N - 64 .
MONITOR W ARSZAWSKI.
W W A RSZA W IE DNIA 28. MAIA 1825. ROKU W SOBOTĘ.
D o s t r z e l e n i u m e t e o r o l o g i c z n e w W a r s z a w i e " ‘ ’ " 1
Dnia a6 Maia
' Z r a n a . . . Popołudniu . Wieczorem .
Ciepłom ierz I{. Barom etr. f t ' i a t r. Stan Nieba.
Stopni ciepła . — ,3 S to pni ciepła . ^ . a3 Stopni ciepłu . ~j~ 12
Cali 27 liniy 8,4
„ - 6.5
„ 8,3
Połu dniowy Po łu dn iow y
Południowo-zachodni
Słońce blade.
Słońce pobiega.
Gwiazdy.
a7
Zrana . . , ropoludniu . Wieczorem .
Stopni ciejila . - f i o Stopni ciepła . -(-14 Stopni ciepła . *-j— 1 3
Cali »7 liniy 8,4
„ ~ 7.7
— 6,5
Południowy Południowo-zachodni Północny Północno-zachodni
Południowo-zachodni
Słońce blade.
Dżdżysto.
X ię * y c . SEYM KRÓLESTW A POLSKIEGO.
P o s i e d z e n i e I z b p o ł ą c z o n y c i d n i a 1 4. M a i a.
Na. posiedzeniu Izb połączonych dnia te
go» stosownie do programmatu, odczyta
my został przez Członków Rady Stanu, rapport ogólny Rady Stanu z działań Rzą
du od czasu ostatniego Seymu; poczem w porządku statutem organicznym przepisa
nym, obie Izby rozłączywszy się przystą
piły do wyboru Członków Kofnmissyów Seymowych.
Skutkiem głosowania wybranemi zostali : z S e n a t u
do praw Skarbowych
JW . Senator Kasztelan Kochanowski, Miączyński i Wodziński.
do .praw Cywilnych i Kryminalnych.
X. Biskup Prazmowski, JW . Sena
tor Kasztelan Bniński i Wiszniewski.
Dopraw organicznych i „ddministracyynych.
JW . Senator Kasztelan Gliszczyński, K i
ciński i Xiąże Radziwiłł.
z I z b y P o s e l s k i e y.
do praw Skarbowych.
JW . Kajetan Kozłowski Deputowany P ło cki, Augustyn Słubicki Poseł Brzeski, Ignacy W ęzyk Poseł Bialski, Henryk Dembiński Poseł Stopnicki, i Henryk Ł u
bieński Poseł Miechowski.
Do praw Cyw ilnych i Kryminalnych.
JW . Jan Olrycli Szaniecki Deputowany Stopnicki, Stanisław Sołtyk Poseł Szy- łow iecki, Leon Dembowski Poseł Kazimier- 8ki, Stanisław Kaczkowski Deputowany Jeradzki i Andrzey Walchnowski Poseł .-ydtuwski.
Do p raw organicznych i -¿4dmini$łracyynych.
JW. Tomasz Łubieński Poseł Chełmski, Adam Cieciszewski Poseł Żelechowski, Jan
***dziński Poseł Orłowski , Prot Lelewel oseł Wągrowski, Józef Wiszniewski De- IH‘t°Wany Kalwaryyski.
P ° s i e d z e n i e d n i a a i. Ma i a.
w Izbie Senatorskiey.
Na Posiedzeniu dnia tego JW . Radca tanu oznicki9 zastępca Minislra Spra- Wie^ 1" °^C| > 'wniósł do dyskussyi Senatu . ' ' le'y I)roiektu Kodexu Cy- i nego Królestwa Polskiego, złożony z Ty-
ow następuiąCyCj , ;
p r^ t,n^ wst?Pny. O skutkach i stosowaniu
^ w powszechności.
ytuł Iszy. O używaniu, pozbawieniu
^wieszeniu praw Cywilnych, ytuł. II. O Zamieszkaniu.
***• ® Nieobecnych,
ytuły te po wysłuchaniu Członków fn,s»>i do -praw Cywilnych i Krymi
nalnych , iednomyślnością przyjęte zostały, w Jzbie Poselskie; y.
Na posiedzeniu dnia tego JO. Xiąże Lu- becki Minister prezyduiący w K., R. P. i S.
wniósł do Izby Poselskie'y Proiekt do pra
wa:
O Ustanowieniu Towarzystwa Ziemskiego Kredytowego w Królestwie Polskie'm.
Proiekt ten wraz z zmianami i dodatka
mi poczynionemi w skutku Narad Kom- missyów Seymowych z Radą Stanu , od
czytany został Jzbie przez Sekretarza Sey- mowego , poczem Członkowie Kommissyi do praw Skarbowych, maiąc sobie z kolei udzielony głos przez JW. Marszałka, zda
wali Jzbie Pot>elskie'y sprawę z działań swoich, wynurzając przytem opinią nad Proiektem pod rozwagę Izby przychodzą
cym.
Na tern Posiedzenie dnia tego ukończo
ne'«™ zostało.
P o s i e d z e n i e d n i a a4 M a j a.
w Jzbie Poselskiey.
]Na posiedzeniu dnia tego zaymowała się Jzba Poselska dalszym rozbiorem Proiektu do Prawa : O ustanowieniu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego.
Przy rozpoczęciu dyskussyi JO. Xiąże Łabęcki Minister P. w K . R. P. i S. zawia
domił Jzbę. Poselską że NAYIAŚNIEYSZY PAN nijiiąc sobie doniesionem iż przy dys
kussyi Kommissyów Seymowych z Radą Stanu Artykuł 14. Proiektu podwóyney Redakcyi, z których iedna bezwarunkowe przyięcie listów zastawnych nakazuie, dru
ga zaś w przypadku ustąpienia pierwszeń
stwa Towarzystwu w księgach liypotecz- nycli od tego obowiązku uwalnia, równą liczbę m iał głosów za iedną i drugą, do
zwolić raczył, aby Jzba Poselska przez oddzielne nad tym Artykułem kreskowa
nie względem Redakcyi iego wyrzekła, jocze’m dopiero do głosowania nad całym Proiektem przystąpiła.
