gospodarczy, jeżeli jest wydawana na kraje z dużą liczbą biednych ludzi (jak również w krajach z lepszymi rządami) (Collier, Dollar, 2002, s. 1475-1500). Departament ds. międzynarodowego rozwoju przyjął też taką alokację nie tylko ze względu na zmianę dotychczasowego podejścia, ale przede wszystkim na przesunięcie globalnej alokacji zasobów rozwojowych na aspekty powiązane z realizacją MCR. Od 2002 r. razem ze Skarbem Państwa postanowiono zwiększyć z 78 do 90% środków przeznaczanych w ramach pomocy bilateralnej do krajów z niskim dochodem (Poate, Barnett, 2003). Zobowiązanie to stało się znane jako zasada "90-10". Z kolei w 2003 r. DFID opublikował techniczną analizę, która prezentowała rezultaty badań nad efektywnością pomocy by przewidzieć, gdzie wydawać pieniądze, aby miało to największy wpływ na pomaganie ludziom w przezwyciężaniu ubóstwa. Bazowała ona na dochodzie kraju odbiorcy, populacji, zakresie ubóstwa oraz jakości rządzenia (Dyer i in., 2003, s. 16-23).

Po zamachach terrorystycznych w Stanach Zjednoczonych z 11 września 2001 r., Wielka Brytania zmienia nieco kurs swojej polityki zagranicznej. Więcej uwagi zaczęto poświęcać identyfikowaniu i wspieraniu "państw słabych i upadających" oraz wykluczaniu okoliczności, które mogą sprzyjać rekrutowaniu osób i organizowaniu akcji terrorystycznych (Cawley, 2015,s. 549; Heppell, 2017, s. 895). DFID swoje stanowisko w tej sprawie określiło w specjalnym dokumencie traktującym o kształcie polityki z 2005 r. Stało się tak po części

87 dlatego, że na mocy ustawy o rozwoju międzynarodowym z 2002 r., ministerstwo nie mogło stosować pomocy rozwojowej do finansowania programów, których głównym założeniem było walczenie z zagrożeniem dla Wielkiej Brytanii oraz światowego bezpieczeństwa (Fighting poverty to build a safer world. A strategy for security and development, 2005).

Na mocy nowej strategii DFID mogło poświęcać więcej uwagi na konflikty i kraje, które odpowiadają za regionalne bezpieczeństwo. Podjęto się zobowiązania rozszerzania bezpieczeństwa i dostępu do programów sprawiedliwości. Skoncentrowano się ponadto na ukierunkowaniu działań związanych z zarządzeniem na promowanie odpowiedzialności, która bezpośrednio wpływa na wzrost bezpieczeństwa. Zwiększono dodatkowo wysiłki mające na celu zredukowanie konfliktów poprzez tworzenie specjalnych funduszy na zapobieganie konfliktom, a także zachęcano do większej transparentności w obszarze płatności za wydobywanie zasobów naturalnych (Barder, 2005, s.20).

Jednym ze zobowiązań politycznych Partii Pracy było odwrócenie tendencji spadkowej całkowitych wydatków na pomoc, tak aby w końcu osiągnąć zadeklarowany w ramach ONZ odsetek 0,7% PNB (Resolution adopted by the General Assembly 2626. International Development Strategy for Second United Nations Development Decade, 1970). Odkąd Zgromadzenie Ogólne ONZ, przyjęło zobowiązanie zdefiniowane w sposób mierzalny, Brytyjczycy wielokrotnie deklarowali, że je osiągną, jednak bez podawania konkretnej daty. Chociaż Wielka Brytania to jeden z niewielu członków Komitetu Pomocy Rozwojowej przy OECD, którzy zobowiązali się do zwiększania wolumenu pomocy rozwojowej i podnoszenia odsetka ODA/PNB przez wiele lat była daleka do jego osiągnięcia. Reformowanie pomocy rozwojowej realizowanej przez Wielką Brytanię miało na celu wzmocnienie wpływu pomocy na redukcję ubóstwa zarówno poprzez przyznawanie pomocy z ukierunkowaniem na kraje, gdzie to ludzie (niekoniecznie państwo) byli ubodzy oraz ze względu na skuteczność z jaką owa pomoc została wykorzystana. Miało to bezpośredni związek z realizacją działań na rzecz MCR. W 2003 r. departament ds. rozwoju oszacował, że marginalna rola 1 USD wydanego na pomoc, wzrosła czterokrotnie w porównaniu z 1990 r., zaznaczając jednocześnie, że mogła mieć na to wpływ znaczna zmiana wielkości pomocy oraz polepszenie się jakości zarządzania w krajach rozwijających się (Barder, 2005, s.26). Jako efekt ulepszeń alokacji pomocy, DFID obliczyło, także że wzrosła liczba ludzi, którzy przestali być biedni dzięki wykorzystaniu przez Brytyjczyków 1 mln USD więcej niż wynosi średnia dla pozostałych donatorów (Dyer i in., 2003, s.21).

