wyko-rzystania oprogramowania ERP. Według raportu Społeczeństwo informacyjne w Polsce 2010–2014, opublikowanego przez GUS, w system informatyczny klasy ERP były wy-posażone w badanym okresie 22 483 firmy [Berezowska Huet, Kamińska i in. 2014,
Andrzej Kamiński
s. 82]. Odsetek dużych przedsiębiorstw, zatrudniających powyżej 250 pracowników, posiadających system ERP wyniósł w tym czasie 82,2%. Średnie firmy (zatrudniające od 50 do 249 osób) wykorzystujące system ERP to 48,9% ogółu badanych przedsię-biorstw, natomiast małe firmy (od 10 do 49 pracowników) korzystające z oprogramo-wania ERP to 15,3% wszystkich badanych podmiotów [Berezowska Huet, Kamińska i in. 2014, s. 82].
W tradycyjnych projektach wdrożeniowych system zintegrowany klasy ERP jest instalowany i utrzymywany na własnych, lokalnych zasobach infrastrukturalnych przedsiębiorstwa (tzw. model on premise). Natomiast, w modelu Cloud Computing określone funkcje oprogramowania są udostępniane przez dostawcę w przestrzeni internetowej, a dostęp do nich umożliwia typowa przeglądarka.
W opinii ekspertów PARP, szansą na polepszenie stanu informatyzacji firm z sek-tora MSP jest wspieranie rozwiązań odpowiadających specyfice ich działania oraz możliwościom finansowym [Manuszak, Nowak, Rudnicki i in. 2012]. Istnieje zatem obiektywna potrzeba wzmocnienia krajowego rynku producentów tej klasy syste-mów dla firm sektora MSP, a także wspierania strategii mających na celu obniżenie kosztów wdrożeń, m.in. w wyniku promowania rozwiązań typu Cloud Computing.
Raport opracowany przez Panorama Consulting Solutions wskazuje, iż domi-nującym sposobem wdrożeń systemów klasy ERP w przedsiębiorstwach jest wciąż budowa własnej infrastruktury sprzętowej, zakup licencji oraz realizacja prac zwią-zanych z instalacją, konfiguracją i parametryzacją nabytego pakietu oprogramowa-nia standardowego. Z tej formy użytkowaoprogramowa-nia systemów klasy ERP korzysta aż 56% ankietowanych przedsiębiorstw. Model Cloud Computing dla systemów klasy ERP jest stosowany w znaczniej mniejszej skali, tj. przez 11% badanych przedsiębiorstw [Panorama Consulting Solution 2015].
Jednak należy stwierdzić, że obserwuje się ciągły wzrost wolumenu usług świad-czonych w modelu Cloud Computing. Przykładowo, z danych firmy doradczej PMR wynika, że w latach 2017−2021 docelowo ponad 30% usług związanych z pocztą elektroniczną, obsługą serwisów internetowych oraz obsługą informatyczną przed-siębiorstw będzie świadczonych za pomocą chmury obliczeniowej [Rynek przetwa-rzania danych w chmurze 2016… 2016].
Do podstawowych usług świadczonych w modelu Cloud Computing należy za-liczyć:
• IaaS (ang. Infrastructure as a Service), czyli usługę polegającą na dostarczaniu klien-towi infrastruktury informatycznej, tj. sprzętu, oprogramowania oraz serwisu; • PaaS (ang. Platform as a Service), czyli sprzedaż gotowego, często dostosowanego
141
Komputerowe wspomaganie procedur diagnostyki przemysłowej w przedsiębiorstwach MSP
• SaaS (ang. Software as a Service), czyli usługę polegającą na tym, że klient otrzy-muje konkretne, wybrane funkcje oprogramowania [Mohan, Pandey, Bisht i in. 2017, ss. 158−160].
• Zwyczajowo, usługa zdalnego dostępu jest rozliczana w cyklach miesięcznych, a jej parametry można modyfikować zależnie od potrzeb usługobiorcy w danym okresie. Tym samym, wszystkie koszty zakupu, serwisu i utrzymania, a także utyli-zacji starego sprzętu są kosztami usługodawcy.
W odpowiedzi na zdefiniowaną potrzebę firm sektora MSP, odnośnie dostępu do zaawansowanych metod, technologii i rozwiązań informatycznych w obszarze komputerowego zarządzania produkcją – bez konieczności ponoszenia wysokich nakładów inwestycyjnych (średnio 500–900 tys.) na zakup licencji i usług wdroże-niowych – celowe jest wykorzystanie modelu Cloud Computing. Funkcjonalność jest w nim rozumiana jako usługa (dająca wartość dodaną użytkownikowi) oferowana przez określony pakiet oprogramowania oraz adekwatną infrastrukturę informatycz-ną. Oznacza to eliminację konieczności zakupu licencji oraz usług związanych z insta-lacją, konfiguracją i administracją systemem informatycznym.