O B W IE SZ C Z E N IE R Z Ą D O W E iommissya Woiewództwa Mazowieckiego
Podaie do powszechne'y wiadomości, że stosownie do urządzenia Kommissyi Rzą
dowej Woyny w dniu 2 Kwietnia r. 1817 wydanego, ollbędzie sięwbiórze Kommis
syi Woiewództwa Mazowieckiego posiedze
nie swe przy ulicy Przeiazd pod liczbą 646 maiące'm, licytacya in minus na do
stawę światła dla Woyska Polskiego w mieście Warszawie i w Woiewództwie Ma
zowieckie'™ konsystuiącego, na czas od 1 Lipca r. b. do ośtatniego Czerwca rokut p. Termin do odbycia licy tacy i dzień 8l
Czerwca r. b. o godzinie 3 po południu naznacza się. Każdy do licytacyi ubiega- iący , złożyć iest obowiązany do kassy główney W oiewództwa Mazowieckiego va
dium summę zł. 3000 wynoszącą, nikt bowiem bez okazania kwitu kassy, wnie
sienie Vadium udowodniaiącego, do licy
tacyi przypuszczony nie będzie. O warun
kach do odbycia licytacyi, każdego dnia w Expedyturze Kommissyi Woiewódzkiey dowiedzieć się można,
w Warszawie dnia 25. Main 1825. r.
Radca Stanu Prezes w Zastępstwie Ko zuchów ski.
Sekretarz Jeneralny Filipecki.
Kommissya IVoiewództwa Mazowieckiego Z złozonych sobie przywilejów miastu Wiskitki w Obwodzie Sochaczewskim, W o
iewództwie tuteyszem położonemu nada
nych, mianowicie przywileiów Nayiaśniey- szego Króla Polskiego Augusta 2 w dniu 13 Października 1724 roku przekonała się*
że w mieście tern odbywać się winny jarmar
ki w dni następujące.
1) Dnia 2 Lutego, na święto Oczyszcze
nia Nayświętszćy Panny Maryi,
2) Dnia 19 Marca, na święto Ś. Józefa.
{ 3) W Niedzielę 4 wielkiego postu.
4) Dnia 8 Maja, na święto Ś. Stanisła
wa Biskupa.
5) W Niedzielę podczas Oktawy Boże
go ciała.
6J Dnia 15 Sierpnia, na święto Wniebo- wzięcia Nayświętszey Panny Maryi.
7) Dnia 27 Września na Przeniesienie S. Stanisława.
8) Dnia 1 Listopada, na święto Wszyat- kich Świętych.
Gdy / powodu wypadków politycznych kilka 7. tych iarmarków od nieiakiego cza
su odbywać się przestały, Kommissya Wo- iewódzka przeto będąc w chęci przywró
cenia onych, a te’m samem ożywienia w mieście Wiskitkach handlu , podaie do wia
domości powszechne'y iż odtąd w dnie wyrażone iarmarki w te’m mieście odby
wać się będą na których wszelkiego ro- d/.aiu produkta, wyroby fabryczne, bydło, konie i trzoda sprzedawać i kupować się zwykły.
w Warszawie dnia 18 Maia 1825.
(podpisano iak wyze’y)
--- - ---- .
W A R S Z A W A .
— Dnia wczorayszogo przybył tu J. K.
W. Xiąże Oranii Następca tronu Nider
landzkiego.
— Dnia 9 h. m. z rana, w okolicy Sto
pnicy, po uderzeniu kilkakrotnem pióru, n u , nastąpiła gwałtowna ulewa. Ogro
mna massa wody w kształcie słupa spadł.
szy raptem z obłoków zalała w przeciągu 10 minut kilka wsi, pozrywała domy, mo9ty i groble, a części zabudowań i sprzę
ty domowe daleko potmosiła ; w zapasach zbożowycli, polach i łąkach przez zamule
nie znaczne '/.rządziła szkody.
— Towarzystwo iezdców Pana lienedel rozpoczęło dawać swe widowiska W nowo urządzonym Cyrku przy ulicy Mazowiec- kićy.
— W domu pod Nrem 49 w rynku stare
go miasta można widzieć piec Luz usta
wiony w najnowszym guście, który mo*
ż,e służyć za ozdobę w pokoiu , z polewą podobną do faiansu angielskiego ogniotrwa
łą z fabryki dorpatskiéy. Podług 21 wzo
rów tamże zostawionych, przy y muią się ohstalunki na te piece.
— Doniesienie Literackie..— Częsta wywia- dywania się rożnych osób, o wydanem dziele pod tytułem: Zasady du ocenienia dóbr ziemskich, i Myśli dąiące ku pole
pszeniu rolnictwu są powodem ninieysze- go uwiadomienia, iż takowe w xięgarni X X . Missyonarzy pod ÎNrem 408 u S.
Krzyża , każdego czasu dostać można.
Bxemplarz Zasad po zł i — Myśli po zł. 1.