We współczesnej polityce Wielkiej Brytanii, C. Cumming wyróżnia dwa etapy: przed i po 2001 r. Odwołuje się to bezpośrednio do zamachu terrorystycznego na wieże World

88

Trade Center, od kiedy to terroryzm stał się bardzo realnym zagrożeniem. W fazie przed

zamachem Londyn wobec np. Afryki przejawiał multilateralizm stosunków i rosnącą skłonność do interwencji w sprawy wewnętrzne. Możliwe było to poprzez zastosowanie zasady warunkowości politycznej czy dążeniem do zapobiegania konfliktom (Cumming, 2005, s. 56). Multilateralizm przejawiał się tym, że Wielka Brytania chętnie korzystała z mechanizmów w ramach Unii Europejskiej czy Banku Światowego (w tym w kontekście pomocy rozwojowej). Miało to sprzyjać nie wiązaniu bezpośrednio interesu afrykańskiego i brytyjskiego. Równie chętnie wykorzystywano możliwości, jakie dawała grupa G8 by podkreślać niezależność w stosunkach Wielkiej Brytanii. Faza druga nastawiona była na działania mające szerzyć pokój i zapobieganie aktom terroru, co stało się niejako priorytetem wszystkich wysoko rozwiniętych państw. Wpisuje się to w koncepcję zapobieganiu problemów u źródła. Wszelkie działania mające na celu rozwiązywanie konfliktów na terenach zagrożonych m.in. Bliskim Wschodzie pomagają zapobiegać rozprzestrzenianiu się terroryzmu na inne kontynenty i unikać zamachów.

Pamiętać przy tym wszystkim należy o tym, że efektywność pomocy nie wynika tylko z faktu, dokąd ona trafia, ale także w jaki sposób jest wykorzystywana. Zmiany w pomocy rozwojowej kształtowane były w sposób mający sprzyjać efektywności, ale jednocześnie efekty pomocy stawały się coraz bardziej trudne do zmierzenia. Niełatwo było oddzielić, jaka faktycznie zmiana dokonała się ze względu na przekazanie nowej puli środków a w jakim stopniu kumulacja innych wydarzeń miała wpływ na poprawę sytuacji w krajach rozwijających się. Trudność sprawiało ponadto określenie efektywności kosztowej pomocy świadczonej przez donatorów. Problem ten nie dotyczył tylko Wielkiej Brytanii, ale także innych donatorów Komitetu Pomocy Rozwojowej.

Rząd brytyjski podjął celowe starania, aby pracować z innymi donatorami a tym samym wykorzystać wpływ brytyjskiego wkładu w rozwój. Od 1997 r. świadomie odsuwano podkreślanie własnego wkładu w poszczególne programy, a skoncentrowano się na aspekcie przyczyniania się do poprawy sytuacji w krajach rozwijających się. Po części zmiana ta miała na celu zwiększenie możliwości w całym systemie międzynarodowym, z udziałem innych podobnie myślących donatorów. Jednym z przykładów zwiększania skłonności rządu brytyjskiego do przekazywania pomocy za pośrednictwem kanału wielostronnego było zwiększenie efektywności tego źródła przy wykorzystaniu możliwości Banku Światowego. Wielka Brytania wielokrotnie dawała więcej (wyższy odsetek) pomocy za pośrednictwem pomocy wielostronnej niż wynosiła średnia dla krajów zrzeszonych w DAC OECD. Niemal cała pomoc była przekazywana w celu wspierania projektów i programów prowadzonych

89 przez lub z udziałem innych donatorów, szczególnie Banku Światowego uważanego za instytucje mającą znaczący wpływ na poprawne wykorzystanie zasobów pomocowych.

Dzięki działaniom DFID, brytyjska polityka rozwojowa od początku nowego tysiąclecia może być uznana za bardziej transparentną. Krajowe plany pomocowe przygotowywane na bazie ministerialnych programów były publikowane i podawane do wiadomości publicznej. Większość dokumentów projektowych została udostępniona poprzez bazy danych na specjalnej stronie internetowej dotyczącej działań na rzecz rozwoju41.

