O r e d 0 * " i k S a ^ 0 /? a d u
J l Organ Związku Gmm ^ O O U
^ ■ ►** U /A iA u iA H v łu > a C i a e l r i o a n ®
P re n u m e ra ta w ynos! 2 zł k w artaln ie O p ła ta p o c z t, o p ła c o n a r y c z a łte m
Telefony: Katowice 21-47
Województwa Śląskiego
Wychodzi 1-go i 15-go dnia miesiąca.
R ed ak cja i A d m in istracja: K atow ice P ocztow a 16/11.
R e d ak to r: S tan isław K u h n e rt.
S y n d y k Z w iązku G m in W oj. SI.
O g ł o s z e n i a : Je d n o ła m o w y w iersz m ilim 30 g r P rzed te k s te m 60 g r za w ie rsz m m . R ach. w P. K. O . 304227
Nr. 5. Katowice, 1 marca 1928 r. Rok IV.
Rada zjazcttw
samorządu ziemskiego.
W dniach 12 i 13 lutego br. obradow ała w W a r
szaw ie rad a zjazdów sam orządu ziemskiego, będąca naczelnym organem ogólno-państwow ego Związku sejmików pow iatow ych.
R ada w ysłuchała i przyjęła spraw ozdanie za
rządu z działalności za rok ub. uchw aliła badżet za
rządu i biura zjazdów sam orządu ziemskiego na rok 192829, uchw aliła term in ogólno polskiego zjazdu przedstaw icieli sejmików pow. oznaczyć na jesień br.
P o za spraw am i organizacyjnem i, rada zajęła się ogólnemi kwestjam i, mającemi szczególne znaczenie w r. b. dla sam orządu. Są to sp raw y : 1) drogow a, 2) izb rolniczych, 3) organizacja kredytu komunalne
go, 4) w spółpraca sam orządu pow iatow ego z fundu
szem bezrobocia, 5) udział sam orządu w pow szech
nej w ystaw ie w Poznaniu.
W spraw ach drogow ych rada w y raziła opinję o przew odnich zasadach ustroju adm inistracji drogo
wej. Ma to w ięc być jednotorow a adm inistracja, zogniskow ana w sam orządzie pow iatow ym , p rz y po
zostaw ieniu dróg gminnych w zarządzie gmin. Rada podkreśliła szczególne znaczenie (dla przyszłości dróg) sp raw y oparcia adm inistracji drogow ej o czyn
nik — jakim jest sam orząd, bowiem zarów łio o do
brym stanie dróg istniejących, jak i o budowie dróg now ych w obecnych naszych w arunkach głównie decydow ać będzie stopień zainteresow ania się miej
scow ych czynników tą dziedziną, od których trzeba będzie uzyskać na cele drogow e odpowiednie środki.
Obecny na posiedzeniu d y rek to r depart. drogo
w ego inż. N estorow icz ośw iadczył, że Min. Robót Publicznych pójdzie po tej linji, bowiem już postano
wiło stopniowo przekazać adm inistrację w szystkich dróg sam orządow i pow iatowem u.
\V zw iązku z projektow anem w prow adzeniem na obszarze całego państw a izb rolniczych rada, w y pow iadając się zasadniczo za tym projektem, jedno
cześnie w skazała potrzebę rozgraniczenia zakresu działania oraz finansów przyszłych izb i sam orządu
terytorialnego, pośw ięcającego obecnie na obszarze b. zaboru rosyjskiego dużo uw agi i znaczne środki na cele rolnicze, przy tern m usiałyby uledz stosow nej nowelizacji te ustaw y, które w kładają na sam orząd tery to rialn y określone obowiązki w zakresie rolnic
tw a, jak najpierw w szkołach rolniczych, o rozpłodni
kach, o m eljoracjach itp. Rada w y raziła poza tem opi
nję, że rada izby rolniczej, w swej części w ybieranej, w inna w ychodzić z w yborów przez sejmiki pow iato
we, oraz że izba w w ykonyw aniu sw ych zadań zna
czenia m iejscowego w inna posługiw ać się sam orzą
dem terytorialnym , nie tw o rzyć natom iast w łasnego, szeroko rozbudow anego i kosztow nego aparatu,
W zakresie kredytu komunalnego rad a ustaliła zasadnicze postulaty, obrazujące p o trzeby sam o
rządu w tej dziedzinie. B rzm ią one jak następuje:
W interesie sam orządu jest posiadać w łasne insty
tucje kredytow e, obsługujące pew ne rejony, 3—4 w całem państw ie i działające przy poparciu i opiece centralnych instytucji k redytow ych państw ow ych.
Z drugiej stron y sam orząd winien dążyć do tw o rze
nia m iejscow ych kas oszczędności, których zada
niem ma być zaopiekow anie się oszczędnościam i szerokich w arstw społecznych. K asv te w inny tw o rzyć, na w zór potężnych zw iązków niemieckich, zw iązki żyrow e, w oparciu o banki komunalne. Rada w ezw ała zw iązki sam orządu pow iatow ego do u tw o rzenia w r. b. kas oszczędności w e w szystkich po
w iatach.
Następnie rad a rozw ażała sp raw ę obejm owania przez w y d ziały pow iatow e p rzedstaw icielstw a fun
duszu bezrobocia i w y raziła zdanie, że zastęp stw a te w ted y tylko będą celowe i połączone z oszczędno
ścią p racy w przeprow adzaniu zabezpieczenia na przypadek bezrobocia, o ile obejm ow ać będą w sz y stkie czynniki funduszu bezrobocia.
W końcu rada postanow iła zalecić sejmikom po
w iatow ym finansowe poparcie powsz. w y sta w y k ra
jowej w Poznaniu, która ma się odbyć w 1929 r. i zorganizow ać na w y staw ie dział, ilustrujący admi
nistrację sam orządu pow iatow ego, oraz w yniki jego 10-letniej działalności.
I i l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l l i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l i l l l l l i l i l i i i i l i l
Noczyński Sp. z o. o. / Katowice
ulica Marjacka 18 a — Telefon 520 i 1243
Pracownia zawodowe! o d iie iy ochronne!
Ubrania nieprzemakalne — Ubranfa kwasoodporne — Ubrania azbestowe
Nieprzemakalne płachty i opony.
H u rto w a s p r z e d a * technicznych m a te ria łó w gum ow ych i azb e s to w yc h . i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i m i i i i i i i i i i i i i m i i i i i i i i i i i i i i i i i i i ł i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i m i i i i i i i i m i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i
tlwasl na csasle.