P R Z Y JE C H A L I ( dnia afi i *7 Maja ) Bielecki Jó z e f Podpułkownik z Ł ęczycy— Ja w o r nicki Felix pisarz Trybunału z Badomia — O- strowska Antonina Hrabina * Tomaszewa — Szweykowski Józef Starosta z Wilna •— Weisen- liof Jenerał z Siedlec — Gedroyć Adolf Xiążę v. Płocka — Radziwiłł Leon X iąźę z Poznania — Grocholski Mikołay Gubernator z Kauiieiico Podolskiego — Miolein Pitni Hrabia Kanierjuu ker J. C. Mości z ła r y z a Gordkeler k onsy- harz J. C. JM. z Petersburga.
i i Y I E C H A l.i (¿dnia i('t i 27 Maja ) Morski Bernard OI))W. do Kłodowy — Dia
ków Jenerał do Kos/.yków — Z^rkosen kurier do Peterzburga — Jabłonowski Konstanty Pul kownik do Mikułowie — Synionow Iwan Kad<u 1 ossjv . do Boien — X . Rauch Ewodyusz Pro.
wineyał do Worka — Nakwaska Anna Kaszte
lanowa do Malcy wsi — Popielowa Józefa Ob.
do Goworzyna — X. Pnicwski Jakób Kanonik do 1’nltuska.
— 298 —
l *
— Przybyły z Jslandyi pocztowy statek przywozi z tamtąd wiadomości dochodzą
ce do połowy miesiąca Marca. Zima byT- ła tęga i ciągła. Raz gdy nastała odwilż w Styczniu, wylało wiele strumieni i po
czyniło znaczne szkody. D ały się uczuć w Border Syssel i w Soenderlande kilka wslrząśnień ziemi w Styczniu, z których nayznacznieysze było w dniu 20 Stycznia, wtym samym prawie czasie co i w Sanla- Maura na iońskich wyspach, i wraz zma- łemi wstrząśnieniami ziemi w Karyn- tyi. Wielu pasterzy i podróżnych zginęło w ciągu ostre'y i ciągle śnieżne'y pory.
(G. B.) .
z Krakowa 1 1 M aja.
Odbył się tu konkurs do wakuiącey po
sady Professora Astronomii i Dyrektora Obserwatoryum. — Z ubiegaiących się, tylko Pan Maxymilian W tisse, były Assystent Uniwersytetu Wiedeńskiego, o- kazał rzetelne dowody tak usposobienia iak zalet moralnych, i przeto w dniu 20 Maia mianowała go Wielka Rada Profes- sorem Astronomii i Dyrektorem Obserwa- toryum. Pan Weisse test uczniem sławne
go L itrw , a Baron de Zach zaszczytnie wspomina o nim w swoićy Correspondance Astronomique.— Weydzie więc na nowo Obserwatoryum Krukowskie w ukredyto- waną korrespondencyą która dotąd była przerwana od czasu iak szpnowriy i zasłu
żony Professor Łęski oddalił się z Krako
wa z przyczyny wiekiem osłabionych sił swoich.
/ Kopenhagi b Maju
— Azyatyckie towarzystwo odbyło w Kopenhadze, na początku Maia, publi
czną licylacyą swoich towarów. Chińskich towarów sprzedano za 102,600 talarów, a z wscbodnio-indyyskich tylko za 6,200 ta
larów. Podług zrobionego wykazu ogół towarów, puszczonych na licytacyą, wart b y ł 582,400 talarów.
— Wiele okrętów rozbiło się na morzu półnoeuetn i w Kattegat w czasie burz w pierszéy połowie Kwietnia.
i F r a n k fu r t u 15 Maia
— Na posiedzeniu drugie'y Izby badeńskiey z dnia 3 i 4go b. m. naradzano się o przy
jęciu budżetu skarbowego na naybliższe lata, który po póprzedniem rozstrząśnie- niu szczególnych pozycyy, m iał bydź wyższy o 55,219 Z łR . 20 kray. Jednozgo- dnie uslanowiony. został na rok 1825 w su
mie 7,290,815 Z1R. 20 kray. na rok 1826 w sumie 7,200,215 Z łR . a na rok 1827 na 7,322,315 Z łR . Poczem izba glosowała o cały skarbowy system od 1825 do 1827 r.
i iednozgodnie oświadczyła się za iego przy*
ięciem.
— Na szesnastem publiczne'm posiedze
niu Izby deputowanych Królestwa Bawar
skiego , pomiędzy innemi proiektami uczy
niono także wniosek o zniesienie dozwo
lonego żydom w niektórych okolicach K ró
lestwa pobierania wyższego procentu. W skutek lego proiektu nie wolno żydom od su mm pożyczanych wyższego żądać pro
centu , nad ten inki dla chrześciian po
stanowiony. Izba wyższa proiekt ten bez
warunkowo przyięła, a Kommissya Izby deputowanych oświadczyła się za przyię- ciem iego.
Oprócz lego na wniosek deputowanych Hackera i Ann» podano proiekt: aby pro
sić J. K. M. iżby we względzie handlu pa
pierami rządowemi postanowiono, aby na przyszłość skarg wymkaiących z kupna tychże papierów ,, na czas przyszły “ nie przyymowauo w sądach , skoroby same pa
piery , lub summa za klórą kupione zosta
ły' złożoną me była. Powodem do tego wnio
sku był y straty poniesione w czynnościach handlowych, gdy się ktoś obowią2uie, pewny gatunek papierów, za umówioną summę, na czas oznaczony, drugiemu do
stawie, lecz w cale niedopełnia swego zobowiązania się, i w końcu wynagra
dza lylko różnicę kursu tychże papierów.
