Orędownik Samorządu
ORGAN ZWIĄZKU GMIN WOJEWÓDZTWA SLĄSKIEGO ]
P r e n u m e r a t a w y n o s i 2 z ł . k w a r t a l n i e . O p ł a t a p o c z t o w a o p ł a c o n a r y c z a ł t e m
T e l e f o n : K a t o w i c e 21-47
W y c h o d z i 10 i 25 d n ia m ie s ią c a
f
11 “R e d . i A d m . : K a t o w i c e P o c z t o w a 2/11 9 O g ł o s z e n i a . J e d n o ł a m o w y w i e r s z D j i *__c * - v „ , ' I m i l i m 50 gr. P r z e d t e k s t e m i 7 \. z a R e d a k t o r S t a n i s ł a w K u h n e r t
j
w j e r s z m m R a r h . w P. K. O. 304S S y n d y k Z w i ą z k u G m m W o j . Ś l ą s k . -N u m er 4 i 5 K atow ie, dnia 25. lu te g o i 25. m arca 1932 Rok VIII
I
rpoT^ó/S ftTTTft/TirPTT. ^• Dziesięcioletnia rocznica założenia Związku Gmin Woj. SI. 2, Gminom naszym in-tLiOl/ INUmCiiyU . grozi obniżenie w p ły w ó w podatkow ych na rz ecz pow iatow ych zw iązków komu-| nalnych. 3. Z działalności Kół Powiatowych Zw iązku Gmin. 4. Kronika.
Dziesięcioletnia
rocznica założenia Związku Gmin Woj. Śl.
W dniu 25 lutego br. upłynęło 10 lat od chw ili,założenia w Katowicach Związku Gmin Woj. Śląskiego. Odkładając na później stre- iz c z e n ie działalności Zw iązku w minionem dziesięcioleciu, p o d a je m y dzisiaj w edług p ro tokółów p r z e b ie g założenia Zw iązku przed 10-ciu laty.
Za poprzedniem porozumieniem z Naczelną Ra
dą Ludową zaprosił p. burmistrz Fuhrmann z W iel
kich Hajduk, jako ów czesny przewodniczący konfe
rencji naczelników gmin w obw odzie górnośląskim, kilku kolegów na 10 lutego 1922 r. do W . Hajduk, celem om ówienia przygotow aw czych kroków do za
łożenia związku gmin w W ojew ództw ie Śląskiem.
Pod obecność przedstaw iciela Naczelnej Rady Lu
dow ej, p. Dr. Mildnera oraz pp. naczelników gmin:
Jerzykiew icza z Janowa, Szym onka z W. Dąbrówki, Dr. Sobaw y z Bogucic, Jasińskiego z N ow ej W si, Bienioska z Szopienic, Flacha z O rzegow a, W acker- manna z Św iętoch łow ic i Fuhrmanna z W. Hajduk uchwalono a) założyć zw iązek p od nazwą „Zwią
zek Gmin W ojew ództw a Ś lą sk ieg o ” i wpisać go do rejestru sąd ow ego, b) celem formalnego założenia ow ego Związku zw ołać zebranie do Katowic, na któ
re zaprosi się narazie 76 gmin śląskich, c) owemu zebraniu zakładającemu zaprojektowany statut celem przyjęcia polecić, d) wybrano p. naczelnika gminy Flacha z O rzegow a do prowadzenia dalszych per
traktacji nad projektem założenia Związku.
W myśl pow yższej uchwały, zw ołał W ydział P rzygotow aw czy, składający się z pp. Flacha, Je
rzykiewicza, Szym onka i Fuhrmanna walne zebranie 76 gmin na dzień 25 lutego do Katowic, którego
celem b yło utworzenie związku gmin Woj. Śląskie
go, na którego utworzenie wyraziła zgod ę i ż y c ze nie Naczelna Rada Ludowa.
W domu związkowym w Katowicach zgromadzi
ło się w dniu 25 lutego 1922 r. ok oło 80 zastępców gmin z n ow ego w ojew ództw a śląskiego. Jako za
stępca Naczelnej Rady Ludowej brał udział w ze
braniu p. Całka. Po dłuższej i dokładnej dyskusji postanow iono jednogłośnie założyć zw iązek pod nazwą „Związek Gmin W ojew ództw a Śląskiego Z. z.”
do którego w szystkie gm iny w naznaczonym o b w o dzie przystąpić m ogą. Przedłożony statut przyjęto jednogłośnie. Związek x siedzibą w Katowicach, w ykluczyć miał w szelkie p artyjn o-p olityczn e d ąże
nia, a celem jego miało być:
1. Pielęgnow anie dobrobytu sw ych członków , 2. Zastępowanie ich w spólnych interesów i za
pew nienie przedew szystkiem należnego w pływ u i stosow nego uw zględnienia w dziedzinie usta
w odaw stw a i administracji,
3. Popieranie znajomości i w yszkolenia w admini
stracji w szeregach sw ych członków .
D o Zarządu, składającego się z 11 członków oraz 11 zastępców wybrani zostali: Z ó w czesn ego powiatu Bytom skiego pp. Flach i Fuhrmann; z p o wiatu K atow ickiego pp. Dr. Sobaw a i B ieniosek;
z powiatu Zabrskiego p. Żabka; z powiatu Tarno- górskiego p. Hensel; z powiatu P szczyńskiego p.
W ielebski; z powiatu Lublinieckiego p. Pilot. Wy
brano także zastępców wym ienionych panów. Z ob
wodu Polsko-C ieszyńskiego wybrano 2 człon k ów Zarządu. Przewodniczącym Zarządu wybrano na-
Składajcie oszczędności tylko w
k tó re dają Wam n a jw y ższy p ro ce n t i n a jw ię k sz ą gw aran cję zw ro tu !
I t i i i l O l l n i l l
ćźelnika gminy p. Flacha z O rzegow a, zastępcą przedw odniczącego wybrano naczelnika gm iny p.
Bienioska z Szopienic, na sekretarzy zaś wybrano naczelników gmin pp. W ielebskiegó z L igoty i Żabkę z Bielszowic.
Pod koniec zebrania wyraził zastępca Naczelnej Rady Ludowej sw oje zadow olenie z założenia Związ
ku i serdeczne życzehia co do przyszłego rozwoju Związku. Takie same życzenia w yraził zastępca N.
R. L. pod adresem członków Związku i zaznaczył, żfe wspólna i wźajemna praca gmin musi być ko
rzystną dla przyszłego W ojew ództw a Ś ląskiego.
Z czynności tym czasow ego Zarządu Związku nadmienić należy przedew szystkiem w spółdziałal- ność Związku z odpow iedniem i wydziałami Naczel
nej Rady Ludowej co do opracowania różnych roz
porządzeń i czynności doradczej w dziedzinie admi
nistracyjnej i podatkowej.
Gminom naszym gro/i obni
żenie wpływów podatkowych
n a r z e c z
p o w a t o w y d i z w i ą z k ó w k o m u n a l n a Pod koniec lutego br. wniosła Sianka Ra d a W o j ewói1/.ka do S e j m u Śl ąski ego p r o j e k t u s ta w y w s pr aw ie zmi any niektórych p o s t an o wi e ń u s ta w y z dnia 14 kwi etni a 1924 r. o tymcz. u r e g u l o w a n i u finansów k o m u n a l n y h. P r o je k t ten z ami er za za- ja/ć znaczną część d o ty ch cz aso wy ch w p ł y w ó w gmin mi ejs ki ch i wiejskich na rzecz powi ato wy ch z wi ą zków kom. Ce le m z azn aj omi en ia j a k n a j s z e r s z e g o ogół u p r a c ow n i kó w s a m o r z ą d o w y c h z grożą,cera n i e b ez p ie c ze ń st w em dla dalszej s pra wnośc i f n a n -
sowej naszych gmin, p o d a j e m y poniżej p r o j e k t t en do p u bl ic zn ej wiadomości.
( Proj ekt)
U S T A W A
z dnia ...193 r.
w s p r a w i e z i r i a n y n iek t ór y ch p o st an o wi eń u s t a w y z d nt a 14 k wietnia 1024 r. o t y mc z as o we m u r e g u l o w a n i u f inansów k o mu n a l n y c h w W o j e w ó d z t w i e
Śląskiem.
Art . 1.
U s t a w a z dnia 14 kwi etni a 1924 r. o t y m c z a s o we m Uregulowaniu finansów k om un al n yc h w W o j e w ó d z t w i e Śl ąsk ie m, o b o wi ą zu ją c a w b r z m i e niu r o zp o r z ą d z e n i a W o j e w o d y Ś 'ą s k i e g o z dnia 8 lipca 1926 r, ( Dz U. Si. N r 17. poz. 30) i u s ta w y z dnia 7 g r ud n i a 1927 r. (Dz U. SI. Nr 26 poż.