Rozporządzenie P an a P rezy d en ta R zeczypospo
litej o ustroju i zakresie działania w ładz adm inistra
cji ogólnej z dnia 19 stycznia 1928 r. poza szeregiem niew ątpliw ie doniosłych i w łaściw ie rozw iązanych zagadnień z dziedziny adm inistracji ogólnej, budzić m usi obaw y co do przyszłości sam orządu w Polsce w szczególności zaś sam orządu m iast w iększych, m iast o w łasnym statucie. Rozporządzenie uznaje w praw dzie art. 2 organa sam orządow e za w ładze adm inistracji ogólnej, lecz brzmienie innych przepi
só w i duch u staw y w skazują, że przechodzi ono nad ustrojem sam orządow ym do porządku dziennego, nie licząc się zupełnie z jego organizacją, dotychczaso- w em stanow iskiem w państw ie i upraw nieniam i z dziedziny adm inistracji. Rozporządzenie spycha bo
w iem organy adm inistracji miejskiej do roli w yko
nawczej, naw et w tych spraw ach, w których one do
ty c h c zas b yły w ładzam i adm inistracyjnem i w e wła- ściw em tego słow a znaczeniu, a które to sp raw y sta n o w iły t. zw. w łasn y zakres działania gminy, niszczy .zaś zupełnie sam orząd m iast w iększych w Małopol-
sce, rządzących się w łasnym statutem .
Rozporządzenie opiera się na zasadzie w y łącz
ności i prepotencji (przew agi) adm inistracyjnej orga
nów rządow ych państw a. Rola sam orządu ograni
cza się w adm inistracji ogólnej przew ażnie do czy n
ności natury opinjodawczej. P ań stw o może w p raw dzie aż do odw ołania poruczyć organom sam orzą
d ow ym załatw ienie w szystkich lub niektórych funk- cyj adm inistracji ogólnej, lecz jedynie w formie m an
datu adm inistracyjnego — odwofalnie. W tym sta nie rzeczy organa adm inistracyjne sam orządu miej
skiego nie są państw ow em i w ładzam i adm inistracji ogólnej, lecz organam i w ykonaw czem i i to nie pań
stw a, lecz w ładz rządow ych.
Koncepcja ta tem dziwniejsza, że konstytucja polska z r. 1921 opiera ustrój adm inistracji państw a n a szeroko rozbudow anym sam orządzie te ry to rial
nym , że zatem sam orząd ma tw o rzyć rdzdeń i pod
staw ę praw n ą tej adm inistracji, zgodnie zresztą z po
jęciami w spółczesnego państw a, z pojęciami celo
w ości adm inistacyjnej i odpowiedzialności ludności za rządu. Rozporządzenie przew iduje w praw dzie utw orzenie sam orządu pow iatow ego i w ojew ódz
kiego, pow ołanie reprezentacyjnych ciał ludności p rz y w ojew odzie i staroście z głosem przew ażnie opiniodaw czym i doradczym , dalej utw orzenie w y działów w ojew ódzkich i pow iatow ych, złożonych po połowie z rep rezentantów w ładz rządow ych z .tern jednakże, ż w razie rów ności głosów na w ydzia
le decyduje zdanie, do którego p rzy łączy ł się prze
w odniczący, w ojew oda lub starosta. Zasada taka ogranicza działalność w ydziału rów nież li tylko do w yrażenia sw ej opinji, t. j. w praktyce do zera.
Rozporządzenie z 19 stycznia br. przesądzające stru k tu rę sam orządu w ojew ódzkiego i pow iatow ego jest dotkliw ym ciosem przedew szystkiem dla samo
rządu gminnego, zw łaszcza miejskiego, m ającego w
— 2
Małopolsce przecież tak św ietną tradycję admini
stracy jn ą przeszło 60-letnią. O dbierając miastom znaczniejszą część w łasnego zakresu działania, w szczególności praw o decyzji w spraw ach budow la
nych, drogow ych, służby zdrow ia, w eterynaryjnych, targow ych, opieki społecznej, kom unikacyjnych — pozostaw ia sam orządow i faktycznie niemal że tylko czyszczenie, ośw ietlenie i zdobienie miasta.
Może jeszcze dotkliwiej obeszło się rozporzą
dzenie z sam orządem m iast o w łasnym statucie. Od początku ery konstytucyjnej w b. Austrji m agistraty K rakowa, L w ow a i Bielska, b y ły w ładzam i pierw szej instancji na obszarze m iasta, prezydenci tych m iast naczelnikami miejskich w ładz adm inistracyj
nych pierw szej instancji. S tarostam i grodzkimi w pełnem tego słow a znaczeniu. Ten zakres działania pełniony lat z górą 60 w śród najtrudniejszych cza
sów epoki zaborczej, rozporządzenie znosi, przele
w ając go na w ładze rządow e — w pew nych w ypad
kach na staro stę sąsiadującego powiatu, nie znają
cego zupełnie potrzeb i stosunków miejskich, zmie
niającego się możliwie co parę m iesięcy i przyznając w tych m iastach rów nocześnie tytuł starosiów grodzkich naczelnikom w ładz rządow ych admini
stracji ogólnej, choćby zakres ich działalności byl dotychczas najszczuplejszy.
Postanow ienie, że R ada M inistrów może aż do odw ołania w szystkie lub niektóre czynności państ
w ow ej adm inistracji ogólnej zlecić sam orządow i miejskiemu, w niczem nie zmienia pow yższego stanu praw nego, nie uchyla faktu, że rozporządzenie to przekreśliło dotychczasow ą organizację samorządu w Małopolsce, że sam orząd ten ze stanow iska w ła
dzy adm inistracyjnej przeszedł w ustroju admini
stracji państw ow ej do roli czynnika zależnego od a r
bitralnej każdocześnie decyzji czynników rządo
w ych adm inistracji państw a. Nie potrzeba u zasa
dniać jak tego rodzaju chw iejnoić podstaw admini
stracji i niepewność zakresu działania oddziałać musi ujemnie na stosunki gospodarcze i adm inistra
cyjne miast.
Oto najw ażniejsze zasady om awianego rozpo
rządzenia p. P rezy d en ta Rzeczypospolitej o ile one dotyczą sam orządu. M niejważnych z powodu braku miejsca nie omawiam. P rzesąd zają one w wielu kie
runkach organizację tegoż sam orządu przyszłości.
Czy myśl ta formalnie i m ery to ry czn ie rzecz biorąc jest trafną i czy w znanych naszych, nienajlepszych stosunkach adm inistracyjnych — na terenie zw łasz
cza Małopolski, posiadającej uporządkow aną adm i
nistrację — pożądane skutki przyniesie, pow ażnie musi się w ątpić. W ątpliw ości praw ne musi budzić rów nież o b ran y przez rozporządzenie sposób czę
ściowej zm iany drogą rozporządzenia ustroju samo
rządow ego przed uchw aleniem w łaściw ych ustaw sam orządow ych dla całego państw a. K orektura też w tym kierunku w ydaje się być konieczną.