W kontekście brytyjskiej polityki rozwojowej oraz Partii Pracy, która w kluczowy sposób wpłynęła na kształt instytucjonalny pomocy należy wspomnieć również o drażliwych relacjach z wieloma organizacjami pozarządowymi (NGOs). Minister stojąca na czele DFID uważała, że NGOsy zajmujące się kwestiami rozwoju oraz środowiska miały plany, które nie pomagały krajom rozwijającym się na czerpanie korzyści z globalizacji oraz twierdziła, że finansowanie tych instytucji jest "krótkoterminowym politycznym rozproszeniem" (Short, 2004, s. 81).

H. White zgadza się ze stwierdzeniem J. Tomlinson’a42, o ciągłości debaty na temat pomocy rozwojowej w zakresie jej wzorca i dystrybucji nie tylko na przestrzeni lat 1958-1971, ale i później. Stanowisko swoje argumentuje tym, że ciągłość była znacznie większa niż zmienność brytyjskiej polityki pomocowej na przestrzeni lat i było to niezależne od tego, która parta była przy władzy (White, 1998, s. 152). Najbardziej kompleksowa jak dotąd ocena brytyjskiej pomocy rozwojowej od końca II wojny światowej do 2000 r. stanowi, że publiczna debata na temat pomocy w Wielkiej Brytanii nie miała istotnego znaczenia (Ireton, 2003, s. 2-3). W praktyce jednak polityka rozwojowa w wykonaniu Wielkiej Brytanii uległa na przestrzeni lat znacznej zmianie ze względu na zmiany polityczne w kraju, bo spór na temat rozwoju występuje nie tylko między torysami a laburzystami, ale i wewnątrz tych partii (Clarke, 2018, s. 20). Nie da się ukryć, że w latach 2003-2010 polityka na rzecz rozwoju stała się bardziej kontrowersyjna w kontekście brytyjskim i tego co działo się na Wyspach Brytyjskich oraz dawało to podwaliny pod znaczącą zmianę kursu politycznego w latach 2010-2016.

DFID po roku 2003 r. współpracował z Biurem Spraw Zagranicznych i Wspólnoty Narodów (ang. the Foreign and Commonwealth Office) oraz Ministerstwem Obrony w celu wsparcia rekonstrukcji powojennych w Iraku. Działo się to dzięki wykorzystaniu między

41 https://www.developmentgateway.org

42 Tomlinson, H. (2003). Commonwealth, the Balance of Payments and the Politics of International Poverty: British Aid Policy, 1958-1971. Contemporary European History, vol.12, iss.4, s.413

90 departamentowych struktur, Globalnego Funduszu Zapobiegania Konfliktom (ang. the Global

Conflict Prevention Pool) a od 2005 r. z wykorzystaniem Jednostki ds. Odbudowy

Pokonfliktowej (ang. the Post-Conflict Reconstruction Unit), do której od 2007 r. dołączyła Jednostka ds. Stabilizacji (ang. the Stabilisation Unit). Pomijając kwestię Iraku, rząd Partii Pracy tamtego okresu z powodzeniem używał polityki rozwojowej mając na celu utrzymanie kontroli nad centralnym punktem brytyjskiej polityki zagranicznej. Po trzecich wygranych z rzędu wyborach parlamentarnych, laburzyści zobowiązali się osiągnąć cel 0,7% dochodu narodowego przeznaczanego na pomoc rozwojową do 2013 r. Dwie białe księgi (z 2006 r. i 2009 r.) zatytułowanie „Wyeliminowanie światowego ubóstwa” dały bardziej szczegółowy wyraz ewolucji polityki rozwojowej. Określiły szereg działań dotyczących globalnych wyzwań takich jak zmiana klimatu, reforma instytucji międzynarodowych i walka z korupcją, dobre zarządzanie w krajach rozwijających się (Clarke, 2018, s. 23-24).