48), ul ega n a s t ę p u j ą c y m z mi anom :
1. Ar t. 3 u s ta w y o t r z y m u j e b r zm i e ni e n a s t ę p u j ą c e : - „1. P o d a t e k k o mu n al n y od g r u nt ów , p o ł o ż o ny ch na ob sz ar z e gmin miejskich, może być p o bi er an y w posttaci dodat-ku do p a ń s t w o w e g o po*
d a tk u g r u n t o w e g o albo w postaci s amo i st ne g o p o d a tk u
2. Podat kowi k o m u n a l n e m u od g r u n t ó w pod- le ya j a t akże g r u n t y wolne o i p a ń s t w o w e g o po d a tk u g r un to w eg o . P od at ek k o m u na l n y o l tv> h g r u n t ó w może być p ob ier an y tylko w postaci p o da tk u samoi stnego.
3 W uchwale Zwią zku k o mu n a l n e g >, dotyczy .cej p obi er ania s a m oi s t n e go podatku, mogą być
p r z y j ę t e j ako p od s ta wy w y m i a r u po latku, w obu wy pa dk ac h, p r ze wi dz ia ny ch w poprzedni, h u s t ę pach, przychód z g r u n t u lub j ego wartość, u s ta l o n a na podstawie p r zy ch od u (wart ość u ż yt ko wa ), s a mo dz iel ne j klasyfikacji g minne j lub u st al a na p r z e z poł ączenie obu t ych podstaw.
4. Z d oz wo lo ne go u s t a w ą o p a ń s t w o w y m p o d at ku g r u n t o w y m n aj wy ż sz e go łącznego obc ią że nia g r u n t ó w p o d a tk a m i k om un al n emi o t r z y m u j ą g m i n y miejski e niewy dz ie lo ne z p owi at owe go zwią/.ku k o mu n a l n e g o 60 proc. a p o wi a to we związki k o m u nalne 40 proc, zaś g m in y rriiei«kie wyd zi elo ne z p o w i a t ow e go związku k om un al n eg o 100 proc.
5. W tvch powi atach, w których ilość m i a s t i g mi n wiejskich o c h a ra k te r ze miejski m p r z e w y ż s z a ilość innych gmin, dochód z p o da tk u g r u n t o w e g o d z ^ l i się w ten sposób, że g mi ny o t r z y m u j ą 40 prQg,, p o w i a t o w e związki k o m u n a l n e 60 proc ,
6. P l a c e b ud owl an e or az g r u nt y, kt óre u z y skały c h ar a k t e r placów b u d o wl a n yc h w s ku t e k p o ciągnięcia linji r egu ia cy in ej ulic i pl iców mie]skich, or az gmin wiejskich, posiadaj ących c h a r a k t e r u z d r o wisk, s a m o i s t n y m pod a tk i em t a kż e p oz a g r a ni c e n a j w y ż s z e g o ł ącznego obciążenia g r u n t ó w p o d a t kami komunal nemi . p rzy cz em w odni esi eniu d o t e go p o da tk u m aj ą analogi czne z ast os owani e p r z e pisy u s t ę p u 4 i 5 n mi ei sz ego a r t y k u ł u . ‘
2. Art. 4 u s ta w y będzie brzmiał, j ak n a s t ę p u j e :
„1. O d b ud yn kó w, p oł ożonyc h na o b s z a r z e gnim miejskich i wiejskich, g m m y m o g ą p o b i e r a ć
s a m o stuy p oda te k w e d ł u g n a s tę pui ąc yc h zasad:
2 Za p o ds t a w ę wym ia ru p idatku p r z v i m u j e się war toś ć p r ze d m i o t u opoda tkowa ni a. S p o s ó b ustal enia tej wartości określi r o z p o r zą d ze n ie w y konawcze.
3. W y s o k o ś ć stawki p od at ko we j ma być u c h w a lona przez g mi ny corocznie na o kr es r o k u b u d ż e towego. W y s o k o ś ć tej stawki w p r z y p a d k u , g i y m e p rze kr acz a o n a 60/00 p o d s t a w y wy mi ar u p o datku, nie p odl ega z a tw ie rd z en i u wł adzy n a d z o r czej.
4. O podatkowaniu nie podlegają:
a) b udynki lub ich części, należące do z wi ąz ków k o m u na l ny c h o r az do p r aw n ie uznanych in*
s tyt uc yj i z wi ązkó w wy zna ni owyc h, d o b r o c z y n nych, n a u ko wy c n i oświ atowych, o ile te n i e r u c h o mości luu ich części nie p r z y n o s z ą do c ho du p r z e z oddanie ich w n a j e m ;
b) budynki , należące do p a ń s t w o w y c h kolei ż e l a z n y c h t
c) No wowz nos zon e budowle, jak r ównież części n a d b u d o w a n e i p r z y b ud ow a ne , zarówno mie sz kal n e j a k i p r ze zna cz on e dla celów h a n d lo w y c h i pr ze my sł owych , zwalnia się na o kr es 10 lat od p o da tk u wy mi eni on eg o w ni niejs zym a rt yk ul e.
Po cz ąt kow y t e r mm zwolnienia o i poda tku nowo- w zni rs i onyc h budowli, jak części n a d b u d o w a n y c h i p r zy b u d o w a n y c h , liczy się od dnia o d da n ia ich c hoć oy tylko do częściowego użytku.
3. A r t 8 u st aw y u z y s k u j e n as t e p uj a c e b r z m i e n i e :
„Co do d o d a t k o w do p a ń s t w o w e g o p o d at ku docho l o w - g o na rzecz zw ą z kó w k o m u na l ny c h oraz udział u w tyin po lati<u tychże zwi ązków, o b ow ią z uj ą p os ta no wi en ia u s t a w p i ń s t w o w y c h z u w z g l ę d n i e n i e m poniższych p >stano AMeń :
1 U Iz a! w p a ń s t w o w y m po latku d o ch od owy m obl.czony o i doch ) lu do 15 000 zł. rocznie i do- d i t e k do t ego p oda tk u od <i.>ciiodu do 15 000 zł.
rocznie oraz udział w p od a t k u i doda te k do po d at ku od u p o s ą / e ń służ bowych, e m e ^ t u r i w y n a g r o dz eń za n a | e i n n ą pr acę p r z y p a d a j ą g m i n i e pr zy p is u po latku
2. Udział w p a ń s t w o w y m po l at ku d o c h o d o w y m od dochodu ponad 15 000 zł. rocznie o raz do l a t e k do t ego p o da tk u o i d >chodu p ona d 15.000 zł roczni e rozdzi el a się na g m i n y i p o wi a t ow e z w i ą zki k o mu n a l n e w e dł u g n a s t ę p u j ą c y c h z a s a d :
a) Jeżeli miejsce w y k o n y w a n i a p r z e ds i ęb i o rs t w a z b ie ga się z siedzfoą p r z e d s i ę b i o r s t w a w j e dn e j gminie, w t e d y g m in a ta z udział u, a w g ór n oś lą s kiej części W o j e w ó d z t w a t akż e z do da tk u, p r z y p a d aj ąc eg o z t ego p r ze d si ęb i or st wa , o t r z y m u j e z góry 40 proc. pozostał e 60 proc. dzieli się na g m i ny z ami es z ka n ia p r a c o w n i k ó w u m y s ł o w y c h i fizy
c znych da n eg o p r z e d s i ę b i o r s t w a w s t o s u n k u do ilości p ra co wn ik ów , p r zy c ze m ilość niżej 20 p r a
c ow ni k ów m e będzie uwzgl ędniona.
b) Jeżeli siedzi ba p r z e d s i ę b i o r s t w a i miejsce w y k o n y w a n i a p r z e d s i ę b i o r s t w a z n a j d u j e się na o b s z a r z e r ó żn y c h gmin, w t e d y g m i n a siedzi by p r z e d s i ę b i o r s t w a o t r z y m u j e z góry 15 proc. g m i n a w y k o n y w a n i a p r z e d s i ę b i o r s t w a z góry 25 proc, p o z o s t a ł e zaś 60 proc. dzieli się na g m i n y z a m i es z k a
ni a p r ac o w n i k ó w u m y s ł o w y c h i fizycznych w e a ł u g zasad, p oda nyc h powy ż ej p o d lit. a).
c) Jeżeli p r ze d s i ę b i o r s t w o pr owa dz i dwa lub w ię cej z akł adów na o b s z ar z e dwóch lub więcej gmi n, wt e dy g m i n y siedziby p r z ed s ię bi o rs t wa o t r z y mują. z góry 15 proc, g mi ny w y k o n y w a n i a p r z e d s i ę b i o r s t w a z góry 25 proc., kt óre rozdziela się na o w e g m i n y w s t o s u n k u do ilości p rac owników, za
t r u d n i o n y c h w zakładach, p o ł o ż on yc h na ich o b s zar ze, p oz os ta łe 60 proc. dzieli się na gmi ny z a m i e s z k an i a we d łn g za sa d p od an yc h p owyż ej pod lit. a)
Jeżeli j ed e n zakład r ozci ąga się na p owi er zc hni l u b p od powi e rz c hn ią dwóch lub więcej gmin, w t e dy k w o t y, p r z y p a d a j ą c e z t ego za kł adu na g mi ny w y k o n y w a n i a p r ze d si ę b i o r s t w a , dzieli się w e d ł u g wiel
kości z a b u d o w a n e g o na powi erzchni t e r e n u z a k ł a d o w e g o z w ył ą cz en i em t er enów, zajętych pod d o m y mi es zkal ne i d oj az d o w y c h t o r ów p r z e m y s ł o w y c h d) Z a gmi nę w y k o n y w a n i a p r z e ds i ęb i o rs t w a u w a ż a ć n al eż y p rzy s tos ow an iu p r ze pi s ów tego a r t y k u ł u gminę, na której o b s z ar z e z n aj d u j ą się z a k ł a dy s amodzi el ne, p omocni cze lub fil je da ne go p r ze ds iębi or st wa . Z a gmi nę siedziby p r z e d s i ę b i o r s t w a u w a ż a się gminę, na której o b s z a r z e z na jd uj e s ię siedziba z ar zą d u pr ze ds i ębi or st wa , kt órą w d a n y m razi e w s k a z u j e w pi s do r e j e s t r u handlowego.
