IV ETAP EDUKACYJNY
Temat: Ruch jednostajny po okręgu.
TREŚCI KSZTAŁCENIA:
Fizyka, IV etap edukacyjny, 1.1: uczeń opisuje ruch jednostajny po okręgu, posługując się pojęciem okresu i częstotliwości.
CELE ZOPERACJONALIZOWANE:
Uczeń:
opisuje ruch jednostajny po okręgu.
wie, że w ruchu jednostajnym po okręgu torem ruchu jest okrąg, a prędkość ma stałą wartość.
rozumie istotę prędkości w ruchu po okręgu.
rozumie istotę siły powodującej ruchu po okręgu.
rozumie pojęcie przyspieszenia dośrodkowego w ruchu po okręgu.
zna i rozumie wzory:
o na obliczenie wartości okresu obiegu i wie, jaka jest jego jednostka.
o na obliczenie wartości częstotliwości i wie, jaka jest jej jednostka.
NABYWANE UMIEJĘTNOŚCI:
Uczeń:
posługuje się odpowiednią terminologią fizyczną.
analizuje ruch ciała.
posługuje się poznanymi wzorami przy rozwiązywaniu zadań.
podaje przykłady ruchu jednostajnego po okręgu spotykane w życiu codziennym.
potrafi zademonstrować ruch po okręgu.
potrafi przedstawić graficznie prędkość w ruchu po okręgu.
Etapy lekcji Obszar edukacyjny
Kompetencje kluczowe
Sposób realizacji Środki dydaktyczne Metody nauczania
Formy pracy Etap wstępny Fizyka Porozumiewanie się
w języku ojczystym;
myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- techniczne;
umiejętność uczenia się; świadomość i ekspresja kulturalna
Przypomnienie wiadomości dotyczących ruchu jednostajnego i jednostajnie zmiennego.
Podające:
pogadanka
Zbiorowa, jednolita
Etap realizacji Fizyka Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo- techniczne;
umiejętność uczenia się.
Nauczyciel odtwarza prezentację multimedialną o ruchu jednostajnym po okręgu. Uczniowie używają pojęcia:
okres obiegu, częstotliwość, tor ruchu, prostoliniowy i krzywoliniowy, ruch po okręgu i potrafią je zastosować.
Prezentacja multimedialna ,,Ruch jednostajny po okręgu”
(zasób nr 1)
Eksponujące:
prezentacja multimedialna
Zbiorowa, jednolita
Fizyka Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje
Przeprowadzenie doświadczenia w grupach – nauczyciel przedstawia po kolei kroki przeprowadzania
doświadczenia na podstawie
Załącznik nr 1 do scenariusza (opis przeprowadzania doświadczenia),
Praktyczne:
ćwiczenie laboratoryjne
Zbiorowa (grupowa) jednolita
naukowo - techniczne
załączonej instrukcji. Następnie liderzy grup przedstawiają i porównują wyniki przeprowadzonych doświadczeń, wyjaśniają niespójności w wynikach.
karta pracy
Fizyka Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo – techniczne;
umiejętność uczenia się
Rozwiązywanie zadań. Załącznik nr 2 do scenariusza (treść zadań). Arkusz kalkulacyjny ,,Ruch po okręgu - obliczanie okresu i częstotliwości”
(zasób nr 2 )
Praktyczne:
Fizyka Porozumiewanie się w języku ojczystym;
myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo – techniczne;
umiejętność uczenia się; świadomość i ekspresja kulturalna
Dyskusja na temat wykorzystania ruchu jednostajnego po okręgu w życiu codziennym. Uczniowie wyszukują w Internecie lub innych materiałach informacji na ten temat.
W przypadku braku dostępu do Internetu może to być zadanie domowe dla chętnych uczniów.
Komputer z Internetem
Problemowa:
aktywizująca:
panelowa
Zbiorowa, jednolita
Etap końcowy Fizyka Podsumowanie lekcji Podająca:
pogadanka
*propozycja dla uczniów szczególnie uzdolnionych
Fizyka Myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje
Chętni uczniowie mogą wykonać doświadczenie, wykorzystując przedmioty codziennego użytku oraz instrukcje obsługi urządzeń np. pralki
Praktyczna:
ćwiczenia przedmiotowe
Indywidualna, zróżnicowana
naukowo - techniczne
w celu obliczenia częstotliwości obrotu i sporządzenia wykresu zależności liczby obrotów od czasu dla dowolnego urządzenia wykorzystywanego w życiu
codziennym, z dołączeniem rysunku pomocniczego, tabeli pomiarów i końcowych wniosków oraz
opracowania w formie sprawozdania.
ZAŁĄCZNIK NR 1 – OPIS DOŚWIADCZENIA DOTYCZĄCEGO RUCHU JEDNOSTAJNEGO PO OKRĘGU RUCH JEDNOSTAJNY PO OKRĘGU
1. Opis teoretyczny badanego zjawiska
Ruch jednostajny po okręgu to ruch, którego torem jest okrąg, a wartość prędkości się nie zmienia. Kierunek wektora prędkości stale się zmienia (jest w każdym punkcie styczny do okręgu).
Częstotliwość wyraża liczbę obiegów (w przypadku ruchu obrotowego – liczbę obrotów) wykonanych w ciągu jednostki czasu, najczęściej jednej sekundy. Częstotliwość jest odwrotnością okresu:
,
2. Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy
Od czego zależy częstotliwość obrotów?
Hipoteza: Częstotliwość obrotów zależy od ilości obrotów w czasie wykonania tych obrotów.
3. Zestaw potrzebnych do doświadczenia narzędzi i materiałów.
Koło od roweru lub płyta kompaktowa lub płyta winylowa, stoper.
4. Spis czynności, które należy wykonać kolejno:
a) ustawić koło lub płytę na statywie, niekrępującym obrotów koła, bądź płyty w płaszczyźnie poziomej, b) zaznaczyć flamastrem punkt na obwodzie koła (będzie to nasz punkt startu ruchu koła),
c) należy wprawić koło w ruch i wykonać pomiar czasu obrotu za pomocą stopera dla kolejno 1, 2, 3, ... , 10 pełnych obrotów, d) wszystkie wyniki zapisać w tabeli,
e) należy obliczyć częstotliwość obrotu podczas kolejnych pomiarów i wysnuć wnioski, od czego zależy częstotliwość obrotu.
5. Inne informacje, np. sposób wyciągania wniosków, karta pracy, drzewka decyzyjne, formularze itd.
Wszystkie informacje uczniowie zapisują w poniższej tabeli:
Liczba
pomiaru Liczba obrotów Czas obrotu [s] Częstotliwość [Hz]
1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
Obserwacje:
………
………..
Wnioski:
Częstotliwość obrotu zależy od:
………
………
ZAŁĄCZNIK NR 2 – TREŚĆ ZADAŃ
1. Oblicz częstotliwość obracającej się karuzeli, która w ciągu 3 sekund wykonuje 3 obroty.
2. Oblicz okres obrotu tarczy szlifierskiej, wykonującej 6000 obrotów, z częstotliwością 600 Hz.
(Do wykonania powyższych zadań można wykorzystać arkusz kalkulacyjny.)
