Sendependa organo de la Esperanfo-movado / Semajna / Infernacia / Dniversala
Admlnistracio: Koln a. Rh. (Kolonjo). Briisseler Strasse 94, Germanujo.
Redakcio: Cefredaktoro: Teo Jung; resp. redaktoro: Joseph Berger;
anonca redaktoro: Michael Wieland. La redakcio ne resendas manu- skriptojn aŭ fotografajojn; retenu por vi kopion! Telefono: 5 68 93.
Subiakoj: Librejo kaj Presejo, Skribante al ni, uzu por ĉiu fako (administracio, redakcio, librejo kaj presejo) apartajn foliojn! — Prezo de Abono (nur antaŭpage): 15 germ. rtnk.; mendita per la poŝto aŭ rekte Ĉe la eldonejo: 12 germ. rmk. Oni povas pagi kvaronjare.
Dekunua JarKoeKto
N-ro 7 (555)
14 februaro 1930
(8-paĝa)
Prezo de Anoncoj: po unucentimetra kolonero (62 rnm larĝa) 1.20 rtnk.
Anoncetoj (nur antaŭpage) kostas po vorto aŭ mallongigo 0.05 rmk„
minimume 1.— rmk. Rabato: 3X enpreso 10%, 5X 15%, 10X 20%.
Poŝtaj ĉekkontoj: (ĉiuj niaj kontoj funkcias sub la firmo ..Heroldo de Esperanto. Koin, Germanlando"): Bruxelles 204.404; Budapest 59.379;
Kobenhavn 49.62; Koln 1117.76; Milano 3/954; Praha 781.93; St. Gallen IX/4602; Stockholm 41.80; Warszawa 191.094; Wien D 62.473;
Zagreb 408.14; Zeist 130.630. — Banka konto: Deutsche Bank.
Pcnsiga nombro.
Moto:
Cent semoj perdiĝas, Mil semoj perdiĝas, — Ni semas kaj semas konstante.
La ko-nata nombro — 126 508 — de Prof. Dietterle ne ĉesas veki diversajn malĝojajn refleksojn, rilate la estont- econ de nia afero; ĝi pli kaj pli, be- daŭrinde, fariĝas kritiko de tiu en la moto citita propagandsistemo, pli ĝuste, de ĝia viva pienumado.
Post 40-jara senlaca konstanta sem- ado ni konstatas kun miro, ke la kres- kaĵoj malmulte densiĝis, la kampo, ĝenerale, negrave plivastiĝis. Verdire, novaj semoj multioke floras kaj kresk- etas, sed grandparte iliaj trunketoj ne atingas la deziritan fortikecon, kaj la vento elŝiras ilin el la tero kaj forblo- vas ilin.
Cu nefruktigaj estas la semoj? Aŭ eble la grundo estas sterila? Laŭŝajne tempoj ^le furiozaj ventoj malfavoras la vegetadon de tiuj kreskaĵoj?
Ho ne! trifoje ne! La grundo estas bonega, ia semoj por tiu grundo eĉ necesaj, kaj la vento ne ekzistas por fortikaj, enradikiĝintaj kreskaĵoj. Kio do okazis?
Kaŭzoj de tiu malbono estas diversaj, multaj de ni nedependaj; sed la sem- antoj mem estas ankaŭ parte kulpaj pro tiu malabunda rikolto. Ni, antaŭe entute ne aŭ nur tre malmulte prilabor- inte la fruktodonan teron, ĵetas la sem- ojn nur supraĵe, plu por ili ne klopod- ante. Tial nur malmultaj enradikiĝas en la teron; la plimuiton forportas la venta blovo kaj ĵetas en la maron de forgeso.
Tion ĉi rakontas al ni la nombro de Prof. Dietterle.
Estas bedaŭrinda afero, ke inter aliaj, malpli gravaj, al la supraĵa semado ni devas alkalkuli la t. n. trimonatan kur- son, tiun fundamenton, sur kiu baziĝas nia tuta ĝisnuna propagandsistemo. En Esperantujo estas ĉiel konata afero.
ke ĉiu trimonata kurso komenciĝas ekzemple, kun 30 personoj, kiuj „fer- vore lernas Esperanton*1, sed post iom da tempo ili terure maldensiĝas, kaj , finas la kurson nur 3—5 personoj. Oni respondos al mi, ke ĉiuj kursoj por pli- aĝuloj, kie regas nedeviga lerneja sis- temo, suferas tiun saman majsanon, sed ni devas konfesi, ke nenie ni vidis tian rapidegan malaltiĝon de la intereso kaj tian, simple, skandalan mankon de seriozeco por la lernata objekto. Prf tio ni estas iom kulpaj, ĉar ni tro re- klamas la facilecon de la lingvo; ĉin alpaŝas a! la kurso, ne volante dediĉi laboron por „tiu plej facila lingvo**, kaj ne miru ke, renkontinte la unuan mal- helpon, kaŭzitan de ilia maldiligenteco, ili „seniluziiĝas“ kaj foriras, aŭ restas
— kiel „simpatiuloj“. Ho, da tiuj ,.sim- patiuloj** ni jam havas tro en nia mov- ado. Kune kun tiuj, kiuj diversmaniere nur interkonatiĝis kun Esperanto, ili formas grandegari grupon de „mutaj esperantistoj**. Tiel ili vagas en ia so- cietoj, kiuj instruis al ili Esperanton
aŭ kie ili aĉetis la lernolibron, — deneniu atentataj, mem malmulte interes- iĝantaj por nia afero. Ili tro malmulte scias por eniri la movadon, kiu sola
povus ilin teni ĉe la ideo.Kiu ne konas tiujn balbutantajn sam- ideanojn, venantajn kun klarsona „bo- nan vesperon** kaj forirantajn kun
„ĝis“? Inter tiuj du paroldiroj — tuta
Ĉu ni esfas homoj ?
La mondo posedas troon da pan- frukto: 1a provizo je disponebla tritiko estis la 1-an de januaro 1930 ĉ. 16 mi- lionoj da tunoj. Por la eksporto al tri- tikbezonaj landoj estos necesaj, ĝis la venonta rikolto, 10-12 milionoj. Restas superflua kvanto de minimume kvar miiionoj da tunoj!
Samtempe malsatas en Cinujo kvar milionoj da homoj, kaj ili estas destin- itaj al certa morto, se ne venos tuja helpo. Kial? Car la homaro ankoraŭ ne sentas sian solidarecon. La ŝtatoj elspezas milionojn kaj miliardojn por militoj, por sia armado, por armeoj kaj flotoj — por ŝipegoj, kiuj eble post malmultaj jaroj jam estos senutilaj pro novaj eltrovoj. 48 batalŝipoj de la tri ĉefaj marpotencoj, antafl nelonge kon- struitaj, senvaloriĝis, ili estas taŭgaj por la rubejo, — la konstruado de no- vaj anstataŭaj ŝipoj kostos du-tri mili- ardojn da dolaroj. Ono da tiu sumo sufiĉus por savi kvar milionojn da ho- moj de certa morto. Per unu dolaro
torento da nacilingva elokventeco pri ĉio ebla en la mondo, esceptinte pri Esperanto. Ili nin eĉ ne indulgas dum la internaciaj kongresoj, kie rli svar- mas, elmontrante al ĉio grandegan in- tereson, escepte al la kongresa laboro.
Nature, tiaj „esperantistoj“ multokaze malutilas laŭ propaganda vidpunkto, plejparte parolante la nacian lingvon, aŭ cn bona okazo balbutante Esperan- ton, kio ja povas eĉ neesperantiston atentigi. Ilin absolute ne regas la Za- menhofa interhoma spirito: pro sia muteco ili estas devigataj eviti ĝene- rale internaciajn societojn. Tian aper- aĵon oni certege ne vidis dum la Bu- lonja Kongreso!
E1 ĉio ĉi montriĝas, ke la „mutuloj“
tre malofte restas ĉe la afero. Por ili Esperanto estas nur aniuzo aŭ, se vi volas, sporto, ĉiuokaze io supraĵa, pas-
Nia ĉie ŝatata Esperanto-poeto J. Baghy gvidis antaŭ kelka tempo kttrson en Debrecen, kie li pasigis kelkajn monatojn. Li kaj ,ia kursanaro sendis per la ĉi-supre reprodukt-
ita fotografaĵo korajn salutojn al Hcroldo kai ĝia tuta legantaro.
En la mezo sidas Julio Baghy. En la unua vico de maldekstre: Karlo Pŭjer, kasisto, Gĉza Berky, sekretario, Jozsef Matyas, pro.okolisto de la Joka grupo.
K u r s o d e J u l i o B a ? h y e n D e b r e c e n .
oni povus je tuta monato plilongigi la vivon de ĉina familio. Unu sola mili- ono da dolaroj sufiĉus por satigi dum unu monato la tutan malsatantan po- polon — ĉiujn malsatantajn homfratojn en la malproksima Oriento. Sed nen- io okazas. Nur paroloj, frazoj.
Ekzistas, depost somero 1927, mond- helpligo stib la protekto de la Ligo de Nacioj — sed la kontrakto, sur kiu ĝi baziĝas, ankoraŭ ne estas sankciita.
Pro tio neniu el la partoprenantaj ŝtatoj estas devigita subteni la helpagadon de la ligo; sekve, ja neniu ĝin faras.
Estas ja niulte pli simple, ne sin ĝeni pri tia iom malagrabla devo.