P o s t a no w ie n i a niniejszego a rt y ku ł u, z a mi es z czone w n i ni ej sz ym p. 2, m a j ą z as tos owa ni e j e d y ni e do u dział u w p a ń s t w o w y m p o d a t k u d oc hod o
w y m or az w gór nośl ąskiej części W o j e w ó d z t w a Ś l ą sk i e g o do d od a t k u do t ego po da tku , p r z y p a d a ją c e g o od dochodów z p r ze d s i ęb i o r s t w gór niczych p r z e m y s ł o w y c h i handlowych.
3. Udz ia ł i dodatek, p r z y p a d a j ą c y od dochodu z rolnictwa, leśni ctwa i r y bol ós t wa , t udzież z p r z e d s i ę b i o r s t w pobocznych, dzieli się w ten sposób, iż g m i n a p r z y p i s u p o d a t k u Otrzymuje z g ó r y 10 proc zaś r es z tę dzieli się na g m i n y poł oże ni a źródeł d o ch od owy c h w s t o s u n k u do wielkości obs zar u, leżącego w poszczególnych gminach.
4. Udzi ał i dodatek, p r z y p a d a j ą c y od d oc hodu z i nnych źródeł, o t r z y m u j ą gmi ny p r z y p i s u podatku.
5. Z kwot, p r z y p ad a ją c yc h na g m i n y w myśl p o s t a n o w i e ń , z a wa r t y c h w p u n k t ac h 1 i 2, o t r z y m u j ą p o wi a t o w e związki k o m u n a l n e 15 proc., zaś z k w o t p r z y p a d a j ą c y c h na g m i n y w myśl p o s t a n o wi e ń z awa rt yc h w pu n kt ac h 3 i 4, o t r z y m u j ą te związki 30 proc. P os t a n ow i e n i a te nie dot yczą m i a s t Katowic, Bielska i Król ewskiej H ut y.
6. O d ws zys tki ch sum pieniężnych, p r z e k a z y wanych z wi ązk om k o m u n a l n y m t y tu ł e m udział u i
d o d a t k u do p a ń s t w o w e g o p o d a t k u doc ho do we go , p o t r ą c a ć b ę d ą ka sy s k a r b o w e 5 proc. na r zecz Slą»
skie go K om u n a ln e g o F u n d u s z u p oż y c zk o w o - z a p o - m o g o w e g o , u t w o r z o n e g o u s t a w a z" dnia 8 l ut ego 1928 r. (Dz. U. SI. Nr. 4 poz. 8). P o t r ą c e n i a t e b ę dą d o k o n y w a n e t ak długo, aż s u m y u z y s k a n e z t y ch p ot r ą c e ń o si ęg ną k wot ę 2.000.000 zł. W s t r z y ma ni e p ot rą ceń zarządzi Ś l ą s k i R a d a W oj ew ód zk a^
7. Ro zd z ia łu w p ł y w ó w p o d a t k o w y c h w e d ł u g p r ze p is ó w niniejszego a r t y k u ł u , d o k o n u j ą p o w i a t owe związki k omu n al n e i m i a s ta wy dz ie lo ne z po*
w i at o w eg o z wi ązku k o m u n a l n e g o za w y n a g r o d z e niem w wysokości 2 proc. od kwot , w y p ł a c o n y c h p o s z c z e g ó l n y m zwi ązkom k o m u n a l n y m . S z c z e g ó ł owe p r z e p i s y co do p o s t ę p o w a n i a określi rozpo*.
r z ą d ze n ie w yk on a wc ze Ar t. 2.
U s t a w a ni ni ej sz a wchodzi w życie z d ni em l kwi et ni a 1932 r.
A rt. 3.
W y k o n a n i e niniejszej o s t a w y p o w i e r z a się W o j e w o d z i e Śląskiemu.
Zdziałalności K ół Powiatowych Związku Gmin
K atow ice
W dniu 22 brn. odbył o się r oczne wa lne z e brani e Ko!a P o w i a t o w e g o Z w i ą z k u G m i n na pow»
Katowicki.
Do W y d z i a ł u K oł a w y b r a n o pp. Fojkisa jako, pr ze wodnic ząc ego, Sitkę j a k o s ekr et ar z a, K o r u s a i K rz y żę ławnikami.
Nast ępni e^przedstawi ł s y n d y k Związku, p. K u h - n e r t p r o j e k t SI. R a dy W oj ew ódzki ej , z a w i e r a j ą c y z mi a ny ni ekt ór ych p os t a n o w i e ń u s t a w y o tymcz.
u r e g ul o wa n i u finansów kom a wn ie siony j u ż do' S e j m u SI. W dys kus ji nad r ef e ra t em ws zys cy, obecni wypowia da li się kol ej no p r ze ci wko p r o j e k towi a w końc u uc hwal ono n a s t ę p u j ą c ą r e z o l u c j ę ;
„Ki erownicy g m in pow. Ka t owi ckie go, z eb ra n i w dniu 22 m a r c a br. w Ka towi cach p r o t e s t u j ą p r zeciwko p r oj ek t owi SI. R a d y W o j e w ó d z k i e j w s p ra wi e zmi an ni ekt órych p os t a n o w i e ń u s t a w y o tymcz. ureg. fin. kom., s t wi er d za ją c, że j a k i e ko l wiek u s zcz upl eni e do c ho dó w gmin pociągnie za, s ob ą częściowe zamkni ęci e szkół, dalej kuchni i s p o w o d u j e zaprz es ta nie świ adcz eń socjalnych. Z e
brani z w r ac aj ą się do S e j m u SI. z a p e l e m o b e z wz g lę d ne odr zu c en ie pr oje kt u.
Z e br a ni nie wi dzą p o t r z e b y p r z y s p a r z a n i a p o w i a t o w y m z wi ą zk om kom. da ls zyc h doc hodów % zwłaszcza w obwodz ie p r ze m ys ł ow y m, , gdyż zwi ąz
ki p o w i a t o w e w t ych o bw o d a c h nie cz ynią n a j mnie js zyc h w y d a t k ó w w o b e c n y m czasie na n a j . ż y w o t n ie j s ze p o t r z e b y życia, j a k np. n a u t r z y m y wa ni e szkół, na opi ekę społe cz ną, na leczenie c ho r ych itd. G d y b y S ej m SI. r zeczywi ści e przystą*.
pił do r o z p a t r y w a n i a p r o j e k t u , wówc za s p r o s z ą z ebrani o z a zn a j om i en i e się z b u d ż e t a m i gmi n, kt ór e to zazn aj omi en ie w y k a ż e z u pe ł n e u za sa d ni en i e pr otestu.
Równi eż w yp ow i e d z i a n o się j e d no g ł o ś n i e p r z e ciwko d o k on yw an i u r oz dz i ał u w p ł y w ó w z p o d a t k u d oc hodowe go i z d o d a t k u kom. pr zez p o w i a t o w e związki komunal ne.
K a n d y d a t a m i na c z łonków Z a r z ą d u Z w i ą z ku w y b r a n o pon own ie pp. P opka, Kar cze wski ego i Kosmę.
