Specjaliści z zakresu inżynierii oprogramowania

Pierwszym etapem produkcji oprogramowania jest inżynieria wymagań mająca na celu specyfikację potrzeb przyszłych użytkowników systemu, w tym także potrzeb zleceniodawcy. Ten etap produkcji oprogramowania ma także za zadanie dokładne poznanie wszystkich czynników ludzkich (humanware) systemu informatycznego. Specjalistów z zakresu inżynierii wymagań nazywa się analitykami ICT (analitykami systemów teleinformatycznych).

Drugą grupą informatyków biorących udział w procesie produkcji oprogramo-wania są projektanci systemów teleinformatycznych (architekci ICT, ewangeliści ICT). Ich zadaniem jest opracowanie dokumentacji na podstawie specyfikacji wy-magań projektu systemu, zawierającego opis jego struktury, metod obliczenio-wych, struktury bazy danych, interfejsów użytkownika oraz technologii, w których będzie zaimplementowany system teleinformatyczny.

109

Człowiek podmiotem inżynierii oprogramowania

Trzecią z głównych grup specjalistów w SE są programiści, których zadaniem jest implementacja projektu systemu do postaci kodów zrozumiałych dla komputerów. Rysunek 4. Żartobliwy rysunek przestawiający problemy w komunikacji mię-dzyludzkiej w SE

Źródło: [Beinerts 2014].

Od ponad dwudziestu lat krąży żartobliwy komiks podkreślający powagę proble-mów dotyczących współpracy różnych specjalistów inżynierii oprogramowania co zaprezentowano na rysunku 4. Wytwarzanie oprogramowania jest stosunkowo młodą branżą, w porównaniu z innymi dziedzinami działalności inżynierskiej, dla-tego warto wzorować się na zasadach wcześniej już wypracowanych. Przykładowo, posłużyć się można inżynierią budownictwa lądowego. Podstawowym kryterium do zasad obowiązujących przy budowie obiektów lądowych jest jego przeznacze-nie i wielkość. Małe gabarytowo obiekty można budować z pominięciem pewnych etapów prawnych. Projekt domu musi być poprzedzony różnymi analizami na przy-kład: potrzeb przyszłego użytkownika, przeznaczenia działki w planach zagospo-darowania przestrzennego, kosztów. Dzisiaj w takich analizach biorą udział wyspe-cjalizowane firmy oraz odpowiednio doświadczeni analitycy i podobnie powinno być w SE [Komunikacja 2014]. Istotną zasadą w budownictwie jest prawo. Następ-nym etapem w SE i budownictwie jest projektowanie domu – systemu [Filutowicz, Przybyszewski 2014]. Na tym etapie produkcji uczestniczą architekci, projektan- ci i konstruktorzy z odpowiednimi uprawnieniami wydawanymi przez komisje branżowe. Oni projektują architekturę domu, instalacje elektryczne,

wodnokana-Zbigniew Filutowicz, Józef Paszkowski, Krzysztof Przybyszewski

lizacyjne, wentylacyjne, obliczają wytrzymałość jego elementów. Budowa domu prowadzona jest następnie przez odpowiednio wyspecjalizowane firmy lub meto-dą gospodarczą. Nadzór nad inwestycją prowadzi kierownik budowy z uprawnie-niami. Z tego przykładu wynika wniosek o konieczności ścisłej regulacji prawnej działalności inżynierskiej w informatyce na wzór na przykład budownictwa. Firmy informatyczne muszą uwzględnić ponoszenie kosztów związanych z zatrudnia-niem kadr inżynierskich posiadających odpowiednio certyfikowane kompetencje.

