Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030– Polska 2030

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia Fala Nowocze-sności jest dokumentem opracowanym przez Ministerstwo Administracji i Cyfry-zacji i przyjętym przez Radę Ministrów w 2013 roku¹. Dokument składa się z 7 roz-działów merytorycznych, rozdziału metodologicznego i załączników. Rozdziały merytoryczne obejmują: wyzwania dla Polski do 2030 r. i ich kontekst, wizję Polski w 2030 r., model rozwoju Polski, geografię i generacje rozwoju Polski do 2030 r., cel główny i obszary strategiczne, warunki realizacji strategii (ramy makroekonomicz-ne i harmonogram), cele strategiczmakroekonomicz-ne i kierunki interwencji w trzech kluczowych obszarach²:

• konkurencyjność i innowacyjność gospodarki, które obejmują:

– innowacyjność gospodarki i kreatywność indywidualną, – Polskę Cyfrową,

– kapitał ludzki,

– bezpieczeństwo energetyczne i środowisko,

• równoważenie potencjału rozwojowego regionów Polski, który obejmuje:

– rozwój regionalny, – transport,

• efektywność i sprawność państwa, które obejmują:

– kapitał społeczny, – sprawne państwo.

Warto zauważyć, że wśród trzech wymienionych obszarów nie występu-je żadna część spójna tematycznie, która byłaby poświęcona bezpieczeństwu powszechnemu.

Do najważniejszych celów niniejszego dokumentu zalicza się³:

• cel główny, którym jest poprawa jakości życia Polaków,

• cele dodatkowe obejmujące:

– uniknięcie dryfu cywilizacyjnego, – uniknięcie peryferyzacji Polski,

– uniknięcie ograniczenia możliwości rozwojowych ze względu na dług pu-bliczny i deficyt finansów pupu-blicznych,

– modernizację kraju – szeroko rozumianą jako całościowy projekt modernizacyjny⁴,

1 Zob. Uchwała Nr 16 Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności (M.P. 2013 poz. 121).

2 Zob. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności, Mini-sterstwo Administracji i Cyfryzacji, Warszawa 2013, s. 2–3, 5.

3 Zob. Długookresowa Strategia…, dz. cyt., s. 4, 23, 42, 71.

4 Zob. tamże, s. 128.

– dokonanie skoku cywilizacyjnego, – podniesienie innowacyjności, – wykorzystanie impetu cyfrowego.

Osiągnięcie ww. celów zostało podzielone na trzy pespektywy:

• horyzont krótkookresowy 2012−2015,

• horyzont średniookresowy 2015−2020,

• horyzont długookresowy 2020−2030.

„Trzecia fala nowoczesności − opiera się o zasadę solidarności pokoleniowej, terytorialnej oraz innowacyjnej (solidarność zasady wyrównywania szans i konku-rencyjności w celu innowacyjności)”⁵. Kluczowe rozważania w Strategii są związa-ne z kwestiami⁶:

• stworzenia przewag konkurencyjnych Polski w rywalizacji międzynarodowej,

• wykorzystania kapitału intelektualnego, wiedzy, impetu cyfryzacji, potencjału kreatywności, siły młodej generacji i innowacyjności przedsiębiorstw,

• likwidacji zaległości w transporcie, energetyce, zasobach cyfrowych,

• aktywizowania zawodowego istniejących rezerw pracy,

• wyrównywania szans i równoważenia rozwoju w wymiarze terytorialnym,

• utrzymania dostępności zasobów naturalnych,

• zoptymalizowania nakładów na rozwój z jednoczesnym zapewnieniem stabil-ności finansowej.

Autorzy Strategii do najważniejszych czynników wpływających na rozwój Pol-ski zaliczają: demografię, nowe technologie, energetykę, warunki środowiskowe, układ sił w świecie⁷. Wydaje się, że poza ostatnim wszystkie będą miały wpływ na zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego i koncepcję systemu ratowniczego.

Miarą osiągnięcia celu głównego mają być: wzrost krajowy brutto, zwiększenie spójności społecznej, zmniejszenie nierównomierności o charakterze terytorial-nym, skala skoku cywilizacyjnego i innowacyjności gospodarki⁸.

