Anna Jadowska z pewnością należy do twórców, którzy, dokonując diagnozy współczesnej kultury i społeczeństwa, wchodzą w rolę „antropologów płynnej nowoczesności”. Autorka obrazów fabularnych: Dotknij mnie (2003), Teraz ja (2004), Z miłości (2011) oraz filmu dokumentalnego Trzy kobiety (2013), w dramacie Dzikie róże nie po raz pierwszy opowiada o kobietach poszukujących spełnienia w miłości, o ich dążeniach (często nieudolnych) do niezależności i samorealizacji. Reżyserka spełnienia swoich bohaterek upatruje w pracy nad sobą. Mówi: „Nie jest możliwe, by zbudować głęboki szczęśliwy związek bez tego, co ma się w sobie, bez własnej wiedzy o własnej świadomości, o własnej psychice” (Jadowska 2017).
W Dzikich różach Jadowska opowiada o nierówności, którą trudno pogodzić z miłością, oddaniem i bliskością. Reżyserka pokazuje, w jaki sposób autorami jej krzywdzących przejawów stają się wspólnoty, w których żyjemy. W filmie przyjmują one postać oceniających spojrzeń, gestów i upokarzających plotek.
Obraz Jadowskiej przedstawia obraz współczesnej kobiety, która nie adaptuje się łatwo do tradycyjnego kulturowego wzorca; która nie chce przyjmować roli osoby gotowej do poświęceń dla dobra innych; która nie chce i nie potrafi zrezy-gnować z siebie. Jej słabnąca gotowość do pełnienia roli odtwórczej, do podpo-rządkowywania się „nabiera cech koszmaru”. Opowieść Jadowskiej odpowiada diagnozom Ulricha Becka i Elisabeth Beck-Gernsheim, którzy spostrzegają,
że w obliczu sprzeczności pomiędzy oczekiwaniem równości a rzeczywistą nierównością, porażki najczęściej doznają kobiety (Beck, Beck-Gernsheim 2013b: 6, 7, 10, 18).
Z główną bohaterką omawianego filmu, najprawdopodobniej może się utożsamiać wiele kobiet. Ułatwia to struktura filmu obfitującego w niedo-powiedzenia. Wiele wątków jest tu jedynie schematycznie zarysowanych.
Wiele tu miejsca na interpretacje. Przede wszystkim jednak warto odnotować, że postać wykreowana przez Annę Jadowską należy do nielicznych filmowych bohaterek, które, stawiając czoła wyzwaniom współczesnego świata, dojrzewają do wolności, odzyskując poczucie własnej podmiotowości.
Bibliografia
Adamski Tomasz, Arcimowicz Krzysztof, Citko Katarzyna, Kępa Ewa, 2018, Świat wartości i jego reprezentacje we współczesnych filmach i serialach, Warszawa.
Bazin André, 1963, Film i rzeczywistość, tłum. Bolesław Michałek, Warszawa.
Beck Ulrich, Beck-Gernsheim Elisabeth, 2013a, Całkiem zwyczajny chaos miłości, tłum.
Tomasz Dominiak, Wrocław.
Beck Ulrich, Beck-Gernsheim Elisabeth, 2013b, Miłość na odległość� Modele życia w epoce globalnej, tłum. Michał Sutowski, Warszawa.
Becker-Pestka Daria, 2012, Rodzina w obliczu migracji zarobkowej, „Colloquium Wy-działu Nauk Humanistycznych i Społecznych. Kwartalnik”, numer 1, s. 9–26.
Campbell Joseph, 2007, Potęga mitu� Rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem, tłum. Ireneusz Kania, Kraków.
Cegiełkówna Iwona, 2016, Spragnione obecności, „Kino”, numer 9, s. 10–12.
Cortes Geneviève, 2016, Women And Migrations: Those Who Stay, „EchoGéo”, numer 37, https://journals.openedition.org/ echogeo/14892#quotation [dostęp: 28.10.2018].