Zakończenie

Problemy produkcji systemów informatycznych, czyli inżynierii oprogramowania są i będą jeszcze ważne przez długi czas. Wpływ na aktualność będą miały potrzeby wynikające z nowych zastosowań komputerów we wszystkich dziedzinach działal-ności człowieka. Na chwilę obecną aspekt techniczny produkcji oprogramowania jest dobrze zbadany, udokumentowany i co dziesięć lat weryfikowany. Dobre prak-tyki inżynierskie tej branży podlegają doskonaleniu i dostosowują się do rozwija-jących się technologii informatyczno-komunikacyjnych. Największym problemem obecnym SE w Polsce jest konieczność ustanowienia nowych regulacji prawnych dotyczących przetargów na budowę systemów informatycznych i nadzoru nad ich przestrzeganiem. Następnym problemem prawnym jest wprowadzenie certyfika-cji okresowych uprawnień inżynierów oprogramowania. Ustawiczne podnoszenie kwalifikacji informatyczno-komunikacyjnych ICT nie tylko obowiązuje specjalistów z zakresu inżynierii oprogramowania SE, ale także dotyczy wszystkich ludzi (użyt-kowników systemów informatycznych), ze względu na wzrost powszechności uży-cia komputerów. Głównym podmiotem inżynierii oprogramowania jest człowiek, czyli użytkownicy oprogramowania, inwestorzy, inżynierzy oprogramowania, pro-ducenci oprogramowania oraz naukowcy i edukatorzy. Jeżeli choćby jednej z tych grup nie docenimy w procesie produkcji oprogramowania, to całe przedsięwzięcie zakończy się fiaskiem.

Bibliografia

Beinerts L. (2014), The Expert (Short Comedy Sketch) [online], http://theinspira-tionroom.com/daily/2014/the-expert-engineer-in-a-corporate-world/, dostęp: 9.01.2018.

111

Człowiek podmiotem inżynierii oprogramowania

Beinerts L. (2014), Typowa rozmowa informatyka z klientem [online], https://www. cda.pl/video/14683366, dostęp: 9.01. 2018.

DefSE (2010), Towards a Definition of the IT Profession [online], https://www.com-puter.org/cms/professional-education/pdf/IT%20White%20Paper%20-%20rev0. pdf, dostęp: 9.01.2018.

Drejewicz S. (2017), Zrozumieć BPMN. Modelowanie procesów biznesowych, Helion, Gliwice.

EITBOK (2017), Enterprise Information Technology Body of Knowledge [online], https://www.computer.org/web/education/itbok, dostęp: 9.01.2018.

e-recepta (2014), Elektroniczna recepta nadchodzi szybkimi krokami? [online], https://e-medycyna.pl/aktualnosci/run,elektroniczna-recepta-nadchodzi-szybkimi -krokami,article,732.html, dostęp: 9.01.2018.

e-recepta (2017), Kiedy ruszy e-recepta? [online], http://www.rynekaptek.pl/marke-ting-i-zarzadzanie/kiedy-ruszy-e-recepta,18900.html, dostęp: 9.01.2018.

FCS (2018), Future Combat Systems [online], https://pl.wikipedia.org/wiki/Future_ Combat_Systems, dostęp: 9.01.2018.

Filutowicz Z., Przybyszewski K. (2014), Analiza wymagań użytkowników na przy-kładzie systemów elektronicznego indeksu, „Studies & Proceedings of Polish Associa-tion for Knowledge Management”, t. 71, ss. 41-55.

GlossarySE (2018), Compilation of Software Engineering Terms [online], https://www. computer.org/cms/professional-education/pdf/glossary.pdf, dostęp: 9.01.2018. HP (2014), Korupcja w HP [online], https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/ 1096316,KorupcjawHPUSAzuznaniemoCBAipolskiejprokuraturz, dostęp: 9.01.2018. Huzar Z., Mazur Z. (2003), Problemy i metody inżynierii oprogramowania, WNT, Warszawa.