— Dla Niemców pocićszaiącćm lest do
niesienie ze Kompania Reńsko - Zachodnio- Indyyska w Elberfeld i uŻ teraz sprzedała wszystkie swe Akcye. Świadomi rzeczy kupcy uwazatą, iż tak pomyślny skutek winni są szczegolnie'y dobrey dywidendzie, klóra po ostatmem ogółnem zebraniu się Akcyonarj uszów pomiędzy nuh rozdzielo
na została. Podityreklor towarzystwa P Becher, b y ł obecnym na ostatnim iar- marku w Frankfurcie, i widziano tłoczą
cych się do mego fabrykantów niemiec kich#, osobliwie zaś z Saxomi i z prowin cyy pruskich iNadreńskicli, którzy z nim umawiali się względem konsygnacyy towa
rów , iakichby za pośrednictwem Kompa nii nabydź chcieli. — Podobnież i akcye utworzone'y w Elberfeld kompanii górniczey niem,iecko - amerykańskiey siały się przed
miotem spokulacyi, po odebraniu pomy
ślnych rapportów od wysłanych do Me*
xyku Agentów. Wiadomo powszechnie /e ieden n. p. dom kupiecki w Frankfurcie kilka set akcy y zakupił. ( G. B .)
— Dnia 10 b. m. rozpoczęła się W Karlsruhe tegoroczna wystawa płodów sztuk i przemysłu i będzie trwać do dnia 26. Wielki Xiąże odwiedził salon ieszcze przed otworzeniem , a towarzystwo sztuk i przemysłu znalazło naypięknieysze wy
nagrodzenie za swoie pracowite usiłowa
nia w zadowoleniu swoiego dostoynego opiekuna.
— Angielski Jeneał Congreve przybył dnia 4 do Moguneyi i natychmiast rozpo
czął układy z władzą mieyską o oświeca
nie miasta gazem. Nazaiutrz odjechał.
— Aktorka Panna Gans z truppy Grafa, przeszła z religii Moyżesza na Katolicką i publicznie w Lippstadt Chrzest święty przyięła.
— W Urzędowey gazecie Wirtetnberskie'y ogłoszono pod dniem 10 Maia, że zniesione'm zostało rozporządzenie mocą którego wszyscy lennicy Królescyr obowią*
zani byli donieść Monarsze gdy się żenili z szlachcianką, a prosić o pozwolenie gdy poymowali żonę z niższego stanu.
— Angielskie towarzystwo do oświecenia gazem, które zamierza podiąć się oświe*
cania gazem ulic większych miast nie
mieckich , podało w tym przedmiocie swo
ie plany mieyskim Władzom Sztulgardz- kim , a to w sposobie, iż przylepszem o- świeceniu miasta, koszta niebędą większe nad te które teraz pode)muie<
Przeznaczony w Moguneyi do wyrabia
nia gazu budypek ma bydź na ttm mieyw scu wy stawiony, klóre nosi imie tego męża*
co swoim nieśmiertelnym wynalazkiem tak wiele przyłożył się do oświaty rodzaiu ludzkiego. Może potrzebaby nadać tey b«-1 dowli kształt taki, aby z a r a z e m uchodzi
ła za tymczasowy pomnik dla Guttcnher•>
g a , dopóki nie liadeydzie ta chwila, w klórey Moguncya będzie mogła zupełnie wypłacić swóy dług należny pamiątce mę
ża, którego była kolebką i którym się tak słusznie zaszczyca.
—7 Pomimo ostrzeżeń i wielu urzędowych doniesień o smutnym losie przybyszów do Brazylii, zbiera się znowu przecież towa
rzystwo złożone z 2,000 osob z darmsztac- kiego i nassauskiego , poduszczone przez emissaryuszów, aby popłynąć z końcem b.
ni i do te'y ziemi obiecuney. Kompania ta uda się na dół Renem do Hollandyi. JNędzu dla żyiących , a utrata dla rodzin maiątku osób zmarłych stanie się ich udziałem.
- W Jena Senat akademicki zakazał u- czniom na nowo iak naysurowiey' nosze
nia stroiów dawnych niemieckich i wąsów-
* W ie d n ia 18 Maj#
__ W te'y chwili odbieramy wiadomość że N. Cesarstwo, wyiechawszy d. 9 b. ni.
z M onza, stanęli dnia 10 w Medyolanie i odprawili po południu wjazd swóy do te)' stolicy z nadzwyczaynym przepychem»
któremu iak naypięknieysza pogoda spraj"
iała.
— Stanął tum pierwe'y w nocy z Igo na 8my Xże Mettcrnich. W podróży z Pary
ża strawił 17 dni, iadąc przez Lyon, Nismes, Marsylią, Nizzę, Col di Tenda, C on i, ¡'Alessandrią. (Dos. Aus.)
— Podług doniesienia gazety w y c h o d z ą - ł
cey w Bayreuth, Cesarz Jmć polecił na)-*
wyższym gabinetowym r e s k r y p t e m , aby"
zebrał się W Wfęgr/.ech S e y m w miesiącU Wrześniu b. r. na którym Nayiaśniey^*
Cesarzowa ma bydź w Prezburgu korono
wana iako Królowa węgierska.
-■—■ Mówią o otworzeniu nowey pożyczki i nowym znacznym rozkładzie podatku od
«domów, nie tylko od Wiedeńskich wła
ścicieli domów lecz nawet i od komorni
ków.
— Kupiec tuteyszy Tosi uzyskał patent swo
body na rok , na wynaleziony przez siebie mechanizm, przez który ieden człowiek siły zwyczayne'y, może posuwać kary lub wóz 300 centnarami wagi wiedeńskiey obładowane, z taką szybkością, iż na ró
wne'}- drodze milę niemiecką, w godzinie iedney przebydź potrafi.
— Dnia 29. Kwietnia, Jnfant Don Mi- gue l, królewicz portugalski, wyjechał z te'y stolicy do Brun. (G. B.)
t S z w a y c a r y i 12 M aja.
Wielka rada kantonu Luzem zatwierdzi
ła d. 5 b. m. większością głosów 63 prze
ciw 16* Kapitulacyrą zawartą z Neapo
lem.