Dobosz Dagmara, Glinkowska Beata, 2015, Kiedy kobieta pakuje walizki – uwarun-kowania i cechy migracji kobiet, w: Transformacja i jej implikacje dla współczesnej rodziny, red. Agnieszka Regulska, Urszula Dudziak, Pułtusk-Warszawa, https://
www. researchgae.net/profile/Dagmara_Dobosz/publication/318702318_Kiedy_ko-bieta_pakuje_walizki-_uwarunkowania_i_cechy_migra cji_kobiet/links/59787b- 880f7e9b27772804fd/Kiedy-kobieta-pakuje-walizki-uwarunkowania-i-cechy-mi-gracji-kobiet.pdf [dostęp: 21.10.2018].
Dudziak Arkadiusz, 2000, Antropologia przestrzeni w filmie fabularnym, Lublin.
Giddens Anthony, 2006, Nowoczesność i tożsamość� „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. Alina Szulżycka, Warszawa.
Gromkowska-Melosik Agnieszka, 2011, Edukacja i społeczna (nie)równość kobiet�
Studium dynamiki dostępu, Kraków.
Helman Alicja, 1999, Wprowadzenie, w: I film stworzył kobietę, red. Grażyna Stachówna, Kraków, s. 11–15.
Hendrykowski Marek, 2000, Film jako źródło historyczne, Poznań.
Hendrykowski Marek, 2011, Dokument – fikcja – realizm. Teoria wobec praktyki, „Kwar-talnik Filmowy”, numer 75–76, s. 86–108.
Jadowska Anna w wywiadzie z Pawłem Siwkiem, 2017, Dzikie róże. Samotność kobiety w rodzinie, „Poranek Dwójki”, „PolskieRadio.pl”, 20 grudnia, https://www.polskie-radio.pl/8/404/ Artykul/1965323 [dostęp: 23.04.2018].
Johnston Claire, 1991, Kino kobiece jako kino buntu, tłum. Alicja Helman, „Film na Świe-cie”, numer 384, s. 13–21.
Kaplan E. Ann, 2004, Kobiety, kino, opór: zmiana paradygmatów, w: Gender� Konteksty, red. Małgorzata Radkiewicz, Kraków, s. 311–324.
Kawczyńska-Butrym Zofia, 2010, Migracja zarobkowa i powroty kobiet, w: Reemigracja kobiet z terenu województwa lubelskiego, red. Krzysztof Markowski, Lublin, s. 81–92.
Kawczyńska-Butrym Zofia, 2014, Zrozumieć migracje kobiet – gdy siwiejąca Europa potrzebuje opieki, „Opuscula Sociologica”, numer 3, s. 31–41.
Kindler Marta, Napierała Joanna (red.), 2010, Migracje kobiet: przypadek Polski, Warszawa.
Kołakowski Leszek, 1994, Obecność mitu, Wrocław.
Konecki Krzysztof, 2003, Odczarowanie świata dotyczy także miłości, w: Praca – Go-spodarka – Społeczeństwo, red. Kazimierz Doktór, Krzysztof Konecki, Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Łódź, s. 177–191, http://kkonecki.fateback.com/publika-cje/ publikacja8.html [dostęp: 21.10.2018].
Kuśmierczyk Seweryn, 2015, Wprowadzenie� Analiza antropologiczno-morfologiczna dzieła filmowego jako praktyka filmoznawcza, w: Antropologia postaci w dziele filmowym, red. Seweryn Kuśmierczyk, Warszawa, s. 11–29.
Kwiatkowski Aleksander, 1978, Film i rzeczywistość albo sztuka – technika – reproduk-cja – film: (rozdział z historii teorii filmowych), „Teksty: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja”, numer 2, s. 132–151.
Lauretis Teresa de, 1984, Alice Doesn’t: Feminism, Semiotics, Cinema, Bloomington.
Lubelski Tadeusz, 2015, Historia kina polskiego 1895–2014, Kraków.
Luhmann Niklas, 2003, Semantyka miłości� O kodowaniu intymności, tłum. Jerzy Ło-ziński, Warszawa.
Maciejewski Łukasz, 2011, Kobiety w polskim kinie, „Filmweb.pl”, http://www.filmweb.
pl/article/Kobiety+w+polskim+kinie-78847 [dostęp: 27.09.2018].