P. naez* l mk S ze ja podn ósł s p ra w ę ogólnego
| l okalnych k o m it et ó w niesienia p om oc y b e z r o b o t nym, w n a s t ę p s t w i e czego w yw i ą z a ł a się o b s z e r n a d y s k u s j a na d s p r a w ą be zrobocia wogóle, a p o m o
cy dla b e zr obo tnyc h w szczególności. K i l k ak r ot nie w s p ra w ac h tych pr ze mawi al i pp Broll, M i ch na, Szeja, Karczewski, Kosma, Kuhnert, K r z y ż a , K or u s , Sitko, Nowak, Fojkss i inni. P o s t a n o w i o no powo ła ć do życia komisj ę, której z ad an i em b ę dzie s zczegółowe s t u d i u m kwestji bezrobocia. W skład t ej że komisji weszli pp Broll, Michna, S i t ko, Szeja, z p o wi a tu Kat owi ckiego a u p r o s ' ć na cz ło nk ów dalszych ma się pp. Fryca, Pol aka, R u d z ki eg o i T o m a n k a z pow. Swi ęt och lo wi ck ie go Do k omis ji wchodzi równi eż s y n d y k Związku, kt ór y zwo ła p i er w sz e ze bra ni e t ej że ko nisji na dzień 2 k wi etni a br. Ko mi sj a ma p r z y g o t o w a ć r ef e ra t w s p r a w i e b ezrobocia na r oczne wal ne z e b ra n i e Związku.
N as t ęp n i e p o s t a n o w i o n o zwrócić się do W y działu P o w ia t o we g o w Katowicach z w n i o s k i e m o obni żeni e ceny za wodę d o poz iomu p o pr z e d ni e g o.
Po k ilkugodzinnych o br ada ch z a m k n ą ł p. P r z e wod ni cz ąc y zebranie.
Św iętochłow ice
W e w t o r e k 1 m a r c a o db ył o się wa l ne z e b r a nie koła naczel ników gmin p o wi a tu Świętochłowic*
kiego, na k t ór em d ok o n a n o w y b o r u z ar zą d u i z a j ę t o s ta no wi sk o do s z er e gu a k tu a l n y c h zagadni eń.
D o z a r z ą du koła w y b r a n o : p. Pol aka, p r ez es em, p. P r z y b y ł ę wi ceprezesem, p R y ba r za , s e k r e t a r ze m, pp. N o w ak a i Pudl ika ławnikami. D o z a r z ą d u Zwi ąz ku gmin w yd e l e g o w a n o pp. T o m a n k a i Rudz ki eg o, a na ich z a st ę pc ów pp. P r z y b y ł ę i Basistę.
W z wi ązk u z p r o j e k t e m u s t a w y o finansach ko mu n al n yc h , jaki wp ł y n ą ł do S e j m u Śl ąsk ie go , po z a re f er o wa n iu s p r a w y pr ze z p. Kuhne rt a, — naczelnicy g mi n p o wi a tu świ ęto cht owi ck ie go stwierdzili, iż p r o j e k t p r zy no si znaczne p o g o r s z e nie w za kre sie podatkowoś ci gminnej. W o b e c te
go uch wa lono kilka wni os ków do Z w i ąz k u gmin, k t ó re g o z adani em j e s t poinfo rmowa ni e kół s e j m o wy ch w ki er un ku u ł at wi eni a g m in o m egzystencji.
Naczelnicy gmin p o wi a tu ś wi ętochł owi cki ego s t w ie r d za j ą, że gminy, maj ą ce zrhniejszone w p ł y
wy p oda tkowe , nie w y t r z y m a j ą pot rąceni a 5 proe.
z p o d a t k u d oc h od o we g o na s tw or ze n ie f un du sz u p o ży c z k o w o - z a p o m o g o w e g o , że na ten cel w y s t a r -
N o w o o t w a r c i e ! N o w o o t w a r c ie !
„D rogerja Śląska"
£ Niniejszem podaję do ogólnej wiadomości,
2
iż w s*>b ■ >tę dnia 27. bm. o g “d /. 12 o t w o r /y -g
a łem w K a to w ic a c h p r z y u l. P o p r z e c z n e j 11 j
"" — Skład T o w aró w Dn-geryjnyc h pod firmą C I „ B r o g e r j a Ś l ą s k a ' . Skład mój prow adzę B
^ pod w tasnem fachow em k ierow nictw em i będę ® .fi się starał w yw iązyw ać ku z u p e łn e m u zadowo- '£•
a leniu Szan. Klienteli. — U p raszam o poparcie mego przed sięb io rstw a, pozostaję
z pow ażaniem
E rich G lo m b , d y p l. d r o g e r z y s ta .
czy pot rąceni e n aj wyż ej 2 proc , — dalej p r o j e k t o w a n y udział p owi a tó w w p o d a t k u d o c h o d o w y m od gmin wiejskich w wysokości 15 pr oc ent j est za wysoki i należy go ooni żyć na 5 procent, wzglę-;
dnie w to miejsce z a i n t e r e s o w t n v m gmin i m w o b wodz ie p r z e m y s ł o w y m na da ć c h a ra k t e r g min m i e j skich, a by mo gł y pobi er ać o pł at y s amoi stne, k t ó re d ot ych cz as p ob ier ał y p o w a t y , — a nadto j e dno gł ośn ie pr zy j ęt o, ż e g m m y nie mogą z r e z y g n o wać z p od a tk u od placów budowl anych. W myśl tych wyty cz ny ch Zwią zek gmin m i uzys kać p r z y chylność *fer s e jmo wy ch dla konieczności g m in n yc h . S p r a w a cen p r ą du była p r z e d m i o t e m o b r a d zebrania. P o s t a n o w i o n o s p r a w ę tę oddać do z b a dania s p ec i a l n e mu r ze cz o zn a wc y, poczem naczel nicy gmin p r zy s t ą p i ą do jej z ał atwieni a p rzy je*
d no cz es ne m u v/ zgl ędnie nm w z a j em n yc h i n te r e s ó w g m in i mieszkańców.
Du ż o u w a g n a s u nę ł a k we s t j a odpowi edzialności gmin za s zkody powsrałe w s ku t e k r o zr u ch ów i zbiegowisk. P o s t an o wi o no zwrócić się do wł adz o zniesienie odnośnej u s ta w y z 1850 r., tak, j a k to się j uż d a wn o stało w p a ń s t w a h innych, gdzie t ego r o d z a j u o d po wi ed zi al no ść c ią ży na p a ńs tw ie . Z r e s z t ą u s t a w a ta jest p r z es t ar z ał a i nie o d p o w i a da już abs ol ut ni e z a s a l o m s p ra wi e l li wi ści w o b e c z mi enionych s to s u n k ó w policyjnych i p o d a t k o w y c h . P o s t a n o w i o n o r ó wn ież czynić starania o r o z s z e r zeni e n a powi at świ ętochł owi cki u s t a w y o z a p r o w a d z en i u policji p a ń s tw o we j , analogicznie do p o w i a t u katowicki ego. G m i n y i u r z ę d y okręgowe, p o wi a t u świ ęto ch to wi ck ie go b owi em s ą p rz e c ią ż a n e p rac ą i k osztami, k t ór y c h a nalogi czni e g m i n y p o wi a t u np. katowicki ego, nie mają.
D z i w n y m s p o s o b e m pom in i ęt o p r a w a g m i n w n owe j u st awi e o p o d a t k u k r y z ys o wy m. Nie p r z y z n a n o g m i n o m u dział u w t y m podatku. —- W o b e c t ego p os ta now iono zwrócić s i ę d o u r z ę l ó w s k a r bo w yc h o wypł aceni e g mi no m udział u z t y c h dochodów, a w razie o d m o w y wypłacenia, s k i e r o wa ć s p r a w ę do s ąd u admi ni st ra cy jn ego .
S p r a w a bez ro bo ci a s ta no wi ła p r z e d m i o t o ż y wione) dys kus ji , pod koniec której na cze ln ic y gmin uchwalili zwrócić się do W ł a d z o z a t r z y m a nie dot ych cz aso we j wysokości ws pa rć dla b e z r o b o tn ych z akcji opieki s połecznej, kt óre to w s p a r cia by ły i t ak nie wy st arc za ją ce i g mi ny m u s i a ł y j e u z up e łn i ać z wł as nych funduszów, p o z a t e m p o s ta n ow io n o zwrócić się równi eż do W ł a d z o po^
zostawi enie tej akcji nadal na r a c h u n k u f u n d u s z u be zrobocia a nie p r z e k a z y w a n i a jej do zadań m i e j scowych k om it et ów do s p r a w bezrobocia.
R y b n ik
P o d p r ze w o d n i c t w e m p. b u r m i s t r z a W e b e r a z R y b n i k a odb ył o się w dniu 21 bm. w Rybni ku w lokalu „Polonii" roczne walne z ab ra ni e K >ła P o wi a to we g o Z w i ą z ku G m i n na pow. Rybnicki.
P r o j e k t SI. Rady W o je w ó d z k i e j , z a w i er a ją c y zmi any u s t a w y o tymcz. u r e g u l o w a n i u f i n a n s ó w kom. r ef erowa ł p. S y n d y k K u t n e r t . Referat ten wy w o ł a ł o ż y wi o ną dys kus ję , kt óra wykazała, ż e wszyscy zebrani widzą w ur ze c zy wi s tn ie ni u p r o j e k t u g r o źn e ni eb e zp ie c ze ń st wo dla dalszej g o s p o darki finansowej gmin. P o zazn ijomieni u się z r ez o lu ci ą pow. Psz czy ńs ki eg o, uch wa lo no p r z y ł ą czyć się do t ej że i o tern telegraficznie u w i a d o mić p. p o s ła Kę dz io ra j ak o p rze wo d ni cz ąc e go S e j -
m o w p j Komisji A d m i n i s t r a c y j n o - S a m o r z ą d o w e j , o br ad u ją ce j nad wn ie s io ny m p r o j ek t em .