Kaj dume falas la homfratoj cn mal- proksima Oriento kvazaŭ falĉitaj — malsattorturite, senfortigite, jam nur skeletoj.
Sonas kiel paradokso: troo da pan- frukto — kaj milionoj mortas je mal- sato.
Cu ni estas homoj?
anta, io kio povas esti elpuŝata de ĉiu pli forta, „pli serioza** stimulo (ekz. !a lernado de franca resp. angla littgvo,
— fiatiĉiĝo, ne parolante jam pri edz- iĝo!). Ili ne taŭgas, eĉ malutilas kiel propagandistoj, ĉar — ne konante !a objekton pli profunde — ili jam kon- fuziĝas ĉe la uuiiaj kontraŭargumentoj de la varboto.
Tiarnaniere tiuj „santideanoj“ ncni- am estiĝos esperantistoj en plena senco de ĉi tiu vorto. Mankas ja al ili scio, idealista oferemo, kaj antaŭ ĉio amo al Esperanto kaj tiu ĉi forta kredo je boneco kaj praveco de la ideo, tio kio akompanis „esperantojn“ de la lulilo tra 40-jara epoko de tempestoj, kiuj furiozis inter la ..velkantaj folioj**, tra ĉiutagaj mokoj de „seriozaj homoj**;
tio, kio inspiris niajn unuajn pionirojn al plej oferema konstanta laborado;
tio, kio ŝvebas altrulste kaj grand- anime el la folioj de la idealistaj ver- koj, kies altan superhoman flugoti oni nur povas pritaksi en la estonteca per- spektivo!
Nur tiu interna ideo donadis tiom da fervoraj apostoloj al nia afero, kaj nur al ĝi ni dankas la daŭrecon de la lingvo kaj tion, ke ĝi duitr la Granda Tempesto ne nur ne pereis, sed forte progresis; staras nun la vicoj, per no- vaj sukoj plenigitaj, en ĉio arinitaj kaj pretaj por la fina venka batalo.
Ni devas ne nur semi kaj semadi, sed ni devas ankaŭ atenti, kc tiuj se- moj eniru profunde en la grundon. Ni proksinrigu la emulojn al Esperanto;
ni inspiru al ili atnon al nia bela afero;
ni sinrple studigu al ili la lingvon kaj aligu ilin al la movado, — kaj tiam !a nombro de Prof. Dietterle (laŭ nia opinio, tamen sufiĉe alta nombro! — Red.) certe pozitive pligrandiĝos.
M. Dembinski.
Espcranlo Kai ParolUlmo.
Ni estas certaj, ke grandan parton de niaj ŝatataj gelegantoj — eble eĉ ĉittjri
— interesas la sttpre nomita temo, kaj tial ni kuit plezuro publikigas ĉi-sekv- antan leteron.
Philadelphia, Pa. U. S. A„
jatruaro 1930.
Estimata s-ro Jutig,
La u n ti a Esperanta Parolfilmo, pri- skribita en Heroldo n-ro 531 (30-a de
•aŭgusto 1929), laŭ anonco de la „Para- rnount-Famous-Lasky Corporation**, bo- ne konata film-produktanto de Nov- Jorko, aperos en preskaŭ ĉiuj landoj de Eŭropo, ankaŭ en Aŭstralio, Japanujo, Brazilo, ktp. La firino anoncas ke otii atente studos la sukceson de la filmo en fremdaj landoĵ, kaj eblc sekvigos ĝin per pluraj Esp.-filmoj.
Do, estas grave ke en ĉiuj landoj onj informiĝu ĉe la loka oficejo de la „Pa- ramount** pri la precizaj datoj, teatroj, kaj urboj, kie oni povos vidi la filmon.
Se vi povos ricevi Ia informon pri via kaj eĉ aliaj landoj, eble vi bouvolos pu- blikigi la liston en ..Heroldo**, kun la ttrĝa konsilo ke samideanoj nepre vidit la filmon kaj poste skribu aprobleterojn al la produktinto (P.-F. L. Co„ Tirnes Square, New York City, U. S. A.).
Kompreneble ni deziras konvinki Ia firinon ke multe da liomoj ĉiulandaj in- tcresiĝas pri Esperanto kaj ke estas do profitodone produkti tiajn filmojn. Mi emnetas eltranĉaĵon de Phila. ĵurnalo.
Kun sincera saluto,
Henry W. Hetzel.
Aldone al la ĉi-supra letero ni publik- igas resuman tradukou de la aludita ar- tikolo e! ..Public Ledger**, Philŭdelphia, 21. 12. 1929, kiun bonvolis sendi al tti s-ro H. W. Hetzel.
„Henry W. Hetzel, Iongjara instruisto eu la publikaj lernejoj de Filadelfio, aperis en Nov-Jorko en parolfilrno kaj jenttianiere salutis la publikon:
»En la nomo de la esperantistoj de Norda Anteriko nti salutas vin!«
Manuskriptoj por la filmo estas faritaĵ
en 16 fremdaj landoj, inkluzive Svedujo,
Dariujo, Norvegujo, Aŭstrio, Hungar-
lando, Braz-ilo, Gvatemalo, Aŭstralio, Japanujo, Francujo, Polujo kaj Ceĥo- slovakujo.
La filmo estas fabrikita en „Para- mount Studios" en Nov-Jorko lastan junion okaze de la internacia kunveno de esperantistoj. S-ro Hetzel, prezid- anto de la amerika branĉo, estas elekt- ita kune kun s-ino Charles Chomette, bclRino, por ke ili aperu en la filmo, kiu daŭras proksimume tri minutojn.**
Parolanfaj fllmoj enEsperanlo.
Budapestaj ĵurnaloj kelkfoje raportis, ke ĉe la granda filmfabriko Paramount en Usono oni pretigas parolantajn film- ojn prove en diverŝaj lingvoj, ankaŭ en Esperanto. Ni devas tuj esti konsciaj pri tio, ke filmo en Esperanto povus havi la danĝeron, ke pro relative malmult- nombra n u n t e m p a komprenebleco ĝi n e akiros deziratan sukceson por la fabriko! Ni scias, ke Esperanto plene taŭgas kaj estos eĉ solvo de la pro- blemo, se — la publiko ankaŭ lernos Es- peranton. Sen tio okazos, kiel kun filmo anglalingva: la publiko eĉ protestos.
Estos saĝe iamaniere atentigi pri tio la fabrikon. Se oni uzos ĝenerale Es- peranton en filmo, tio devigos la publikon lerni ĝin, sed provo ne pruvos tion! Ja okazis bedaŭrinde, ekzemple ĉe Internacia Stenografia Kongreso en Budapest, ke parto de la partoprenintoj protestis kontraŭ la uzo de Esperanto, kiun la plimulto ne komprenis. (Kontraŭ iu nacia lingvo eble pro ĝentileco neniu protestus.) Ce la Internacia Kongreso por Komerca Klerigado en Amsterdam, laŭ rakonto de partopreninto, la kongresanoj ne okupiĝis je la demando pri enkonduko de Esperanto, ĉar ili konstatis, ke pres- kaŭ neniu el ili komprenas la lingvon.
Certe estas, ke tia rigardo estas mal- ĝusta. Tiamaniere neniu kongreso, kor- poracio ktp. cnkondukos Esperanton, se ili atendas jaman scion kaj ili mem ne volas komenci la lernadon kaj ak- cepton. Tamen ni devas bone koni tian sintenadon de la homoj, por ne atingi malsukceson, se sukceso ne estas ebla.
Tio pruvas, kiel danĝera estas ĉie kaj ĉiam proponi Esperanton sen antaŭa
preparo. P. B.
Finnlanda SoclaldemoKrafaro por Esperanlo.
La partia ikongreso de la Socialdemokrata Partio en Finmlando (26.1.—1. 2.1930) faris koncerne Esperanton jenan rezolucion:
1. Partia kongreso bezonas pli ol antaae partian gazetaron por propagandi la ideon de internacia lingvo kaj komuniki la pro-*
gresojn de Ia Esperanto-movado inter la- boristoj:
2. la partia kongreso admonas la partian grupon en la parlamento, fari iniciativon por ke Esperanto fariĝu libervola instru- fako en mezlernejoj; kaj la diversajn partiajn grupojn ĝi admonas pripensi, ĉu ekzistas motivoj por proponi ĝian en- kondukon en lcrnoplanojn de laboristaj institutoj.
l a enferlgo de Generalo Seberf.
La 27-an de januaro je 8.30 h. okazis funebra ceremonio en la loĝejo de generalo Sebert, 14, rue Bremontier, Paris. Tie estis la lasta saluto, tre intima kaj sen parado, de nia eminenta kaj miritplena pioniro depost 35 jaroj, fondinto de la Centra Oficejo, Pre- zidinto de Ja Konstanta Komitato de !a Universalaj Kongresoj, Honora Prezidanto de K. R. kaj Lingvakomitatano.
Kunvenis ĉ. cent personoj, inter kiuj ge- neralo SaJles, reprezentanto de la milita ministro, oficiroj reprezentantaj Ja tnaran ministron kaj la Grandan Kancelieron de la Honora Legio, membroj de la Scienca Akademio kaj de diversaj societoj kaj es- perantistoj. Ili oferis belan florkronon kun surskribo: „A1 nia samideano. La Pariza grupo esperantista.'*
Ce Ja ĉerko, antaŭ kiu, sur kuseno, ku- ŝis ĉiuj ordenoj de Ja mortinto, estis far- ataj trj paroladoj: s-ro Mĉnayer, je ia no- nto de la Scienca Akademio; s-ro Hel- bronner, tnembro de ia Sc. Akademio, je la nomo de la Franca Societo de Fotografio;
kaj s-ro J. Couteaux, ĉefsekretario de la SFPE, je ia nomo de Ja francaj esperant- istoj, france kaj Esperante.