„C zas.“ Tadeusz PrzeorskL
p!llll!l!IIIIIIIIIIII!lllll!lll!!l!IIIIllllllI!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!l!llllllllllllllllll!llll!!il^
| Ikeziietzilci!ii;iTnranritielaLHtziiiizii |
wszelkich informacji udzielamy l l l l i l I t E 5
W Katowice, ulica Sokolska 9 :: Teleff. 21-76 g g jy P B g
~ P@3z u5ggi!@ się g(i0inych a ie n td w . W W =
lillll!llllillllllllllllllllllllllll!lllllllllllll!!IIIIIIIIIIIIIIIIilillllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!il!ll^
Upel na czasie.
Od jednego z pp. burm istrzów śląskich redakcja nasza odebrała następujące pism o:
„Pow ołaliśm y do życia instytucję, m ającą za cel wzajemną naszą obronę. Odpisu odnośnego statutu nie posiadam, wobec tego nie znam w szystkich szczegółów. W każdym razie przypuszczam , że i w naszym statucie roić się będzie od górnolotnych sentym entów i platonicznej w zajem nej życzliwości.
Jednakże, jak zaw sze i w szędzie poprzestaje się na tem, co jest najtańsze, co jednem słow em nic nie kosztuje. Kończy się na słow ach i dobrych chę
ciach. Chciałbym jednakże ruszyć z miejsca i przejść do czynów , co dopiero z naszego Związku zrobi in
stytucję — potęgą — w myśl h asła: „Jeden za w szystkich, w szyscy za jednego11.
Pow szechnie przecież wiadomo, że stanow iska burm istrzów i naczelników gmin, to dziś przedm ioty specjalnej uw agi ze strony najrozm aitszych czynni
ków pow ołanych i niepowołanych. W obec tego w ię
cej niż kiedykolw iek musim y się skupić.
Ze słów przejdźm y do czynów . M amy zaw ie
szonych w urzędow aniu kolegów. P rzyjdźm y im z pomocą m aterjalną, beż w zględu na to, czy tego po
trzebują, czy nie ?
Proszę w ysłać do w szystkich kolegów odpow ie
dni okólnik, żeby począw szy od 1. m arca br. zade
klarow ali pewien procent od zasadniczych poborów i regularnie przekazyw ali na ręce skarbnika na cele pomienione“.
Zam ieszczając pow yższe pismo, tchnące zrozu
mieniem potrzeby w zajem nego w spierania się, pod
dajem y je pod rozw agę przyszłego posiedzenia Sto
w arzyszenia B urm istrzów i w zy w am y do w ypow ie
dzenia się w poruszonym temacie.
Propozycje eksponatów
na Powszechną Wystawę Krajową w Poznaniu
(w edług propozycyj p. inż. Ć w iżew icza — Kr. Huta, radca bud. m.).
A, D ział drogowy:
1) Ogólny plan m iasta z oznaczeniem jakości ulic:
a) jezdn ie: szosow ane (żółte), brukow ane (neutr. lekko);
chodniki: płytow e (neutral. z karminem), deptakow e (karmin).
2) Zestaw ienie długości ulic. — tablica.
3) Ogólny plan m iasta z oznaczeniem robót uli
cznych, w ykonanych w roku 1923— 1927.
4) Grafikon w y datk ów drogow ych za lata 1922 do 1927.
a) budow y (czerw ono); b) utrzym anie (czar
no).
5) Graficzne przedstaw ienie robót drogow ych w roku 1927:
a) now e budow y:
1. Jezdnie m2: brukow ane (granitow e, andezyto- we, szarogłazow e, obrabiany sta ry kamień granito
wy), szosow ane (szlaka — żużel w ysokopiecow y — porfir, bazalt).
2. Chodniki n r : płytow e, deptakow e.
b) odnow ienia:
1. Jezdnie m2: brukow ane (granitow e, andezy- towe, szarogłazow e, obrabiany sta ry kamień grani
tow y), szosow ane (szlaka — żużel w ysokopiecow y
— porfir, bazalt),
2. Chodniki m2: płytow e, deptakowe.
c) naprawy:
1. Jezdnie m2: brukow ane (granitow e, andezy*
towe, szarogłazow e, obrabiany sta ry kam ień grani
tow y), szosow ane (szlaka — żużel w ysokopiecow y
— porfir, bazalt).
2. Chodniki m2: płytow e, deptakow e.
B. Dział kanalizacyjny:
1. Plan m iasta z siecią kanał, i system am i, 2. Plan m iasta z siecią kanał., w ykonaną do 1922 roku (czarno), od 1922— 1927 roku (czerw ono).
3. Koszta budow y do roku 1922.
4. Koszta budow y za łata 1922— 1927 roku, g ra
ficznie.
5. Graficzne przedstaw ienie robót kanalizacyj
nych :
a) kam ionkow e (wedle średnic 200, 250, 300 etc., b) cem entow e, c) m urow ane,
bez połączeń dom ow ych — jak przy drogow ych słupkami przedstaw ić długości, a u dołu nad osią koszta całkow ite (z ew entl. rozróżnieniem na m ate- rjał i roboc.), pod osią ceny jednostkow e.
6. Fotografje z robót kanalizacyjnych.
7. Ogólne w yjaśnienie do kanalizacji.
C. D ział budow nictw a nadziemnego.
1. Budow y domów gminych — projekty, foto
grafje, ewentl. w ykaz m ieszkań z użyteczną po
w ierzchnią i kubaturą i kosztam i za: a) 1 m 2 zabu
dow anej pow ierzchni, b) 1 m3 zabudow anej p rz e strzeni.
2. Grafikon kosztów u trzym ania: a) budynków szkolnych, b) budynków czynszow ych (za lata 1922 do 1927 rzeczyw iście w ydanych.
3. P ro jek ty domów blokow ych itp.
D. P rzed sięb io rstw a m iejskie:
I. R z e ź n i a M i e j s k a :
1. Fotografje rzeźni (zew nątrz 2—3 sztuki, w e
w n ątrz 5— 10 sztuk) w ram ce i pasportou.
2. Zestaw ienie kosztów inw estycyjnych szcze
gółow ych od 1922— 1927 roku (graficznie).
3. Grafikony kosztów utrzym ania (rzeczy w i
stych) od 1922— 1927 roku.
4. G rafikony z ruchu rz e ź n i:
a) ubój nierogacizny (zw ykły, bekonow y od 1922— 1927 roku, b) ubój rogacizny, c) ubój koni.
5. Grafikon produkcji i sprzedaży lodu od 1922—
1927 roku.
6. Grafikon budżetow y (w edług rzeczyw istych w ydatków 1922— 1927 roku).
II. H a l a T a r g o w a :
1. Jak pod I. tylko w ew nętrzne 3-—4 sztuki.
2. Jak pod I.
3. Jak pod I.
Podobnie odnośnie do innych przedsiębiorstw . E. S zkoły:
1. Fotografje szkół now szych (zew nętrzne, w e
w nętrzne 1—3 klas, i natryski, 1 kuchnia gospodar
stw a domowego, 1 kotłownia).
1. G rafika n a jed n y m
frew en cji
w zro stu liczby sił nauczycielskich od 1922 — 1927 r.
ew . grafikon Siczby dzieci, k tó re uk o ń czy ły 7 kias od 1922 — 1927 r.
3. Grafikon dożyw iania dzieci, a) liczby, b) kosz
tów, od 1922— 1927 roku (w szystkich szkół razem).
w zro stu liczby dzieci od 1922
1927 r. S um arycznie
dlaw szy stk ich szkół, ew tl.d la niern. o so b n o
F. Szpitalnictwo:
1. Fotografje zew nętrzne (3 sztuki), w ew nętrzne 1 sala dla chorych, 1 sala operacyjna, 1 sala z p rzy rządam i).
2. Grafikon frek w en cji:
a) ogólna liczba leczonych, b) liczba w yleczo
nych, c) liczba zm arłych (od 1922— 1927 roku).
3. Grafikon kosztów utrzym ania 1 chorego (1922 do 1927 roku).
4. Grafikon utrzym ania szpitala (ogólne koszta
— 1922— 1927 roku).
5. Ew entl. i inne grafikony.
G. Opieka społeczna:
1. D ożyw ianie dzieci:
a) fotografje, 2 zew nętrzne, 2 w ew nętrzne, b) grafikon: 1) frekw encji za 1927/1928, 2) przyrostu w agi przeciętnej (osobno chłopcy, osobno dziew czę
ta), c) grafikon kosztów u trzym ania: 1) ogólne 1927/1928, 2) na 1 dziecko (miesiącami).
2. Kuchnie ludow e:
a) grafikon ilości w ydanych obiadów, b) grafikon kosztów : a) utrzym ania kuch
ni, b) kosztów 1 obiadu (od 1922— 1927 r.), c) grafi
kon kosztów budow y i konserw , bud. kuchni.
3. P rzychodnia dla m atek:
a) fotografje 3—4 sztuk, b) grafikon frekwencji.
4. P rzychodnia przeciw gruźlicza:
a) grafikon porad, b) grafikon zgonów gruźli
czych.
Straż pożarna:
1. Fotografje — 1 zew n ętrzn a od ulicy z p rzy rządami.
2. Fotografia podw órza w czasie ćw iczeń.
3. Fotografja stoiska.
4. Fotografja całego parku przy rządó w S traży pożarnej.
5. Grafikon pożarów od 1922— 1927 roku.
6. Grafikon w ypadków przy p o żara c h : a) śm ier
telnych, b) ciężkich, c) lekkich.
7. Grafikon stanu liczebnego S traży p o żarn ej:
a) zaw odow ej, b) ochotniczej.
8. W y tw órczo ść s tr a ż y : a) dla celów w łasnych, b) dla innych celów (w artość w złotych).
9. Koszta utrzym ania: a) straż y zaw odow ej, b) straży ochotniczej.
Koszta utrzym ania p olicji.
M iasta i gminy śląskie zalegały z opłatą udziału w kosztach utrzym ania policji za lata 1922 do końca 1925. Udział w tychże kosztach w ynosił 2,800,000 zł. Finanse gminne po przejęciu G órnego Śląska przez Polskę, b y ły w opłakanym stanie, a ponadto na skutek znanej u staw y b. m inistra Zdziechow skie- go o uzdrow ieniu finansów P ań stw a, zmniejszono udział gmin w podatku dochodow ym o 50 procent.
Udział ten w ynosił daw niej 30 proc., a okrojo.io go od roku 1926 na 15 proc. W obec takiego stanu rze
czy gminy nasze nie m ogły sprostać swem u zadaniu, odnośnie do ponoszenia udziału w kosztach u trz y m ania policji. D latego Z arząd Zw iązku Gmin już w roku 1925 rozpoczął starania o umorzenie tychże kosztów , w y sy łając liczne m em orjały i petycje do Sejmu Śl. i Śl. U rzędu W ojewódzkiego. S praw a um orzenia kosztów by ła przedm iotem licznych roz
w ażań Sejmu a ostatecznie doczekała się załatw ie
nia. Sejm Śląski uchw alił ostatnio um orzyć z kw o
ty 2,800,000 zł., kw otę 2,300,000 zł., zobow iązując gminy do zapłacenia udziału w kosztach u trzym a
nia policji sumę tylko 500,000 zł. i to do końca roku bieżącego.
O we pół miljona złotych, jakie g " ir.v spłacić mają z tytułu kosztów utrzym ania policji, w płyną po myśli uchw ały Sejmu Śląskiego na rzecz śląskiego komunalnego funduszu pożyczkowo-zapom ogow ego.
Z funduszu tego udzielane będą oprocentow ane iub bezprocentow e pożyczki oraz bezzw rotne zapomogi zw iązkom komunalnym W ojew ództw a Śląskiego.
Tak więc w rzeczy samej ow e pół miljona złotych, w ró cą znów do naszych kas. gminnych, w postaci w spom nianych pożyczek wzgl. zapomóg.
Podobne załatw ienie sp raw y jest jednym ^ dal
szych wielkich sukcesów Zarz. Zw. Gmin i dowodzi najlepiej, jak korzystną dla gmin naszych jest silna i sprężyście pracująca organizacja. Koszty tejże o r
ganizacji czyli Zw iązku Gmin, jakie gminy ponoszą w e formie składek, opłaciły się gminom r.aszem przez pow. umorzenie jedynie już tylko kosztów u- trzym ania policji na kilkadziesiąt lat naprzód
Sukces osiągnięty przez Zarząd Związku Gmin powinien być zachętą dla tych kilka gmin, które do Zw iązku jeszcze nie należą, by niezwłocznie zgłosiły swoje przystąpienie do Zw iązku Gmin W ojew ódz
tw a Śląskiego.
O czynności egzekucyjne.
Zarząd Związku Gmin na pismo swoje z dnia 14.
m arca 1927 roku, odebrał w dniu 24. lutego br. z W ydziału Skarbow ego następującą odpowiedź, któ
rą podajemy do w iadom ości zainteresow anych za
rządów gm innych:
„Na pismo z dnia 14. m arca 1927 roku L. 1740'27 zaw iadam ia się, że czynności egzekucyjnego ściąga
nia zaległych podatków na obszarze gmin G. Ś! czę
ści Woje w. należą do organów sam orządow ych, tj. gmin i sam oistnych obszarów dw orskich, na mo
cy § 16 ust. 2 rozporz. z dnia 22. stycznia 1894, Zb.