Marczak Mariola, 2017, Rzeczywistość przedstawiona w polskim kinie współczesnym�
Wprowadzenie, „Media. Kultura. Komunikacja Społeczna”, numer 13/2, s. 5–6, http://uwm.edu.pl/mkks/wp-content/uploads/MKKS_2017_13_2_00.pdf [dostęp:
23.04. 2018].
Matuszewski Bolesław, 1995, Nowe źródło historii� Ożywiona fotografia: czym jest, czym być powinna, Warszawa.
May Rollo, 1997, Błaganie o mit, tłum. Beata Moderska, Tadeusz Zysk, Poznań.
Mazierska Ewa, 2002, Witches, Shamans, Pandoras – Representation of Women in the Polish Postcommunist Cinema, „Scope”, numer 2, https://www.nottingham.ac.uk/
scope/documents/2002/ june-2002/ mazierska.pdf [dostęp: 9.10.2018].
Mulvey Laura, 2010, Przyjemność wzrokowa i kino narracyjne, tłum. Jolanta Mach, w:
Laura Mulvey, Do utraty wzroku� Wybór tekstów, red. Kamila Kuc, Lara Thompson, Kraków–Warszawa, s. 33–47.
Nowak-Dziemianowicz Mirosława, 2013, Wprowadzenie do wydania polskiego, w:
Całkiem zwyczajny chaos miłości, red. Ulrich Beck, Elisabeth Beck-Gernsheim, tłum.
Tomasz Dominiak, Wrocław, s. VII–XVIII.
Ostrouch-Kamińska Joanna, 2011, Rodzina partnerska jako relacja współzależnych podmiotów, Kraków.
Pawlak Agnieszka, 2014, Zakłócenia w funkcjonowaniu rodziny z doświadczeniem wa-hadłowej emigracji zarobkowej a problem wsparcia instytucjonalnego, „Pedagogika Rodziny”, numer 4, zeszyt 4, s. 89–102.
Pawlak Agnieszka, 2016, Więzi i relacje rodzinne w rodzinach migrantów wahadłowych,
„Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, zeszyt 3, s. 391–411.
Radkiewicz Małgorzata, 2004, „Kino kobiece” w perspektywie teoretycznej, w: Gender�
Konteksty, red. Małgorzata Radkiewicz, Kraków, s. 301–310.
Radkiewicz Małgorzata, 2011, Perspektywa feministyczna w teorii i analizach filmowych,
„Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki UJ”, numer 2, s. 117–127, http://ejournals.
eu/sj/index.php/ Wieloglos/article/viewFile/911/908 [dostęp: 17.09.2018].
Scheler Max, 1976, O zjawisku tragiczności, tłum. Roman Ingarden, w: Arystoteles, Hume David, Scheller Max, O tragedii i tragiczności, Władysław Tatarkiewicz (wybór, przedmowa i opracowanie), Kraków, s. 49–95.
Smelik Anneke, 2007, Feminist Film Theory, w: The Cinema Book, red. Pam Cook, London, s. 491–504.
Stachówna Grażyna, 1999, Wstęp, w: I film stworzył kobietę, red. Grażyna Stachówna, Kraków, s. 9–10.
Stachówna Grażyna, 2001, Suczka, Cycofon, Faustyna i inne� Kobieta w kinie polskim,
„Kino”, numer 7–8, s. 38–43.
Staszczyszyn Bartosz, 2016, Niewidziane – kobiety polskiego kina, „Culture.pl”, http://
culture.pl/pl/artykul/niewidzialne-kobiety-polskiego-kina [dostęp: 27.09.2018].
Żurek Wojciech, 2009, Od struktur mitologicznych w filmie do fenomenów religijnych w rzeczywistości społecznej na przykładzie „Gwiezdnych wojen” George’a Lucasa, „Ex Nihilo”, numer 1, s. 137–151.
Filmografia:
Domalewski Piotr (reż.), 2017, Cicha noc, Polska.
Jadowska Anna (reż.), 2004, Teraz ja, Polska.
Jadowska Anna (reż.), 2011, Z miłości, Polska.
Jadowska Anna (reż.), 2013, Trzy kobiety, Polska.
Jadowska Anna (reż.), 2017, Dzikie róże, Polska.
Jadowska Anna, Stankiewicz Ewa (reż.), 2003, Dotknij mnie, Polska.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie