• Nie Znaleziono Wyników

Kalendarz Ewangelicki na Rok Zwyczajny 1910

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Kalendarz Ewangelicki na Rok Zwyczajny 1910"

Copied!
128
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)

Ojcze 1 któreś m i d a t , chcę, a b y g d z ie m j a je s t , i o n i b y li ze m ną, aby og lą d a li ch w a łę m o ją , k tórą ś m i d a t !

« Ś. J an, rozdz. X V II% 24.

(3)

‘K a l e t t 5 a r 3

€ t t > a n ę } e l i c f t

*

na roF jroycsaitty

m (9 » o . m x

it>y5any p rjej grono paftoróit) i itaucjycteli.

H o c j n i f 6it)u 55teftv &3tett)i<]ty.

Cena 40 f?aler 3 p.

(4)

i 5 V <

ZBIORY

S.ZAH?ADMKA

C Ł U ^ /IS iÓ

\ l 8\} oz

%too

(5)

Rok 1910. jest rokiem zwyczajnym i liczy dni 365.

Czy będzie dobrym albo niepomyślnym, urodzajnym lub nie­

urodzajnym, żaden człowiek przewidzieć nie może. Do przyszłości patrzy jedynie Bóg. Wszystkie przepowiednie oparte są tylko na ludzkich domysłach, które mogą się ziścić, albo też nie. My biedni ludzie nie jesteśmy w stanie przewidzieć pogody ani na jeden dzień naprzód, jakże chcielibyśmy określić ja na cały rok z góry. Wnio­

skują tylko, że rok 1910. będzie w całości także mokrym, choć w letniej porze więcej będzie dni pogodnych, niż było w roku przeszłym.

Planetą panującą w roku 1910. jest Jowisz.

' Jowisz jest z kolei piątą planetą, krążącą naokoło słońca, a z nich największą. Co do jasności, gdy jest w pełni blasku, to tylko jutrzenka czyli Wenera go przewyższa. Odległość jego od słońca jest pięć razy większą, niż odległość ziemi naszej; obliczają ją na 778 milionów kilometrów. Do okrążenia słońca potrzebuje lat 12. W obwodzie liczy 141.000 kilometrów; koło swej osi obraca się bardzo szybko, potrzebuje do obrotu tylko 10 godzin.

Ile dotąd wiemy, krąży koło niego księżyców ośm, dawniej wiedziano tylko o czterech. Według wszystkiego wydaje się, jakby był oto­

czony powłoką powietrza, lecz grunt jego niestęgnął jeszcze, stanowi miękką, błotnistą masę.

1*

(6)

— 4 —

Cztery pory roku astronomicznego rozpoczynają się:

W i"o sn a dnia 21. marca o godzinie 1. minut 8 popołudniu.

L a t o dnia 22. czerwca o godzinie 8. minut 54 przed południem.

J e s i e ń dnia 23. września o godzinie 11. minut 36 wieczór.

Z i m a dnia 22. grudnia o godzinie 6. minut 17 po południu.

Dni tygod:

Nazwiska znaków niebieskich.

$ Ry by 'Y ' Baran

(3 % k

|J Bliźnięta

0 ) Bak Lew Panna Waga

m urui

Niedźw. C|j^

^ Strzelec ^

h Kozior°ż- s i

5555 Wodnik

i.

"2 3 4 5 6 7

Zaćmienia słońca i księżyca.

W roku 1910. będą dwa zaćmienia słońca i dwa zaćmienia księżyca. W naszych okolicach widzialne będzie tylko drugie za­

ćmienie księżyca.

Całkowite zaćmienie słońca będzie dnia 9. maja. Początek o godz. 4. min. 45 rano; koniee o godz. 8. min. 52 przed południem.

Widzialne będzie w Australii i okolicach wschodnio-południowych.

Częściowe zaćmienie słońca będzie dnia 2. listopada. Początek o godz. 0. min. 56 rano, koniec o godz. 5. min. 32 rano. Widzialne będzie we wschodniej Azyi i w północnej częs'ci Wielkiego oceanu.

Całkowite zaćmienie księżyca dnia 24. maja. Początek o godz.

4. minut 52 rano, koniec o godz. 8. min. 28 przed południem.

Widzialne w południowej Europie i na Zachodzie.

Całkowite zaćmienie księżyca dnia 16. i 17. listopada. Po­

czątek o godz. 11. min. 50 wieczór, koniec o godz. 3. min. 3 rano.

Widzialne w Azyi, Europie, Afryce i Ameryce.

Słońce i planety.

0 Słońce

$ Merkury

9 Wenera

5 Ziemia Mars

Cerera

Q Pallada Junona 2 Westa

Jowisz

■£> Saturn

£ Uran.

3.

~9 10 11 12 13 14 15 3. I6jl 17 18 '

19 ! 20 ( 21 22

4. 23 24 25 26 27 i 28 29 5. 30 31 I

(

(7)

(Januarius) StyCZCń ma

Dnie

ty g o d n ia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Z n a k i n ie b ie s .

Księżyca

wsch.l

g. m.| zach. I

g. m. 1 wśch. g. m. g. m. zach.

1|S. Nowy Rok j Nowy Rok 7.53|4.14|#|l0.25|ll.21 1. Ew. św. Mat. 2,13—23. Ew. św. Mat. 2,19—23. 3. o 2. c g. 32 po poł.

2 N. Niedz. po NR. 1 Niedz. po NR. 7.53 4.14 11.32 11.38 , 3 P. Enoclia ( f Genowefy 7.53 4.15 ra n o 11.53 1 4 W. Izabelli Tytusa b. 7.53 4.16 0.36 12. 9 5 s. Symeona Telesfora 7.53 417 amk 1.42 12.26 6 Cz. Epifanii ł Sw. Trzech kr. 7.53 4.18 c i f 2.49 12.45 7 P. Izydora Walentego 7.53 4.19 m\N. 3 57 1.08

8 s. Erharda Seweryna 7.53 4.20 5.07 1.37

2. Ew. św. Łuk. 2, 42—52. Ew. św. Łuk. 2, 42—52. 11. 0 12. © g. 57 w poł.

9 N. B 1 po E p ,/ M. B 1 po 3 kr. J. 7.52 4.21 6.12 2.16

10 P. Pawła Pawła 7 52 4.22 7.18 3. 4

11 W. Matyldy © Hygina 7.51 4.24 8.13 4. 7 12 Sr. Reinholda Ernesta 7.50 4.25 A 9- 0 5.19 13 Cz. Hilarego ' ^ Hilarego 7.50 4.27 9.37 6.35 14 P. Feliksa Feliksa 7.49 4.28 «S»< 10. 4 7.56 15 S. Maurusa Maurusa 7.48 4.30 >*©> 10.28 9.17 3 Ew. św. Jana 2, 1—11. Ew. św. Jana 2,1—11. 18. 0 11. 3 g. 26 pr. poł.

16 N. B 2 po Ep. Marc. B 2 po 3 kr. M. 7.47 4.31 10.49 10.36 17 P. Antoniego Antoniego 7.47 4.32 11. 8 11.55

18 W. Pryska ) Pryska 7.4G 4.33 11.28 rano

19 Sr. Sary Kanuta 7.45 4.35 11.50 1.16

20 Cz. Fabiana i Sebast. Fabiana i Sebast. 7.44 4.37 12.16 2.36 21 P. Agnieszki Agnieszki 7.44 4.38 W 12.48 3.56 22 S. Wincentego Wincentego 7.43 4.39 Nk31 5.13 4. Ew. św. Mat. 20,1—16. Ew. św. Mat. 20,1—16- 25. o 1’2*w \ g . 56 w poł.

23 N. B Septuag. / Em. B Star. Z.N PM . 7.42 4.41 2.22 6.20 24 P. Tymoteusza Tymoteusza 7.41 4.42 3.25 7.16 26 W. Nawr. Pawła (§) Nawr. św. Pawła 7.40 4.44 m 4.36 8. 2 26 Sr. Polykarpa Polykarpa , 7.39 4.45 W 5.48 8.37 27 Cz. Jana Chryzost. Jana Chryzost. 7.37 4.47 # 6.58 9. 3 28 P. Karola Wielk. Karola Wielk. 7.36 4.48 8. 8 9.24 29 S. Teobalda Franc. Ser. 7.35 4.50 # 9.16 9.42 5. Ew. św. Łuk. 8, 4—15. Ew. św. Łuk. 8,4—15. 2. lut. o 12. C g. 32 w poł.

30 N. B Sexages} Ludw. B Mięsop. Mart. 7.34 4.52 10.21 9.58

31 P. Wirgiliusza Piotra 7.32 4.54 11.27 10.14

(8)

Styczeń.

Dzieri| Przedm iot Dochody | | Wydatki

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9. -

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22. * >v.

23. .... -... .. ... ' T” 1

24. A -

25. ... — 1

26. --- --- y

27. •* ., / 1 V - a —

28. * \

29.

30. ... - __ _______ -

31. ... . ... h '•f

L

(9)

S ty czeń .

Drzewo ścięte w tym miesiącu jest najlepsze na budowę. Pilnować, aby pszczołom nie brakło żywności, i zabezpieczyć je od mrozu.

Jeżeli na św. Pawła jest pogoda, będzie w tymże roku błogosławień­

stwo Boże. Jeżeli koło Nowego roku niema śniegu, będzie zła wiosna.

Z Bogiem rozpoczynaj wszystko, a podarzy ci się każda sprawa. Żona może w przepasce więcej wynieść, niż mąż na drabinowym wozie przy­

wiezie. Pozatykaj piwnice i śpichle- rze na przekór myszom.

Pstntgi się trą. Polować wolno na głuszca, cietrzew i jarząbka, na bażanty i sarny.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku łagodnie, 6. śnieg i deszcz, koło 13. wiatry; od 14. do 21. nie bardzo zimno, potem tęgie mrozy; 23. wiatry, odtąd bardzo zimno aż do końca.

Ostatnia ćwierć 3. o godz. 2. min. 32 po południu.

Nów 11. o godz. 12. min. 57 w południe.

Pierwsza ćwierć 18. o godz. 11. min. 26 przed południem.

Pełnia 25. o godz. 12. min. 56 w południe.

(10)

(Februarius) ma dni 28.

Dnie Święta Święta Słońca •r4 » Księźyca|Dz tygodnia ewangelickie rzymsko-katolickie wsch

g. m.

zach.

g . m Kl-fj 0 © wsch. g. m.

zach,

i W. B rygity Ignacego 7.31 4.56 CIjS 108

2 Śr. Oczyszcz. PM . NM P. Gromu. 7.30 4,58 0 33 10 4-

3 Cz. Błażeja , Błażeja 7.28 5. 0 1 40 11 i

4 P. W eroniki W eroniki 7 27 5. 2 2.48 u a

b S. Agaty A gaty 7.26 5. 3 5.57 12. i

6. Ew. św.Łuk. 18, 31—43. Ew.św. Łuk. 18,31—43. 2. o 12. c g- 32 W pot

6 N. B Quinqu. D or. B Zapust. Dor. 7.25 5. 5 5 9 m

V P. Ryszarda Romualda 7.24 5 6 6. 1 1 4

----

8 W. Salomona Jana z M. 7.22 5. 8 0 & 6 51 9 t ] ----

y Sr. Apolonii Popielec f 7.20 5.10 7 33 4 1

10 Cz. Gabryela Scholastyki 7.18 5.12 8 5 5 3 1

i i i\ E ufrozyny Łucyi j- 7.17 5.13 8 31 6^1 1 i 2 8 . Eulalii Eulalii -j- 7.15 5.14 'urn* 8.52 8.2( 1

7. Ew. św. Mat. 4 i - i i . Ew. św. Mat. 4, 1 11. 10. o 2. © g. 18 rano i 1 i 3 N. B 1 Quadr. Kast. B 1 W stępn. Kat. 7.13 5.16 91 3 9 4! 1 i 4 1’. W alentego Walentego 7.11 5.17 9 33 11 4

l b W. Faustyna % Faustyny 7. 9 5.19 9 55 1

ib Śr. Juliana ) Juliana j- 7. 6 5.21 10 90 0 1 i 7 Cz. Konstancyi Konstancyi 7. 6 5.22 10 49 1 4f

i8 P. Zuzanny Flawiana f 7. 5 5.24

'M ' 11 98 3 4

19 S. Gabina Konrada -j- 7. 3 5.26 12.15 4.12 J

8. Ew. św. Mat. 15, 21—28. Ew. św.Mat. 17,1 — 9. 16. o 7. 3 g. 38 wiecz,;

w 20 N. B 2 p. Rem. Euch. B 2 Sucha Eleut. 7. 1 5.28 HF 1 14 5 11

21 P. Eleonory Eleonory 7. 0 5.29 9 ?1 6 (

22 W. Piotra K. Piotra K. 6.58 5.30 3 39 fi ^ 23 Śr. Seweryna Romualda f 6.56 5.32 4.44 7 5 24 Cz. Damaza p. W iktora 6.55 5.33 5.54 7 9c - 2h P. M acieja M acieja ap. f 6.53 5.35 7 1 7 47 26 S. W alburgi W alburgi f 6.50 5.37 8. 8 8. i

9. Ew.św.Łuk. 11,14-28. Ew.św. Łuk. 11,14—28. 24. o 4. g. 41 rano

27 N. B 3 p.Oculi Bog. B 3 Głucha Bog. 6.48 5,39 9 13 811

28 P. Romana Romana

6.47 5.40 10.19 8.35

(11)

Luty.

śyca Dzierż Przedm iot Dochody || Wydatki

zach, g. m. 1.

10.3 10.41 LI. i 11.3' 12. i

2.

3.

4.

5.

poŁ 6.

L2.5!

1.4 2.5' 4.1^

5.31 6.5!

8.2C no

7.

8.

9.

10.

11.

12. --

13.

9.41 i. i rano 0.23 1.4q 3. i 4.12 ecz. [ 5.11;

6. (f 6.37 7. H 7.2S 7.47 3. 3

14. ---

15, 16.

17.

18.

19.

20.

21. ---

22.

23.

24.

25.

[ ano 3J9 3.35

26.

27.

28. i

(12)

Luty.

Jeżeli w lutym nie jest doskonała tygod:

zima, przyjdzie koło Wielkanocy. F J Postaraj się o najlepsze zboże na za- 2 siewy, naprawiaj drogi i płoty. Na; 3 świętego Macieja — pierwsza na-1 ^ dzieją.

Patrz na karmę dla bydła, bo koło Gromnic ma gospodarz posia­

dać jeszcze połowę żywności dla bydła. Wcześnie kładź się spać, wcześnie wstawaj.

Polować wolno na głuszca, na bażanta (samca), na dzikie gęsi i na słomki.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku wielkie mrozy, 6. śnieg, potem łagodniej ; 12. do 14. mocne wiatry i mrozy, na-|

stępnie ponuro; 20. piękna pogoda i ciepło; od 24.“ do 27. deszcze w końcu burze.

Ostatnia ćwierć 2. o godz. 12. min. 32 w południe.

Nów 10. o godz. 2. min. 18 rano.

Pierwsza cwierc 16. o godz. 7. min. 38 wieczór.

Pełnia 24. o godz. 4. min. 41 rano.

20 21 22 23 24 25 26

1 *.

27"

28

29

30

3 1 '

(13)

(Martius) Marzec

ała Dnie tygodnia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Z n a k i n ie b ie s .

Księżyca

wsch. 1

g. m. 1 zach g. m. wsch. |

g. m. 1 zach. g. m.

cy- 1 W. Albina Albina 64 5 5 41 11.26 8.52

za- 2 Śr. Symplicyusza Symplicyusza f 3.43 5.43 rano 9.11 JSla 3 Cz. Kunigundy Kunigundy 6.41 5.44 0.34 9.34 na- 4 P. Adryana C Kazimierza f 6.39 5.46 1.42 10. 3

5 S. Fryderyka Fryderyka f 6.37 5.48 2.47 10.42 bo 10. Ew. św. Jana 6,1—15. Ew. św. Jana 6,1—15. 4.

j

8 . ^ g. 58 prz. poł.

la- fi N. B 4 p. Laet. Fr. B 4 Środ. Wikt. 6.35 5.49 3.48 11.31 ila 7 P. Perpetuy Tomasza z Akw. 6.33 5.51 4.42 12.32 3/C j

8 W. Filemona Jana z G. 6.31 5.52 A 5.25 1.44 9 Sr. Cyryla i Met. Franciszki f 6.29 5.54 6. 2 3. 6 na 10 Oz. Aleksandra 40 męczen. 6.27 5 55 <2SB5<

xms> 6.30 4.30 na 11 P. Rozyny © Anieli f 6.25 5.57 MW> 6.54 5.55 12 S. Grzegorza Grzegorza 6.23 5.59 7.15 7.17 ii. Ew. św. Jana 8,46 — 59. Ew. św. Jana 8, 46 — 59. ii. 0 1. © g. 18 po poł.

13 N. B 5 p. Judica E. B 5 Czarna Roz. 6.21 6. 0 7.35 8.42 ozy, 14 P. Zacliaryasza Matyldy 6.19 6. 1 7.57 10. 7

na* 15 W. Krzysztofa Longina 6.17 6 3 8.21 11.31

eze, 16 Śr. .Henryka Suclied.E uz.ks.f 6.15 6. 5 w 8.49 rano

17 Cz. Gertrudy Gertrudy 6.13 6. 6 w 9.25 0.53

18 P. Anzelma ) Edwarda f 6.11 6. 7 Htfe 10.10 2. 7 19 s. Józefa Józefa Obi. f 6. 9 6. 9 H I; 11. 6 3. 9 12. Ew. św. Mat. 2 1 ,1 — 9. Ew. św. Mat. 21, 1 — 9. 18. o 4. 3 g. 43 rano

— 20 N. B 6 p. Palm. J. B 6 Kwietn. E. 6. 7 6.10 H is 12.11 4. 0 21 P. Benedykta Benedykta 6. 5 6.12 m 1.20 4.39 22 W. Kazimierza Oktawiana 6. 2 6.13 m 2.32 5. 7 23 Śr. Eberharda Wiktora m. f 6. 0 6.15 # 3.42 5.32 24 Cz. Wielki Czwart. Zielony Czwart.f 5.58 6.16 4.51 5.52 25 P. Wielki Piątek fil) Wielki Piątek f 5.56 6.17 5.58 6.11 26 S. Emanuela Emanuela 5.54 6.19 7. 2 6.26 13. Ew. św. Marka 16,1—7. Ew. św. Marka 16 ,1 — 7. 25. o 9. (D g. 26 wiecz.