W 2010 r. po 13 latach rządów Partii Pracy wybory wygrała Partia Konserwatywna. W swoim manifeście z tego samego roku zobowiązała się do zachowania oddzielnego departamentu ds. rozwoju jak również podjęcia działań na rzecz osiągnięcia wysokości 0,7% PKB przekazanego na pomoc rozwojową do 2013 r., wspierając tym samym realizację Milenijnych Celów Rozwoju. Co więcej zachowano zasadę niewiązania pomocy z interesem handlowym (Conservatives, 2010, s.117). Nie bez znaczenia dla powodzenia brytyjskiej agendy rozwojowej była osoba ówczesnego premiera D. Cameron’a. Od samego początku wspierał on działania na rzecz rozwoju i były one jego priorytetami nie tylko w trakcie kampanii wyborczych, ale i również później w trakcie sprawowania swoje funkcji. W 2012 r. był on współprzewodniczącym Panelu Wysokiego Szczebla ds. Agendy Rozwojowej po 2015. Optował za zastąpieniem MCR nowymi celami przy jednoczesnym rozszerzeniu ich struktury, czego materialnym efektem były Cele Zrównoważonego Rozwoju. Za największe zmiany po objęciu rządów przez torysów, uważa się zwiększenie wsparcia dla sektora prywatnego, przekazywanie więcej pomocy krajom dotkniętym konfliktami (a nie najuboższym), większy nacisk na niezależną i obiektywną ocenę przedsięwzięć oraz mniej polityczne podejście do zarządzania. Kluczowe zasady brytyjskiej polityki rozwojowej implementowane skutecznie od lat zostały utrzymane między innymi w celu wzmocnienia brytyjskiej dyplomacji (Clarke, 2018, s. 25).

Między 2010 r. a 2015 r. publiczny sceptycyzm w kwestii wydawania brytyjskich funtów na pomoc rozwojową był po części stymulowany przez wysoce negatywnie nastawione do agendy rozwojowej ruchy prawicowe zabierające głos w gazetach drukowanych (Cawley, 2015, s. 533-556). Cameron musiał mierzyć się nie tylko z niechęcią

91 Brytyjczyków, ale przede wszystkim z rozłamem we własnej partii dotyczącej kwestii rozwoju. Po wyniku referendum, rezygnując ze stanowiska przewodniczącego Partii Konserwatywnej a co za tym idzie premiera, wyraził głęboką dumę ze swoich osiągnięć na rzecz międzynarodowego rozwoju (Cameron, 2016).

Splot wydarzeń i procesów zachodzących na świecie, wśród których należy wymienić m.in. zamachy terrorystyczne, nieograniczoną globalizację i wzrost nastrojów nacjonalistycznych, a także zwycięstwa partii odwołujących się do populistycznych haseł powodują, że mamy współcześnie do czynienia z globalnym kryzysem zaufania. Jego przebieg jest różny w zależności od specyfiki państwa nim dotkniętego. Najczęściej przybiera on formę zmiany elit politycznych i spadku wartości demokratycznych w społeczeństwie. Często jego materialnym efektem jest niższa pozycja danego kraju w różnego rodzaju rankingach międzynarodowych. Zdarza się jednak, że skutki przybierają znacznie poważniejszą formę. Stało się tak w przypadku Wielkiej Brytanii, która jest pierwszym w historii krajem, który opuszcza Unię Europejską. Relacje brytyjsko-unijne od początku ich istnienia należały do trudnych i napiętych, a zerwanie traktatu akcesyjnego niesie za sobą poważne skutki dla obu stron. Ekonomiści z The Centre for Economic Performance London

School of Economics wyliczyli, że w najlepszym scenariuszu⁴³ brytyjskie PKB będzie spadać rocznie 1,3-3,6%. W przypadku innej strategii⁴⁴ strata do roku 2030 r. mogłaby wynosić pomiędzy 6,3-9,5% (Dhingra, Ottaviano, Sampson, Van Reenen, 2016, s. 3). Odmienne szacunki przedstawiło OECD. Według ich prognoz do 2020 r. PKB Wielkiej Brytanii będzie mniejsze o 3% rocznie jednak w perspektywie do 2030 r. wyróżniono trzy scenariusze w zależności od wynegocjowanych umów z UE, USA, Kanadą i innymi dużymi gospodarkami, z którymi handlują Brytyjczycy. W najlepszym scenariuszu strata ma wynieść 2,3%, w średnim 5,1% natomiast w najgorszym 7,7% co jest i tak prognozą lepszą niż wewnętrzne statystyki brytyjskie (Kierzenkowski, Pain, Rusticelli, Zwart, 2016, s. 6-8). Co więcej gospodarka brytyjska oparta jest w znacznej mierze o innowacje. Badania pokazują, że w ostatnich latach Brytyjczycy otrzymują od UE budżet na badania i rozwój znacznie wyższy niż wynosi ich wkład do Wspólnoty (Weresa, 2018, 19-42). Potencjalne odcięcie od środków na rozwój i innowacje może spotęgować problemy gospodarcze. Niemniej jednak straty, które nie ominął Wielkiej Brytanii w związku z opuszczeniem wspólnoty wpływają bezpośrednio na możliwości w zakresie świadczenia pomocy. Co więcej wskazuje się, że oprócz strat