Na st ep ni e na w n i os e k p naczel. Mrożka p r z y j ę t o dalszą rezol ucj ę, kt ór a p o p r z e d z o n a u z a s a d nieniem, stwierdza, że zebrani ob a wi a i ą się, iż w razi« wp r owa d ze n ia p r o j e k t o w a n e j z m i a n y u*t awy 0 tymcz. ureg. fm. kom. gminy załami ą sie f i n a n s o wo. Pr n tp s tu ją c przeciw z a p r o j e k t o w a n e m u o b ni żeniu w n ł y w ó w zebrani s twier dzaj ą, że z uwagi na ciężki stan g os p od a rc z y grnin naszych, mnżna- b v 5'ę j e d y n i e zgodzić na o d n r o w a lżenie 1 proc.
udział u w p ańs tw, p o da tk u d o c h od ow ym i w n ł y wów z doda tku k o m u n a l n e g o na rzecz SI. Kom.
F u n d u s z u pożyczkowo- z a p omogow ego.
Na o d pr o w a d z e n i e j edna k p r o j e k t o w a n y c h 15 proc. wzgl. 30 proc z u dział u w państw, pod. doch.
1 z w p ł y w ó w z d o da tku k o m na rzecz p o w i a t o wy ch z wi ązk ów kom. mia sta i g m i n y p o w i a t u R y bnickiego m o g ł y b y się z g o d z i j edyni e pod t y m w a r u n k ie m , że p o wi a t ow e związki kom. p r z y j m ą na siehie ws z y s t k i e c iężary jakie p o n os z ą g mi ny z t y tu ł u opieki s połecznej i z t y t u ł u funkcyj z l e conych.
Pol econo dalej p syndykowi Kuh nert owi , a b y zwrócił się do ws zy st ki ch kl ub ów s e j m o w y c h 7.
u wi a do mi e ni em o s tanowis ku, z a j e t e m p r ze z z e br anych wobec wn ie si one go pr ojekt u.
Pod a dr es e m Z a r z ą d u Zw ią z ku w y r a ż o n o ż y czenie, a by Za r zą d Zw ią z ku czynił s ta r an ia o m o r a t o r i u m p o ż yc ze k g m i n ny c h z aci ągnięt ych w k r a ju. Na st ępn ie p r z y j ę t o w ni o se k p. naczelnika Mr z- k a s p ra w i e z atr u dn ia n ia b e z r o b o t n y c h i ich u b e z pieczenia na w y p a d e k i nwa li dz twa or az wni os ek t e goż w p rzedmioci e w ym i a r u p o d a t k u d oc h odowe go dla wi ę ks zyc h pr ze ds iębi or st w.
D o W y d z i a ł u Koła w y >rano; p r z e w o d n i c z ą cym p. burm. W e b e r a , z as tę pc ą tegoż p. n a c z e l n i ka Mrożka, s e k r e t a r z e m p naczel. H o ł ę , ł a w n i k a mi pp W e n c l a i W i t k a . P r z e w o d n i c z ą c y m sekcji gmin p r z e m y s ł o w y c h w y b r a n o p on o w n i e p. nacz.
Bra ndys a.
Na k a n d y da t ów c złonków Z a r z ą d u Z w i ąz k u G m i n w y b r a n o p on o w n i e pp. W e b e r a i Mrożka.
Po z ała twie ni u s p r a w lokal nych p. p r z e w o d n i czący z a mk ną ł zebranie.
B ielsk o
Dn ia 5 mar ca o d by ł o się w Bielsku z e b ra n i e Koła P o w i a t o w e g o Zwią zku G mi n na pow. Bielsko.
P r o j e k t noweli do u s t a w y o tymcz. u r e g u l o wa ni u finansów kom. z re fe rował w z a s tę p st wi e p.
s y n d y k a K uh n e r t a p. burm. Fi gna z Pszczyny.
Po dys kus ji n a d p r o j e kt e m , u ch wa l on o i e z o - lucję :
a) iż udział y w p ań st w, p o d a t k u d o c h o d o w y m i d o datki kom. od do ch od ów poniżej 15.000 zł. d o chodu wi nny p r zy p aś ć gminie z a mi es zka ni a p r a cowni ków a nie gminie pr zypi su,
b) s prz ec iwia ją się oddaniu )5 proc. p o d a t k u d o c h odowe go na rzecz p owi a tów — z gmin w i e j skich,
c) u z n a j ą c ą doniosłość SI. Kom. F u n d u s z u p o ż y c z k o wo - z a p o m o g o w e g o , atoli ze w zg l ę d u na k a t as tro fa ln y stan f inansów kom. n a le ży p o b i e r a nie 5 proc. na rzecz tego f un du sz u odłożyć, d) iż r ozdz iał w p ł y w ó w p od a t k o w y c h na stąpi ć wi
nien p rze z Ka sy S k a r b o w e w p r o s t : w r az e zaś n i e u w zg lę d ni en i a t ego w ni o sk u wi ni en p o zostać stan dot ychczasowy.
W y d z i a ł Koła P o w na r ok bi eżący p o zo stał w d o ty ch - z a s o w y r a składzie, a mianowi cie pp, B u d m o k a , Zeleżnika, Schi mki eg o i Ks Lasoty.
Ka nd yd at ami na c zł on kó w z ar zą d u Z w i ą z k u w y b r a n o pp B u d m o k a i Zeleżnika.
P r z y s p ra w a c h bieżących zebrani domagal i się w p r o w a d z e n i a w cieszyńskiej części Ś l ą s k a p o ś r e d ni ct wa pracy.
C ieszyn .
W s o b ot ę dnia 12 m a r c a br. Odbyło się s t a r a ni em Zwi ąz ku G m i n W o j . SI. posiedzenie d e l e g a tów gmin pow. C eszyńskiego. Za b ra ni u p rz ew >d- nic<ivł p. b u r m d r Michejda a p r z e d m i o t e m o b r a
i
z a b ra n ia był r ef e ra t p. s y n d y k a K u hn e rt a o p r o jekcie noweli do u s ta w y o t ym^ za so wem u r e g u l o wa ni u finansów komunal nych. P r o j e k t ten p r z e wi d uj e o bni żeni e w p ł y w ó w p o da tk o wy c h g min na rzecz p owi at owy ch z wi ązków kom. ( W y d z i a ł u D r ó g Powiat owych). W szczegół noś:! maj ą miasta w y dzielone i p e w ne g mi ny na rzecz t yc hż e z wi ą zk ów p owi a tow yc h od da wa ć z p o d a tk u od placów b u dowl anych i g r u n t ó w o JO proc więcej, jak d o tychczas. Da le j p r z e w i d u j e p r o j e k t o d p r o w a d z a nie przez ws zy st ki e gmi ny o 5 proc. od w p ł y w ó w p oda tk u d oc ho do we go na r zecz SI. Kom F u n d u szu p o ż yc zk o wo -z a po mo g ow e go . W k o ń c u i m a ł y by g m i n y te o d p r o w a d z a ć dalszych 15 wzgl. 30 proc. z udz ia łu w p o d at ku d o ch od owy m, n a r zecz wym. związków.
Po p r z e pr o wa d zo ne j nad r e f e ra t em d ys ku sj i, zebrani j ednogł ośnie stwierdzili, że obecnie d oc ho dy gmin nie w y s t a r c z a j ą j uż na w y k on a ni e b u dżetu, a c zęs to g m in y cieszyńskie spełni ać m o g ą s woj e zadani a li tylko dzięki osobistej inter wencj i f inansowej naczelników gmin. J a ki e k o l w i e k więc dalsze oJ n iż e ni e doc hodów gmin, choćby n a n a j szlachet ni ej sze cele grozi z u p eł ne m z ał ama ni e m się finansów g mi nn y ch i dl at eg o zebrani j ed n o m y ś l n i e w y p o w i a d a j ą się przeciwko p r oj ek t owi a p r o s z ą Sej m. SI. w y s z u k a n i e i nnych ś r o d k ó w ku r a t o w a niu s ytuacj i zwi ązków powi atowyc h.
L u b lin iec
D a i a 16. m a rc a br. o dbył o się w L ubl ińc u na sali p. S t r y c z k a walne z ebr ani e Kola P o w i a t o w e g o Zw ią z ku Gmi n na pow. Lubliniec, k t ó r e m u p r z e
wodni czył p. burm. Orlicki. Ref erat n a t e m a t p r o j e k t u noweli do u s t a w y o tymcz. u r e g u l o w a n i u f inansów kom. wygłosił p. syn łyk Kubnert, p o d kreślając g r ożą ce ni ebe zpi ec ze ńst wo dla s pra wn ośc i finansowej gmin ś l , w razie uchwal eni a p r o j e k t u pr zez S e j m SI. Licznie zebrani p rz ed s ta wi ci el e gm in powiatu, ż y wo dys kut owa li na d p r o je k te m, k t ó ry b y ł by dla nich, j ako gmin rolniczych, z up e ł
n e m z ałamani em się pod wz gl ę de m fin an so we m.