P r. str. 5, tudzież na zasadzie § 22 ust. 2 ordynacji podatkow ej z dnia 13. grudnia 1919, Dz. U. R zeszy str. 1993. Żądanie U rzędu Skarbow ego w Lublińcu przeprow adzenia licytacji zajętych ruchomości, bvło przeto praw nie uzasadnione, zw łaszcza, że w y sła nie urzędnika Urzędu Skarbow ego do gminy odle
głej dla załatw ienia jednej lub kilku spraw , byłoby połączone z nadm iernem i kosztami.
Zauw aża się, że W ydział S karbow y W ojew ódz
tw a Śląskiego organizuje przy U rzędach S karbo
w ych oddziały egzekucyjne, a skutkiem tegu p rz y m usow e ściąganie podatków będzie z czasem doko
nyw ane tylko za pośrednictw em sek w estrato ró w u- rzędów skarbow ych.
Naczelnik Wydziału:
w. z. (—) Batycki.
Kronika.
Katowice. Niniejsze w ydanie „O. S,“ w ycho
dzi z opóźnieniem z powodu defektu m aszyny d ru karskiej i przeciążenia drukarni drukam i w ybcrcze- mi.
Katowice. (O płacenie czynszu m ieszkaniow e
go za bezrobotnych). W e w torek, dnia 6. m arca br.
Komisja Sejm owa zajm ow ała się projektem , w y dać się mającej u staw y o obowiązku gmin w przed
miocie uiszczania zaległego czynszu m ieszkaniow e
go za bezrobotnych. O projekcie tym pisaliśm y w poprzednim numerze. W m iędzyczasie członkowie
Sejmu mieli sposobność zaznajom ienia się z memo
riałem, jaki Zw iązek Gmin Woj. Śl. w ystosow ał do Sejmu i Si. Urzędu W ojewódzkiego, W memoriale tym w ykazano jasno na podstaw ie m aterjału cyfro
wego, że gminy nasze w żaden sposób nie mogą po
nosić projektow anego ciężaru.
Jak się dowiadujemy, m em orjał Zw iązku Gmin przekonał licznych pp. posłów i jest nadzieja, że pro
jekt zostanie w ycofany.
Katowice. Posiedzenie Zarządu Związku Gmin W ojew. Sl. zagaił w dniu 17. 2. 1928 r. o godz. 10 p.
burm istrz Flach pod obecność pp. M ichatza z Tarn.
Gór, dr. Kopca z Rudy, Koja z M ikołowa, Kosmę, z M. D ąbrówki, Bienioszka z Szopienic, Nowaka z No
w ych Hajduk, inż. Sikorskiego z Katowic, przedsta
wiciela M agistratu m. Katowic, inż. Ć w iżew icza z Król. H uty i p. B rody z Bielska. Do Śl. Instytutu Rzem ieślniczo P rzem ysłow ego, iako Drzedstawiciela Związku, w ydelegow ano syndyka p. Kuhnerta. Na
stępnie om aw iano spraw ę udziału m iast i gmin ślą
skich w P ow szechnej W ystaw ie Krajowej w Pozna- ,niu. Zastanowiono się nad kosztam i tego udziału, a po w yczerpującej dyskusji zaniechano pierw otnego zam iaru rozłożenia kosztów na ilość m ieszkańców danej gminy. Postanow iono natom iast koszta te .uzależnić od w ysokości budżetu poszczególnych gmin. W dalszym ciągu zatw ierdzono okólnik, jaki Z arząd Zw iązku w y słał do w szystkich gmin, w przedm iocie subw encjonow ania komitetu w y staw y . .W ybrano ściślejszą komisję, której zadaniem bę
dzie opracow anie program u, w zakresie którego Zw iązek weźmie udział w P ow . W ystaw ie Kratowej w Poznaniu. Do komisji tej w ybrano pp. Flacha, Koja, Kuhnerta, przedstaw iciela m. Bielska, inż. Ćwi- ie w ic z a z Król. H uty i inż. Sikorskiego z Katowic.
Katowice. (Sprostow anie.) W ogłoszonym nr. 2 „O rędow nika Sam orządu" z dnia 15 stycznia 1028 r. artykule p. t. „P ropozycja nowelizacji ustaw y o Śląskim Funduszu G ospodarczym " oddano niektó
re zw roty w druku zniekształcone. I tak na stronie 5 w drugim ustępie od góry zdanie ostatnie winno brzm ieć: „O ile sobie zdaw ał spraw ę, natenczas złam ał z tą teorją, a o ile przyśw iecała mu w iara uzasadnionego obarczenia itd."
Na stronie 7 w drugim ustępie od góry druga część zdania drugiego w inna brzm ieć: „oszczędności ze w sparć dla bezrobotnych też będą, bo intensyw ny ruch budow lany przyniesie ze sobą ogromne zmniejszenie bezrobocia, w sparcia, bezrobotnym płacone, będą m ogły natenczas produktyw nie bvć obrócone na zw alczanie bezrobocia, mianowicie na utrzym anie aparatu adm inistracyjnego, bez którego proponowane dzieło itd."
Na stronie 9 przedostatni ustęp winien brzm ieć:
„Klęski bezrobocia i braku mieszkań w inny rówTio- Ieele i w e w zajem nem od siebie uzależnieniu być po
konane itp.“
Nadmienia się jeszcze dla zupełności, że myśl .przew odnia (przym usow e ściąganie oszczędności) na której tle osnute są uw agi wymienionego a rty kułu, pochodzą z inicjatyw y p. W ilhelm a Fojkisa, kupca i radnego gminy w W ełnowcu.
Brolh naczelnik gminy. _ Kr*l. Huta. (Spraw ozdanie Komitetu Inteli
gencji Pracującej dla niesienia pomocy bezrobotnym w Król. Hucie na rok 1927 — II. rok działalności).
Inicjatyw ę do stw orzenia Komitetu Inteligencji P r a cującej dla niesienia pom ocy bezrobotnym dała Sek
cja P ra c y Społecznej przy Kasynie Polskim w Król,
Hucie, k tóra w celu stw orzenia Komitetu zaprosiła przedstaw icieli w szystkich w ładz i urzędów o raz in
stytucji przem ysłow ych na zebranie organizacyjne.
Na tym zebraniu, które odbyło się w dniu 28 stycznia 1926 r. ustalonym zostało, że program em p racy Ko
mitetu m a być przyjście z pomocą bezrobotnym przez w spieranie tanich kuchen, z których korzy stają bezrobotni. Fundusze na ten cel czerpie Komi
tet ze składek zebranych przez dobrow olne opodat
kowanie się urzędników instytucji państw ow ych, ko
m unalnych oraz przem ysłow ych, nauczycielstw a i osób w olnych zaw odów .