27 N. B Wielkanoc H. B Wielkanoc R. 5.52 6.20 8. 8 6.41

28 P. Pon. Wielkan. M. Pon. Wielkan. G. 5.50 6-22 9.15 6.57

29 W. Eustazyusza Cyryla 5.48 6.23 10.22 7.15

30 Śr. Gwidona Kwiryna m. 5.45 6.25 11.20 7.36

[31 Cz Amosa pr. Amosa pr. 5.43 6.26 rano 8. 2

(14)

Marzec.

Przedm iot Dochody || Wydatk

(15)

Marzec.

Czyścić sady i ogrody. Wczesny liść na drzewach cierpi szkodę. Roz­

poczynać zasiew bobu, owsa i ję­

czmienia. Jaki las marzec znajdzie, taki znowu opuści.

Zdrowie jest wielkim skarbem.

Niejeden szuka grajcara, a spali przy- tem światła za szóstkę. Na świętego Grzegorza idzie zima do morza.

Polować wolno na głuszca, na bażanta, na dzika i na słomkę.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku wiatry, deszcze śniegi; 7. do 11. zawieje, 13. surowe powietrze, 14. i 15. pięknie;

potem zimno i śniegi, 24. do 27. piękna pogoda, w końcu deszcze surowe powietrze.

Ostatnia ćwierć 4. o godz. 8. min. 58 przed południem.

Nów 11. o godz. 1. min. 18 po południu.

Pierwsza ćwierć 18. o godz. 4. min. 43 rano.

Pełnia 25. o godz. 9. min. 26 wieczór.

(16)

(Aprilis)

Dnie tygodnia

P. s.

Święta ewangelickie Teodora Amalii

Kwiecień ma dni 30.

Święta rzymsko-katolickie Hugona

Ireny

14 . Ew.św.Jana20, 19—31. Ew.św.Jana20,19— 31, K

3. o 1.

10

i i

12

13 14 15 16

3 N.

4 P.

5 W.

6 Sr.

7 Cz.

8 P.

9 S.

B 1 po Wielk. (£

Ambrożego Hozeasza Ireneusza Hegezypa Apolonii

Demetryusza ©

B 1 Biała Zwiast. NMP.

Wincentego Celestyna Hermana Dyonizyusza Maryi E.

5.37 5.35 5.33 5.31 5.29 5.27 5.25

6.30 a 6.32 6.34 6.35 6.36 6 38 6.39

g. 53 ranoj 5.

15 . Ew. św. Jana 10,11— 16. Ew. św. Jana 10,11— 16

2.35 3.21 3.58 4.28 4.53 5.25 5.35| 6.1

10.:

11.5 f 12 .!

1 f 3.1 4.

N.

P.

W.

Śr.

Cz.

P.

S.

B 2 po Wielk. D.

Ezechiela Juliusza Justyny Tyburcyusza Olimpii

Charyzyusza )

B 2 po Wielk. E.

Leona Juliusza Hermenegildy Tyburcyusza Anastazyi Turybusa 16 .

9. O 10 . © g- 30 wiecz 5.23 6.40 5.56 7.3 5.21 6.42 6.20 9.

5.19 6.43 6.48 10.3 5.17 6.44 M 7.21 11.5 5.15 6.46 8. 3 rano 5.13 6.48 8§* 8.56 1. i 5.11 6.50|r^ 10. 0 1.5!

Ew. św. Jana 16,16— 22. Ew.św. J a n a l6 ,16—22. 16. o 3. ) g. 9 popoł.

17 N. B 3 po Wielk. R.

18 P. Flawiana 19 W. Wernera 20 Śr. Sulpicyusza 21 Cz. Adolara 22 P. Sotera i Kaja 23 S. Albrechta

17 . Ew. św. Jana 16,5— 14.

24 N. B 4 po Wielk. @ | 25 P. Marka ew.

26 W. Kleta 27 Śr. Anastazego 28 Cz. Witalisa 29 P. Sybilli 30 S. Eutropiusza

B 3 po Wielk. P- Flawiana

Krescencyi Sulpicyusza Adolara Sotera i Kaja Wojciecha

Ew.św. Jana 16,5— 14.

B 4 po Wielk. J.

Marka ew.

Kleta pr.

Peregryna Witalisa Piotra m.

Katarzyny

5. £ 6.51 11. s 2.45 5. 7 6.52 12.22 3.14 5. 5 6.54 1.32 3.38 5. 3 6.56 yW K V 2.41 4. fl 5. 1 6.57 3.49 4.1 5. 0 6 58 A 4.55 4.32 4.58 7. 0 6. 0 4.47 24. 0 2. g- 28 po polj 4.56 7. 1 CMC. YW Sc 7. 4 5. 3 '4.55 7. 2 CI£ m\% 8.12 5.20 4.53 7. 4 9-20 5.39 4.51 7. 5 m 10.28 6. 3 4.50 7. 7 & 11.33 6.36 ‘ 4.48 7. 8 rano 7.15 4.46 7.10 d t 0.31 8. 5

_ 6 .

7.

9.

10 .

11.

12 .

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20 .

21 .

22 .

23.

24.

25.

26,

27,

28

29

30

(17)

K w i c c i c l i . yca

zacb

g. n

Dzień Przedm iot Dochody | | Wydatki

1.

8.3 2.

9.1 3.

ano 4.

10.1 5.

11.2 6.

12.3 7.

l.i) 8.

4.4 9.

6.1 10. ł?

ńecz 11.

7.3 12.

9. 13.

0.3 LI.5. 14.

15.

1 16. ' '

1.5! 17.

poi. 18.

2.42 19.

3.14 3.39 4.<j 417

20.

21.

22.

4.32 23.

4.47 24.

poł, 25.

5. 3 26.

5.20 5.39 3 3

27.

28.

3.36 29.

-- ----

1 7.15

3. 5

30. .“ .... .I 1

(18)

K w iecień .

Dn Nie wierz nigdy pogodzie w tyg°

kwietniu, ani graczowi w karty. Je-|

żeli się wrona na świętego Jerzego r y skryje w oziminie, będzie dobre ^ żniwo. Mało mów, więcej słuchaj, do kłótni się nie mieszaj.

Zabezpiecz się od gradobicia.

Kupuj nasienie koniczyny i trawy tylko u spolegliwych kupców.

Polować wolno na głuszca i na słomkę.

9.,

jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku piękna pogoda as odtąd niestałe powietrze; od 13. do 20. deszczowo, potem i zimno a pod koniec zmienna pogoda.

Ostatnia ćwierć 3. o godz. 1. min. 53 rano.

Nów 9. o godz. 10. min. 30 wieczór.

Pierwsza cwierc 16. o godz. 3. min. 9 po południu.

Pełnia 24. o godz. 2. min. 28 po południu.

(19)

(Majus) Maj ma dni 81.

W Dnie tygodnia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Z n a k i n ie b ie s . Księżyca

wsch.

g.m. z a c h . 1

g. m. | wsch.

g m. zach.

g. m.

Je- 18. Ew. św. Jana 16, 2 3 --30. Ew. św. Jana 16, 23--30. 2. o 2. c g. 35 po poł.

3gO' 1 N. B 5 p.Wielk. F. B 5 po Wielk. F. 4.44 7.11 & 1.20 9. 6 bre 2 P. Zygmunta c Zygmunta U N 4.43 7.12 j 1.59 10.16

«y» 3 W. Znalez. św. Krz. Znal. św. Krz. 1 ,*4 4.41 7.14 A 2.30 11.34 4 Sr. Floryana Floryana m. 4.39 7.15 2.56 12.54

;ia. 5 Wnieb. Pańsk. Wnieb. Pańsk. 4 3 8 7.16 3.18 2.15 wy | 6 P. Dytrycha Jana ks. 4.36 7.18 3.37 3.38

7 S. Gotfryda Stanisława 4 3 4 7.20 3.56 5. 4 na [ 19, Ew. św. Jana 15,16—-27. Ew. św. Jana 15,16--2 7 . 9. o 6. @ g. 38 rano

8 N. B 6 po Wielk. St. B 6 po Wielk. M. 4.32 7.21 4.17 6.29

9 P. Joba © Grzegorza 4.31 7.22 4.42 7.58

10 W. W iktoryna Izydora 4.30 7.24 W 5.12 9.25

11 Sr. Adolfa Beatrycy 4.28 7.25 5.51 10.45

a az 12 Cz. Pankracego Pankracego 4.27 7.26 6.42 11.50 )tm IB P. Serwacego Serwacego 4.26 7.27 7.31 rano

14 S. Bonifacego Bonifacego t 4.24 7.29 8.53 0.40 20. Ew. św. Jana 14,23--8 1 . Ew. św. Jana 14, 23 -3 1 . 16. o 3. g.18 rano 15 N. B Zesł. Ducha św. B Zielone Sw. 4.23 7.30 10. 7 1.17 16 P. Pon. Ziel. Św. ) Pon. świat. 4.22 7.31 cSJff 11.21 1.45

17 W. Torpeta Paschalisa 4.21 7.33 12.31 2. 6

18 Sr. Liboryusza Suchedn. Fel. t 4.19 7.34 # 1.39 2.25

— 19 Cz. Potencyana Celestyna 4.18 7.35 2.45 2.41 20 P. Anastazego Bernarda t 4.17 7.36 &U <ł> 3.51 2.56 21 s . Pudensa Feliksa t 4.16 7.38 A 4.57 3.11 21. Ew. św. Jana 3,1—-15. Ew. św. Mat. 28, 18 —20. 24. o 6. ( D g. 44 po poł.