B u d ż e t y na r ok bieżący obni żono do os ta te cz ne j cyfry. Dochody, które g mi ny dziś maja., są j u ż t ak szczupłe, nie m o żn a ich j iż p o p r o s t u z mn i e j szać, ani odp r owa d za ^ na j aki kol wi ek inny fundusz.
Majątki i g o s p o d a r s t w a rolne nie k r y j ą n a we t k o s zt ów wł asnych. Na s k u te k r e k u r s ó w p r z e d s i ę biorstw, w yka zuj ąc yc h deficyt, g mi ny nietylko że nie odbi er aj ą swoii h udział ów z p oda tkó w d o c h o d owe g o i p r z e m y s ł o w e g o ale m u s z ą jeszcze z w r a cać za lata ubi egł e Da ls ze z a my k a n i e w a r s z t a t ów pracy w gminach p r ze my sł owych , grozi n o w ą falą n i eb ez pi ec ze ńst wa dla gmin rolniczych. W p r a w dzie u z n aj e się t r u d n e p oł o ż e n i e W y d z i a ł u P o w i a
f p n m usi świ adczenia n a r zecż ut rz y- d róg Ud., lecz nie m o ż n a ci ęż arów t ych s k ł a d a ć na g mi ny, nie maj ą ce j uż p r aw ie że ż a d n y c h dochodów. J ed yn yi b Jeszcze r a t un ki em dla g m i n j e st 150/o-wy d o da t ek do państw, pod, doch.
k t ó r y obecnie p r o j e k t u j e się g m i n o m o d e b ra ć na r z e c z W y d z i a ł u Powi at owe go,
P o długiej dys kus ji , zebrani j e d no gł o śn ie k a t e g o r y c z n i e sprzeciwiali się j a k i e mu ko l wi e k o db i e r a n i u doc hodów gmin, a szczególnie już 150/0 d o d a t k u do p p. d
W d r u g i m pun kc ie p o r zą d ku o br ad ze bra ni d e b a to w a l i nad s p r a w ą p r o j e k t u n o w o u t w o r z o n y c h U r z ę d ó w O k r ę g o w y c h w pow. L ub l i m e c k i m z d n i e m 1 kwi et ni a br. Z e br a ni stwierdzili, że za c z a s ó w ni emieckich g m i n y nie opł ac a ły U r z ę d ó w O k r ę g o w y c h . O b e c n y pr oj ekt , p r z e w id uj ą cy ho
n o r o w y c h naczel ników U. O , winien j ak na j mn i ej Obciążać g m in y z t y t u ł u u t r z y m y w a n i a U. O.
S p r a w ę p r o j e k t u s t a t u t u U. O., n a d e sł a n y do gmin p r z e z W y d z i a ł Po wi at o wy , wyj aś nia ł p. naczeln.
G a w l i k , k t ó ry stwierdził, że o b a w y niektórych n a c z el ników gmin co do tegoż p r o j e k t u s ą n i e uz a s a dni one , bo s ta t u t ten t wo r z y ć m a W y d z i a ł y
© k r ę g o w e . T a k i e W y d z i a ł y O k r ę g o w e p r z e w i d u j e p r u s k a u s t a w a o Ur z ę d a c h O k r ę g o w y c h z 1872 r., kt ór a na Śl ąsku j eszcze z o b o wi ą zu j e, a są o n e k o r z y s t n e dla gmin, po ni ew aż w s kład takiego"
W y d z i a ł u wc hodz ą naczelnicy poszczególnych gmin;
W y d z i a ł u c h w a l a budżet U. O., a t ylko w w y j ą t k o w y c h w y p a d k a c h uc hwa l a budż et W y d z i a ł P o w i a to w y, choć i wt e dy p r z y s ł u g u j e g m in om p r a w o r e k u r s u . Pogł oski, j a k o b y na naczel ników U O.
p o w o ł y w a ć mi ano nauczycieli, r ó wni eż nie p ol eg a ją a a pr awdzie. P on i e w a ż w d ni u n a s t ę p n y m , t. zn. 17 W y d z i a ł P o w i a t o w y na pos iedzeniu s we m, o m a wi a ć miał p r o j e k t nowy c h U r z ę d ó w O k r ę g o w y c h j istalono n a ra z ie odczekać w y n i k u posiedzenia, po- czeai Z w ią z e k G m i n p o i n fo r mu j e g m i n y o s tanowi s k u w tej sprawie.
Ul. D o W y d z i a ł u K oł a P o w i a t o w e g o na r ok bi eż ąc y w y b r a n o p on ow ni e dot y ch c za so wy c h c z ł o n ków, a m i a n o w i c i e : pr z e w o dn i c z ąc y m p. burm.
O r l i c k i e g o z Lubl ińca, zast. pr ze wodni cz ąc ego p.
na czel n. g m t n y Ga wl ika z Kalet, s e k r e t a r z e m p.
S t u d e n t a , r a d n e g o g m i n y Dr ali n, na ł a wni ków pp.
naczel n. S z k o p ę ze S a d o w a i P i la wę z D ro ni o wi - czek.
IV. K a n d y d a t a m i n a c zł onków z a r z ąd u Z w i ą z k u w y b r a n o pp. G a w l i k a i Orlickiego.
V. Uc h wa lo no n a s t ę p u j ą c e wni oski n a wa l ne z e b r a n i e Z w i ą z k u :
a) n i e p r z y j ę c i e p r o j e k t u noweli do u s t a w y o tymcz.
u r e g u l o w a n i u fin. kom.
b) o p r zy s pi e sz e ni e wyda ni a u s ta w y o p o w i a t o wyc h zwi ązka ch komunal nyc h.
VI. P r z y s p r a w a c h bieżących p. s y n d y k Ku h- n e r t podał do wiadomości pi smo S1J Izby R ol n i
czej o koni ec znoś ci b a r d z o s k r u p u l a t n e g o w y s t a wiania pr ze z n a c z el n i kó w gmin i-oświadczeń tycz.
posia da nyc h i obs ia n yc h o b s z a r ó w w g o s p o d a r s twach r ol ny c h, s ta r a j ą c y ch się o ze zwole ni e n a e k s p o r t >.boża na u l g o w y c h wa r un ka ch Ko we ncj i G e n ew sk i ej . Do t y c h c za s o w e bowi em częst e n i e d okł adnoś c i m o g ą d o pr o wa d zi ć do z amk ni ęc i a
e k s p o r t u dl a mał or olnych. — Na t e m a t ten wy-*
w i ą z a ł a się dys kus ja , w kt órej stwier dzono, że' niedokł adności te m a j ą s w o j e p o w od y, poni ewa ż udz ie lani e takiej s ta t ys ty ki t r a k t u j e się z a z w y c z a j j ako s p r a w ę b a rd z o pilną. N a c ze ln i ko m t r u dn o w y k a za ć t a k ą s t a t y s t y k ę . U p r o s z o n o s v n d y k a a b y z SI I zbą R ol ni cz ą u st al ono f o r m ul a r ze na wy-, wó z p r o d u k t ó w rolnych. S p r a w ę udziel ani a takich, p o ś w i a d c z e ń na wy w óz n a l e ż a ło by zlecić s p ó ł dz ie l ni om rolni czem
N a s t ę p n i e z ebrani poruszali s p r a w ę k os zt ów u t r z y m a n i a d ot y cz a so wy c h U r z ę d ów O k r ę g o w y c h . P o z e br a n i u wy k a z u zaległości ' z tytuł u ‘ k o s z tó w u t r z y m a n i a U. O. s y n d y k z wi ązku będzie czynił- s t a r a ni a w W y d z i a l e P o w i a t o w y m o u morzenie- tychże zaległości.
Po o m ówi en i u kilku i nnych jeszcze s p r a w , j a k p od a t k u w oj s k o w e g o i l okalnych gmin, zakod-^.
czono zebranie.
P szczyn a
Na dniu 18 m a r c a br. o d b ył o się w Pszczynie*
dor oczne wal ne z eb ra ni e Koła P o w i a t o w e g o Z w i ą z ku G m i n na pow. Pszczyński. Z e b r a n i u p r z e w o dniczył p. burm. Fi gna, a obe cny był równi eż p„
poseł bur m. Koj.
S y n d y k Zw ią z ku p. K u h n e r t wygł os ił r e f e ra t o pi ojekcie SI. R a d y W o j e w ó d z k i e j , p r z e w id uj ą cy p e w n e z m i a n y w u s ta w i e o t ymc z u r e g u l o w a n i u l i na n só w kom. s zczególnie w pr zedmioci e p o w i ę ks zonych świ adcz eń gm in na r zecz p ow i a t o w y c h zwi ązkó w komunal nych. Nad r ef e ra t em w y w i ą z a ła się o ż y w i o n a d ys kus ja , w której liczni ' m ó w c y zabierali głos, opr ócz r ef e r a n t a i p. pos ła Koja.