-— Towarzystwo helweokie odbyło dnia 3. Maja 51 doroczne posiedzenie w Schin- tnach. Szanowny Pemtalozzi, który z po- . blizkiey wioski swoie'yr przybył na posie
dzenie, obrany został Prezesem towarzy
stwa. W mowie swoiey wziął sobie zj przedmiotu « Jak ustalić wolność oyczyzryy wewnątrz, niepodległość iewnąłrz kram. » Naymocnieyszą podporą wolności uważał mówcą przywiązanie obywateli do wolno
ści i oyczyzny, zważając środki zrtsilaią- ce tego ducha; naydłużey zastanawiał się nad oświeceniem ludu, nad urządzeniem szkół wyższych, i nad leni co zgodę wśród sprzymierzonych kantonów pomnażać mo
że. Ustalenie zaś niepodległości względem innych państw, zasadzał na postępowaniu k pewną godnością , mądrością i rozwagą aby zyskać szacunek u postronnych. «Na- dewszystko mniemam, rzekł między inne- mi , iż szczere , rzetelne postępowanie z innemi mocarstwami, nayprędze'y nas do tego przywiedzie. Wiernie i sumiennie dochowuymy co przyrzeezemy ; śmiało i otwarcie zdanie nasze wynurzaymy\ >■.
— Szanownie zgromadzenie zakonne na górze S. Bernarda, zamierza dla dobra ludzkości podobnyż instytut na górze Simplon założyć.
— Zimno d. 20 z. m. dokuczało także i w kantonie Wallis. ' Drzewa orzecho- Tve wy m arzły, winnice znacznie ucier
piały , nawet i drzewa owocowe wiele uszkodzone.
Od. Gra/lic W łaskich 13. Marca,
•—■ Arcy-Xiężna Marya Ludwika powró
ciła dnia 5 b. m. z Mantui do Parmy, po odwiedzeniu swoiego dostoynego Oyca.
— Donoszą z Genui że Markiz Vincenio Gropallo, nadzwyczayny Poseł i pełno
mocny Sardyński Minister przy W. Porcie popłynął dnia 2 Maia do Konstantynopo
la. Jest to pierwszy dyplomatyk które
go dwór Sardyński wysłał do Porty.
— Podług listu odebranego z 26. Kwifetnia z Tui ynu, Kroi Jmć Sardyński przedsię- wziął dac zupełną amnestyą za wszystkie polityczne wykroczenia z 1821. roku.
•—Kawaler 7 horwaldsen wystawił w swo
im warsztacie na widok publiczny, model kolosalnego posągu PiU3a VII. który ma bydź Ozdobą grobu tego Papieża w koście- S. Piotra; dla swey piękności i podo
bieństwa, wzbudza on powszechne podzi-
wienie. Ten sam artysta wykończył pła' skorzeźbę marmurową, wyobrażaiącą kar
dynała Consafai, który utracone przez traktat Tolentynski prowincye, Papieżowi w r. 1815 powraca. Do naynowszych dzieł Thorwaldsena należy także model lwa >
który ma zdobić nagrobek zmarłego Xię- cia Schwarcenberga, ieżeli pomnik ten przyydzie do skutku.
, _ 299 —
x U rn .rei l i 14 M aja
— Gazeta Bruxelska Oracle zawiera na*
stępuiące pismo z Paryża (z dnia 11. Maia) którego treść całkiem przeciwna oświad
czeniu Pana Villele dnia 10. Maia, w Izbie deputowanych: «Zdaie się bydź pewną rzeczą, że nasi statyści, znużeni codzien- nemi zaczepkami naszych gazet, życzyli sobie przywrócenia cenzury, i są nieiako pewni spełnienia tych życzeń. Przy
stąpią niebawnie po obrzędzie namaszcze
nia do tego środka, i byłby iuż zapro
wadzony bez mocnego oporu Delfina.
Przedmiot ten sprawia 1u wiele obawy.«
— W iedne'y z naszych Prowincyy Sąd przysięgłych skazał dwóch ludzi na śmierć.
Lecz wyrok dla uchybionych form nie
których, za nieważny uznany został, i sprawa oddana uądowi przysięgłych w Leodyum, który przez wyrok d. 9 b. m.
ogłoszony , obudwu na śmierć skazanych zupełnie uwolnił.
— Ci powstańcy którzy się zbuntowali na wyspie Borneo przeciwko naszym wła
dzom, są Chińczykami i pracuią w kopal*
niach złota. Niewątpią o przywróceniu ich do posłuszeństwa. Lecz przez to zdarzę*
nie może praca około tych obfitych ko
palni ustać będzie musiała. (G. £.)
t I 'a r y i u 1 3 M aja.
—• Wczorayszego dnia Xiąże Northum
berland , nadzwyczayny Poseł Króla W.
Brytanii na obrządek namaszczenia, przed
stawiony został na publicznem posłucha
niu Królowi i rodzinie Króleskiey.— Przy*
ięty był z wspaniałością i zwykłemi ob
rzędami ; powinszował Królowi w imieniu swego Monarchy, i wynurzył Jego życze
nie aby dobra harmonia między dwoma Mocarstwami nigdy przerwana nie była.
Król odpowiedział «— „ MPanie Pośle, z1 tem większem upodobaniem przyymuię w y
rażenie uczuć które mi wynurzasz w imie
niu Króla Jmć W. B ., gdy takowe dosko
nale zgadzaią się z moiemi. Zawsze z wdzięczności przypominać sobie będę do
wody Jego przyiaini których od Niego w nieszczęśliwych czasach doznałem. Spo
dziewam się iż żadna okoliczność , żaden przypadek nie zamiesza zgody między dwo
ma narodami, stworzonemi na to , aby się kochały i szanowały nawzaiem. “
— Now a Kommissya utw orzona przez Mi- nisteryum1 Woyny dla rozszerzania zupeł
nego systematu lawet, powozów i zaprzę
gów woyskowyeli w artylleryi i Inżenietyi lako też pociągu, składa się z naslępuią- eych wyższych Oilicerów Artylleryi łlr.