22 N. B Sw. Trójcy H. B 1 Św. Tr. J. 4.14 7.39 C M 6. 4 3.27 23 P. Dezyderyusza Dezyderyusza 4.13 7.40 C M 7.10 3.45 24 W Joanny ( f ) Joanny 4.12 7.41 m 8.19 4. 7

25 Sr. Urbana / Urbana p. 4.11 7.42 9.25 4.35

26 Cz Bedy Boże Ciało 4.10 7.44 10.26 5.13

27 P. Lucyana Jana p. 4. 9 7.45 11.18 6. 0

28 S. Wilhelma Wilhelma 4. 9 7.46 rano 6.58

22. Ew. św.Łuk. 16, 9-—31. Ew. św.Łuk. 14,16--2 4 . 31. 0 11. (T g. 30 wiecz.

29 N. B 1 po św. Tr. M. B 2 po Sw. M. 4. 8 7.47 A 0. 0 8. 6 30 P. Ferdynanda Ferdynanda 4. 7 7.48 0.33 9.20 31 W Petroneli c Angeli 4. e 7.4S «®s« »m 0.59 10.37

2

(20)

Maj.

Dzień Przedmiot 1 Dochody | Wydatki

1.

2. Pl

3.

4. W

5. ni

dj rz P( i 6.

7.

8.

9.

10. sa

11.

12.

13.

14. do 15.

16.

17.

18. —

19.

20. *

2 1 . 22 . 23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

(21)

Maj.

Chłodny i wilgotny maj przynosi rolnikom raj. Po suchym maju nastę­

puje mokry czerwiec.

Kto komu jamę kopie, sam do niej wpadnie. Kto wiele żąda, niczego się nie doprosi. Kto po czyje rączka, to dyabli po jego wózkiem. W trzech rzeczach mamy upodobanie: w zgodzie pomiędzy braćmi, w miłości bliźniego i w zgodzie pomiędzy mężem i żoną.

Polować wolno na głuszca i na sarnika.

Jaki będzie, czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku piękna pogoda aż do 22., odtąd zimno i ponuro, od 29. aż do końca zimno.

Ostatnia ćwierć 2. o godz. 2. min. 35 po południu.

Nów 9. o godz. 6. min. 38 rano.

Pierwsza ćwierć 16. o godz. 3. min. 18 rano.

Pełnia 24. o godz. 6. min. 44 po południu.

Ostatnia ćwierć 31. o godz. 11. min. 30 wieczór.

2*

(22)

(ju m u s) Czerwiec ma dni 8 0 . Dnie

tygodnia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Zn ak i a ie b ie e. Księżyc* Dzi wsch. i

m. | zach. g. m. g. m. wsch. zacl

g- » 1 Sr. Nikodema Gracyana 4. 5 7.50 Wffl# 1.22 H .I 2 Cz. Efraima ( / Cl Erazma 4. 5 7.51 f K 1.42 l.i

3 P. Erazma Serca Jez. Klot. 4. 4 7.52 2. 1 2.1 i

4 S. Karpa Kwiryna 4. 4 7.53 2.19

2 3 . Ew. św. Łuk. 14,16—24. Ew. św.Łuk. 1 5 ,1 — 10. 7. o 2. g. 22 po po

,

5 N . B 2 po św. Tr. B. B 3 po Św. B. 4. 3 7.54 2.41 5.‘

6 P. Benignusa Norberta b. 4. 2 7.55 3. 8 6.5 7 W . L ukrecji © Lukrecyi 4. 2 7.55 W 3.41 8.1 8 Sr. Medarda Medarda 4. 2 7.56 t t ' 4.25 9.;

9 Cz. Prymusa i Felic. Prymusa i Felic. 4. 1 7 57 5'23 10.!

10 P. Onufrego Małgorzaty 4. 1 7.57 6.31 11.1 i 11 S. Barnabasza Barnabasza 4. 1 7.58 «T> 7.46 11.4 i

2 4 . Ew. św. Jana 15 ,1— 10. Ew. św. Jana 15,1—11. 14. o 5. g. 25 po poi i 12 N . B 3 po św.Tr. B. B 4 po Św. Jana 4. 0 7.59 9. 2 rano i 13 P. Tobiasza Antoniego z P. 4. 0 7.59 10.16 0.1 i 14 W. Antonii } Bazyliusza 4. 0 8. 0 <** 11.26 0.3 1 15 Sr. Wita Wita i Modesta 4. 0 8. 0 12.33 0.4

16 Cz. Justyny Benona 4. 0 8. 1 1.39 1-

1

17 P. Wolmara Adolfa 4. 0 8. 1 2.45 1.1 i

18 S. Gerwazego Gerwazego 4. 0 8. 2 C M mw 3 52 U i 25. Ew.św .Łuk. 6, 36—42. Ew. św. Łuk. 5, 20—26. 22. o 9. © g. 17 wiecil i

19 N . B 4 po św. Tr. S. B 5 po Św. Jul. 4. 0 8. 2 C M 5. 0 1.5 2 20 P. Sylara Sylweryusza 4. 0 8. 3 6. 9 2.11 2

21 W. Albana Alojzego 4. 0 8. 3 7.17 2.3 9

22 Sr. Achacyusza (śg) Achacyusza 4. 0 8. 3 m 8.20 3.1

23 Cz. Bazyliusza Edeltrudy 4. 0 8. 3 m 9.15 3.5 [ 2 24 P. Jana Chrzciciela Jana Chrzciciela 4. 0 8. 3 & 10. 0 4.5 2 25 S. Prospera Prospera 4. 1 8. 3 j 10.36 5.5 2 26. Ew. św. Łuk. 5 ,1 — 11. Ew. św .Łuk.8 ,1 — 9. 30. o 5. C g. 44 rano 2

26 N . B 5 po św. Tr. J. B 6 po Sw. J .iP . 4. 1 8. 3 11. 4 7. 5 27 P. Władysława Władysława 4. 1 8. 3 11.28 8.2

28 W . Leona ( ! Leona II. p. f 4. 2 8. 3 11.48 9.4 29 Sr. Piotra i Pawła Piótra i Pawła 4. 2 8 . 3 rano 11. i 30 Cz. Pawła Wsp. św. Pawła 4. 3 8. 3 5.13 12.2

r

(23)
(24)

Czerwiec.

Di tygo l i

2|

2 :

"31 4! 5 6

7

8 9 2! 10

11

12

13 14 15

16 2 17 1£ U Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku przymrozki i surowe powietrze aż do 8., odtąd piękna pogoda aż do 21., potem wiatry i deszczowo do 24, w końcu piękna pogoda.

Nów 7. o godz. 2. min. 22 po południu.

Pierwsza ćwierć 14. o godz. 5. min. 25 po południu.

Pełnia 22. o godz. 9. min. 17 wieczór.

Ostatnia ćwierć 30. o godz. 5. min. 44 rano.

Jednym ciosem drzewa nie ze­

tniemy. Płać gotówką, jeżeli kupujesz towar. Kiedy jest trawa w pełnym rozkwicie, wtedy masz ja kosić.

Lenistwo jest nieprzyjacielem ■ człowieka, który jego ciało osłabia;!

praca zaś najlepszym przyjacielem, i który mu znowu siły dodaje.

Ile deszczu przed świętym Ja­

nem, tyle pogody po świętym Ja­

nie; ile zaś pogody przed świętym ; Janem, tyle deszczu po świętym

j :

Janie.

Polować wolno na jelenia i na

sarnika.