W ciągu ubiegłego roku, t. j. drugiego roku swej działalności Komitet odbył regularnie co miesiąc jedno posiedzenie, zatem razem 12 posiedzeń. Na posiedzeniach sw ych Komitet zajm ow ał się sp ra
wami istniejących w Król. Hucie trzech kucheń dla biednych, prow adzeniem i rozszerzeniem swojej ak cji podziałem zebranych kw ot pieniężnych na po
szczególne kuchnie.
K ierow aną b y ła akcja w roku 1927 przez zarząd, w którego skład w chodzili: pan b. m inister, gen. dyr.
Józef Kiedroń, jako I. przew odniczący, pan p rez y dent m iasta Król. H uty W incenty Spaltenstein jako II. przew odniczący, pan inż. Konrad Pillich jako Skarbnik i pan Stefan U rbanow icz jako sekretarz.
Komisję rew izyjną' tw orzyli pp. inż. K wiatkowski, prof. Rudlicki i dyr. Staś.
W ciągu roku 1927 w p łacili:
U rzędnicy Skarinoferm u 7226,50 zł.. U rzędnicy M iejscy i Nauczyciele 6532,20 zł., U rzędnicy H uty Królewskiej i Zelazohurtu 5578.88 zł., U rzędnicy Za
kładu Ubezpieczeń 1668,50 zł.. Lekarze Biura Opieki Lekarskiej nad bezrobotnym i 2229,60 zł., W olne Za
w ody 1202 zł., p. m inister Kiedroń 600 zł., U rzędnicy O kręgow ego U rzędu Miar 490,64 zł., U rzędnicy O kręgow ego U rzędu G órniczego 382,97 zł., N auczy
ciele P aństw ow ego Gimnazjum Klasycznego 299 zł., Nauczyciele P aństw ow ego Gimnazjum M at.-Przyr.
178,55 zł., U rzędnicy Ogólno-M iejscowej Kasy Cho
rych 249 zł., Nauczyciele Woj. Szkoły Mech. i Hutni
czej 134,30 zł., U rzędnicy Komendy Policji 187,19 zł., U rzędnicy D yrekcji Policji 335,63 zł., U rzędnicy Urzędu Pocztow ego 235.85 zł., U rzędnicy Banku Polskiego 52 zł.. U rzędnicy Urzędu Skarbow ego 26,02 zł., U rzędnicy P ro k u ratu ry 26,50 zł.
Różne W pływy: odsetki za rok 1926 — 108.25 zł., „C eres" Tow. Akc. 12.50 zł., p. Jańczak 50 zł., p. Zelder 44,99 zł., p. dyr. H aase 150 zł. Razem ze
brał Komitet w roku 1927 — 27 990,07 zł. Razem z saldem za rok 1926 stanow ił przychód w roku 1927 31 337,52 zł.
YV- roku spraw ozdaw czym w yd atk o w ał Komi
tet sumę 28 618 82 zł. Kuchnia przy ul. Sobieskiego otrzym ała 9650 zł., kuchnia p rzy ul. Bytom skiej 9650 zł., zaś kuchnia p rzy ul. K rzyżow ej 7450 zł. Ponadto Komitet w roku ubiegłym poza w spieraniem kuchen udzielił subwencji T o w arzy stw u św. W incentego a Paulo w w ysokości 1500 zł. w celu zakupienia dla dzieci bezrobotnych , przystępujących do I. komunji św., odpowiednich ubiorów. P ozatem udzielił Ko
m itet bezrobotnym um ysłow ym kw otę 350 zł.
Komitet nie ograniczał swej pracy, około kuchen na ich m aterjalnem w spieraniu lecz popierał ich o r
ganizację i adm inistrację, daw ając niejednokrotnie przez swego delegata w skazów ki i rady C entralne
mu Zarządow i kucheń. Szczególnie Komitetowi In
teligencji pracującej dla niesienia pom ocy bezrobot
nym zależy na tem, a ż e b v C entralny Zarząd kucheń ka^dodziennie ustalał jednakow e dania w w sz y st
kich kuchniach, a^eby w ten sposób zapobiedz od
w iedzania różnych kucheń przez korzystających.
Ponadto Komitet przykłada starań do tego, ażeby Z arządy poszczególnych kuchen jednolicie ustosun
kow ały się do ubóstw a przez unorm ow anie jednako
w ej zasady w spraw ie w ydzielania darm ych obja- dów.
W dniu 13 stycznia 1928 r. odbyło się zebranie przedstaw icieli w szystkich urzędów oraz instytucji p ry w atny ch, biorących udział w akcji, na którem do
konano w yboru zarządu na rok 1928. W ybranym został najpierw ponownie dotychczasow y zarząd, w k tó ry w chodzą pan b. m inister Józef Kiedroń, gen.
dyr. Zjedn. Hut K rólew ska i Laura, pan prezydent m iasta Król. H uty W incenty SpaStenstein, pan inż.
Konrad Piliich, prof. Szkoły M ech.-Hutniczej oraz pan Stefan U rbanow icz z M agistratu w Król. Hucie.
Na rok 1928 rozszerzony został zarząd o 4 dalszych członków , na których w ybrani zostali: pan inż Dy- czakow ski z Polskich Kop. Skarb., pan inż. D roz
dow ski z Zjedn. Hut Król. i Laura, pan Naczelnik S ą
du P ow iatow ego Szczek i pan dyr. Szkoły Mech.- Hutniczej Staś. Do Komisji Rew izyjnej w ybrano pana inż. K wiatkow skiego, pan prof. Rudlickiego i pana dr. Hankiego.
Zestaw ienie rachunkow e dochodów kuchen dla biednych w ykazuje w roku 1926, jak i w ubiegłym, że dochód kuchen ze stro n y Komitetu Inteligencji P racującej dla niesienia pom ocy bezrobotnym sta now i mniejwięcej Ya część całego dochodu. Z tego powodu Komitet ze względu na w ażność jego akcji prosi w szystkich urzędników państw ow ych, komu
nalnych i przem ysłow ych o dalsze w ytrw an ie w ofierze, któ ra tak wielkie przyniosła w yniki i w w iel
kiej m ierze przyczynia się do stanow ienia podsta
w y bytu kucheń, zaś naczelnikom w ładz i instytucji p ry w atn y ch prosi Korni tlst o przyczynienie się do rozszerzenia akcji. Osoby wolnego zaw odu mogą zgłosić sw e przystąpienie u podpisanego w Magi
stra cie m iasta Król. Huty, pokój 24.
Składki uprasza się w płacać do Miejskiej Kasy O szczędności w Król. Hucie na konto 587.
(—) Urbanowicz.
Poznań. („Inform ator") z posiedzenia Zarządu i z rocznego w alnego zebrania S tow arzyszenia B ur
m istrzów na Woj. P oznańskie z dnia 28. stycznia 1928 roku.