Ei la laboro) de Paslro ĉe Ka) T. Morartu.
Ce-kursa ekzameno en Uddevalia.
Norvega samideano J. Schj. sendis al ni la jenan rapor.ton pri Ce-kursa ekzameno en Uddevalla (Svedujo):
Mi jus rcvenas de Ce-kursa ekzameno en Uddevalla, kies bravaj urbanoj bonege suk- cesis. Estis entute 160 kursanoj (kun tiuj el najbara Munkedal). 40 post sessemajna lernado jam nun havis kuraĝon por la ofi- ciaia ekzamĉno kaj preskaŭ senescepre ricevis bonajn, kelkaj eĉ brilajn atestojn.
Flua parolo kaj luda gramatiko karakteri- zis la ekzamenon. La bonan rezultaton oni ŝuldas al la infereso kaj viglo de la lern- iutoj, sed pleje al la Ce-metodo kaj al ĝia sorĉa uzanto s-ro redaktoro Tiberio Mo- rariu.
Inter la lernintoj troviĝis ne malmulte da profesiaj geinstruistoj, kiuj estis maisupren- paŝintaj de sur siaj kafedroj kaj nun sidis sur la benkoj de Iernantoj. Ili estis tre entuziasmaj pri la metodo kaj certe lernis multe pli ol nuran mondlingvon: ili peda- gogie profitis de la kurso.
La Sveda Esperanto-Instituto, estrata de s-ro rektoro Sam Jansson, kunvokis inter- nacie kunmetitan komisionon por honori, gvidi kaj kontroli la ekzamenon. La ge- anoj de UddevaJla certe ankaŭ portis gran- dan honoron internacian al sia urbo, ĉar iliajit bonegajn atestojn oni ja sendos al !a Instituto Rousseau en Genĉve kaj al Inter- national Auxiliary Language Association en New York, kie oni vidos kaj ilian lert- econ kaj la taŭgecon de la Ce-metodo.
Oni havis belan ekzamenan festenon, kiun partoprenis 130 personoj. Post luksa vespermanĝo, multaj paroladoj kaj du kan- toj, okazis solena transdono de bela arĝenta skatolo, ekstere kun surskribo, interne kun oraj moneroj, al s-ro Morariu. Ke oni dancadis ĝis la sekvinta mateno, estas plua pruvo pri la gajeco kaj harmonio kiu regis.
La kurso estis ebla nur per la kompren- emo kaj larĝa vido de s-ro inspektoro de la Jernejo „Margaretagarde“, D-ro Carl Agner, kiu metis grandan ĉambron je la dispono de Ja kursoj. Honoron kaj dankon al li! Ce Ia ekzameno li faris Ja jenan pa- roladon en Esperanto, kvankam li povis viziti nur kvar aŭ kvin Jecionojn:
La enterigo de generalo Sebert okazis en lia naskiĝurbeto Verberie (Oise).
* Alo.
La franca gazetaro kaj la inorto de Generalo Sebert.
La gazetoj „L’Oeuvre“, „Le Quotidien“,
„La Dĉpeche de Tours“, „L’ Eclaireur de Nice“, „L’AmJtiĉ francaise”, en nekrologoj pri Generalo Sebert, parolis pri liaj Esper- antaj meritoj.
Espcranfisfaj liberfempoj.
La Brita Esperantista Asocio organizis dum la lasta somero du internaciajn liber- tempojn, kiuj tiel bone sukcesis, ke ĝi aran- ĝis tri tiajn aferojn por la nuna jaro. Kom- preneble ili plej taŭgos por tiuj, kiuj ne povos ĉeesti la Kongreson en Oxford.
La u n u a okazos en L e H a v r e , Franc-
Tsperanfo-Konĝrcsoj Ka) Kunvcnoj.
19-a Gertnana Esperanto-Kongreso en Drcsden je Pentekosto 1930.
Ekstrakto el la 7-a, 8-a kaj 9-a Bultenoj.
Aliĝoj. Ni Jotŭfnos inter la kongresanoj 101—200 d e k p r e m i o j n tiamaniere, ke iu per la loto difinita fincifero en ĉiu deko ricevos premion.
Premioj. La premioj per la unuaj 100 kongresanoj kaj la 10 premiuloj inter 101 ĝis 200 estos bcJa, orumita M o k k a - t a s - e t o el unuakvaJita porcelano, ornamita per la Dresdena blazono kaj verda stelo; ĝi prezentas belan kaj ankaŭ materie valoTan memoraĵon por ĉiu! Klopodu, akiri ĝin!
Kotizo. Por eviti, ke nur dum Ja lastaj semajnoj antaŭ la kongreso alvenos ankoraŭ multaj aliĝoj kaj renversos ĉiujn preparojn, ni decidis interikonsente kun GEA plialtigi la kotizon depost la 1-a de majo 1930 de RM. 6.— al Rm. 7.50.
Poŝtĉeka konto: Dresden N-ro 13861.
Programo. La ĉefparoladon ĉe la solena malfermo promesis fari la prezidanto de GEA: s-ro Postrat B e h r e n d t. — Okaze de Ia fcsto en „Lingner-SchloB“ estos pre- zentata Ia opero de Mozart ..Bastien kaj Bastienne1* en Esp.-traduko de Bennemann, Leipzig. Ce bona vetero la prezentado
„Kara sinjoro Morariu! Pro la bonega instruado tie ĉi en la urbo, tni petas, ricevu mian varman dankon! Vi stimulis la inte- reson de viaj Jernantoj kaj entuziasmigis ilin je via instruado kaj je la lingvo en tiel alta grado, ke ĝi estigas inian admiron."
Tiu diro de la altestimata pedagogo certe valoras iom.
♦
Lasta leeiono de sinjoro Andrco Ce cn Hago.
La 3-an de februaro s-ro Ce donis sian lastan konversacian vesperon en Hago, kiu fariĝis bela, vere Esperanta festo. K'a en- tuziasmo regis en la plena, feste ornamita salono!
Liaj kursanoj, pli ol 200, kunestis por la iasta fojo kun la amata gvidanto. Kelkaj inspektoroj de instruado, ĵurnaJistoj kaj aliaj invititoj estis atestantoj de Ja glora fino.
Ni kursgvidantoj spertis Ja tnalfacilaĵon teni ia atenton de la lernantoj ĝis ia fino, kaj plej ofte la duono iom post iom malaperis.
Sed s-ro Ce posedas iun misteran povon pliaJtigi la intereson de siaj aŭskultantoj, tiel ke liaj kursoj eĉ pligrandiĝas en la daŭro.
En sprita maniero li donis sian lastan Jeci- onon, .kiu temis pri Ja homa korpo, kaj post tio Ji kortuŝe adiaŭis siajn Hagajn amikojn.
Tiam vico de lernantoj diris dankvortojn, prezentis donacojn, ktp. Unue f-ino Keizer adtnirinde parolis; s-ino v. Wulfften Palthe, s-ro Prof. Smit, s-ro Kolonelo Baretta, s-ro D-ro Dominicus, s-ro Heijnderickx, ĉiuj novaj lernintoj, donis pr.uvojn de danko kaj Jingvoscio.
F-ino de Eeer aŭdigis Ja Esperantajn kant- ojn, verkitajn de s-ino Roskes kaj kompon- itajn de s-ro H. Windisch-Sartowsky. Sia beda voĉo surprizis ĉiujn. F-ino Boxen bon-, ege kaj arte akompanis. Deklamis f-ino de Lange memverkitan spritan poemon por s-ro Ce. Komune oni kantis ĉarman dankkanton al s-ro Ce verkitan de s-ino Roskes por tiu celo.
Fine Ia vicprezidanto de »Fine ĝi Venkos«, s-ro de Vries komunikis, ke Ia Haga kurso havis netan profiton de pli ol 700 guldenoj, kiu sumo jam estas destinita por grava Es- pcranta propagando.
Ciuj .konservos plej agrablan memoron prt tiu neforgesebla vespero.
ujo, dum Ja paska semajnfino, samtempe kun Ia franca nacia kongreso. Tiu certigos veran internacian kunvenon.
La d u a oikazos en O o s t d u i n k I r k - s u r - M e r , Belgujo, .kie tiel botte sukcesis umu el la Jastjaraj libertempoj. La marbordo, koncertoj, kunvenoj kaj dancado certe donos al ĉiu partoprenonto tre feJiĉan restadon.
En C o m o, Italujo, okazos !a t r i a, de 26-a de aŭgusto ĝis 3-a de septembro. Dum kelkaj eJ tiuj tagoj ankaŭ okazos la Itala Nacia Kongreso. Krome oni aranĝos eks- kursojn al la plej vizitindaj lokoj en tiu regiono.
Tiuj libertempoj donos al ĉiu partopren- anto ne nur feliĉan iibertempon, sed ankaŭ bonan okazon por vera praktika utiligo de Esperanto. Detalojn oni povas ricevi de la Brita Esperantista Asocio, 142 High Hol- born, London W. C. 1, kontraŭ intcrnacia aŭ UEA-respondkupono.
okazos sub Iibera ĉieJo sur Ja teraso de la
„Lingner-SchloB“.