(25)

(ju iiu s) Lipiec ma

:

Dnie tygodnia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Z n ak i n ie bi es . Księżyca wsch»

g. m. zach. g. m- gwsch. g. m. g m- zach.

i ? . Teobalda Teobalda 4. 4 8. 3 0.25 1.41 n 2 S. Nawiedz. MP. Naw. NMP. 4. 3 8 2 0.45 3. 3 n 27. Ew. św. Mat. 5, 20—26. Ew. św. Mat. 7, 15 — 21. 6. o 10. © g. 25 wiecz.

ii 3 N B 6 po św. Tr. B 7 po Św. Hel. 4. 5 8. 2 1. 8 4.27 , 4 P. Ulryka Józefa K. 4. 6 8. 2 KR 1.37 5.51 r 5 W. Szarloty Cyryla i Metod. 4. 7 8. 1 M 2.15 7. 9 l- 6 Śr. Goara © Izajasza pror. 4. 7 8. 1 3. 6 8.14 n 7 Oz: Wilibalda Wilibalda 4. 8 8. 0 4.10 9. 5

n 8 p. Kiliana Kiliana 4. 9 8. 0 5.24 9.44

9 s. Ludwiki Anatolii 4. 9 8. 0 6.40 10.11 a 28 Ew. św. Marka 8, 1— 9. Ew.św. Łuk. 16 ,1—9. 14. o 9. g. 30 prz. poł

10 N. B 7 po św. Tr. B 8 po Św. Am- 4.10 7.59 7.55 10.34 11 P. Piusa Piusa I. p. 4.11 7.58 9. 9 10.52 12 W. Henryka Henryka 4.12 7.57 10.19 11. 8 we 13 Śr. Małgorzaty Małgorzaty p. 4.13 7.57 k h 11.27 11.23 i 14 Cz. Bonawentury ) Bonawentury 4.14 7.56 12.32 11.39 15 P. Rozalii Rozalii 4.15 7.56 Htfc 1.39 11.56

16 S. Ruty Maryi 4.16 7.55 C K 2.46 rano

29. Ew.św.Mat. 7, 15— 23. Ew. św.Łuk. 19,41—47. 22. o 9. © g. 42 prz. poł.

17 N. B 8 po św. Tr. B 9 po Św. Aleks. 4.17 7 54 C 3.55 0.15 18 P. Materna Fryderyka 4.18 7.53 Ok 5. 3 0.39

19 W. Rufina Aurelii 4.19 7.52 6. 8 1.10

20 Sr. Eliasza Eliasza pr. 4.20 7 51 7. 7 1.49

21 Cz. Pauliny Olgi 4.22 7.50 7.57 2.41

22 P. Magdaleny (§) Maryi Magdaleny 4.23 7.48 A 8.37 3.45 23 S. Apollinarego Apollinarego 4.24 7.47 A 9. 8 4.58

30 Ew. św. Łuk. 16,1 — 9. Ew. św. Łuk. 18, 9— 14. 29. o 10.

g. 40 prz. poł.

24 N. B 9 po św. Tr. B 10 no Św. Kr. 4.25 7.46 A 9.33 6.15 25 P. Jakoba ap. JakÓDa ap. 4.26 7.45 >ms> 9.54 7.31

26 W. Anny Anny 4.28 7.44 msp<

>m s> 10.13 8.51 27 Sr Marty Pantaleona 4.29 7.42 10.31 10. 9 28 Cz Pantaleona Wiktora p. 4.31) 7.41 10.50 11.28

29 P. Beatrycy Marty 431 7.40 11.12 12.49

30 S. Abdona Abdona 4.33 7.39 11.38 2.12

1 81. Ew. św. Łuk. 19,41—48. Ew. św. Mark.7, 31—37. 5.sierp.o 7. & g. 42 rano

[ b 10 po św. Tr. |l> 1 1 po Św. 1§ n- 4.3417.371^' rano 1 3.35I

(26)
(27)

ki

L ipiec.

Przygotować i wyczyścić sto­

doły dla żniwa, poprawiać dachy na stodołach, naprawiać młockar­

nie. Najprzód rozmyśl, a po­

tem rozpoczynaj. Gdy słońce świeci na świętego Jakóba, będzie wielka zima.

Jedno kłamstwo ciągnie zwy­

kle dziesięć innych za sobą. Bóg da cielę, ale nie da powroza nań.

Chociaż kto na długo pożyczył, to jeszcze nie darował.

Polować wolno na sarnika | i ptastwo błotne.

Jaki będzie Stuletni kalendarz przepowiada:

12. upały, nocami chłodno, aż do ko Nów 6. o godz. 10. min. 25 wi Pierwsza ćwierć 14. o godz. 9.

Pełnia 22. o godz. 9. min. 42 ; Ostatnia ćwierć 29. o godz. 10.

czas?

Z początku chłodno, od 9.

ńca posucha, eczór.

min. 30 przed południem, irzed południem,

min. 40 przed południem.

do

/ /

/ / / ' S

s T /7 / l / y s 4 Y />

— / / / / / / ‘ ... 7

— •

_

-

...

1

(28)

(Augustus) Sierpień ma dni 31.

Dnie Święta Święta Słońpa Księżyf )zień

tygodnia ewangelickie rzymsko-katolickie wsch g. m zach. sr. m wsch. ft. m. za||

sr. I 1.

l P . Piotra w okow. Piotra w okow. 4.35 7.36 t f 0.12 41 o 2 W . Gustawa Porcyunkuli 4.36 7.35 H f; 0.55 6 3 Sr. Augusta / Znal. św. Szcz. 4.38 7.33 1.52 6. 3.

4 Cz. Dominika Dominika 4.39 7.32 W 3. 2 7/ 4.

5 P. Oswalda @ NMP. Snieżn. 4.40 7.31 4.18 8 5.

6 S. Syksta Przemienienie P. 4.42 7.29 5.35 8 . fi 32. Ew. św. Łuk. 18,9—14. Ew. św.Łuk. 10,23 —27. 5. o 7. © g. 42 rai

7 7 N. B 11 po św. Tr. B 12 po Św. K. 4.43 7.27 <¥ 6.48 8 J u

8 P. Cyryaka Cyryaka 4.45 7.26 # 8. 1 9.

9 W . Rolanda . Romana 4.46 7.24 9. 8 9.1 9.

10 Sr. Wawrzyńca 1 Wawrzyńca 4.47 7.22 &U<1> 10.18 9, 10.

11 Cz. Hermana Zuzanny 4.49 7.20 CS& ffiW 11.25 9i 11.

12 P. Klary Klary 4.50 7.19 cm 12.32 10.1

13 S. Kassyana 3 Kassyana 4.51 7.17 1.40 10.1 12 33. Ew.św. Marka 7,31 — 37. Ew. św. Łuk. 17,11 — 19. 13 o 3. ) g■ 6 ram lo.

14 N. B 12 po św. Tr. B 13 po Św. E. 4.53 7.15 2.48 u . 14.

15 P. Zaślub. PM. Wniebowst. NMP. 4.54 7.14 3.54 11.4 15.

16 W. Rocha Roclia b. 4.55 7.12 4.56 rano 16.

17 Sr. Bertrama j Anastazego 4.57 7.10 5.50 0.2 17.

18 Cz. Ur. Najj. P. A. Ur. Najj. P. Hel. 4.58 7. 8 6.33 1.2 1 8 19 P. Sebalda Ludwika 5. 0 7. 7 7. 9 2.3 20 S. Bernarda (§) Szczepana 5. 1 7. 5 A 7.36 3.5 -- 19.

34. Ew. św.Łuk. 10,23—37. Ew. św.Mat. 6,24—33. 20. o 8. (?) g. 19 wieci 20.

21 N. B 13 po św. Tr. B 1 4 p o Ś w . Jana 5. 2 7. 3 7.59 5.1 21.

22 P. Tymoteusza Tymoteusza 5. 4 7. 2 8.18 6.3 22.

23 W. Zacheusza Filipa b. 5. 5 7. 0 8.37 7.5 23.

24 Sr. Bartłomieja ^ Bartlom, ap. 5. 6 6 58 8.56 9.1 24.

25 Cz. Ludwika Ludwika kr. 5. 8 6.56 9.17 10 .; 25 26 P. Zefiryna Zefiryna 5. 9 6.54 9.41 12.

27 S. Gebharda ([ Józefa Kai. 5.10 6.52 10.12 1.2 /O.

"07 35. Ew. św.Łuk. 17,11-29. Ew. św. Łuk. 7,11—16. 27. o 3. C g. 39 >0 po U 98 l .

28 N. B 14 po św. Tr. 0,15 po Sw. Aug. 5.12 6.50 tr 10.52 2.4 40-

29 P. Sciecie Jana Ścięcie św. Jana 5.13 6.48 i t 11.43 3.5 29.

30 W . Rebeki . Róży L. 5 14 6.46 rano 4.5

O i

31 Sr. Paulina Raimunda w. 5.16 6.44!Hi< 0.48 5.3 31.

(29)

Sierpień.

|yt)

z a ci

ST. 3 4.5 6.

6.5 7.4 81 8.1

8.5 9.1 9.2 9.4 9.5 0.1 0.4

D z ie ń

i.

2 . 3.

4.

5.

6 . 7.

8 .

9.

10L 11.

12.

13.

Przedm iot Dochody | Wydatki

r a n o f —

r [ 14'

j u L %

rano

0.2 1.2 r 2.3 3.5

l 6- 17.

18^

19.

2 0 . 5.1 6.3 7.5 9.1 L0.3 12 .

1 -S 21.

23.

24.

25^

io po ~ 27.

2 4 — — 28.

3.5 h 29.

4.5 5.3 4.5|.3 a

31.

....

(30)

?god Dni

T l

2 : 3_ 36 4 " 5 6 7 8 i 9

LO

37 [ T 12 L3 14 L5 16 17 3£ 18 19

20 21 22 23 24 38 25 26 27 28 29 30 Sierpień.

Wcześnie sprowadzać zboże z pól. Ścierniska obsiać rzepa lub po­

ganką. W sierpniu jest najwięcej pracy: nie unikaj jej.

Jeżeli w sierpniu są wielkie mgły, bywa zwykle pogoda. Każde­

mu wystarczy mały kawałek ziemi, kiedy legnie w grobie. Nieporządek:

nie przynosi zysku. Dwa gwoździe starczą, aby zamknąć trumnę, jeden nazywa się rozkoszą, drugi troską.