1) Z posiedzenia Zarządu:
a) przyjęto jako członka kol. B urdajew icza z Dolska,
b) dokonano w ylosow ania ustępujących człon
ków Zarządu,
c) om awiano spraw ę naszego uposażenia oraz spraw ę em erytalną,
d) om awiano stosunek naszego S tow arzyszenia, do Koła i Zw iązku Miast,
e) poniew aż kolega M azurkiew icz z Odolanowa, k tó ry spraw uje urząd burm istrza od lat 37, jest członkiem naszym od czasu utw orzenia naszego S tow arzyszenia, a przechodzi z dniem 1. kw ietnia 1928 roku. w stan zasłużo
nego spoczynku, uchw alił Z arząd jednogło
śnie, zaproponow ać plenum zebrania, miano
w aniem kol. M azurkiew icza członkiem hono
row ym naszego S tow arzyszenia i doręczenie arty sty czn ie w ykonanego dyplomu.
2) Z nosiedzenia rocznego w alnego zebrania:
P unkt 1) P rzew odniczący zagaił zebranie, po
w itał przybyłego jako gościa prezydenta m. stoł.
P oznania, p. Ratajskiego oraz w szystkich zebranych kolegów, składając zarazem serdeczne życzenia no
w oroczne oraz Stow arzyszeniu życzenia dalszego pomyślnego rozwoju, Następnie podał do w iadom o
ści nadesłane życzenia, a przedew szystkiem p reze
sa Koła M iast Pom orskich, p. p rezydenta W łodka.
P u»kt 2) O bszerne spraw ozdanie z działalności Zarządu za rok 1927 złożył kol. Sroczyński z W ro nek.
Kolega Holland z Buku referow ał, jako sk arb nik, o stanie kasy, zaznaczając z wielkiem ubolew a
niem, że jeszcze znaczna liczba kolegów — pomimo kilkakrotnego upomnienia — nie nadesłała składek.
P rzew odniczący z ło ty ł tak koledze S roczyń
skiemu, jak i koledze Hollandowi za tak mozolną pracę, w imieniu zebranych serdeczne podziękow a
nie.
P unkt 3) Rachunki za rok 1927 zbadała Komisja, składająca się z kol. Koszewskiego i W ierbackiego.
Rachunki znaleziono w należytym porządku. Kolega Koszewski wniósł o udzielenie pokw itow ania, co też bez sprzeciw u nastąpiło.
P rz y tej sposobności zaapelow ał przew odniczą
cy do w szystkich kolegów, ażeby zechcieli nadsyłać regularnie tak nikłe składki miesięczne na ręce sk ar
bnika, kol. Hollanda w Buku.
P nukt 4) Na w niosek kol. Hollanda przyjęto je
dnogłośnie przedłożony budżet na rok 1928 w tej sa
mej w ysoko: ci, co na rok poprzedni.
Punkt 5) Poniew aż w roku ubiegłym nie doko
nano w yboru uzupełniającego do Zarządu, przeto przystąpiono do nieso przez w ylosow anie 4 człon
ków. W ylosow ano kol. Hollanda, Polskiego. Sro- czyńskie?o i Tyczew skiego. Ponow nie w ybrano kol. Hollanda, Polskiego i Sroczyńskiego. W miejsce kol. T yczew skiego w szedł kol. Łuczak z Janow ca, a w miejsce kol. C zyszew skiego z R aw icza, k tó ry z Zarządu w ystąpił, kol. Kuchczyński z W ągrow ca.
P unkt 6) W skład Komisji rew izyjnej weszli kol. K oszewski,J3ukowski i Śniadecki.
P unkt 7) Do Sądu honorow ego w ybrano kol.
prez. B arciszew skiego. Kowalskiego i Rogalskiego, a jako ich zastępców kol. Bukowskiego, Musielaka i Sołtysiaka.
P unkt 8/9) P rzew odniczący podał do w iadom o
ści, źe w niósł na posiedzeniu Związku M iast P o l
skich w W arszaw ie w listopadzie 1927 roku rezolu
cję, o przeprow adzenie nowelizacji rozporządzenia P rezy d en ta Rzeczypospolitej o uposażeniu członków Zarządu M iast i pracow ników miejskich. Rezolucję przyjęto w W arszaw ie jednogłośnie. S praw a ta w y w o łała na naszem w alnem zebraniu dłuższą d y skusję co do w ysokości poborów pp., w rezultacie której w ybrano, po obszernym referacie k o l, prez.
Barciszew skiego, dr. C hm ielarskiejo i Zdaniewicza, komisję, składającą się z kol. prezyd. B arciszew - skiego, dr. Chmielarskiego, Polskiego i Zdaniewicza, która zajmie się opracow aniem szczegółow ego m e
moriału, jako odpowiedzi na zapytanie Związku M iast Polskich. Komisja opracow ała załączony m e
moriał, k tó ry w ysialiśm y term inow o do W arszaw y.
P unkt 10) Kol. prezyd. B arciszew ski omówił ob
szernie stosunek naszego S tow arzyszenia do Koła i Związku M iast Polskich, zalecając ścisłe rozgrani
czenie naszych spraw osobistych od spraw dot. o- gólnej adm inistracji miejskiej.
P unkt 11) W w olnych głosach w niósł kol R o
galski z Jarocina o zainterw eniow anie w W oje
w ództw ie, aby w Związku z zatw ierdzeniem e ta tów nie traktow ano zbyt radykalnie i kw estyj św iad
czeń osobistych dla burm istrzów . Konferencję w W ojew ództw ie w m iędzyczasie odbyto.
D yrektor Biura Sam orządowego, p. dr. Dalbor, zakom unikował, że w miesiącu m arcu 1928 roku od
będzie się kurs dla rendantów pow iatow ych i miej
skich kas komunalnych w spraw ie zaznajom ienia się
z nowo opracow aną instrukcją kasow ą. W kursie tym mogą rów nież w ziąć udział i burm istrzow ie. Po zaakceptow aniu w zorow ych instrukcyj przez panów wojewodów, w ydrukuje Biuro Sam orządow e w wspólnym nakładzie instrukcję tak, aby sam orządy po uskutecznieniu tylko niektórych koniecznych zmian ze względu na stosunki lokalne, m o^ły ie prze
słać do zatw ierdzenia w ładzy nadzorczej.
Następnie zaapelow ał przew odniczący do zebra
nych w kw estji popierania zabiegów podw yższenia zakupu akcji „Radja Poznańskiego" przez sam orzą
dy, oraz poparcia subw encjonow ania „B udow y Do
mu Akademickiego" i akcji L. O. P. P., stosow nie do zleceń p. W ojewody.
Po przeszło 3 godzinnych obradach solw ow ał przew odniczący zebranie, podając zarazem do w ia
domości, że następne zebranie odbędzie się z okazji Sejmiku Komunalnego Banku K redytow ego.