Gvidlibro tra Dresden. Gi estas en pre- paro, kaj ni insiste ripetas nian peton, helpi ttin akiri sufiĉan nombron de rcklamoj por ĝi. Pri prezoj ktp. bonvolu plej baldaŭ turni vin al ni.
Faldprospckto de Internacia Ekspozicio de Higieno Dresden 1930 aperis en Esperanto kaj estas havebla de la oficejo de la eks- pozicio Dresden-A„ Lennĉstr. 3.
Nova Aliĝilo. Kun Ja 9-a bulteno vi ri- cevas novan aliĝilon, sur kiu krom la aliĝo estu indikataj viaj deziroj pri 1 o ĝ e j o , par- topreno al Ja k o m u n a t a g m a n ĝ o s o - l e n a la 8.6. kaj la e k s k u r s o Ja 10.6.
Necesas, plej baldaŭ sendi al ni la plenigitajn aliĝilojn kaj la koncernajn pagojn, por povi garantii kontentigan solvon speciale de la loĝado, dum Pentekosto malfacila tasko.
Sveda Ekspoziclo Kai Espcranlo.
Ni ricevis jenan telegramon:
Sveda Tutlanda Telegrafdirekcio kaj Stockliolm’a Tramvojdirekcio komencis oficialajn Esperanto-kursojn celante helpon al fremduloj dum Stockholnfa Eks- pozicio. — Malmgren.
Programo. La publikigita provizora pro- gramo verŝajne kun malmultaj kompletigoj estos efektivigata. Ni zorgos, ke ĉiu parto- prenanto povos ĉeesti ĉiujn aranĝojn kaj ke restu krome tempo por rigardado de la I n t e r n a c i a E k s p o z i c i o d e H i- g i e n o . La s o l e n a m a l f e r m o estos plibeligata de muziko. La k o t n u n a t a g - m a n ĝ o post la malferma kunsido unuigu kiel eble plej multajn kongresanojn; la mo- dera prezo de la manĝo (3 RM) ebligos la partoprenon tre facile. — La e k s k u r s o a 1 S a k s a S v i s u j o (la 10. 6., ptm.), estos farata per komfortaj aŭtomobiloj de la regna poŝto, ĝi gvidos tra Ja plej belaj partoj de Saksa Svisujo kaj donos eblecon, rigardi la kastelon Hohnstein (restadejo por migrantaj gejunuloj) kaj la historie interesegan kas- telon Stoipen, La prezo de 6 RM por tiu 100 knt Jonga veturado estas la duono de la oficiaJa prezo. — Por rigardado de la urbo kaj de la plej proksima ĉirkaŭaĵo in- kiuzive kastelo Pillnitz per aŭtomobiloj estos ebleco lundon, Ja 9.6. ptm.; tiuj veturoj fin- iĝos ĉe „Lingnerschloss“, kie okazos Ja ĝ a r- d e n f e s t o kun prezentado de „B a s 11 e n k a j B a s t i e n n e“ de Mozart en Esper- anto.
Ce-kurso. Por la Pentekosta semajno fam pli ol 20 personoj anonciĝis por kurso ra- pida por esperantistoj, kiuj volas konatiĝi kun Ia metodo; pluaj anoncoj estu plej bal- daŭ direktataj al ni. Krome estos aranĝataj kursoj en Dresden kaj najbaraj urboj por ne-esperantistoj dum ia lastaj 4 aŭ 5 se- majnoj antaŭ la kongreso; ni petas la grup- ojn kiuj havas intereson por tia kurso, sin direkti al ni plej baldaŭ!
Kongres-Insigno. La kongresinsigno el Meissena porcelano aspektas tre bela, ĝi estos unika memoraĵo de la Dresdena kon- greso.
Propaganda poŝtkarto: La unua eldono plene elĉerpiĝis, n o v a e l d o n o j u s aperis kaj montras en simila aranĝo krom la ĝis- nunaj bildoj ankaŭ la novan G e r m a n a n M u z e o n d e H i g i e n o; la antaŭa flanko portas indikon de la bilde montrataj kon- struaĵoj. Prezo: 10 ekzempleroj 1.10 RM afrankite.
Venu Dresdenon — Koran Bonvenon!
Loka Kongresa Komitato:
Johannes Karsch, Walter Ranft.
La 86-a Konferenco
kaj jara kunveno de Lancashire-Cheshire Federacio Esperantista okazis la 25. 1. en Haslingdon. La urbestro, kons. W. Hal- stead, bonvenigis !a 85 delegitojn kaj Prof.
Collinson prezidis.
La sekr. f-ino Hurley, kiu estis denove elektata, raportis kontentigan progreson en la du graflandoj. Aparte notinda estas:
la formado de Universitata Esp.-Societo en Liverpool, Ja malfermo de Esp.-rende- vuejo en tiu urbo, la akiro de propra kon- struaĵo en Burnley por ia Esp.-societo, la intereso de la Rotariaj kluboj por Esperanto, kiuj petis paroladistojn, kaj la ĝenerala re- vekiĝo de intereso en urboj, kie la movado preskaŭ dortnis en la lastaj jaroj, ekz. Pre- ston kun 37 anoj, Rochdale 53, Salford 22, Warrington 26 ktp. Elektiĝis denove la sama estraro: prez. Prof. Collinson, help.- prez. J. D. Applebaum kaj Ia malnova komi- tato. Bilanco: £ 4-4-6 en Ja kaso.
J. D. A.
Kunvcno de biinduloj en Nurnberg.
Prof. D-ro W. Eberle, Nŭrnberg, min sci- igis pri tio, ke en aŭgusto 1930 okazos en Nŭrnberg K u n v e n o de B l i n d u i o j . Gi havos internacian karakteron. Jam 500—600 delegitoj anoncis sian ĉeeston. — Kompren- eble ĉe tiu kunveno ne manku Esperanto, kaj eble oni povus influi la estraron de la kunveno enprogramigi referaĵon pri Esper- anto kaj la blinduloj. Kiuj havas iajn ri- latojn al tiu kunveno aŭ al delegitoj ĝin ĉe- estontaj, uzu ilin en la ĉi-supre menciita direkto! Nŭrnbergaj samideanoj certe bon- volos informi en unu el la venontaj numeroj de Heroldo pri pliaj detaloj.
Aldono.
AI la hodiaŭa mumero estas aldonita aliĝilo por la 19-a Germana Esperanto-Kongreso en Dresden, je Pentekosto 1930.
Kroniko dc IBperanfomovado.
Brazilo.
Rio de Janeiro. Revenis al sia patrujo D-ro Carlo-s Domingues, vicprez. de B. L. E.
kaj prez. de Brazila Klubo „EsperantO’“, kiu ĉeestis la Universalan Kongreson de Buda- pest, 'kiel reprezentanto de ia Brazila Re- gistaro 'kaj de jenaj gravaj Asocioj: Societo de Geografio, Komerca Asocio de Rio de Janei-ro, Federacio de la Brazilaj Komercaj Asooioj, Federaoio de Brazilaj Skoltoj, Klubo de Inĝenieroj, Instituto de Kontosci- enco kaj Brazila Ligo Esperantista.
La gravaj gazetoj „Jornal do Brasil", el Rio de Janeiro, kaj „0 Diario", el Recife, publikigis Jongan intervjuon, en kiu la bra- zila delegito elmontris sian plenan kontent- iĝon kaj entuziasmon ne nur pri la kongreso, sed ankaŭ pri la bona akcepto, -k-iun faris al ii la hungaroj. La hungara ĵurnalo „BrasiI-iai Magyar Ujsag“ ankaŭ aperigis intervjuon -kun D-ro Carlos Domingues, en kiu li insiste paralis pri la koraj interrilatoj inter hun- garoj kaj brazilanoj.
D-ro Carlos Domingues prezentis al D-ro Vianna do Castello, -ministro de internaj aferoj, detalan raporton pri Ja kongresaj Ja- boroj, kiu estas publikigita en „Diario Offi- cial“, registara oficiala organo, kaj trans- skribita en „Jornal do Commercio", Ja plej grava ĵurnalo en BraziJo.
Kune -kun s-ro A. Couto Fernandes, pre- zidanto de B. L. E„ Ji estas aŭdience akcept- ita de D-ro Octavio Mangabeira, ministro de eksterlandaj afe-roj, al kiu Ji prezentis kopion de tiu raporto kaj danikan leteron.
La du dire-ktoroj de Brazila Ligo renovigis aJ s-ro ministro sian dan-kon pro la morala apogo kaj monhelpo de li donitaj al la bra- zila delegito. D-ro 0- Mangabeira, kiu estas delonge simpatia al Esperanto, tre interes- iĝis pri la kongreso kaj ankaŭ pri la pro- gresoj de Esperanto en la tuta mondo.
La hungara m-inistro, s-ro Albert Haydin de Ipolynyek, akoeptis ĉe la hungara Jega- cio D-ron Carlos Domingues, kun kiu li Jonge interparolis. D-ro C. Domingues soi- igis al Ja ministro ke Ji intencas verki arti- kolojn pri siaj impresoj kaj fari paroladon pr-i Hungarujo ĉe la Societo de Geografio, kies ĝenerala sekretario li estas.
La hungara ministro montriĝis tre kon- tenta pro tiu sciigo kaj promesis ĉeesti la paroladon. Dum la -interparolado J-i deklaris ke, laŭ sia opinio, Esperanto multe povos fari por la alproksimiĝo de la popoloj.