Trzecia Fala Nowoczesności − Polska 2030 jest dokumentem ważnym w kon-tekście prac nad koncepcją systemu ratowniczego funkcjonującego w Polsce. Wy-nika to z faktu, że proces zmian został zainicjowany przyjęciem przez rząd Strategii Rozwoju Kraju 2020 wraz z dziewięcioma zintegrowanymi strategiami. W ten spo-sób rozpoczął się proces zmian Polski, który jest ściśle powiązany ze strumieniami ich finansowania. Dokumenty te określają średniookresową perspektywę rozwoju naszego kraju. Oznacza to, że oczywistą konsekwencją powinno być zrealizowanie założeń długookresowej Strategii, która definiuje wizję Polski w 2030 roku. W dal-szych pracach nad koncepcją systemu ratowniczego autor koncentruje się na per-spektywie długookresowej.

5 Tamże, s. 25.

6 Zob. tamże, s. 20–21.

7 Zob. Długookresowa Strategia…, dz. cyt., s. 20.

8 Zob. tamże, s. 42.

Z uwagi na długookresowy charakter Strategii autorzy zakładają możliwe zmia-ny dokumentu (jego modyfikacje) na podstawie wyników ewaluacji średniookre-sowych oraz wyników realizacji strategii Polska 2020⁹. Fakt, że Strategia może ule-gać modyfikacjom, nie oznacza, że nie można podjąć dyskusji dotyczącej koncepcji systemu ratowniczego oraz bezpieczeństwa powszechnego, tak aby zapewniały one możliwie najlepsze bezpieczne otoczenie do efektywnej i sprawnej realizacji celów Strategii. Rozważania nad kierunkami rozwoju wymienionych systemów powinny uwzględniać również wyzwania stojące przed tymi systemami. Założeniem powin-no być stworzenie systemu bezpieczeństwa powszechnego i systemu ratowniczego możliwie najlepiej dopasowanych do przyszłych wyzwań. Należy podkreślić, że ce-lem jest uzyskanie swoistej gotowości polegającej na dopasowaniu tych systemów do potrzeb oraz ich wyprzedzeniu, zanim zostaną uwolnione przewidywane zagro-żenia (z potencjalnych staną się kinetycznymi).

Warto zaznaczyć, że zdaniem autorów Strategii perspektywa długookresowa musi obejmować analizę ryzyk oraz niepewności¹⁰. Jednym z takich ryzyk może być brak możliwości zagwarantowania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa, który pozwoliłby na niezakłócone osiągnięcie zdefiniowanych celów. Rozpatrując bezpieczeństwo zarówno w kontekście państwa, jak i jednostki, należy przyjąć, że ma ono wysoki priorytet. Zgodnie z piramidą Maslowa bezpieczeństwo jest drugą najważniejszą potrzebą człowieka po potrzebie fizjologicznej. Po ich zaspokojeniu człowiek koncentruje się na kolejnych potrzebach związanych z jego rozwojem.

Ponadto Konstytucja RP w art. 5 nakłada na państwo obowiązek zapewnienia bez-pieczeństwa swoim obywatelom¹¹.

W wizji Polski 2030 zdefiniowano 10 krytycznych funkcji, które musi spełniać państwo, aby można było uzyskać optymalne warunki do rozwoju. Sześć z nich można zaliczyć do wpływających na koncepcję funkcjonowania ratownictwa¹²:

• sprawnie funkcjonująca administracja publiczna – obecnie służby ratownicze i struktury zarządzania kryzysowego w głównej mierze należą do administracji publicznej lub są przez nią nadzorowane,

• efektywnie dostarczane i wysokiej jakości usługi publiczne – w tym ratownictwo,

• zapewnienie obywatelowi bezpieczeństwa – w tym bezpieczeństwa powszechnego,

• nowoczesna komunikacja z obywatelami oraz wewnątrz administracji – w tym związana z aspektami szeroko rozumianego bezpieczeństwa (identyfikacja za-grożeń, przywracanie bezpieczeństwa, poprawa bezpieczeństwa),

• właściwe warunki edukacji – w tym edukacji dla bezpieczeństwa,

9 Zob. tamże, s. 8.

10 Zob. Długookresowa Strategia…, dz. cyt., s. 17.

11 Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolność i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodo-wego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).

12 Zob. Długookresowa Strategia…, dz. cyt., s. 24.

• odpowiedzialne zarządzanie środowiskiem naturalnym – w tym stosowanie rozwiązań technicznych przeciwdziałających powstawaniu zdarzeń niekorzyst-nych, a w razie ich powstania, minimalizujących ich negatywne skutki.