Polować wolno na sarnika i na ptastwo wodne i błotne.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku ciepło, potem ni pogoda aż do 11., następnie częste deszcze; od 17. piękna pogoda gorąco, pod koniec burze i chłodniejsze powietrze.

Nów 5. o godz. 7. min. 42 rano.

Pierwsza ćwierć 13. o godz. 3. min. 6 rano.

Pełnia 20. o godz. 8. min. 19 wieczór.

Ostatnia ćwierć 27. o godz. 3. min. 39 po południu.

=

J

(31)

(Septembris) W r z e s i d l 11131 ^ni

Z Dnie tygodnia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Z n a k i n ie b ie e Księżyca wsch.

g. m. zach.

g. m. wsch. g. m. g. zach. m.

)0- i Cz. Egidyusza Egidyusza 5.18 6.42 m 2. 0 5.13 ieJ 2 P. Absolona f Szczepana 5.19 6.40 3.17 6.39

3 S. Mansweta © Serafiny 5.20 6.38 # 4.32 7. 0

ne lc

36. Ew. św. Mat. 6,24—34. Ew. św. Łuk. 14,1 — i i . 3. 0 7. © g. 11 po poł.

ni. 4 N. B 15 po św. Tr. B 16 po Sw. R. 5.22 6.36 5.45 7.18 ek 5 P. Herkulana Wawrzyńca 5.23 6.34 5®ŹB 6.54 7.33

?\e, 6 W. Magnusa // Magnusa 5.24 6.32 8. 2 7.48 en 7 Sr. Reginy Reginy p. 5.26 6.30 9.10 8. 4 8 Cz. Narodzenie PM. Narodzenie NMP. 5.27 6.28 10.18 8.21 9 P. Gorgoniusza Gorgoniusza 5.29 6.26 CMf 11.25 8.42 10 S. Jodoka Mikołaja 5.30 6.24 m 12.34 9. 6 37. Ew. św.Łuk. 7 ,1 1 — 17. Ew. św. Mat. 2 2 ,3 4 - 46. i i . o 9. :> g*. 16 wiecz.

11 N. B 1 6 p o ś w .T r. 3 B 17 po Św. Pr. 5.31 6.22 m 1.41 9.38 me 12 P. Cyrusa Macedoniusza 5.33 6 20 m 2.45 10.17 da 13 W. Materna Materna 5.34 6.18 & 3.42 11.10 14 Sr. Podwyź. Krz. Podw. św. K. 5.35 6.15 m 4.27 rano 15 Cz. Nikodema Nikodema 5.37 6.13 A 5. 5 0.15

16 P. Eufemii Ludmiły 5.39 6.11 A 5.34 1.29

17 S. Lamberta Hildegardy 5.40 6. 9 5.59 2.49

= 38. Ew. św Łuk. 14,1— 11. Ew.św.Mat. 9,1 —8. 19. o 5. © bC 00O *ano 18 N. B 17 po św. Tr. B 18 po Św. T. 5.41 6. 7 ftm 6.22 4.10 19 P. Sydonii (g) Jana 5.42 6. 5 «®9<

>nm 6.40 5.32 20 W. Fausta Eustachiusza 5.43 6. 3 6.59 6.54 . 21 Sr. Mateusza ew. Mateusza ew. t 5.45 6. 1 7.22 8.18 . 22 Cz. Maurycego Maurycego 5.46 5.59 7.44 9.43

23 P. Tekli Tekli t 5.47 5.57 8.12 11. 8

24 S. Gerharda Ruperta t 5.49 5.55 8.50 12.33 39. Ew.św. Jana22,34—46. Ew. św. Mat. 2 2 ,1 --14. 25. o 9. c g. 59 wiecz.

25 N. B 1 8p ośw . T r .C B 1,9 po Sw. K. 5.51 5.54 M 9.37 1.48

26 P. Cypryana Cypryana 5.52 5.51 10.38 2.50

27 W. Adolfa Kośmy i Dam. 5.53 5.48 -uurt 11.49 3.39

28 Sr. Wacława Wacława kr. 5.55 5.46 rano 4.14

29 Cz. Michała Michała ar cli. 5.56 5.45 1. 3 4.42

30 P. Hieronima Hieronima 5.57 5.42 2.18 5. 4

(32)

W rzesień.

Dzieu|

1.

2 . 3.

4^

5.

6 . 7.

Przedm iot Dochody I Wydatki

9.

10 .

11.

12 . 13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22 .

~237 24.

I d T 26.

~27 r

~28T 29.

30.

(33)

W rzesień .

Jaki czas jest na Narodzenie Panny Maryi, tak będzie ośm tygodni.

Bądź kontent z tego, co ci Bóg udzie­

lił. Jeżeli nie chcesz zbytecznych rzeczy kupować, nie chodź na jar­

marki. Gdy się nam krowa zgubiła, wtedy dopiero zamykamy chlew. Po żniwach młócić zboże i wybrać naj­

lepsze na nasienie. '

Polować wolno na głuszca i ja ­ rząbka, na bażanty, na sarniki, na zające i kuropatwy, na ptastwo wo­

dne i błotne i na słomkę.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku ponuro aż do 10., potem pięknie do 14., przyjemnie do 21.; odtąd do 25. deszcze, po tem piękna pogoda aż do końca.

Nów 3. o godz. 7. min. 11 po południu.

Pierwsza ćwierć 11. o godz. 9. min. 16 wieczór.

Pełnia 19. o godz. 5. min. 58 rano.

Ostatnia ćwierć 25. o godz. 9. min. 59 wieczór.

(34)

(Octobris) Październik ma dni 81.

Dnie tygodnia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Z n a k i n ie b ie s Księżyc Dzień

i . 2 .

3.

wsch.

g. m zach.

a .

m.

wsch.

g. m. zacl

g.

1 S. Benignusa / Remigiusza 5.59|5.40 3.32 5.

40. Ew. św. Mat. 9, 1 8. Ew. św. Jana 4, 46 53. 3. r> 9. © g. 37 prz.fi 2 N. B 19 po św. Tr. B 20 po Św. L. 6. 1 5.38 < p 4.42 5.1 3 P. Kandyda © l Kandyda 6 . 2 5.36 5.51 5.! 4.

4 W . Franciszka Ser. Franciszka Ser. 6. 3 5.34 6.57 6.1 5.

5 Śr. Fidesy Placyda m. 6. 5 5.32 8. 5 6J 6.

6 Cz. Fryderyki Brunona 6. 6 5.30 9.13 6.4 7

7 P. Amalii Justyny 6. 7 5.28 10.21 7.

8 S. Pelagii Brygity 6. 9 5.26 m 11.29 7J 0.

41 Ew. św. Mat. 22,1 — 14. Ew. św. Mat. 18, 23—35. 11. o 2. 3 g. 45 po po 9.

9 N. B 20 po św. Tr. B 21 po Sw. D. 6.11 5.24 12.35 8.1 10.

10 P. Gereona Franciszka B. 6 .1 2 5.22 1.33 8i 11.

11 W. Burkharda ) Nikazyusza 6.13 5.20 2.23 9.5 12.

12 Sr. Maksymiliana Maksymiliana 6.15 5.18 3. 3 11 18 Cz. Edwarda / Kolomana 6.17 5.16 3.35 ram 13

14 P. Kaliksta Kaliksta 5.14 4. 0 0.2 14.

15 S. Jadwigi Jadwigi 6 J 9 5.12 4.22 1.4 15.

42. Ew. św. Jana 4, 47— 54. Ew. św. Mat. 22,15—21. 18. o 3. © g. 30 po poi 16.

16 N. B 2 1 po św. Tr. B 22 po Św. G. 6.21 5.10 «®s< 4.41 3. 17.

17 P. Florentyny Lucyny 6.23 5. 8 5. 0 4.2 18.

18 W. Łukasza (§) Łukasza 6.24 5. 6 5.20 5.4 19 Sr. Ferdynanda Piotra z Alkant. 6.26 5. 4 5.41 7,1 19 20 Cz. Wendelina Felicyana 6 27 5. 2 6. 8 8.4

21 P. Urszuli Urszuli 6.29 5. 1 6.46 10.1 21.

22 S. Korduli Korduli 6.31 4.59 M 7.30 11.2 22.

43. Ew. św. Mat. 18, 23—35. Ew. św. Mat. 9,18— 26. 25. o 6. (C g. 53 rano 23.

23 N. I! 22 po św. Tr. B 23 po Św. J- 6.32 4.57 8.28 12.4 24.

24 P. Salomei Rafaela arch. 6.33 4.55 9.37 1.3 25.

25 W. Wilhelminy (f Kryzantona 6.34 4.53 m 10.51 2.1 26.

26 Sr. Ewarysta Ewarysta p. 6.36 4.51 rano 2.4 27, 27 Cz. Sabina 1 Frumentusa 6.38 4.50 0. 8 3.1 28 P. Szym. i Judy Szym. i Judy 6.39 4.48 1.22 3.3 ńO.

29 S. Narcyza Narcyza 6.41 4.46 2.32 3.4 zy.

44. Ew. św. Mat. 22, 15—25. Ew. św. Mat. 8, 23—27. 2.list. o 3. e- 1 rano 30.

30 N. B 23 po św. Tr. B 2 4 p o Ś w . KI. 6.43 4.45 aft 3.40 4

61

31 P. Pam. Reform. H Wolfganga f 6.44 4.43 4.48 4.1

(35)

Październik.