Je -la 15.12.1929, naskiĝa datreveno de D-ro L. L. Zamenhof, okazis ĉe „Grande Hotel Riachuelo", tagmanĝo a-1 kiu ĉeestis multaj esperantistoj. Legis sian -raporton pri la antaŭa tagmanĝo s-ro Maltez Fernandes.
D-ro Luiz Porto Carreiro Neto, ĝenerala sekretario de B. L. E„ salutis D-ron Carlos Domingues, je la no-mo de la brazilaj sam- ideanoj. Parolis ankaŭ Ja hungara esperant- isto s-ro Berger B-ertalan, la belga esper- antisto s-ro Ernest Van Steen kaj s-ro Eustorgio Wanderley. Dan-kante la salut- ojn al Ji faritaj-n D-ro Carlos Domingues parolis pri la -koraj akceptoj, kiujn faris al li la esperant-istoj de la Jandoj, kiujn li vizitis, nome: Hungarujo, Aŭstrujo, Italujo, Svisujo, Francujo, Ĉeĥoslovakujo, Germanujo, Belg- ujo kaj Portugalujo.
S-ro Ismael Braga faris Ja honoran sa- Juton al Ja me-moro de Zamenhof.
Britujo.
Liverpool. En la universitato, kie jam oka^as Esp.-kursoj sub la gvido de Prof.
CoIIinson, formiĝis Esp.-Societo. Tiucele
oni okazigis en Ja univers-itato publikan kun- venon, en kiu f-ino Ledley-Brown faris in- teresan propagandan paroladon. — En la centro de la urbo, Blue-Coat-School, kiu estas la ĉefa ejo por artaj societoj, estis mal- fermita la 1. 2. Esp.-Rendevuejo. Ciusabate inter 17-a ĝis 19-a kursoj laŭ Ce-metodo, prelegoj, debatoj kaj babiladoj. Cio estas senpaga, vizitantoj kaj interesuloj estas kore bonvenaj.
Germanujo.
Chemnitz. Ko-menciĝis oficiala kurs-o p-or geinstruistoj. Gvidas instr. C. Heyde. Par- topr. 12 pers.
Goch-Kleve. Je la naskiĝtago de D-ro Zamenhof, 1-a Gocha Esp.-grupo estis en KJeve por festi -kun Ja Kleva Esp.-grupo.
La 26.1.30 la du grupoj renkontis sin en Goch. La Gochanoj montris sian ĉarman urbeton kaj la belan parkon; poste orai kun- estis en la KoJpingdomo ĉe ŝercoj kaj danc- ado. Oni reciproke promesis kunveni of-te.
Konstanz. Esp.-ekzamenoj okazos la 3. kaj 4. 5. en Lindau — la „Venecio“ de la „Lago de Konstanz". Estas intenoate, okazigi in- ternacian kutivenon de la Bodensee-esper- antistaro. La partopreno estu al ĉiuj re- komendata, ĉar -la kunveno okazos ĝuste dum la beJega arboflorado. Loĝejo laŭ ebl- eco senkoste. Anoncoĵn a-kceptas kaj in- formojn donas s-ro Braml, Linda-u i. B„
Germ., Karolinenstr. 44.
Krefeld. La 23.1.30 ĝeneralkunveno, prez.
H. So-miner; kas. kaj se-kr. Kl. Ems. La mov- ado en Krefe-ld s-tagnas. En 6 lokaj gazetoj 51 raportoj. Nur kelkaj malgrandaj privataj instrukursoj. La membronombro restis la sama. — Post Ja ĝeneral-kunveno okazis ainuza parto -kun kantado, deklamado -ktp.
Italujo.
Brescia. Ce la Ioka Faŝista Instituto do Kulturo en legadsalono estas Ja ĉefaj italaj -kaj eksterlandaj esperantistaj revuoj.
Casale Monierrato. La 28.11.29 ĉe la Reĝa Te-kni-ka Instituto la vicprez. de Itala Esp.-Federacio sukcese paroladis pri Es- peranto. La kurson par-toprenas ĉirkaŭ 100 gelernantoj.
Mantova. Baldaŭ komenciĝos kurso gvid- o-ta de advokato kav. A. Vaona de Verona.
Milano. O-kaze de Ja Zamenhofa festo la gesamideanoj de Como vizitis Ja Milatian Esp.-grupon „Esperanta Domo“, okazigante tre sukcesintan kunvenon.
Salerno. Fondiĝis Esperan-tis-ta Grupo, kies sidejo es-tas ĉe la asocio „Ci-rcolo Artistico Gaetano Esposito**.
San Giovanni Vaidarno. Pro aktiva pro- pagando de s-ro Vittorio Castellucci fondiĝis Esperantista Grupo. La fakto es-tas speciale rimarkinda pro tio ke ĉi tie estas Ja sola Ioiko de Italujo kie ekzistas idis-ta grupo (pro tio ke la sola itala propagandisto de Ido ĉ i1 tie loĝas!)
Torino. La Jecionoj de la Radio Kurso (Prof. D-ro Giorgio Canuto de la Reĝa Uni- versitato de Torino estas Ja gvidanto) tre sukcese daŭras. IJi okazas ĉiumarde de la 20-a ĝis Ia 20.15. Pli ol 500 demandoj de in- formoj pri Es-perarato alvenis per ĉi tiu kurso al ĝia gvidanto, al kiu gesamideanoj el di- ve-rsaj partoj de Eŭropo (ekzemple Anglujd -kaj Cefioslovakujo) skribis sciigante pri bona aŭdiĝo. Jam finiĝis la elementa kurso kaj komenciĝis supera kurso.
Vicenza. Oikazis ĉe Societo de Kulturo sukcesa paroJado pri Esperanto de Prof.
G. Canuto, v-icprez. de Itala Esp.-Federacio.
Nederlando.
Pastro Ce en Gelderlanda Rondo de Esperantistoj.
Irater la mirakloj, kiujn faras s-ro Ce, estas ankaŭ Iia magneta influo sur la di- yersurbaj esperantistoj de nia provinco (Gelderlando). Grandare ili alvenis al Arnhem por la unua intenkonatiĝa tago de la Gelderlanda Rotido (B. G. R.), kaj la granda propagandisto estis honora gasto.
S-ro Ce faris spritan kaj interesegan ra- konton pri sia kursa Jaboro kaj pri la an- taŭjuĝoj kaj inalfacilaĵoj, kiujn 1-j ofte devas venki. La aŭskultantoj tre amuziĝis kaj ĝuis la belan paroladon, precipe kelkaj, kiuj nun Ia unuan fojon en sia vivo povis sekvi kaj kompren-i la paroladon de fremd- landano. La ĉeestantoj kantis multajn Esp.-kan-tojn kaj entute pasigis belan tagon.
B. G. R. ree kunvenos en aprilo en Apel- doorn kaj es-perebie povos tiam ĝui pro- menadon en ĝiaj belaj arbaroj. Se s-ro Ce an-koraŭ estos en Nederlando, oni faros sian eblon por havi lin ikiel gaston.
M. G. K.
Polujo.
Luck. Kurso de Esp. ĉe Ukraina geknaba gimnazio, gvidata de malnova s-ano A.
Koch, komenciĝis en decembro 1929. 30 parto-prenantoj.
Espcranfo kai Radio.
Esperanto-Radio-Programo.
La plenan programon vidu Heroldo n-ro 5.
Ŝanĝiĝis jenaj dissendoj:
Mardo, 18. Februaro.
20.40 Odessa, 411 m aŭ 450 m — Par: N.
HoJtn: K — 20 min.
ĵaŭdo, 20. Februaro.
16.00 Praha, 487 m — Par: Jan Filip: Vintraj sportoj en Ceĥoslovaka respubliko — HCiniri.
18.30 Paris, P. T. T. 447 m — 2 sinsekvaj Esp.-kursoj: Par: Prof. Rousseau: K 30 min. — Par: Prof. Cart: K por in- struistoj — 30 min. — eble la horo ŝanĝiĝos.
21.40 Kaunas-Kowno, 1935 m — Par: J.
Kutra: 12-jara jubileo de Litova sende- pendeco — 20 min. — eble la horo ne estas ĝusta.
Vendredo, 21. Februaro.
20.25 Mins-k, 700 in — Par: D. Sneĵko: Pri tago de Ruĝa Armeo — 30 inin.
Sabato, 22. Februaro.
16.15 BresJau, 325 in — Gleiwitz, 253 m — Par: A. Hanuschke: Liegnitz kiel ĝar- denurbo — Trafiko kaj industrio — 10 min.
20.30 Moskva-Moskau, 938 m — Program- ano-ncado ŝajrae ne plu okazas.
•
Atentu! Refoje Esperauto sur ondo Langcnberg!
La nova kurso por komencantoj komenc- iĝos dimanĉon, la 2-an de -marto, je 8.30 h.
matene. S-ro Dortnanns instruos laŭ speciala manlibro aperonta en la eldoneĵo de Heroldo.
(Atentu Ja reklamon en la nuna numero I)
« El radio-Genova (ondJougo 385, kv. 1,2).
Nia bonkonata svisa samideano s-ro Jean BoreJ afable akceptis paroli en Esperanto el Radio-Genova, la 24-an de februaro je la 20.20 MET. Lia parolo ternos pri „La Lando de la Floroj". Bonvolu aŭskulti, partopreni la konkurson, dankgratuli. Vi mu-lte lieipos nian -klopodoii kaj ni autaŭ- darakas vin.