Anlhouard, Wice - hrabiego Tirlct, Barona Negre , Barona Boucu, Barona Corda, Ka
walera M ichaux, Clicot Półkownika pocią
gu , i z Członków Instytutu jirago i Poia- son. Kommissya la ma przedstawić Mini
strowi plan ulepszenia i wydoskonalenia naszego systematu transportowego.
— Dziennik Memorial z Bordeaux oznay- mia w Korrespondtncyi z Madrytu że Xią- ie Jnfantado nie mógł przyiąć poselstwa
na obrzęd Namaszczenia Króla Karola X . zastąpi go Hr. dc la Pcubla Poseł Hiszpań
ski w’ Paryżu.
Dnia 6 Maja izba deputowanych zamknę
ła ogólną dyskussyą nad budżetem, przy*
czem P. Ale*y AJoailles uczynił uwagę, iż nigdy nie braknie pieniędzy na teatra i likwidacye, lecz nie ma ich wcale dla duchowieństwa i iego lepszego utrzymania.
Na posiedzeniu dnia 7 Maja mówiono 0 proiekcie do prawa, aby od d. 1 Wrze
śnia b. r. zabronić wpływu zapasów zagra
nicznego zboża w miastach , do których ie wolno wprowadzać, w celu zatamowania przez ten środek przemycania zagraniczne
go zboża. Środek ten nie wiele miał przt*- ciwników i 237 głosami przeciwko 31 przy- ięty został.
— Przy rozprawach nad budżetem m iał Biskup Hermopolitański z powodu tiposa- żenia duchowieństwa i Instytutów ducho
wnych następującą mowę:
„MPanOwie ! ieżeli religiia iest pierwszą potrzebą ludów, pierwszym obowiązkiem rządzących bydź powinno przedewszyst*
kiejn o nićy pamiętać, i należną ie'y cześć 1 uszanowanie oddawać. W tym lo wzsrlo-O i.
dzie polityka iest toż samo co zdrowy ro
zum. Zawsze i wszędzie, Jakakolwiek re*
ligia przewodniczyła założeniu towarzystw ludzkich, nigdy lud wykształcony nie mógł się bez nie'y utrzymać, uwiecznić i zakwitnąć. Ona sama może udzielić ży*
cia towarzyskiego barbarzyńskiemu ludo
w i, klory go szuka, i przywrócić go lu
dowi wy kształconeniu, który by ie utracił.“
„Wiemy o tem, a świat cały to poznał, że przysięga iest. naymocnieyszem i nay- trwalszem zaręczeniem którem łączą się członki i głowa ciała politycznego : a któż nie uzna iż przysięga bierze całą moc swoię z uczuć religiynych. Kto wykony
wa przysięgę, ten wzywa Boga na świa
dectwo szczerości słów i przyrzeczeń swo
ich, i na głowę swoię sprowadza całv cię
żar sprawiedliwości boskiey ieżeli krzy- woprzysięzcą się stanie. — Cóż to za lud któryby szydził sobie z tego co iest nay- świętszem i naystraszliwsze'm? Zagrażało
by mu zupełne rozprzężenie, a w taki to zbytek zepsucia wpadłby niezawodnie, gdyby religia swoię władzę stracił >; ten ieden wzgląd usprawiedliwiłby słowa au
tora Ducha Praw : ie religiia, miwut fał szywa, byłaby icazcse iraype.wuiny^zo rę- koymią poczciwości lml-.ki*\. My ohrześciii- nie szczęśliwi iisleśmy że wyznaiemy tę boską wiarę, która przebyła witki, oświe
ca Ląc, łagodząc i kształcąc ludv poddti- iące się ley prawom,* która zawsze w wal
ce, a zawsze zwycięzka, przemogła i zwo
dniczą umieiętność i niewiadomość, i sofi
stów i swoich kałów, i niedolę i pomyśl
ność ; która dziś okazuie się nam świeże- mi blizny okryta znakami iey nieszczęść lecz zarazem iey szlachetnych boiów. JNie przestaiąc panować pięknością, świętością i skutecznością swoich zasad nad umysłem i sercem ludzi, upowszechniać liayezyst- szych i naywyższych wyobrażeń o Bogu i człowieku , wszędzie zrotlzi tkliwe i bo- hatyrskie cnoty; i tym to sposobem prze
waży wjiływem swoim wyszukane wystę
pki wieku zmordowanego przez samą cy- wilizacyą , tak iak ni,egdyś przeważyła występki i dzikie obyczaie barbarzyńskich czasów. Kościołgallikaiiski powstaie wśród zwalisk ; nie idzie tu ani o przywrócenie mu dawnych iego bogactw ani dawnrfy, polityczney przewagi, ani wyłączeń w po- rządku doczesnym które mu tak zarzuca.
— '‘ 300 -no a które jednakże były koniecznym
skutkiem czasów z których wzięły począ
te k , gdyż musiała bydź władza przy da- chowieństwie gdy samo duchowieństwo poeiadoło nauki i światło': idzie tu M. Pa
nowie o nadanie kościołowi naszemu tey trwałości, tey godności, bez któreyby ie- go prace nie przyniosły owoców ; potrze
ba mu świątyń, obrzędów i kapłaństwa ;
•religia tak nie może istnieć bez ołtarzy i kapłanów, iak sprawiedliwość'bez trybu
nałów i sędziów. »
“ « Zaufaniem Krółeskie'm umieszczony na czele spraw dotyczących się Religii kato
lickiej, wyłożę w krótkości ie'y stan pra
wdziwy 7 ten sztczupły lecz wierny obraz powinienem skreślić Izbie aby poznała po
trzeby i zasiłki tego Kościoła Francyi któ
ry zawsze b y ł, i iak spodziewam się bę
dzie, iedną z naypięknieyszych części świata chrześcijańskiego'; powinienem to
■uczynić przez wzgląd na duchowieństwo
•które z niecierpliwością oczekuie pożąda
nych ulepszeń, i dziwi się, że tak powol
n ie następują ; przez wzgląd na przyjaciół o nawet i nieprzyjaciół R eligii, fila je
dnych r.by poznawszy czego się lękać, cze
go się spodziewać m ają, nie poprzesta
li popierać gorliwością własną usiłowań -rządu; dla drugich, przekonany że po rozproszeniu nie których przesądów mo
żna ich wyrozum i alsze mi i sprawiedli- wszemi uczynić, i że gdy raz oświecą się,
■los naszego duchowieństwa nie zazdrość w n ic h , lecz litość obudzi. «
« Mówić będ^ o osobach i rzeczach. «
«'Francya liczy na swoiem łonie dwadzie
ścia dziewięć milionów Katolików; taki to 'Ogrom ludności ma prawo dopominać się pomocy Religii Stanu; Parafie mieyskie iwieyskie, Kollegiia Króleskie i gm inne, szkoły niższe płci oboiey, szpitale cywil
ne i woyskowe, woyska lądowe i morskie, zgromadzenia zakonnic i kobiet trudnią
cych się nauką lub usługą ubóstwa, wiel- Jiie i małe Seminarya, oto są zakłady roz
siane na ziemi franctizkiey, których po
trzeby duchowne, powinny obudzić Izb i Rządu troskliwość. «
« Zeby ie zaspokoić nie iuż z obfitością lecz przyzwoicie, dowiedzione'm ieSt, że .pięćdziesiąt tysięcy pracowników ewan- gielicznych potrzeba. — Wieleż ich ma
my ? Trzydzieści pięć tysięcy tylko ; to
•jest o piętnaście tysięcy mnićy niżeli ich rzeczywiście bydź ppwinno; a wielu/. iest pomiędzy niemi przez wiek i słabość nie
zdolnych do dźwigania ciężaru obowiąz- kow Kapłaństwa ! Powinienem także zwró- cićuwagę Izby na to, zez tych 35,000 któ
rzy wypełniają wszystkie obowiązki du
chowne dla dobra ludu, 14,000 iuż lat sześćdziesiąt skończyło. “
« Niegdyś było 40,000 Kościołów para- fialnych, dziś iest ich tylko 29,000; w te'y liczbie 4000 pomocniczych wakuie dla braku Xięży , a te'm samem są one zwy- cznynie ,pozbawione wykonywania obrzę
dów religiynych, co iest prawdziwą klę
ską dla Religii i kraiu. «
«W istocie MPanowie możesz bydź szczyt- nieysza instytucya od tey która w dniach zwanych dniami Boskierni, połączą , iak gdy
by w iednę rodzinę, pod okiem Boga , ich wspólnego oyca, wszystkie klassy towa
rzystwa bez różnicy wieku, stopnia, talen
tu i urodzenia, wskazuie im ich obowiązki, a w troskach pociesza. Zgromadzeniu te mu przewodniczy Kapłan równie kochany i^k szanowany jeżeli tego imienia iest go-
ne'y okoliczności wyrzekłem, tam walczą przeciw wszystkim występkom, tam wska
zują wszystkie cnoty , tam nauczaią ubo
giego iak ma się poddadź swemu losowi, bogatego iak ma bydź litościwym; starca iak ma uświęcić resztę życia które iuż mu ucieka , tam chwalą i szacuią to, co czyni człowieka dobrym oycem, dobrym synem, dobrym bratem , co spokoyność domową, dobre obyczaie utrzymuie w rodzinach!
Nauki Kapłana obeymuie umysł słucha
czy7, oyciec powtarza ie dzieciom, a tak naywyższa mądrość aż do chatki zstępuje, i Kapłan wieyski prostotą słów więcey mędrców ukształci, aniżeli ukształcili icli szkoły Greckie , przez swoie wspaniałe prawidła.«
i) A przeto noyrwiększą przysługę uczynić można Religii przygotowaniem dla nie'y Kapłanów, którzy łącząc umieiętność z po
bożnością zdolniby byli i przykładem i na
uką wzbudzić dla nie'y uszanowanie i mi
łość. Wiem o te'm, że w szkołach ducho
wnych , w m ilczeniu, kształci się święte woysko przeznaczone do uwieczniania walk wiary Chrześciańskie'y przeciw błędom i występkom ; lecz nauki i próby wycho- wańców przybytku świętego, długo trwaią, i wiele lat upłynie wprzód, nim przerwa zapełnioną zostanie. Śmierć bezprzestan- nie uderza na rozmaite stopnie hierarchii;
w wielu dyecezyach nie tylko slraty da
wne lecz nawet straty coroczne nie są co
rocznie wynagradzane. Niech ci którzy- by żądali upadku Kapłaństwa, albo też iego upodlenia i nicości, co na iedno wy
chodzi, drżą aby ich życzenia wysłuchane nie b y ły ! Wszystkie teorye polityczne nie zdołałyby przeszkodzić aby Religiia nie zginęła z Kapłaństwem a społeczeństwo z Religią ! «
( Dokończenie w przyszłym Numerze.)
— Król Jmć Portugalski zwiedza półno
cne prowincye swoiego Królestwa; podróż potrwa blisko 3 tygodnie. Dnia 26. Kwie
tnia Monarcha udał się z Setubal do Kro- leskiego zamku w Pinheiro. Wszędzie przyymowany iest z radością. ( G. B. J
— Przed kilku dniami przybył tu Pan Iriarte z Madrytu i d. 7. udał się do Am
sterdamu. Ma on polecenie wystarać się w Hollandyi o pożyczkę dla rządu Hiszpań
skiego.