W ramach programu badań przemysłowych opracowane zostaną rozwiązania technologiczne, aplikacyjne i systemowe w celu świadczenia usług w formule Cloud Computing w zakresie wielokryterialnej diagnostyki przemysłowej. Generalnie, użyt-kownik uzyska dostęp do wybranych funkcjonalności oprogramowania za pomocą Internetu (model SaaS). Dzięki połączeniu z serwerem dostawcy użytkownik, za po-średnictwem przeglądarki internetowej, może korzystać z systemu informatycznego, tak samo jakby był on zainstalowany w jego komputerze. Jednocześnie, wszystkie dane oraz dokumenty są gromadzone na serwerach w chronionym Data Center. Przedsiębiorca może, w bardzo elastyczny sposób, stworzyć własny, indywidualny system informatyczny, dzierżawiąc od dostawcy jedynie te moduły (funkcjonalności), które wykorzystuje w swojej działalności gospodarczej. To również wpływa na reduk-cję kosztów – firma nie płaci za moduły systemu, które nie są przez nią wykorzystywa-ne. Innymi słowy, przeprowadzenie pełnej procedury diagnostycznej nie będzie wy-magać nabycia licencji na pakiet oprogramowania komputerowego. Wysokość opłat za korzystanie z oprogramowania będzie uzależniona od: wielkości przedsiębiorstwa (tj. liczby maszyn, urządzeń i stanowisk pracy), zakresu i złożoności badań diagno-stycznych oraz liczby zrealizowanych audytów stanowiskowych w zdefiniowanym okresie czasowym. Tym samym, przedmiotowa usługa będzie cenowo dostępna dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw.
Andrzej Kamiński
Zakończenie
Diagnostyka procesów produkcyjnych i środowiskowych to immanentny element zarządzania współczesnym przedsiębiorstwem przemysłowym. Celowe jest prowa-dzenie badań związanych z komputeryzacją procesów diagnostycznych, a w szcze-gólności zastosowania rozwiązań z dziedziny systemów sztucznej inteligencji oraz technologii Business Intelligence.
Należy podkreślić, że w Polsce dostęp krajowych firm produkcyjnych z sektora MSP do najnowszych, zaawansowanych funkcjonalnie i technologicznie systemów wspomagających zarządzanie produkcją jest bardzo ograniczony. Bezpośrednim ograniczeniem stosowania tej klasy oprogramowania w krajowych firmach pro-dukcyjnych w sektorze MSP są wysokie koszty związane z zakupem: infrastruktury sprzętowej, licencji na oprogramowanie ERP/MES, a także pakietu usług wdroże-niowych i doradczych. Zastosowanie modelu Cloud Computing umożliwi krajo-wym przedsiębiorcom w sektorze MSP dostęp do poszczególnych funkcji opro-gramowania, a tym samym planowanie, przetwarzanie i optymalizację procesów produkcyjnych i logistycznych, bez konieczności kosztownych inwestycji w licencje i infrastrukturę.
Bibliografia
Berezowska J., Huet M., Kamińska M. i in. (2014), Społeczeństwo informacyjne w Polsce 2010–2014, GUS, [online] http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka -i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne/, dostęp: 1.02.2018.
Dyrektywa ramowa nr 89/391/EEC. On the Introduction of Measures to Entourage Im-provements in the Safety and Health of Workers at Work (1989), [online] http://eur-lex. europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A31989L0391, dostęp: 10.10.2018. Grudowski P. (2001), Metodyka wdrażania i doskonalenia systemu zarządzania środo-wiskowego w małych i średnich przedsiębiorstwach.. Integracja systemów zarządzania środowiskowego wg norm ISO serii 14000 oraz wytycznych EMAS i systemu zarządza-nia jakością wg norm ISO serii 9000. Sprawozdanie końcowe z projektu badawczego nr 1 H02D 031 14, [b.w.], Gdańsk.
143
Komputerowe wspomaganie procedur diagnostyki przemysłowej w przedsiębiorstwach MSP
Lipski J. (2013), Diagnostyka procesów wytwarzania, Politechnika Lubelska, Lublin. Manuszak C., Nowak P., Rudnicki T. i in. (2012), Realizacja procesów B2B z wykorzy-staniem technologii ICT – II edycja, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, War-szawa.
Matuszak-Flejszman A. (2011), Wdrażanie systemu ekozarządzania i audytu (EMAS) w urzędach administracji rządowej, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa. Ministerstwo Gospodarki (2015), Przedsiębiorczość w Polsce, [online] https://www. mpit.gov.pl, dostęp: 10.02.2018.
Mohan L., Pandey R., Bisht S. i in. (2017), A Comparative Study on SaaS, PaaS and IaaS Cloud Delivery Models in Cloud Computing, „International Journal on Emerging Technologies”, (Special Issue NCETST-2017), Vol. 8(1), [online] www.researchtrend.net, dostęp: 21.10.2018.
Panorama Consulting Solution (2015), Panorama Consulting Solution’s 2015 ERP Re-port, [online] http://panorama-consulting.com/resource-center/2015-erp-reRe-port, dostęp: 12.10.2017.
Rynek przetwarzania danych w chmurze 2016. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2016–2021 (2016), [online] http://www.pmrpublications.com, dostęp: 18.12.2017. Wyżnikiewicz B. (2013), Polskie MSP na drodze ku nowoczesności. Raport z wyników badania przygotowanego przez Konfederację Lewiatan w ramach projektu Monitoring kondycji sektora MSP w latach 2010–2012, współfinansowanego ze środków Unii Euro-pejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, [online] http://konfederacjale-wiatan.pl, dostęp: 14.02.2018.
Zgierska A. (red.) (2014), Wypadki przy pracy i problemy związane z pracą, Departa-ment Badań Demograficznych GUS, Warszawa.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I ZARZĄDZANIE 2018
Wydawnictwo SAN | ISSN 2543-8190 Tom XIX | Zeszyt 5 | Część II | ss. 145–162
Irena Jałmużna
| irena.jalmuzna@p.lodz.pl Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji Politechnika ŁódzkaDamian Jasiaczyk
| damian.krzysztof.j@gmail.com Wydział Zarządzania i Inżynierii ProdukcjiPolitechnika Łódzka