La eksterlandaj samideanoj, kiuj konigos siajn preferojn pri niaj pluaj Esp.-dissendoj al Direkcio de Radio-Genova, duoble helpos nian laboro-n. Memkompreneble, ni faros ĉion eblan por ilin kontentigi kvankam, prin- cipe, ni ne povas promesj ke tion ni certe faros.
Ni volas kapti la favoran okazon, Jaŭ farita promeso, publike danki niajn samideanojn:
S-ro Hans Joachim Plehn, Breslau, kaj II. Assink, Eindoven, kiuj bonvole respondis la demandon je klarigaj detaloj por „Cantas- torie“ ĉe Radio-Genova, pri la „Angulo de la geknaboj" de sia-urba stacio. Koran dankonl
La 6-an de februaro Radio-Genova dis- aŭdigis la diskon „En la drinkejo", de KaJo- csay-Baghy-Sarossi, kiu, jam la duan fojon, tre plaĉis al Ja aŭskultintaro.
•
Radio Bratislawa — Pozsony — Pressburg.
La 13.2.1930 je 17.45 h. prelegis Prof.
Wanitsek en Esperanto pri „La slovaka li- teraturo". AŭskuJtintoj skribu al Ja Radio- stacio.
Pri la Novorganfzo.
Abundas matcrialo por Heroldo.
Ankaŭ en n-ia hodiaŭa numero ni ne trovis lokon por env-icigi la lastan (tre ampleksan) artikoJon, kiun ni posedas pri la novorganiza problemo. Eble ni trovos Jokon en la ven- onta numero. Tamen ni petas, ankoraŭ ne alsendi pluajn artikolojn pri Ja sama temo.
Ni estas superŝutitaj de manus-kriptoj plej d-iversaj. Pro tio ni ankaŭ speciale petas, esti konclzaj precipe ĉe kronikaĵoj. VoJonte ni eldonus nun kelkajn 10-paĝajn numerojn, por havi pli inulte da Joko; sed la pretigo de la lernolibro por la venonta Esperanto-kurso ĉe Radio-Langenberg (Kŭln) tro o-kupas nun- teinpe niajn inaŝinojn. Cetere, jam nun ni atentigas pri tio, ke en marto aperos spe- ciale ampleksa Jubilea Numero okaze de la 10-jara ekzistado de n-ia entrepreno.
Lelerkesfo.
J. N. en M.-G. Dankou pro letero de 7.2.!
Sed kiel vi vidis, ni ne ŝatas plu pritrakti Ja aferon en Heroldo. Saluton!
N. K. en Budapest. La alvo-ko aperos sur la venonta „Paĝo de la VJrino“.
N.H. en R. Artiko-lo „Kian vintron . . .“
taŭga por Heroldo sed jam iorn malfrua; la kliŝon ni ne povos publikigi. Dankon kaj saJuton!
N. W. Fr. eu Br. Dankon pro resendo de Demandaro kaj Jetero, kiu tameu ne klarigas al ni vian argumentadon. Laŭ nia logika sento, la formo „paŝon post paŝo“ estas pli korekta ol la formo „paŝo post paŝo“ ; sed Zainenhof uzis la duau formon laŭ la principo de sufiĉo. Diferencan sJgnifon inter ambaŭ formoj ni absolute ne povas trovi. Eble iuj aliaj el niaj Icgantoj trovos?
— Pri „manki“ : certe estas granda dife- renco, ĉu „io man-kas al mi“ aŭ ĉu „inl man-kas"; oni ne povas uz-i „mj mankas"
anstataŭ „mi malhavas" aŭ „mi bezonas'*.
Tamen tute aJia la a-fero estas ĉe ..sukcesi kaj prosperi". Se „io al mi sukcesas", se
„mia entrepreno prosperas", arakaŭ „mi suk- cesas" aŭ „prosperas“. Ceterc oni ja devas uzi Esperanton por internacia kompreneblo;
do, ni ne rajtas uzi amerikan, aŭ anglan, aŭ germanan, aŭ francan, aŭ slavau ktp. Es- peranton. Car ni ne komprenis vian „Le- teron“, tio -pruvas ke vi uzis ne-internacian esprimmaiiieron. Salutojn!
1-a biido.
Virina kurso — 19-a ekzerco.
Kaŭrado kaj saltctado.
Komenca pozicio: Normala teniĝo.
Ekzerco; Kaŭrante salteti sur la -loko — ĉe ĉiu tria salteto altenigi la genuojn per
KompeiMlmnasflho por profesfa) gelaboranfol.
(Represo — ankafl parte — malpermesita.)
helpo de altensvingo de Ia brakoj (bildo 1-a)
— r-isorte mildigi Ja tuŝon al la tero.
Celo: Fortigo de la gatnba muskolaro kaj de 1’ piedartikoj, elastigo de 1' genuaj kaj koksaj artikoj.
Vira kurso — 19-a ekzereo.
SUcĉo de la gamboj kaj nioviĝo al kaŭrado.
Komenca pozicio: Kaŭrostreĉa teniĝo (bil- do 2-a).
Ekzerco: Gambojn malantaŭen streĉi ai duonkuŝa pozJcio (bildo 3-a), kaj tuj denove ekkaŭri (do ree al la komenca pozicio).
Str-eĉadon kaj kaŭradon konstante daŭrigi.
C<4o: Fortigo de 1’ trunko kaj de la Ŝultra zono.
2-a bildo. 3-a bildo.
La unua originala Esperanta verko de hindo estas
S i v a g i
. X •de Lakshmiswar Sinha. Dramo el !a historio de Hindujo.
Prezo: Sved. kr. 1.50 (svis. fk. 2 25' afrankite.
E l d o n a S o c i e t o E s p e r a n t o . Stockholm 1. - Poŝtĉeka konto 578
V e n u
Kiu interesiĝas pri
W IEN?
Por unu germ. rmk. vi ricevas ilustr- itan gvidlibron en Esperanto!
60 paĝoj kaj kovrilo. — Mendu ĉe:
Heroldo de Esperanto, Koln
Fako: Librejo.
Gajaj Horoj
por Esperantistoj
gajigi
56-paĝa libreto por
grupvesperojn, instrulecionojn 80 elektitaj spritaĵoj
20 bonhumoraj anekdotoj 50 enigmaj .ŝercdemandoj 50 gajaj preseraroj 50 Esperantaj vortludoj kun afranko RM 0,55, havebla ĉe la Libreja fako de Heroldo, Koln, Germ.
al la Printempa Foiro Leipzig
II 1930
K o m e n c o : 2 - a d e M a r t o
Grandaj Foiroj por Tekniko kaj Konstrufako
( ĝ i s 1 2 - a d e M a r t o )
Granda Specimena Foiro
( ĝ i s 8 - a d e M a r t o )
Foiroj por Teksaĵoj kaj Sportartikloj
( ĝ i s 6 - a d e M a r t o )
Oficiala Renkontejo de la Esperantistaj Komercistoj:
J o h a n n i s p l a t ? 3 / 1
J g P r i i n f o r m o j t u r n u v i n a l L e i p z i g e r M e s s a m t , L e i p z i g , M a r k t 4 , ( E s p . - F a k o )
1 i!IH!!!ll!lllll!ll!ll!IIHIIIIIIIIIHIIIII!IIIIHIH!IIIHIIIIH!llll!llll!!lllinil!lllll!llll!lllll!IHIIIIIIIIIIIHHIIIIIIII!l!!IIIHIIIIHII!IHIIIinHH!l!IIIIHII!lllllllll
Internacia Pedagogia Revuo IPR
estas la inierligilo por ĉiuj esperant- istaj instruistoj en la tuta mondo.
Abonu tuj ĉe Karl Krober, Weststr.
4, Riesa a. d. Elbe, Germanujo.
Nepre
menciu Heroldon skribante al anoncantoj I
Fabrlkanfo de maŝinol kaj inslrumenfoj porprilabor*
ado de ligno serĉas aĉef- anfojn en klu ajn lando.
Ni fabrikas: ĉiujn maŝinojn por prilaborado de ligno, ĉiujn instrumentojn por prilaborado de ligno, ĉiujn maŝinojn por la industrio de lignaj ŝuo Onl serĉas diligentajn agentojn kaj revendantojn en ĉiuj landoj.
Esperantlingvaj ilustritaj katalogoj estas haveblaj (nur por interesuloj).
Adreso: Nord-Holanda Maŝinfabrikejo, Jagersvveg 54, Apeldoorn, Holando.
Aperas en februaro:
S. Grenkamp-Kornfeld
K O M P LE T N Y S A M O U C Z E K J. E S P E R A N T O
(Kompleta lernolibro dc Esperanto)
k u n
esprimaro komerca kaj radia Antaŭparolo de Prof. A . C o 11 o n ,
membro
de Pariza Akademio de Sciencoj.
Formato 11X17 cm. 80-paĝa Eldonejo: E s p e r a n t i s t a V o ĉ o ,
Jaslo (Pollando).
Prezo (kun afranko):
5 ekz.: zl. 5.—
10 ekz.: zi. 9.— 50 ekz.: zl. 40.—
25 ekz.: zl. 22.— 100 ekz.: zl. 75.—
Poŝtĉeika konto: Krakovo n-ro 400.821.