Do tego o s ta t ni eg o zebrani mianowicie zwrócili s i ę z z a w e z wa n ie m , aby d oł oż ył wszelkich s t a r a ń na t er eni e S e j m u , by S e j m nie p r z y j ą ł w ni es ione go pr oje kt u. Na s tę pn i e j ednogł oś ni e p owz i ęt o n a s t ę p u j ą c ą r e z o l u c j ę :
„ Z ebr an i naczelnicy i r adni gmin pow. P s z c z y ń skiego n a pos iedzeniu Koł a P o w i a t o w e g o Z w i ą z ku G m i n na p ow i a t Ps zc zy ńs k i oś wiadczają, że "na- w y p a d e k dalszego obni żeni a w p ł y w ó w gmin" z p a ń s t w o w e g o p o da tk u d oc h o d o w e g o i d od a tk u kom, na r zecz p o w i a t o w y c h z w i ą z k ó w kom. i SI. K o m . F u n d u s z u p o ż y c z ko w o- za p om og ow e go , p o d e r w a n ą zostani e s p r a w n o ś ć f ina ns ową gmin n a s ze g o p o wiatu.
D l a t e g o zebrani j e d n og ł oś n ie a p e lu j ą do S e j m u SI. a by odr ocz ył o b r a d y nad w ni e s i o n y m p r z e z
S z y l d y ZZTl pieczątki fT^we
z n a c z k i d l a p s ó w d ostarcza po k orzystnych cenach
Fabryka Stempli I Zakład Rytowniczy
E. FRANITZA i Ska
t r A m A i i T i n n
‘SI. RaHę W o j e w ó d z k ą p r o j e k t e m do czasu k o r z y s tniejszej k o n j u n k t u r y go sp od arc ze j, alb owi em na w y p a d e k pr zyj ęci a pr oje kt u, us zczupl aj ącego w ja
kikolwiek s p os ób d oc hody gram, mia sta i gmi ny nasze nie b ęd ą m og ły s pr os ta ć s woi m zadaniom.
W o b e c j uż i tak u t r u d n i o n e g o s ta nowis ka h o n o r o w yc h naczel ników gmin, na w y p a d e k obni żeni a dochodów w y r a ż a j ą z e h ra m oba wę , iż nie mogli by po zos tać na da l przv ki er owni ctwie s p r a w gmi nn yc h , p o ni ew aż nie mogliby przej ąć odpowiedzialności z a u t r z y m a n i e s pra wn ośc i f n a n s o w e j g m m “.
Po m \ ś l i r e g u l a m i n u p r z ys t ąp io no tera? do w y b o r u W y d z i a ł u Koła, w skład kt ór ego weszli pp. b u rm F i g n a j ako pr ze wodnic ząc y, W i e c z ó r k
$8*fc0 t eg oż zast ępca, B r a ń c z y k j ako s ekre tar z, Koj 1 Zbamuszti«C Jako ł awnicy.
Ka n dy d at am i na c z łonków z a r z ą du Z w i ą z ku Gm i n Woj. SI. w y b r a n o pp. naczelnika W i e c z o r k a
% Ty c h i b u r mi s tr z a F i g nę z Pszczyny.
N a s t ęp n i e s k ie r ow an o apel do z arządu Z w i ą z k u , aby na r o cz n em wa lne m z ebr ani u u p o m n i a ł się o w p r o w a d z e n i e w życie u c hwa l on ą pr zez S e j m SI. u s t a w ę o p owi a to wy ch związkach k o m u n a l n y c h
Po omó wi en iu kilku s p r a w lokalnej n t u r y , z a m k n ą ł p. P r z e w od n ic z ąc y ze bra ni e po blisko 3- g od z mn y ch obradacń.
KRONIKA
W ykaz M iejscow ości
W o j e w ó d z t w a Ś l ąs ki e go w których Bank G o s p o d a r s t w a K ra j o w e g o udziel a poż yc ze k hi pot ec znyc h
n a domy.
M i a s t a : Bielsko, Bi eruń S t a ry , Cieszyn, K a t owi ce, Kr ól ews ka H u t a , Lubliniec, Miasteczko, Mikołów, Mysłowice, Pszczyna, Ryb ni k, Skoczów, S t r u m i e ń , T a r n o w s k i e G ór y , Wodzisł aw, Wo ź ni ki , Z o r y
P o w ia t B ie ls k o : Bys tr a, Czechowice, D zi e - idzice, j aw o r z e .
P o w i a t C i e s z y n : Bo br ek , U s t ro ń, W is ł a . P o w ia t K a to w ic e : Bielszowice, Chor zów,
^Janów, Kochłowice, Mała D ą b r ó w k a , Michałkowice, No wa W ie ś , R oż dz ień- Sz opi en ic e, S i e mi an o wi ce ,
Wełnowiec.
P o w ia t L u b lin ie c : H e r b y (stacja kol ej owa) Kalety.
P o w ia t P s z c z y n a : Murcki, Podlesie, T y c h y . P o w ia t R y b n ik : Bi er tul towy, Cz er wi onka, K n u r ó w , Niedobczyce, Radlin, R yd uł t owy .
P o w ia t Ś w ię t o c h ło w ic e ; Br zezi ny Śląskie, Chropaczow, L i p m y , Łagi ewniki , No we H a j d uk i , Nowy Byt om, O r z eg ów , Ruda, Świ ęt ochł owi ce, Szarlej, Wi el ki e Ha jduki, W i e l k i e Piekary.
P o w i a t l a r n - G ó r y : Ra dz ionkow.
Poznań.
B uro S a m o r z ą d o w e pr zy K o m Zw ią z ku Kred.
w Poz na ni u wydał o b ro sz u rę „ Ra chun kowo ść P r z e d s i ę b i o r s t w Kom. w/ g zasad księgowości p o l w ó | n e j “ P'>de)mu|ąc to wyda wni ct wo, czyniono to w poczuciu pełnej odpowi edzialności za o p r ac o wa ni e i zalecenie tak ważnej, a z ar az em tak p o t r z e b n e j
instrukcji r a chunk > wo-kaso w<* j dla p r z e d s i ę b i o r s t w komunal nych I nst r ukcj a taka, wsz ec hst ronni e o p r a cowana przez specj ali stę — o ile wi emy — do
tychczas w Polsce się nie ukazała, a jest n i ez b ę d ną, ze wzgl ędu na szczególne właściwości p r z e d siębi orst w komunal nyc h, do których nie m ożna we
\wszystkich s t o s ow ać u t a rt y ch , a p r z y t e ® b a r d z o
r ó żn o r o d n y c h w zo r ów p r y w a t n y c h pze I s i ę b i o r s t w h a n d l o w o - p r z e m y s ł o w y c h
Zaiec ć j ą m o ż e m y p r zd es ięb o r s t w o m k o m u n a l ny m z całym s p o k o je m z tego p owod u, że ni e n a p i s a ł jej jeden specjalista od „zielonego stol ika"
na p ods ta wi e t ylko k omb ina cyj fachowych, a le s k o n t r o l o w a n o ją i w y p r ó b o w a n o t a k t eo r e t y c z n i e j a k i praktycznie.
W y d a w n i c t w o to u w a ż a m y za j edno z na}-;
p o t r z e b n i e j s z y c h i na jna gl ej sz ych dla s a mo z a dó w.
N»e p r z e s ą d z a ono żadnych zmian w o r g a m acji p r z e d s i ę b i o r s t w ko mu na ln yc h oraz w ich b u dż e to wa ni u. lakie są z a mi ec i on e , gdyż u s t tylko mstruk*.
cj ą ra' h u nk o w o - k a s o w a , o p a r t ą na księgowości po d- woi nej, a p rz ys i os t^arią lo właściwości p r z e d s i ę
bi or st w komunal nyc h. '
P r z e p r o w a d z e n ie p ra c k a n a liz a c y j n y c h w e d łu g n a j n o w s z y c h m e to d .
Idąc z po st ęp f m czasu, przeprowadzi*
firma Reform w Katowicach w dz elnicy nasze) p r a ce kanali zacyj ne we dł ug u nas jeszcze nie z na n yc h met od
Nowa m e t od a pracy stawia w y k on a wc ę p r ze d zupełni e nowe p e r s p e k t y w y dot. p ro je k to wa ń a i w y k ^ nania bndowy kanałów i pokr ewnyc h prac.
J a k a’i?^w ' ac*czono s tanowią p r a c e ' kąi.ftJizgęyjRę'■
itp., w y k o n a n e we d łu g doty< h cżasowych m. to J w o b s z a r z e m i a s t i ^ mi n , p r ze w a ż n ą pr ze sz kodę r u chu i n i e b e z p i e c z e ń s t w o dla z a b ud o wa ń , Dalej Są one poł ączone z d u że m n ak ła de m k >szt >w lla gm>n jeśli p r z e w o d y r u r leża g ł ęb o ko i w l uź ny m materiale!"