życ

r z . pi

5 ] 5 .!

6..

6.2 6.4 7.

J i

>0 po

9i 11

ran 0.2

_U o poi

T 4.2 5.4 7.1 8 ,

10

.

11 .:

12 , U 2 . 2.4 3.1 3.3 _3;

•ano

T 4.1

Dzień Przedm iot Dochody | Wydatki

].

-

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

'10.

11. --

12.

13.

14.

15.

16.

17.

.

18.

19.

1

20.

21.

22.

23.

24. ---

25.

26.

27. --

28.

29.

30.

---

31.

(36)

P aździernik.

Październik srogi, styczeń łago­

dny. Kto ma z lisami do czynienia, musi zamknąć kurnik. Gdzie się od­

zywa pieśń pobożna, tam niema do­

legliwości. Gdzie się pilnie pracuje, stamtąd bieda ucieka; gdzie zaś pracy zaniedbują, tam się bieda do drzwi wciska. Przygotuj rolę do za­

siewów wiosennych.

Polować wolno na głuszca i ja­

rząbka, na bażanty, na sarniki, na zające i kuropatwy, na ptastwo wo­

dne i błotne i na słomki.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku pięknie, 8. ponuro 14. do 17. pięknie, odtąd przymrozki, 18. zimno, potem ciepło : przyjemnie do końca.

Nów 3. o godz. 9. min. 37 przed południem.

Pierwsza ćwierć 11. o godz. 2. min. 45 po południu.

Pełnia 18. o godz. 3. min. 30 po południu.

Ostatnia ćwierć 25. o godz. 6. min. 53 rano.

1 W. V 2 Śr. I 3 Cz. C 4 P. 1 5 S. I 45. Ew

(3 N. I 7 P. I 8 W. £ 9 Śr. 1 10 Cz. 1 11 P. I 12 S. J 46. E w .

13 N. 1 14 P.

15 W.

16 Sr.

17 Cz.

18 P.

19 S.

47. Ew

20 N.

21 P.

22 W.

R3 Śr.

24 Cz.

25 P.

26 S.

48.

27 N.

w P.

2£ W.

8( 1 Śr.

(37)

(Novembris) Listopad ma dni 80.

- Dnie

tygodnia Święta

ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca

Zn ak i ni eb ie e. Księżyca

$?. m. wsch |zach.

I g. m wech.

g. m. zach.

g. m.

? i W. Wszystkich Sw. Wszystkich Św. 6.45 4 41 4.54 4.31

■ 2 Sr. Dzień zadusz. © Dzień zad. Justa 6.47 4.39 CML 7. 2 4.48

■ a Cz. Gotlieba Huberta 6.49 4.38 Cdii£< 8. 9 5.10 J 4 P. Emeryka ^ Karola Bor. 6.50 4.37 9.18 5.35

ś 5 S. Blandyny Emeryka 6.52 4.35 10.24 6. 9

u

45 . Ew. św. Mat. 9,18—26. Ew. św. Mat. 24,15 — 35. 2. o 3. © e - 1 rano

6 N . B 24 po św. Tr. B 25 po Św. L. 6.54 4.34'oag 11.26 6.51 - V P. Malachyasza Engelberta 6.55 4.32 q3K 12.19 7.46 a 8 W. Sewera ■ Gotfryda 6.57 4.30 1. 2 8.50 - . y Sr. Teodora j Teodora 6.58 4.29 & 1.35 10. 0 10 Cz. Probusa 3 Andrzeja A. 7. 0 4.28 2. 2 11.17

u P. Marcina Marcina 7. 1 4.26 2.25 rano

12 S. Jonasza Kuniberta 7. 3 4.25 2.44 0.34

46 . Ew. św. Mat. 24, 15— 28. Ew. św. Mat. 13,31— 35. 10. o 6. 3 g. 35 rano i-o, 13 N. B 25 po św. Tr. B 26 po Św. St. 7. 4 4.24 3. 3 1 .53 j i

14 P. Lewina Serafina 7. 5 4.23 3.20 3.15

|lb W. Leopolda m. Leopolda m. 7. 7 4.21 3.41 4.39 llB Sr. Otmara ^ Edm. i Otm. 7. 9 4.20 •4. 5 6. 7 IV Cz. Hugona @ Grzegorza 7.11 4.19 4.35 7-35 18 P. Gelazyusza Odona 7.12 4.18 # 5.16 9. 5

19 S. Elżbiety Elżbiety 7.13 4.17 H«ś 6.10 10.25

| 47 . Ew. św. Mat. 25, 31 — 46. Ew.św. Mat. 2 4 ,1 5 —28. 17. O 1. f. 43 rano 20 N. B 26 po św. Tr. B 27 po Sw. F. 7.15|4.16 7.19 11.31 21 P. Ofiarow. PM. Ofiarow. NPM. 7.16 4.15 8.35 12.17 22 W. Cecylii ■ Cecylii 7.18 4.14 9 5 3 12.52 k 23 Sr. Klemensa (£ Klemensa p. 7.19 4.13 11. 9 1.17 24 Cz. Emilii Jana od Krzyża 7.21 4.13 rano 1.37

2h 1'. Katarzyny Katarzyny 7.22 4.12 0.23 1.55

26 S. Konrada Konrada 7.24 4.11 1.31 2.10

: 48 . Ew. św. Mat, 21 ,1—9. Ew. św. Łuk. 21, 25— 33. 23. o 7. c g. 19 wiecz.

27 N. B 1 Adw. W al. B 1 Adw. Wirg. 7.25 4.10 2.39 2.24 28 P. Rufina Sostenesa 7.27 4. 9 3.46 9, 39

29 W. Waltera ' Saturnina 7.28 4. 9 C M 4.53 2.56

30 Sr. Andrzeja ap. Andrzeja ap. f 7.29 4. 8 mis 6. 2 3.16

(38)

L istopad.

Dzieńl Przedm iot Dochody || Wydatk

przyn jeszcs koło Bóg W je chow na b ste, . rząb zająi dne 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13. - od 1

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

(39)

L istop ad.

itkil

Słonce na świętego Marcina I fcófeW*

przynosi przyjemną zimę. Jeżeli kret ifJigmKBpk |i- » jeszcze późno w listopadzie ryje, będą

koło gód komary w słońcu igrać.

Bóg jest cierpliwy, ale pamiętliwy, W jedzeniu i piciu powinniśmy za- chować miarę.

Święty Marcin często przyjeżdża ^ a K K ^ B P B f na białym koniu. Chlewy miej czy-

ste, karmij bydło dobrze. m < jfflMMPte'

Polować wolno na głuszca i ja- '

rzabka, na bażanty, na sarniki, na '

zające i kuropatwy, na ptastwo wo- ' dne i błotne i na słomki.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku pięknie, 7. desze od 11. do 16. śnieg, następnie do 19. pięknie, odtąd aż do końca suro

Nów 2. o godz. 3. min. 1 rano.

Pierwsza ćwierć 10. o godz. 6. min. 35 rano.

Pełnia 17. o godz. 1. min. 43 rano.

Ostatnia ćwierć 23. o godz. 7. min. 19 wieczór.

:ze, wo.

t

--

--

(40)

(Decembris) G r u d z i e ń ma

Dnie tygodnia

Święta ewangelickie

Święta rzymsko-katolickie

Słońca N '3 0 x

Księżyc:

.WRCh.

e- m. zach.

e. m. wsch.

g m. zac g- 1 Cz. Longinusa @ Natalii 7.30 4. 7 $ $ 7. 8 3,!

2 P- Aurelii f j Bibiany f 7.32 4. 7 0 8.15 4<

3 S. Kasyana Franc. Ksaw. f 7.33 i 7 9.20 4.

49. Ew. św. Łuk. 21,25 — 33. Ew.św.Mat. 11,2 — 10. i. -o 10 . © g. 16 wiec

4 N. B 2 Adw. Bar. B 2 Adw. Bar. 7 M 4. 6 & 10.16 5

5 P. Saby Saby 7.3& 4. 6 11. 1 6.4

6 W . Mikołaja Mikołaja 7.36 4 5 A 11.37 7.4

7 Sr. Agaty 1 Ambroż. b. f 7 37 4. 5 A 12. 6 9.

8 Cz. Dzień pokutny Niep. Pocz. NMP. 7.38 4. 5 A 12.30 10.1 9 P. Joachima ) Leokadyi f 7.39 4. 5 ms< 12.49 11J 10 S. Judyty Judyty f 7 40 4. 5 1. 6 ram 50. Ew. św. Mat. 11,1— 10. Ew. św. Jana 1, 19 —28. 9. o £(. ) g*. 11 wiecz 11 N. B 3 Adw. I). B 3 Adw. D. 7.41 4. 5 1.24 0.5 1-2 P. Epimaclia Maksentego m. 7.42 4. 5 1.42 21

13 W . Łucyi Łucyi 7.43 4. 5 2. 3 3.3

1 4 Sr. Nikazego j Suchedni Sp. f 7-4* 4 5 2.30 5.