La libro uzota ĉe la venonta Radio-Esperanto-kurso el Langenbergr-Koln
HANDBUCH des ESPERANTO
Manlibro de Esperanto
enhavonta sur ĉ. 250 paĝoj enkondukon, iernolibron por komencantoj, gramatikon, legolibron, vortaron kaj konkurson. Prezo antaŭvideble RM 3.—.Aperos posf kelkaj semajnoj ĉe HeroldodeEsperanfo, Kttln
Mineraloj!
Por mia studado mi bezonas mineralojn.
Volonte mi ricevos el ĉiuj partoj de la mondo mineralojn kun la nomo kaj trovloko. A1 ĉiu sendonto tni respondos. B. Schultink, Brugstraat 25, Eindhoven, Nederlando.
M O N D K U R A C U R B O
KARLSBAD
T P IN K - KAJ B A N -K U R A C A D O
/ 6 termofontoj de 4 0 —7 2 ° laŭ Celsius. Ses grandaj banejoj kun !a plej
tnodernaj kuracinsta/aĵoj. S p o rto — Teatro — Koncertoj — Varieteo — Nov- tempa kom forto — Belegaj arbaroj.
Festsemajnoj 1930 de majo ĝis septembro.
12-a kuracista perfektiga kurso en sept.
Ciu fllatelisto bezonas
la ..Filatelan Terminaron" de Herbert Scott.
En lingvoj Esperanta, angla, germana kaj franca. Prezo (inkl. sendkostoj) nur RM 0,90 ĉe la Libreja Fako de Heroldo, Koln, Brŭsseler Strasse 94, Germanujo. (2
Korespondado.
Topi Luigi, UEA-del., kursgvidanto, Ca- sale Monferrato, Italujo, vojo V. Etnanuelo 13, garantias respondon a! ĉiuj, kiuj skribos al liaj multnombraj gekursanoj (ne ge- knaboj), sed personoj el ĉiuj sociaj klasoj.
Gesamideanoj skribu multnombre al supra adreso, ĉar korespondado estas la plej ef ka
propagando. * (6
Interŝanĝo.
Mi havas grandan intereson por ilustritaj gazetoj, fakgazetoj, Iibroj, fotoj, bildoj, pros- pektoj ktp. pri socia vivado en ĉiuj lando>
de la mondo. Kiu sendos ricevos samvaloron el Germanio aŭ Berlino. Fr. Bohlmann.
Berlin-Charlottenburg 1, Krummestrasse 87,
Germanujo. (7
Deziras korespondadi
letere, poŝtkarte, serioze kun gesamideanoj, prefere sociaJistaj partianoj aŭ poŝtoficistoj de Jugoslavujo, Bulgarujo, Hispanujo, Hun- garujo, Estonujo, Litovujo, Sovetio. Povas sendi ankaŭ nunajn poŝtmarkojn. Marcel Remy, poŝtkomizo, 22 rue des Brosses, Chantraine apud Epinal, Vosges, Francujo.
Letervespero!
Esperantista studrondo aranĝos leterves- peron la 16. 2. 30. Respondo garantiata.
Adreso: Bror Andersson, Fack 121, Norberg, Svedujo.
Blindaj gejunuloj!
Kiu ĝojigas 15 blindajn gejunulojn per Es- perantaj leteroj aŭ poŝtkartoj? Kurt Hilde- brand, Stettin (Germ.), Blindenanstalt.
23-jara samideanino
deziras interŝanĝi poŝtmarkojn laŭ katalogo M. 1930 aŭ donas por 100 alilandaj poŝt- mankoj 150 de sia lando. Adreso: Helene Michel, Hainewalde 1. Sa. 35, Germanujo.
(12 Interŝanĝo!
Mi deziras interŝanĝi ilustritajn poŝt- kartojn kun samideanoj de la tuta mondo.
Mi nepre respondas. Karl Jensen, Bistrup, Fodby, Danujo.
Francaj fraŭlinoj atentu!
S-ro Matiaso Medovarsky, Csaki utca 27, Bekescsaba, Hungarujo, deziras korespond- adi kun francaj fraŭlinoj. Certe respondas.
Korespondadon
kun hispana studento aŭ studentino Esper- ante kaj hispane por perfektiĝi en hispana Iingvo deziras s-ro Birger Gerdman, Si- byllegatan 83, Stockholm, Svedlando.
Juna esperantisto
loĝanta en norda Svedujo, deziras kore- spondi kun eksterlandaj geesperantistoj.
Skribu al s-ro Rickard P-ersson, Uttersjo- backen, Svedujo.
Nova sveda esperantisto
deziras korespondi. Respondu al f-ino Hanna Eriksson, Torekallgatan 7, Sodertale, Sved- ujo.
Atentu!
Svedoj atendas leterojn aŭ poŝtkartojn de ĉiulandaj junaj geesperantistoj. Skribu tuj al Gosta Petersson, Sandal, Hallstahammar, Svedujo. Respondo garantiata.
Korespondadon!
S-ro A. H. Ball, 139 Vincent Road, Sharrow, Sheffield, Anglujo, deziras .kore- spondi per ilustritaj poŝtkartoj kun la tuta mondo.
Du junaj komercistoj
deziras korespondadi precipe kun ekster- lattdaj gesamideanoj. Adresoj: Nils Hansson aŭ Erik Fredin, Koopera vendejo, Gun- narstorp, Svedujo.
Korespondado.
14-jara lernanto Leslie Fairbairn, 21 St.
Mary’s Terrace, Ryton-on-Tyne, Anglujo, volas korespondi kttn ĉiulandaj lernantoj kaj gimnaziartoj samaĝaj.
Letervespero!
Sendu leterojn kaj poŝtkartojn al nia leter- vespero. Ni respondos al ĉiuj. Adreso: A.
B. F., Stadshuset, Lund, Svedujo. (11
Inform oj de „Kurorteauskunftsstelle“ (BUro der Wagon-Hts), B e rlin N W 7 Unter den Linden 57/58, k a j de !a
K U R A C A D M IN IS T R A C IO K A R L S B A D
Gesamldeanoj vlzitantaj Kolonĵon ne preterlasu viziti la kun- sldnln de la Fsperanto- grupo en restoracio Schoss, Am Hof, malantaŭ „Hein- zelmŭnnchenbrunnen”, tuj apud la katedralo, prok- aime de la stacidomo; ĉiu«
merkrede je 21 h.
Korespondado. ,
Mi deziras korespondadi per ilustritaj poŝt- kartoj kun la tuta mondo. Certe respondos Adreso: F-ino Ilnjo Rokolya, VI. Kustav-ut.
20, Nagykoros, Hungarujo.
Korespondado.
Auglaj gekursanoj diversaĝaj, plejparte juituloj, volas korespond.i kuti ĉiuj landoj.
Skribu al kursgvidanto A, R. Fairbairn, 21 St. Mary’s Terrace, Ryton-on-Tyne, Aitglujo.
Por Esperanto-kursoj al germanlingvanoj uzu, se vi ankoraŭ ne provis, la lernolibron de T. Jung kaj W. Wingen: „Das leichte Esperanto”. Prezo nut RM 1.10 (inkl. send- kostoj) ĉe la Libreja Fako de Heroldo en Koln, Brŭsseler Strasse 94.
2000 ekzempleroj
vendiĝis dum unu jaro de la germanlingva eldono de D-ro TrogeJ: Esperanto kaj kul- turo (individuo, popolo, hotnaro). Tiu suk- ceso de la libro instigis nitt eildoni ĝin en Esperanto, en la traduko de J. Schroder.
Prezo rtur RM 0.90, inkl. sendkostoj. Se vi ankoraŭ ne posedas ĝin, mendu ĝ n tuj ĉe la eldonejo: Heroldo de Esperanto, Koln, Brŭs- seler Strasse 94.
Veriag u. Druck (Eldonejo kaj Preselo); Teo Jung, KOln. Brŭsseler Strasse 94, Verantwortl 7., »ciauiworii. acnriitletter IKesp. Redaktor ojj: 1 eo Jung, KOin; Joseph Berger, KOIn.S c h n ttie .tH r c ,i.,l.
iTT i 77 i “
1
15
Tra la mondo.
•— En la franca kolonio de rusaj ri- fuĝintoj regas granda ekscito pro la mistera malapero de generalo Kutiepov.
La franca kriminalpolico laboras febre por malkovri la misteron.
— La germana Regna Banko mal- altigis la diskonton de 6.5 al 6%. La Liga Rezerva Banko en New York mal- altigis la diskonton de 4,5 al 4%. En aliaj landoj la diskonto nun estas: Angl- ujo 4,5, Aŭstrio 7, Francujo 3, Hungar- ujo 7, Nederlando 4, Polujo 8%.
— En la urbo Montes Claros (ŝtato Minas Geraes, Brazilo) ekestis (okaze de politika kunveno) pafado, dum kiu estis mortigataj kvin personoj, inter ili la brazila vicprezidanto F. Mello Vianna.
— La nivelo de la Nemi-lago en Ital- ujo estas jam malaltigita je 14 metroj, tiel ke nun ekaperis ankaŭ la dua ŝipo.
Oni supozas ke ambaŭ ŝipoj ne estis amuzŝipoj de I’ imperiestro Caligula sed ke ili servis por la kulto al la diino Diana.
— En Britujo oni projektas elfosi la ruinojn de Verulam, unu el la plej gran- daj urboj de Britujo jam antaŭ la alveno de Julio Cezaro.