W ł aś n i e w t y ch w yp a d k a c h okazał o się w y kona ni e kanalizacji we dł ug nowej i n - t o i y b a r d z o s zcz ęś li we m r o z w ą z a m e m a szczególnie w w y p a d kach, gdzie z n a j d u | ą się w a r s t w y n a k ł ad o we a l o o gdzie nie m o żn a p r ze p ro wa d zi ć b u d o w y k an ał u w o t w a r t y m dole or az przy p rzej azdach k o lej owy ch , drogach, kol ej ek e le kt ryc z nyc h iti. poni eważ p r a ce m u s z ą oyć w y k o n a n e bez pr ze s zk ód ruchu.
C. d. n.
J e s z c z e o m e ld u n k a c h . W nawi ązani u d o n a s zyc h popr ze dni ch a r t y k u ł ó w o m e l d u nk a ch p r z y p o m i n a m y P T . M a g i s t r a t o m i U r zę d om G m i n n y m o o bowi ąz ku z a pr o w ad z e n i a w każ lej wsi i g m i nie numeracj i d o m ó w i mieszkań. J e s t to wł a ś c i wie j ed n a z n a j w aż n eis zy ch czynności na łoż o ny c h na g mi ny wi ad ome m r ozp or zą dze ni em. W i e l e k ł op ot u sprawi niejednej gminie zakup n i eo d p o wi ednich tabliczek n umer acy jn yc h. W każ lym razi e nie zaleca się u ży wa ni e tabliczek m d o w a - nych, ani wytłaczanych. T i b l i c z k i bowiem t e ^ o r o d za j u po roku, a |uż na|późnrei po dwóch l a tach m u s i a ły by być odna.vian- , uh też z ast ąpione pr zez nowe. N a w e t przy użyciu na|lepszvc'h f ar b tabliczki m al o wa n e p r ę d ko się niszczą T y m c z a sem Rozp. Min. S p r a w W e w n wyr aź ni e w s ka z uj e na konieczność u t r z y m y w a n i a tabliczki zawsze w s tanie czystym. W a r t o zatem wy lać kilka g r o sz y więcej na solidne tabliczki e ma l jo wa ne , aniżeli
im'
k a ż d e g o r oku, lub co d wa lata tracić pi eni ądze na n o we tabliczki malowane. T r z e b a wi edzieć, że t abliczki e m a l i o w a n e w y p a l a n e w o s t r y m o g n i u
*ą b a rd z o trwałe. Ani deszcz ani s łońce pr zez długi s z e r e g lat nie p ot r a f i ą zmienić w y g l ą d u t a bliczek emal jowanych.
P o w y ż s z e tabliczki m o ż n a na bv ć w firmie G . F r a n i t z a i S k a . K a t o w i c e , ul, P oc z t o w a 10.
P a t r z oełns7pnie.
P r z e d s t a w ic ie ls t w o m o t o c y k l i
„M otosacoche*, T rium ph 1 G ille t
AUTO-PALAIS, K atow ice
ul. M. Piłsudskiego 40. Tefef. 20-17
I Restauracja „ P I A S T ”
K a to w ic e , u l. M arsz. P iłs u d s k ie g o 63a.
O d 2~go m a r c a br. objąłem p r ow a d z e n i e mej restauracji samodzielnie.
P ol eca m Szan. Go ś ci o m d o b r e o b j a d y o d 80 gr.
śniadanie i kolacje o d 40 gr.
W y r o b y mięsne p o godz. 7-mej s przedają p o c enach skł adowych p r z y bufecie i p o z a dom.
G o s p o d a r z S t a n is ła w K u la w ik .
^ ||] I I lI I I łf llllllI llI llł! I ll]|]lI llllI lllliilll]llllllI I I U I I I I lI im illI I ]I !llI ]I I I I lillllI lI llllłlłN I I I I > ll) ll|w
I Dr. med. ZAN6 1
| p r ze p r o w a d z i ł się w K a to w ic a c h n a u lic ę I W it a S t w o s z a 1. 3 (p r z y p i. M ia r k i) |
=j Tel. 1831. Tel. 1831 =
% t i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i m i i i i i i i i i i i i i i i ! i i i i i i i i i i i m i i i i i i i i i i i i i m i i i u i i i i i i i i i i ! i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i F
8 H l f l f 1 p o d g w a r a n c ją p r a w d z iw y p s z c z e ln y
§ i I I W U t e g o r o c z n y , d e s e r o w y , k u r a c y jn y 2 w y s y ła m z w a s n e j p a s ie k i z a z a lic z k ą p o c z to w ą I 5 kg — 16 zł., 3 kg — 10 zł., 10 kg — 30 zł., 20 kg H — 58 zl. P rz y n adesłaniu 3 zam ów ień udzielam od
• każdej blaszanki 20 proc. rabatu.
3 Izy d o r G o ld b erg , K ozłów k. Tarnopola.
S zan o w n ej P. T. Publiczności miasta Katowic i okolicy m am zaszczyt donieść, iż dniem 15 lutego rb. po g ru n to w nej renow acji objąłem re sta u ra c ję i kawiarnię p. n.
MBflMB!! IA“
w Katowicach, ul. św. P aw ła 9 ijUnfJ IIIUIIUITllin (p rzy to rze łyżwiarskim).S taraniem mojem, jako długoletniego pracow nika gastronom icznego będzie P. T. Gości w zupełności zadowolić. W y b o ro w a kuchnia, p ie rw s z o rz ę d n e n a poje i zakąski p rz y um iarkow anych cenach, dadzą możność p rz ek o n an ia się o powyższęm. O łaskaw e poparcie m ego p rz e d się b io rstw a n inieiszem u p r a
szam 2 pow ażaniem
J a n P ie tr z a k .
Sala do z e b r a ń i posiedzeń.
i i i i i i i i i i i
Dr. m ed .
Franciszek Zbroja |
O siedlił się jako lekarz prak- §3 tyczny i Kasy Chorych. m
K R Ó L . H U T A , 3 flo Maja 3 1
T e le fo n 279.
m
III
R e p e r tu a r T e a tr u P o l s k ie g o w K a to w ic a c h i n a p r o w in c j i.
R e p e r t u a r Ś w ią t e c z n y :
N IEDZIELA 27 bm. T e a tr Pol. z Kat. w y je ż d ż a do Król H u t y z oper. „NOC W SAN S E B A S T JA N O “. T e a tr P. z Kat w y je ż d ż a do Mikołowa z kom. „DAMY I H U ZA RY “.
P d N I E D Z f ALEK 28 o godz. 11,00 „ODZYSKANE S E R C E 14, O godz. 15.30 „C LO C LO “. O godz. 19,30 „NOC W SAN SEBASTJANO".
W T O R E K 29 bm. o godz. 19,30 „KRYSIA LEŚNICZANKA"
ŚRO D A 30 o godz. 20,00 KONCERT HAYDNA.
C Z W A R T E K 31 bm. o godz. 19,30. T e a tr Polski z Katowic w y jeżdża do Giszowca z kom ed ją „Damy i H u z a r y K, Kasa t e a tr u w dni p o w sz e d n ie c zy n n a od godz. 10 do 14 i od godz. 17 do 20. W n iedzielę i św ięta kasa czynnss.
od godz. 10 do 13 i od 14 do 20. Telefon 24T48.
fl&e kiipufde migdy na śtepef
O sz c z ę d n e gosp odar owanie wyma?a starannego n a m y s łu przed zak u p em . Należy w ię c : — towar dokła dnie obejrzyć, — a jeżeli je s t opakowany otworzyć — (nie kupować kota w w o r k u !) wagę m y d ła sprawdzić, cen ę za kilogram obliczyć, gatunek i cenę po ró wnać z wyrobami konkurencyjnym i. Zważajcie, że dro go przez was j r opłacone op akow anie n a nic się nie przyda i w ędruje zwykle do śm ietnik a.
K J t m ć m e h o - c s z i i
... gdyż m ydło „ K o łlo n ta y z pralkg", nieopakowane, w ytrzym uje wszelkg krytykę. G łó w ny zasady fabryki je s t: O bsłużyć rzeteln ie k lientelę, — dużo dać za małg zapła '^, — a m iast zbytecznych opakowań, towar najlepszej jakości!
Szczególne zalety m y d ła K o łło n ta y : zawartość gliceryny, subteln ie p erf u m o w a n e .—
Is tn ieją wprawdzie droższe m y d ła , — a!e nie m a lepszego. P rz e z o r n e gospodynie badajft objektywnie i wybierają:
t y lk o m y d t c M e f io n t a y !
N a g r o d z o n e z ł o t y m m e d a l e m n a w y s t a w i e w K a t o w i c a c h w r o k u 1927.