— Unia 27 z. m. spadł tak nadzwyczay- ny grad niedaleko Montauban, że wiele gu
zów narobił postylionowi iadąccmu pocz
tą z Paryża do Grisolle. Grad zniszczył plony na znaczne'y przestrzeni ziemi.
- Dziennik KonsUytucyyny (pisze Gwia
zda) dowodząc nam że mowa Henryka IV.
którąśmy raz przytoczyli , iest uszkodzo
na , przytacza prezydenta de Thou. Lecz każdy wie z iakie'm stronnictwem ten pi
sarz parlamentowy mówi o Papieżach i du
chowieństwie, oprócz tego iegoskłonność ku Hugenotom sprawiła to, że iego historya potępiona została w Rzymie dekretem 9 Listopada 1609 i znowu 10 Maia 1757.
Autor nowoczesny w tych słowach opisu- ie prezydenta de T hou: « viudax nimium;
hostis jesuitarum implacabilis , calumni
ator Guisiorum , protestant ium exscriptor , laudator arnicus ; sedi apostolicae et synodo
żuł nas-2e fcżerpamy z nieczystych irddeł nie spodziewał się zapewne że tenże sam zarzut w tych słowach zrobiono autorowi którego nam cytuie, a z resztą wolno nam mniemać że pisarz który tych słów użył mówiąc o de Thou m iał za sobą większą powagę niżeli dziennik Konstytucyyny.»
7. L o n d y n u 11 M aja
— Okręt Blossom o 28 działach, pod sprawą Kapitana fieechey wychodzi w tych dniach pod żagle z Portsmouth do cieśni
ny Behringa, dla oczekiwania tam przy
bycia Kapitana Parry morzem, lub Kap.
Franklin lądem , i dla dania im pomocy gdy tego potrzeba było.
— Wczoray wieczór niemogł Pan Can
ning być przytomny rosprawom o bilu u- samowolnienia katolików ; bronił go P.
Huskisson przeciw zarzutom P. Peel i Ad- wokata generalnego. Przeszedł nareszcie ten sławny bil większością 248 głosów przeciw 227.
— W ciągu r. 1824 zgorzało w Londynie 106 domów'.
— Lord Kensington założył się o 1,000 gwineow, że w dniu' 8 Czerwca uiedzie z tąd na iednym i tymże samym koniu do Oxford , a to pomiędzy wschodem a za
chodem słońca. Nasi ochoczy do zakła
dów ziomkowie są nader skutku cieka
wi.
— Z otrzymanych ostatnich wiadomości z Now ego - Jorku , dowiaduiemy się że tam niedawno zdechł wielki pies gończy Fran- klina. Nie b y ł to pies pospolity, albo
wiem b y ł żywiony kosztem municypalno- ści, i aby nigdy niedostatku niedoznał — kilka osób zapisało mu małe sumki. Ła
two się domyśleć że to miało wielu na
śladowców, aż nakoniec pies tak się zboga- cił że m iał 50,000 dollarów.
dnym. Tam, że użyię słów które w[in-
D O N I E Ś I E N 1 A
— Jest do nabycia Wieś Rządowa do nay wyższego stopnia melioracyi i przemy
słu doprowadzona, z nowemi iak naypo- rządnieyszemi zabudowaniami tak Dwor- skiemi iako też Gorzelnią , Browarnią i Wo- larnią nowo wyporządzoną , z własnemi statkami tak gorzelnianemi iako iBrowar- nemi; z Inwentarzem bydła rogatego, chlewnego , owiec dobrze poprawnych, fornalką, zgoła wszystkiemi porządkami gospodarskiemi, z ogrodem iruktowym bar
dzo korzystnym — z Chmielnikiem nowo założonym, plantaęyą tyluniu, wraz z od
stąpieniem Kontraktu na ten rok zawar- tego. — Przyłączoną do niey iest Entre- pryza z znakomitemi korzyściami połączo
na na lat 1 2, o którey zgłaszającemu się bliże'y informacya udzielona bydź może.
Wieś pomieniona w raz z Entrepryzą z
p o w o d u zmiany'mieysca odległego z dniem 1. Czerwca r. b. iest do odstąpienia z nay- większym pożytkiem dla Nabywcy. — Kau-
c y a na Wieś składa się częścią z Ilipote- czney Obligacyi, częścią z gotowizny, a na Entrepryżę z samey gotowizny.
Dogodność tę jeszcze Nabywca mieć mo
że , iż wchodząc we wszystko, połowę w gotowiznie podług ugody opłaci.— Co do drugie'y połowy zaś, na pewne'y Hy*
potece skoro będzie zabespieczoną , —' Odstępujący Prawa 'chętnie przestanie.
Listy Frankowane przyymuie w tym Inte' ressie Pocztamt pograniczny w Słupcy.
tridentinae toti quae rei eatholicae parutn
aequis. Inny pisarz mówi że naywiększa __Zginęła dnia dwudziestego śiódmego Ma,a część zdarzeń, opowiedzianych przez nie
go np. o Niderlandach, raerpana była z nieczystych źródeł. Pisał często podług pamiętników które mu nadsyłali '/.różnych kraiów heretycy. Gdy dziennik oskar-
w po’ludnie przy Ulicy Nowy - Swjat Sw- O.
czka tak zwany Szpicel lat dwa mieć ** * gący, na krzyżu z małą plamką o p a»^"*' któby go odniósł do domu Bob.ń^k>eg przy Ulicy Nowy-Świat pod Ner “■ 1 pierwsze piętro dostanie nagrody ¿ ‘P- ł> -