15 Cz. Ignacego Celjana 7 - 1 f 5 t f 3. 4 6.!

16 P. Ananiasza (g) Adeli f 7.46 4. 5 3.51 7,

17 S. Łazarza Łazarza f 7.47 4. 5 4.53 9.

51. Ew. św. Jana 1 ,1 9 —28. Ew. św. Łuk. 3, 1 - 6 . 16. o 12 . g -10 w poi

18 N. B 4 Adw. W . B 4 Adw. Gr. 7.48 i. 5 HUK 6. 9 10.

1 9 P. Abrahama Nemezyusza 7 48 i. 5 m 7.29 10.4 20 W. Amona Liberata 7.49 4. 6 )?Y> 8.50 11.1 21 Sr. Tomasza ap. Tomasza ap. f 7.50 4. 6 10. 6 11.4 22 Cz. Beaty Demetryusza 7.50 4. 6 11.18 12.

2 3 P. Dagoberta W iktoryi f 7.51 4. 7 A rano 12.1

2 4 S. Adama i Ewy Adama i Ewy f 7.51 4. 8 0.28 12;

52. Ew. św. Łuk. 2, 33—40. Ew. św. Łuk. 2, 33— 40. 23. o 11. c g. 41 prz.pi

2 5 N. B Nar. Chr. P. B Nar. Pańskie 7.51 4. 8 1.36 12.‘

2 6 P. Szczepana Szczepana m. 7.52 4. 9 c # 2.43 1.

2 7 W. Jana ewang. Jana ewang. 7.52 4.10 3.51 1.2 2 8 Sr. Młodzianków Młodzianków 7.52 4.10 4.59 1.4

2 9 Cz. Jonatana Tomasza 7.52 4.11 m 6. 6 2.1 iO P. Dawida kr. Dawida kr. 7.5 3 4.12 m 7.11 2.4

3 1 S. Sylwestra © Sylwestra 7.53 4.13 m 8.11 3.3

(41)

Grudzień*

Przedm iot

D z i e ń

rano

Wydatki

(42)

Grudzień.

Dużo pieniędzy sprawia dużo kło­

potu i trosk. Chronić szczepki od mro­

zów i od zajęcy. Głód jest najlepszym kucharzem. Pamiętaj na wieczność, a na końcu roku podnieś ręce do Boga i proś o błogosławieństwo. Zrób rachunek za przeszły rok i rachuj już dla przyszłego roku, ale nie za­

pominaj, źe od Bożego błogosławień­

stwa wszystko zależy.

Polować wolno na głuszca i ja­

rząbka, na bażanty, na sarniki, na zające i kuropatwy, na ptastwo wo­

dne i błotne i na słomki.

Jaki będzie czas?

Stuletni kalendarz przepowiada: Z początku surowo, mgły : śniegi aż do 10., do 18. nieprzyjemne powietrze i zimno aż do 28.

odtąd do końca piękna pogoda.

Nów 1. o godz. 10. min. 16 wieczór.

Pierwsza ćwierć 9. o godz. 8. min. 11 wieczór.

Pełnia 16. o godz. 12. min. 10 w południe.

Ostatnia ćwierć 23. o godz. 11. min. 41 przed południem

1830 1867 bawa sarsŁ poldi arod ar. i

•wato

córki

umai

ryą

z dr 1. lip zaśl.

dync

1870 E li?

dzie 8. s 185 ! rola 189 ! Fili E li i. '

z C ur.

• 28 . Eu śni

«)

185

bel po

ur.

ur,

(43)

— 41 —

Rodzina cesarska w Austryi.

F ran ciszek J ó z e f I ., cesarz Austryi, król węgierski itd., ur. 18. sierpnia 1830, wstąpił na tron 2. grudnia 1848, koronowany na króla W ęgier 8. czerwca 1867, zaślubiony 24. kwietnia 1854 z E l ż b ie t ą Amalią Eugenią, księżniczką bawarską, urodzoną 24. grudnia 1837, f 10. września 1898. — Dzieci ce­

sarskie: 1 )G izela, ur. 12. lipca 1856, zaślubiona dnia 20. kwietnia 1873 L eo­

poldowi, ks. bawarskiemu; 2) t R u dolf Franciszek Karol Józef, następca tronu, urodź. 21. sierpnia 1858, umarł 30. stycznia 1889; 3) M ary a Walery a, ur. 22. kwietnia 1868, zaślub, dnia 31. lipca 1890 z arcyks. Franciszkiem Sal­

watorem. — Wnuczka cesarska: Elżbieta Gizela Stefania, ur. 2. września 1883, córka ś. p. cesarzewicza Rudolfa, zaślub, z ks. Windiscligratz.

B r a c ia J e g o Ces. M o ś c i: I) f Arc. K arol Ludwik, ur. 30. lipca 1833, umarł 19. maja 1896, zaślubiony był po drugiem owdowieniu ponownie z M a- ryą Terezyą, księżniczką portugalską, urodź. 24. sierpnia 1855. Dzieci tegoż z drugiego małżeństwa : 1) Franciszek Ferd., ur. 18. grudnia 1863, zaślubiony 1. lipca 1900; 2) f Otto Franciszek Józef, ur. 21. kwiet. 1865, zmarły l.listop. 1906- zaśl. 2. paźdz. 1886zMan/<jj Józefą, córką księcia Jerzego saksońskiego; 3) F er­

dynand Karol Ludwik, ur. 27. grudn. 1868; 4) M ałgorzata Zofia, ur. 13. maja 1870. Z trzeciego małżeństwa: 5) M arya Anuncyata, ur. 31. lipca 1876; 6) Elżbieta, ur. 7. lipca 1878. — II) Arcyks. Ludwik Wiktor, ur. 15. maja 1842.

C esarza F ran ciszk a I. b r a c ia i p otom k ow ie ic h : A) t Arc. Rąjnera dzieci, arcyksiążęta: a) Leopold, urodź. 6. czerwca 1823; b) Ernest, urodź.

8. sierpnia 1824; c) Rafiner, ur. 11. stycznia 1827, zaślubiony dnia 21. lutego 1852 z M arya K aroliną, córką arcyksięcia Karola. — B ) f Arcyksięcia K a ­ rola Ludwika "dzieci: a) t Arcyks. Albrecht, ur. 3. sierpnia 1817, umarł 18. lutego 1895. Córka jeg o M arya Terezya, ur. 15. lipca 1846, zaśl. 18. stycz. 1865 księciu Filipowi wirtemberskiemu. b) Wdowa po arcyksięciu Karolu Ferdynandzie Elżbieta, ur. 17. stycznia 1831. Tejże dzieci: 1) arcyks. Fryderyk, urodź.

4. czerwca 1866, zaślubiony 8. października 1878 z Izabelą, księżniczką z Croy-Dttlmen; 2) wdowa po Alfonsie X II., królu Hiszpanii, M arya Krystyna ur. 21. lipca 1868; 3) arcyks. K arol Stefan, ur. 5. września 1860, zaślubiony 28. lutego 1886 z M aryą Terezyą, córką arcyks. K arola Salw atora; 4) arcyks.

Eugeniusz, ur. 21. maja 1863. c) Arcyksiężna M arya K arolina, ur. 10. wrze­

śnia 1825, zaślubiona arcyks. Rajnerowi. — Cj f Arcyksięcia Józefa dzieci:

a) Arcyksiężna Elżbieta, ur. 17. Btycznia 1831. b) Arcyks. Józef, urodź. 2. marca 1833. c) Arcyks. M arya, ur. 23. sierpnia 1836, zaślub. Leopoldowi II ., królowi belgijskiemu. — D ) f Ferdynanda wielkiego ksłęcia toskańskiego syn, Leo­

pold II ., zmarły 29. stycznia 1870. Tegoż dzieci: a) Arcyks. M arya Izabella

ur. 21. maja 1834. b) Ferdynand, ur. 10. czerwca 1836. c) M arya L . Anuncyata

ur. 31. października 1846. d) Ludwik Salwator, ur. 4. sierpnia 1847.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Chroń się lenistwa..

Ze spraw kościelnych na Śląsku Ciesz, po polskiej stronie granicy / e spraw kościelnych na Śląsku Ciesz, po czeskiej stronie granicy Związek Polski tow

Michała, jak już spomnialem, w którym to czasie okazała się w| domu Pawła potrzeba pieioe przestawić, bo już się bardzo z nich Kurzyło, oraz budynki było

skim, ale już od czasów Rzymian miał bardzo złą opinię, zresztą zamienione zostało z .zupełnie niewinną jaszczurką gwieździstą, której wrzekoma właściwość

W ejm arski kapłan Mecum (Mykonius) donosi: „Gdziekolwiek L u ter wjeżdżał do jakiego miasta, tam bieżał lud naprzeciwko niego, każdy chciał widzieć tego męża

Fellera toaletowe pastylki do mycia z marką „Elsa* nadają się w pierwszym rzędzie do codziennego pielęgnowania ciała, twarzy, rąk i wogóle całego

Fellera toaletowe pastylki do mycia z m arką „Elsau nadają się w pierwszym rzędzie do codziennego pie ęgnowania ciała, tw arzy/rąk i wo^óL całego ciała,

W sposób ten zapobiega on inużeniu, udarowi słonecznemu, ochładza, orzeźwia i ożywia, (ego zapach jest dla ludzi nader orzeźwiającym, nie pozwala jwadom