43 Tzw. model norweski współpracy z Unią Europejską

92 gospodarczych⁴⁵ Wielka Brytania będzie musiała się zmierzyć z negatywną sytuacją wewnątrz kraju (Sporek, 2017, s. 77-90). W tabeli przedstawiono jakie kwoty i odsetek swojego produktu narodowego, Brytyjczycy przeznaczali na pomoc rozwojową od momentu, kiedy premier Cameron w 2013 r. zasugerował przeprowadzenie referendum w sprawie wyjścia z Wielkiej Brytanii.

Tabela 9. Wielkość pomocy rozwojowej (w mln USD i w % PNB) w obliczu Brexitu.

2013 2014 2015 2016 2017

wielkość pomocy w mln USD 15 657 15 757 16 282 17 575 18 103 wielkość pomocy w % PNB 0,705 0,701 7,050 0,700 0,699 Źródło: opracowanie własne na podstawie OECD. (2019). Net ODA (indicator). doi: 10.1787/33346549-en (pobrane 13 lipca 2019)

Chociaż kwotowo z roku na rok Wielka Brytania przeznacza coraz więcej to procentowo udział maleje. Wartości procentowe pokazują jednak, że kiedy premierem był David Cameron wyraźnie kwestie pomocy rozwojowej wpisywały się w agendę międzynarodową. Co roku przewyższano postulowany odsetek będący zobowiązaniem w ramach ONZ i UE. Widać, że w 2017 r. procentowy udział pomocy brytyjskiej w produkcie narodowym był nieco niższy.

2. 2. Podstawy prawne polityki rozwojowej

Podstawą prawną świadczenia pomocy przez Brytyjczyków w latach będących przedmiotem analizy była uchwalona w 2002 r. ustawa o rozwoju międzynarodowym (ang.

the International Development Act). Składa się ona ze wstępu, dwóch części oraz

załączników. Ustawa ta wprowadziła przepisy dotyczące świadczenia pomocy dla krajów spoza Zjednoczonego Królestwa, które stoją w zgodzie z działaniami międzynarodowych instytucji finansowych jak również Komisji Stypendialnej Wspólnoty Narodów i celów z nimi powiązanych. Nowy akt prawny jest niejako odpowiedzią na raport pt. „Eliminowanie ubóstwa na świecie – wyzwanie na XXI w.”, który podkreślał wkład rządu brytyjskiego w

45 Więcej o wpływie Brexitu na gospodarkę Wielkiej Brytanii w Sporek, T. (2019). Wpływ Brexitu na gospodarkę Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii. Ekonomia XXI wieku, 1(21), 7-35

93 redukcję globalnego ubóstwa. Wypunktował w nim również konieczność zmiany podstawy prawnej udzielania pomocy (czyli ustawy o rozwoju i współpracy zamorskiej z 1980 r.). Ustawa o rozwoju międzynarodowym dawała możliwość sekretarzowi stanu do podnoszenia wydatków na pomoc rozwojową w związku ze specyficznymi celami. Na mocy aktu sekretarz stanu mógł:

- udzielić pomocy rozwojowej dla dowolnego kraju lub terytorium nie będącego częścią Zjednoczonego Królestwa, jeśli jest on przekonany, że przyczyni się to to redukcji ubóstwa, - udzielić pomocy rozwojowej dowolnemu brytyjskiemu terytorium zamorskiemu,

- skierować pomoc na łagodzenie skutków katastrof lub innych zagrożeń dla ludzi mieszkających w dowolnym kraju lub terytorium poza Wielką Brytanią (Thompson, 2017, s. 9).

W ustawie znaleźć można definicję pomocy rozwojowej, za którą uważa się pomoc udzielaną w celu wspierania zrównoważonego rozwoju w innym kraju lub krajach poza Wielką Brytanią lub poprawę dobrobytu mieszkańców tych krajów. Co więcej na mocy ustawy przewidziana jest możliwość podjęcia innych działań przez sekretarza stanu, które umożliwią przygotowanie i podjęcie przedsięwzięć mających na celu niesienie pomocy potrzebującym. W sposób bezpośredni wskazana jest możliwość wsparcia instytucji wielostronnych działających na rzecz rozwoju – sekretarz stanu może wesprzeć organizacje podejmujące działania mające na celu redukcję ubóstwa na świecie jak również działań