Poznań. W sobotę, dnia 24. m arca 1928 roku bezpośrednio po Sejmiku Komunalnego Banku Kre
dytow ego (mniejwięcej o godzinie 1 w południc) od
będzie się na sali posiedzeń R ady miejskiej w P ozna
niu w alne zebranie S tow arzyszenia B urm istrzów na W ojew. Poznańskie z następującym porządkiem o brad: 1) Podanie do wiadom ości odpowiedzi w y słanej do Zarządu Związku M iast Polskich dnia 10.
lutego 1928 roku w spraw ie naszego uposażenia.
2) Zajęcie stanow iska na odpowiedź M inisterstw a S praw W ew nętrznych w spraw ie uposażenia kol.
R einhardta. 3) M ianowanie kolegi M azurkiew icza z O dolanowa członkiem honorow ym naszego S to w a
rzyszenia. 4) S p raw y bieżące.
Nadmienia się uprzejmie, że M agistrat stoi. m, Poznania, zwolnił burm istrzów , przebyw ających w Poznaniu w celach służbow ych od podatku od z a j
m ow anych lokali po hotelach z tern, że postarają się o zwolnienie w każdym w ypadku w M agistracie, W ydziale P odatków Pośrednich, ulica Nowa 10, po
kój nr. 5.
DRUKI
W SZELK IEG O R O D ZA JU DLA U R Z Ę D Ó W , O RG A N IZA CJI, TOW ARZYSTW 1 PRYW ATNEJ K L I E N T E L I D O S T A R C Z A
D R U K A R N IA SL Ą SK A
SPO LK A t O G R A N . O D PO W .
K A T O W I C E
N A RO ŻN IK UL. B A T O R E G O 2 i ULICY K O ŚCIUSZK I NR. 15 T E L E F O N N R . 878. i 426
Rendania
l!lllllll!!llll!ll!!lll!l!llllll!llll!!!ll
B s o s su S c e a le o d i r w i e f iit l is b r .
lilia! Di. liitaio.
Jan Erbach, mistrz tapicerski
—...
Katowice, ulica G órnicza 8
T elef. 2390 T elef. 2390
d o starcza z w ła sn e g o w y ro b u g arn i
tu ry k lu b o w e, kan ap y , m aterac e, po leca się d o p rzeróbki k an ap i m ate racy, d o sta rcz en ie i z ak ład a n ie firanek
ja k i w y k ład an ia linoleum .
^ Siatki Przemysł Kamienny ^
e § s s p i @ a t a g l a B C asn i@ a a io f® m u „ ® # r a B a r a n i a " w S s a r e , i ł .
iCatenfice, uB. IC^perniliii 1
Dostawa kamieni wszelkich rodzaji do ulic robót nadziemnych i betonowych - Kamienie brukowe i kra
wężniki - Schody i płyty kamienne. - Szuter do ulic i dróg — Dolomit i żużel z wysokich pieców,
gas«ĘB®stws» fire n .
i m n i i i i m n i m m m m n m m m m m n i m m n i n i n i n i m m n H H i n n n m i i i H H n i n i i i i n n i i n i n m n i i m n n n n i m m m m i t [ |
K a n l e n l o l o ą y
Troszok I Krzysztoporski Sp. Z O . O . Eksploatacja i dostawa z własnych Kamie- Wisia, ul. Zamkowa 1. ;*: Katowice. • Telefon 1999 niołomów, Kostki brukowe wszelkich wy
miarów, krawężniki, szaber, dziki bruk, łom, granicżniki.
B iiiit iiiiiiiiiiiiiiu iiiiB iiis iiiiiiin iiiiiiiH iiit s iu im m u iiiiiH iiiiu iiu iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH iiiiiiiiiiiiiH iiiiiiiiiiiiE iiiiiiil
Ul iiliilll LUIL > ULU? lillllljMO.y ŁllUUlUIill* 11101111
M i l i i J a . tej. t e i n a
m m r n » m
w W a r i s a w i e
p rz y jm u je d o u b e zp iec zen ia od o gnia b u d o w le i ruchom ości m iejsk ie, w ie jsk ie i p rzem y sło w a R ów nież ze w zg lęd u na n ad ch o d zący sezon u b e zp iec z eń z ie m io p ło d ó w od g rad o b icia, przyj
m u je się ju ż o b ecn ie zg ło szen ia. W szelkich inform acji ta k u stn y c h , ja k i p ise m n y c h udziela
niezw ło czn ie
Biuro Towarzystwa „Sitop“
K a to w ic e , u l. S o k o l s k a 3 . T e l. 2 1 - 7 6
s e s s a s S m i e £ « g @ l » s r « l i @ J @ g a £ & w .
& l a m l s / i C a l s w l c
Telefon 1433 Sobieskiego 13
Fabryka Zdrowotno4echnicznych urządzeń i aparatów Oddział 1.
C e n tra ln e o g rzew an ia - In stalacje na- i o d w a d n iając e - U rząd ze n ia s a n i t a r n e d e siafe k cy jn e ,
Oddział II.
P iS frsr z ap o b ieg ające tw o rzen iu się k a m i e n i a k o tło w eg o „ N y g r a m i t “
Bernard Kiszka
B i u r o te c h n ic z n e
U rządzen ia ką p ielo w e, w o d o cią g ó w , k a n a liza cji, centr.
o g rzew a ń i w s z e lk ie u rzą d zen ia tech n iczn o-zdrow otn e.
jg g K ró le w sk a H uta, ul. S o b iesk ieg o 20 Tel. 1565
IfiSlllliiiinsimimimiiniiimumiiimmiiiiutiiiiiiiiiiiiiillllllll
y t L, Miedzwinski ^
| j | | | | | j l i l ! l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l | l l l l l l l l l l l l l l ! l l l l l l l l l l l l l l l l l l | | | | | | | | 5 Katowice, al. W am aw ska 35 =
s T elef. 359 dostarcza T elef. 359 =
I I ! l l ! l ! l 9 m ! ! H i l 3 i m i l i m ! I ! ! l i m i ! l l ! l ! l l l l ( l l ! ) l l l l l l l i l i m l l ! ł
Własne kamieniołomy i pisce wapienne
E L E C T R O L U X
©dcBsilaf w Katowicach
Katowice, Dyrekcyina 10
Tel. 10-69
poleca sw e w ła sn e w y ro b y w s ze ch św iato w ej s ł a w y
D & i s w a a e s e - P r o f e r k i
P ro sim y żąd ać b e zp łatn y c h pokazów .
W incenty Tomecki
Katowice-Bogucice, ul. MarkiefkI 38 Fabryka mebli i robót budowlanych
poleca się d o w y k o n an ia ro b ó t stolarsko- b u d o w la n y ch d la s z k ó ł i U r z ę d ó w .
D ru k : D ru k arn ia Ś ląska Sp. z o. odp. K atow ice, n arożnik ul. B ato reg o 2 ł K ościuszki 15.