— La varioloj postulis en Bombay (Hindujo) dum unu semajno pli ol 700 mortviktimojn. La nombro de variol- malsanuloj plialtiĝas ĉiusemajne. — En du distriktoj de Meksiko (ŝtato Morelos) oni nombras pli ol 600 mortviktimojn pro varioloj. — Ankaŭ en London la va- rioloj postulis dum januaro pli ol 500 mortviktimojn.
— Nova batalo inter ĉinaj naciistoj kaj ribeltiloj proksime de Vuĉaŭ postulis pli ol mil viktimojn (mortigitojn kaj vunditojn). Estas supozeble ke la regist- aro baldaŭ subpremos la ribelon.
— Post kelkjara preparado komenc- iĝis la sekigado de Zuidersee en Neder- lando. Unue estos senakvigata la tiel nomata maro de Wieringen.
La subsigno de 1' kontrakto de amikeco inter Italujo kaj Aŭstrujo,
kiu metas Ja interrilatojn de ambaŭ ŝtatoj sur novan bazon; nia bildo montras ĉef- ministron Mussolini (subskribantan) kaj aŭstran ligan kance-lieron Schober.
decidon. La novan registaron formis preskaŭ la samaj ministroj de la antaŭa kabineto. Foriris nur kelkaj „neced- emuloj" — kontraŭuloj de Ia nuna Sejmo. La registaro de Prof. Bartel, stariginte antaŭ si kiel ĉefaĵon Ia ba- talon kun la ekonomia krizo, reganta en la iando, ricevis „kondiĉan“ fidon de la Sejmo. Interese estas noti, ke dum la nuna budĝeta sesio en laboroj de la ko- misionoj pli aktive ol antaŭe parto- prenas reprezentantoj de 1’ registaro.
Grandan bruon elvokis la fakto, ke la pertelefonan, konfidencian interparolon de ŝtatprezidanto Moŝcieki kaj ĉefmi- nistro Bartel subaŭskultis iu ĵurnalisto, kiu poste publikigis ĝin. Kompreneb'e, ke li estas arestita kaj la esplorado montros, kiamaniere li tion aranĝis kaj pro kiaj celoj, kaj ĉu ĝi estis unuopa
okazintajo aŭ ĉenero de longa ĉeno . . . Tiu okazintaĵo estis priparolata de la Sejmo kaj oni demandis la ministron de Poŝto, Telegrafo kaj Telefono pri ek- zisto de t. n. „nigraj“ kabinetoj, kie oni povas subaŭskulti ĉiujn' telefonajn inter- parolojn. La ministro kategorie neis ties ekzistadon.
Jam preskaŭ dekdu jaroj forpasis de la historia momento, kiarn eksilentis ka- nonegoj de la Granda Milito kaj la po- poloj ree koineneis siau krean konstru- adon. Eble, ke dank’ al la Milito povis renaskiĝi al memstara kaj sendependa vivado multaj ŝtatoj kaj nacioj, antaŭe troviĝintaj sub frernda jugo. Sed an- koraŭ freŝaj estas vimdoj, kaŭzitaj de ĝi kaj ankoraŭ sangas koroj de patrinoĵ, kies junaj filoj estis oferitaj al la fremdaj idoloj . . . Tial estas kompreneble, ke
grandan sukceson rikoltas diversaj li- broj, filmoj kaj teatraĵoj, priskribantaj kaj montrantaj la terurojn de la milito.
Preskaŭ samtempe en du plej gravaj kaj grandaj teatroj de W arszaw a: Nacia k ij Pola, oni prezentas verkojn jam famiff- iiitajn tra la mondo, noine: en la unŭa
— „Fino de la migrado” de angfo Slieriff kaj en la dua — „La konkuf- antoj“ de usonanoj Anderson kaj Stal- lings. Kaj ne unu forlasas la teatron ne scntante fortan deziregon mallieipi pluan novan militon, kiu ree malfeliĉigus la homaron.
Kelkfoje en miaj leteroj mi menciis pri ĉiam pli forta disvolviĝo de la pol- landa filmindustrio. Nun ankoraŭ unu pruvo. Antaŭ kelka tempo estis pre- zentata nova pola filmo „Kulto de kor- po“ („Lux“-produktejo) kun partoprcno de konataj eksterlandaj geartistoj. Scen- ojn por ĝi oni filmis cn W arszaw a, Wien, Btidapest kaj Nizza.
I. Dratwer.
Lelero el Turhujo.
Esperanto. — 150-jarulo. — PubllkaJ legejoj. — Vetero.
La movado esperantista, ĉesinta duin la iastaj tempoj, komencas reviviĝi dank’ al la senlaea laborado de keikaj gesamideanoj, kiuj agadas fervore, ĉu morale ĉu materiale,
Ni ofte renkontas en niaj gazetoj fa- vorajn artikolojn pri nia lingvo, speciaie pri ..Parolanta Eilmo kaj Esperanto’*;
dank’ al tiaj artikoloj la liomoj ioni post iom konatiĝas kun Ia ekzisto de Esper- auto. La kialo de nia malsukceso dun»
ia lastaj jaroj estis, ke ni plantis la arbon ne en ĝusta tempo; tial ĝi devis sekiĝi;
sed !a nuntempe plantita arbo jam bur- ĝonas, kaj ĝi nur atendas la varm etan sunon de printempo por evoiui,
Mi neniain rakontis pri nia 150-jaru!o, kurdo nomita Zaru Aga. Antaii nelonge oui lin invitis Anglujon kaj Amerikon, sed li tute ne kuraĝas iri pro tio, ke ii nuntempe sentas sin iomete pli nialforta
Atenco kontraŭ la prezidanto dc Meksiko.
Tuj post Ja ekoficiĝo de 1’ nova meksika prezid- anto, Generalo O r t i z R u b i o, studento faris revolveratencon kontraŭ li, pafante a! Ji ses pafojn, kiuj vundis ia prezid- anton ĉe la mentono kaj tuŝis lian edzinon (apud li) kaj lian nevineton
Ofeiio.
La celo de nova gcrinana Himalajo-ckspcdicio, kiu forvojaĝos fitte de fe- bruaro sub la gvidado de 1’
Bresiaua geoJogo D-ro Dyh- renfurtb (en la ovalo), estas la montego Kanĉinĝinga (ĉ.
8600 m), la dua mouto laŭ alteco spr la Tero. La eks- pedicion partoprenos Jertaj kaj spertaj alpinistoj de Anglujo, Aŭstrujo, Germau- ujo, kaj Svisujo. — Nia bildo montras vidon a! la grandi- oza ĉeno de I’ montegaj
suproj de Himalajo.
NiaJ ldcroj
cl la lufa mondo.
Lelero el Polujo.
Seĵmo. — Kaŝaŭskulto de gravega poli- tika interparolo telefona. — Primilitaj filmoj kaj teatraĵoj. — Pola filmindustrio
disvolviĝas.
En mia 'lasta letero mi detale rakontis al la legantoj de „Heroldo“ pri la tiel nomata oficira incidento en la Sejrno (malsupera leĝdona ĉainbro de Poi- ujo). Mi menciis pri la prokrasti«o de ia sejmlaboroj je unu monato kaj pri !a necerta situacio, rezultiĝinta pro ĝi. Kiel la legantoj jam certe scias el la ĉiutaga gazetaro, la Sejtno, tuj post sia kunvoko.
esprimis malfidon al la registaro de D-ro Ŝwitalski. La registara krizo daiiris kelkajn seniajnojn kaj elvokis grandan maltrankvilon en diversaj medioj de !a lando. Fine, ĉefministro fariĝis Prof.
Bartel, kiu kelkfoje estis jam prezidanto de la ministraro kaj kiu antaŭ kelka tempo decidis sin dediĉi ekskiuzive al la scienco, devis ŝanĝi, laŭ peto de ia Statprezidanto Moseicki, sian antaŭan
La lasta saluto de la nigraĉeinizulo’.
Mussolini (sur ia podio) vokas al sia mortinta atuiko Micbele Biancbi ia Jastan adiaŭon.
- I iancbi estis ministro de laboro kaj uuu el la kvar gvldiittoj de I' fa.ŝista marŝo al Rcmo, kaj plej fidela kunlaboranto kaj amiko de 1’ Duko.
• T ' J P l i % 1 ■
I .
kaj titnas subitan morton. Lia aspckto estas tre interesa. Liaj vizaĝtrajtoj estas sen sulkoj, li estas altkreska, tre forta, rekte staranta; oni povas pensi, ke lf
estas 60-jara liomo. Dum mia propra interparolo kun li, li diris, ke atitau kelke da jaroj li iris eksterlanden, oni. ekza- inenis lin kaj konstatis, ke li liavas trf pulmojn (?). Liaj mensaj kapabloj kaj niemoro estas perfektaj, dank’ al kio antau nelonge li okupis la postenon de estro de la iinuiĝo de ŝarĝportistoj, kaj iiun li estas ĉefpordisto en la urbdoino.
Nia ministro de pubiika klerigado tre klopodas malfermi publikajn legejojn.
Lau ordono, 230 iegejojn oni jam pro- paras, krom tio estas permesite mal- ferini legejojn en ĉiu viiaĝo.
Dank’ al la milda vintro ĝisnuna la ĉirkaŭaĵoj de Istanbul estas kovritaj de mirinda verdaĵo kaj kreskantaj lego- moj, tial ke ni estas provizitaj per ĉiuj freŝaj kreskajoj same kiel en printempo
au somero, Jakoizako.