Zbigniew Filutowicz, Józef Paszkowski, Krzysztof Przybyszewski

Inwestor (2013), Inwestor zastępczy [online], https://www.muratorplus.pl/biznes/ prawo/inwestor-zastepczy-zakres-obowiazkow-i-uprawnienia-inwestora-zastep-czego-przy-realizacji-inwestycji-aa-9YFC-J2zo-GRxk.html, dostęp: 9.01.2018. KKIO (2018), KKIO’18 – Software Engineering Conference [online], http://kkio.pti.org. pl/2018/en/home-en/, dostęp: 9.01.2018.

Komunikacja (2014), Jak komunikować się z klientem biznesowym przy realizacji apli-kacji internetowych? [online], https://gogomedia.pl/blog/zarzadzanie-projektami/ jak-komunikowac-sie-z-klientem-biznesowym-przy-realizacji-aplikacji-interneto-wych/, dostęp: 9.01.2018.

Kostrzewa-Zorbas G. (2016), Robotyzacja wojny [online], https://wpolityce.pl/swi- at/289441-robotyzacja-wojny-zaskoczenie-na-elitarnym-swiatowym-rynku-uzbro-jonych-dronow, dostęp: 9.01.2018.

Łyczywek M. R. (2015), ŁUX to nie UI – różnice między user interface a user experience [online], https://www.grupa-tense.pl/blog/ux-to-nie-ui-roznice-miedzy-user-inter-face-a-user-experience/, dostęp: 9.01.2018.

Mozalewski Ł. (2018), Modelowanie procesów biznesowych – trochę od innej strony [online], https://modelowanie.wordpress.com/, dostęp: 9.01.2018.

ONZ (2014), ONZ debatuje o autonomicznych robotach bojowych [online], http://ko-palniawiedzy.pl/robot-bojowy-ONZ-zakaz,20290, dostęp: 9.01.2018.

PKW (2014), To ona tworzyła system na wybory, który zawiódł na całej linii [online], http://www.fakt.pl/wydarzenia/polityka/system-na-wybory-samorzadowe-w-2014-roku-zrobila-studentka/vhm8sml, dostęp: 9.01.2018.

PKWcena (2014), 23–letnia studentka z Łodzi [online], http://www.fakt.pl/wydarze-nia/polityka/system-na-wybory-samorzadowe-w-2014-roku-zrobila-studentka/ vhm8sml, dostęp: 9.01.2018.

PKWinformatycy (2014), Informatycy drwią z systemu wyborczego PKW [online], http://www.rmf24.pl/raporty/raport-samorzad-2014/news/news-bubel-napisany -przez-poczatkujacego-programiste-informatycy-,nId,1559460, dostęp: 9.01.2018.

113

Człowiek podmiotem inżynierii oprogramowania

SE-CoE (2012), Software Engineering Code of Ethics [online], https://www.computer. org/web/education/code-of-ethics, dostęp: 9.01.2018.

SECurriculum (2015), Software Engineering 2014 Curriculum Guidelines for Undergrad-uate Degree Programs in Software Engineering [online], https://www.acm.org/bina-ries/content/assets/education/se2014.pdf, dostęp: 9.01.2018.

SWEBOK (2014), About SWEBOK [online], https://www.computer.org/web/swebok org, dostęp: 9.01.2018.

SWECOM (2014), Software Engineering Competency Model (SWECOM) [online], https://www.computer.org/web/swecom, dostęp: 9.01.2018.

Wynagrodzenia (2017), Wynagrodzenia pracowników IT w Warszawie w 2017 roku [online], https://wynagrodzenia.pl/artykul/wynagrodzenia-pracownikow-it-w-war-szawie-w-2017-roku, dostęp: 9.01.2018.

Zarzycka-Bienias R. (2018), Psychologia marketingu(MLM) [online], http://www.za-rzyccy.pl/p_piramida-potrzeb-maslowa.html, dostęp: 9.01.2018.

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I ZARZĄDZANIE 2018

Wydawnictwo SAN | ISSN 2543-8190 Tom XIX | Zeszyt 5 | Część II | ss. 115–132

Jacek Jakieła

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa, Zakład Informatyki Politechnika Rzeszowska

Joanna Wójcik

Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie