Przesłanka wystąpienia korzyści po stronie odbiorcy pomocy państwa

Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE to pomoc, która skutkuje przyznaniem korzyści o charakterze selektywnym wyłącznie na rzecz niektórych przedsiębiorstw lub sektorów gospodarki²⁴⁵. Uwzględnienie w pojęciu pomocy publicznej jedynie warunku selektywności danego środka pomocowego nastręczałoby trudności w praktycznej jego ocenie, ponieważ nie każdy środek charakteryzujący się selektywnością podlega pod zakaz ustanowiony w art. 107 ust. 1 TFUE. Trybunał Sprawiedliwości już w 1974 r. w orzeczeniu w sprawie Italy v Commission stwierdził, że środki o charakterze ogólnym, które mają zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw na terytorium państwa członkowskiego nie są selektywne i przez to ich stosowanie nie podlega pod zakres przepisów traktatowych dotyczących pomocy publicznej246. Ogólne środki interwencji mają systemowy, powszechny i ogólnospołeczny charakter, cechują się obiektywnymi kryteriami stosowania, nie są dyskryminujące, a ich implementacja nie zależy od dyskrecjonalnej polityki władz

244 ETS w sprawie C-222/04 Ministero dell'Economia e delle Finanze przeciwko Cassa di Risparmio di Firenze

SpA, Fondazione Cassa di Risparmio di San Miniato i Cassa di Risparmio di San Miniato SpA, ECR 2006, s.

I-289, pkt 135.

245 SPI w sprawie T-210/02 British Aggregates Association przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 2006, s. II-2789, pkt 105.

publicznych247. Ogólne środki interwencji nie uprzywilejowują określonych przedsiębiorstw lub gałęzi produkcji, ale obejmują swym zakresem zastosowania wszystkie przedsiębiorstwa, niezależnie od tego, w jakich regionach i w jakich sektorach prowadzą one swoją działalność. Jednakże z punktu widzenia zastosowania art. 107 ust. 1 Traktatu zasadnicza trudność w ocenie danego działania pomocowego bierze swoje źródło w tym, że – po pierwsze – orzecznictwo sądów unijnych nie dostarcza wielu przykładów środków o charakterze ogólnym. Po drugie, w wielu orzeczeniach można zauważyć krańcową sprzeczność stanowisk w zakresie cechy selektywności podejmowanych działań przez zainteresowane państwa członkowskie. Analizując tylko niektóre orzeczenia można zauważyć, że: środek wspierający przedsiębiorstwa eksportujące jest selektywny, pomimo że potencjalnie każdy towar może być eksportowany248; sam fakt, że środek nie ogranicza się do grupy przedsiębiorstw z góry zdefiniowanej i jest przyznawany zgodnie z obiektywnymi kryteriami, nie sprawia, że środek taki przestaje być selektywny249; fakt, że ze wsparcia może korzystać duża liczba przedsiębiorstw oraz że przedsiębiorstwa te przynależą do różnych sektorów gospodarki, nie jest wystarczający do podważenia selektywnej natury danego środka pomocowego250. W wielu sprawach, w których strony podnosiły ogólny charakter danych środków pomocowych, sądy unijne stwierdzały o selektywności tych środków. Prowadzi to do konkuzji, że odróżnienie ogólnych środków interwencji od środków o charakterze selektywnym nie jest łatwo definiowalne²⁵¹. Dlatego też bardziej czytelnym kryterium pozwalającym na dokonanie rozróżnienia pomiędzy pomocą państwa a ogólnymi środkami interwencji niż selektywny charakter danego działania, jest wystąpienie korzyści dla odbiorcy lub odbiorców pomocy. Instrumenty ingerencji państwa przynoszące taką samą korzyść wszystkim przedsiębiorstwom działającym w danym państwie nie mają charakteru selektywnego i nie stanowią pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Natomiast środki, które są skierowane do przedsiębiorstw tylko jednego sektora lub kilku wybranych sektorów, nie mogą być uznanae za ogólne środki interwencji.

247 M. Ross, State Aids and National Courts: Definitions and Other Problems – A Case of Premature

Emancipation?, Common Market Law Review 2000, vol. 37, s. 406.

248 ETS w sprawach połączonych 6 oraz 11-69 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice

Francuskiej, ECR 1969, s. 523.

249 SPI w sprawie T-55/99 Confederación Española de Transporte de Mercancías (CETM) przeciwko Komisji

Wspólnot Europejskich, ECR 2000, s. II-3207, pkt 40.

250 ETS w sprawie C-409/00 Królestwo Hiszpanii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 2003, s. I-1487, pkt 48.

251 Por. B. Kurcz, D. Vallindas, Can General Measures Be… Selective? Some Thoughts On the Interpretation of

a State Aid Definition, Common Market Law Review 2008, vol. 45, s. 159; A. Bartosch, Is there a need for a Rule of Reason in European State aid law? Or how to Arrive at a Coherent Concept of Material Selectivity?,

Stosowanie w ocenie danego środka pomocowego kryterium selektywnej korzyści jest uzasadnione dodatkowo tym, że obok środków ogólnych wyróżnia się także środki uzasadnione charakterem lub strukturą systemu (measures justified by nature or the scheme of the system), co pozbawia dany środek pomocowy cechy selektywności. Innymi słowy, nawet w sytuacji, gdy środek pomocowy nie może zostać uznany za ogólny środek interwencji, to może on nie zostać zakwalifikowany jako pomoc państwa, jeżeli jego zastosowanie może zostać uzasadnione charakterem lub ogólną strukturą systemu252. Rozróżnienie na ogólne środki interwencji i środki uzasadnione charakterem lub strukturą systemu pojawiło się po raz pierwszy we wspomnianym powyżej wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 1974 r., który z jednej strony doprecyzował, że za środki interwencji o charakterze ogólnym nie mogą zostać uznane środki o charakterze zwolnień od ogólnych obciążeń fiskalnych spoczywających na przedsiębiorstwach działających w danym sektorze, z drugiej natomiast strony wskazał na odstępstwo od tej zasady, czyli na naturę systemu. W orzeczeniu Trybunał stwierdził, że: „jakikolwiek środek przeznaczony częściowo albo całkowicie do zwolnienia przedsiębiorstw w danym sektorze od obciążeń wynikających z normalnego stosowania ogólnego systemu bez istniejących tam jakichkolwiek usprawiedliwień dla tego zwolnienia na podstawie charakteru lub ogólnego układu tego systemu, tworzy pomoc państwa”253. Pojęcie pomocy nie obejmuje środków wprowadzających zróżnicowanie przedsiębiorstw pod względem obciążeń, jeżeli wynika ono z rodzaju oraz struktury systemu spornych obciążeń²⁵⁴. Stwierdzenie selektywności danego środka wymaga zbadania, czy wprowadzone przez ten środek zróżnicowanie przedsiębiorstw pod względem korzyści lub obciążeń jest zgodne z charakterem lub strukturą ogólnego systemu znajdującego zastosowanie w danym przypadku255. Innymi słowy, test selektywności, który powinien zostać przeprowadzony w związku z oceną zastosowania określonego instrumentu ingerencji państwa z perspektywy ustanowionego w art. 107 ust. 1 TFUE zakazu udzielania pomocy państwa, powinien składać się z dwóch etapów, z których jeden polega na odróżnieniu środków selektywnych od środków ogólnych, zaś drugi, dotyczący środków selektywnych, polega na sprawdzeniu, czy środki te mają uzasadnienie w charakterze lub ogólnej strukturze systemu256. Przykładowo

252 SPI w sprawie T-233/04 Królestwo Niderlandów przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 2008, s. II-591, pkt 97-100.

253 ETS w sprawie 173-73 Republika Włoska przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 1974, s. 709. 254 ETS w sprawach połączonych C-128/03 oraz C-129/03 AEM SpA (C-128/03) i AEM Torino SpA (C-129/03)

przeciwko Autorità per l'energia elettrica e per il gas oraz inne, ECR 2005, s. I-2861, pkt 39.

255 SPI w sprawie T-210/02 British Aggregates Association przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 2006, s. II-2789, pkt 107.

256 M. Honoré, Selectivity and Taxation – Reflections in the Light of Case C-487/06 P, British Aggregates

może to być system podatkowy257, czy system ubezpieczeń społecznych258. W odniesieniu do systemów podatkowych poszczególnych państw członkowskich i stosowanych w ich ramach rozmaitych instrumentów fiskalnych, które w sposób selektywny uprzywilejowują określonych podatników (np. progresja podatkowa), należy wskazać, że jeżeli tego rodzaju zróżnicowanie jest usprawiedliwione „naturą lub ogólnym układem” danego systemu podatkowego, czym dla przykładu może być zbudowanie systemu podatkowego zgodnie z zasadą zdolności świadczenia polegającej na dostosowaniu wysokości obciążeń podatkowych do indywidualnych możliwości płatniczych każdego podatnika, to wówczas owe zróżnicowane instrumenty nie zostaną zakwalifikowane jako selektywne w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, a w konsekwencji nie zostaną one uznane za pomoc państwa259. Podobna interpretacja może być zastosowana także wobec systemu ubezpieczeń społecznych. Test selektywności jest spełniony, gdy środek w sposób zróżnicowany oddziałuje na przedsiębiorstwa w porównywalnej sytuacji oraz gdy to zróżnicowanie nie jest uzasadnione z uwagi na charakter lub ogółną strukturę systemu, w ramach którego ustanowiony jest dany środek260. Z punktu widzenia stosowania art. 107 ust. 1 TFUE istotne znaczenia ma zatem ocena skutkujących różnicowaniem korzyści dla przedsiębiorstw wszystkich wyłączeń, ulg, zwolnień i innych preferencji, które nie mają charakteru ogólnych środków interwencji i które jednocześnie nie są obligatoryjnymi preferencjami wynikającymi z aktów prawa krajowego, czy szerzej – prawa unijnego²⁶¹.

Z puntu widzenia stosowania zapisów traktatowych dotyczących pomocy publicznej nieodzowne jest określenie granic zakresu znaczeniowego pojęcia korzyści gospodarczej, co uzależnione jest z kolei od przyjętej koncepcji pomocy. Najczęściej wskazywanymi koncepcjami pomocy, które odwołują się do określenia korzyści gospodarczej, są koncepcja pomocy netto, koncepcja pomocy brutto i koncepcja pośrednia pomocy. Koncepcja pomocy netto określa pomoc publiczną jako różnicę między transferem zasobów na rzecz przedsiębiorstwa a kosztami ponoszonymi przez to przedsiębiorstwo w związku z tym

257 ETS w sprawie C-308/01 GIL Insurance Ltd i inni przeciwko Commissioners of Customs & Excise, ECR 2004, s. I-4777, pkt 72-78.

258 ETS w sprawach: C-301/87 Republika Francuska przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 1990, s. 307, pkt 41; C-75/97 Królestwo Belgii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich („Maribel I”), ECR 1999, s. I-3671, pkt 32-39.

259 Por. M. O’Brien, Company Taxation, State Aid and Fundamental Freedoms: Is the Next Step Enhanced

Cooperation, European Law Review 2005, vol. 30, s. 224; P. Nicolaides, I.E. Rusu, The Concept of Selectivity: An Ever Wider Scope, European State Aid Law Quarterly 4/2012, s. 791-803.

260 C. Golfinopoulos, Concept of Selectivity Criterion in State Aid Definition Following the Adria-Wien

Judgment - Measures Justified by the “Nature or General Scheme of a System”, European Competition Law

Review 24/2003, s. 546.

261 SPI w sprawie T-335/08 BNP Paribas i Banca Nazionale del Lavoro SpA (BNL) przeciwko Komisji

transferem. Według tej koncepcji od ogólnej korzyści odniesionej przez przedsiębiorstwo należy odliczyć koszty świadczenia usług publicznych, koszty dostosowania się do warunków prowadzenia działalności gospodarczej wprowadzonych przepisami prawa, koszty świadczeń wzajemnych dokonywanych w ramach realizacji umów z państwem, których przedmiotem są zakupy przez władze publiczne towarów i usług, a także koszty w szczególny sposób obciążające to przedsiębiorstwo, jak na przykład niekorzystne warunki prowadzenia działalności związanych z lokalizacją i uwarunkowaniami geograficznymi262. Odnotować jednak należy, że koncepcja pomocy netto nie znalazła akceptacji w orzecznictwie sądów unijnych, które podniosły, że nie można na potrzeby ustalenia pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE odliczać od transferu zasobów na rzecz przedsiębiorstw kosztów w szczególny sposób obciążających te przedsiębiorstwa, które wynikają z niekorzystnej lokalizacji działalności263. Wyrównywanie szans przedsiębiorstw prowadzących działalność w regionach odznaczających się niesprzyjającymi uwarunkowaniami lokalizacyjnymi i geograficznymi jest bowiem głównym założeniem polityki rozwoju regionalnego Unii Europejskiej, która powinna być realizowana z uwzględnieniem przepisów o dopuszczalności pomocy publicznej264. Przeciwstawna koncepcji pomocy netto jest koncepcja pomocy brutto, według której pomoc publiczna dla przedsiębiorstwa jest równa transferowi zasobów finansowych ze strony państwa do przedsiębiorstwa, po potrąceniu kosztów zakupów towarów lub usług dokonywanych przez państwo na jego własne potrzeby, pod warunkiem zapłaty za te zakupy cen rynkowych265. W ramach tej koncepcji korzyściami gospodarczymi nie są dla przedsiębiorstwa, a więc nie stanowią pomocy publicznej, odszkodowania wypłacone przez państwo przedsiębiorstwu na zasadach odpowiedzialności cywilnoprawnej oraz wszystkie inne korzyści uzyskiwane przez dane przedsiębiorstwo, pod warunkiem, że państwo stosuje się do zasady inwestora działającego w warunkach rynkowych. Rozszerzeniem założeń koncepcji pomocy brutto jest koncepcja pośrednia pomocy, w której korzyść jest równa

262 C. Rizza, The Financial Assistance Granted by Member States to Undertakings Entrusted with the Operation

of a Service of General Economic Interest, [w:] A. Biondi, P. Eeckhout, J. Flynn (eds.), “The Law of State Aid

in the European Union”, Oxford 2005, s. 67-73.

263 D. Grespan, S. Santamato, Favouring certain undertakings or the production of certain goods: Advantage, [w:] W. Mederer, N. Pesaresi, M. van Hoof (eds.), “EU Competition Law, Volume IV: State Aid”, Claeys & Casteels, Leuven 2008, s. 287.

264 ETS w sprawach: 225/91 Matra SA przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 1993, s. I-3203; C-75/05 P oraz C-80/05 P Republika Federalna Niemiec C-75/05 P), Glunz AG i OSB Deutschland GmbH

(C-80/05 P) przeciwko Kronofrance SA, ECR 2008, s. I-6619; C-415/07 Lodato Gennaro & C. SpA przeciwko Istituto nazionale della previdenza sociale (INPS) i SCCI, ECR 2009, s. I-2599; SPI w sprawie T-27/02 Kronofrance SA przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 2004, s. II-4177.

265 Koncepcja pomocy brutto została po raz pierwszy przedstawiona przez rzecznika generalnego Légera w opinii dotyczącej sprawy C-280/00 Altmark Trans GmbH i Regierungspräsidium Magdeburg przeciwko

Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH, przy udziale Oberbundesanwalt beim Bundesverwaltungsgericht, ECR

transferowi zasobów finansowych ze strony państwa na rzecz przedsiębiorstwa, przy czym za korzyść dla przedsiębiorstwa nie uznaje się dodatkowo zapłaty za towary lub usługi na potrzeby publiczne, przy spełnieniu sciśle określonych warunków, które mają gwarantować, ze państwo płaci ceny rynkowe za te świadczenia²⁶⁶.

Zarówno w ujęciu koncepcji pomocy brutto, jak i koncepcji pośredniej pomocy za korzyść ekonomiczną nie uznaje się świadczeń wzajemnych dokonywanych w ramach realizacji zobowiązań wynikających z reguł prawa prywatnego. Po pierwsze, kategoria ta obejmuje świadczenia wykonywane z zastosowaniem przez państwo zasady inwestora prywatnego działającego w warunkach rynkowych. Jak stwierdzono wcześniej, zasada inwestora rynkowego ma wiele odmian, zależnych od charakteru działań państwa. Najczęściej wyróżnia się test rynkowego (prywatnego) inwestora, rynkowego (prywatnego) kredytodawcy, rynkowego (prywatnego) wierzyciela oraz test rynkowego (prywatnego) kupującego/sprzedawcy267. Dla przykładu celem testu inwestora rynkowego jest ustalenie różnicy między warunkami, na jakich państwo udostępniło przedsiębiorstwu fundusze, a warunkami możliwymi do przyjęcia przez przez inwestora prywatnego, który uznałby za słuszne dostarczenie funduszy takiemu przedsiębiorstwu w normalnych warunkach gospodarki rynkowej. W sytuacji gdy zasada inwestora prywatnego jest spełniona, przedsiębiorstwo nie odnosi korzyści gospodarczej i tym samym pomoc państwa w znaczeniu art. 107 ust. 1 TFUE nie występuje. W pewnych okolicznościach możliwa jest jednak korzyść pośrednia dla przedsiębiorstw, które nie są bezpośrednimi partnerami kontraktowymi państwa. Innymi słowy, beneficjentem pomocy, czyli podmiotem, który z faktu udzielenia pomocy publicznej odnosi korzyść, nie zawsze jest podmiot, do którego pomoc formalnie jest skierowana268. W takim przypadku pomoc państwa będzie przejawiała się jako tzw. pomoc pośrednia, czyli pomoc, która będąc skierowana do pewnego przedsiębiorstwa, uprzywilejowuje inne przedsiębiorstwo269.

Po drugie, do kategorii świadczeń wzajemnych dokonywanych w ramach realizacji zobowiązań wynikających z reguł prawa prywatnego, których nie uznaje się za korzyść ekonomiczną w świetle przepisów unijnego prawa konkurencji w zakresie pomocy publicznej, zalicza się odszkodowania należne według ogólnych reguł odpowiedzialności

266 Koncepcje tę przedstawił rzecznik generalny Fennelly w sprawie C-251/97 Republika Francuska przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 1999, s. I-6639.

267 P. Anestis, S. Mavroghenis, The Market Investor Test, [w:] M. Sanchez-Rydelski (ed.), “The EC State Aid Regime: Distortive Effects of State Aid on Competition and Trade”, Cameron May Ltd, London 2006, s. 109-127.

268 SPI w sprawie T-177/07 Mediaset SpA przeciwko Komisji Europejskiej, ECR 2010, s. II-nyr, pkt 75.

269 J.L. Buendia Sierra, L. Hancher, Cross-subsidization and EC law, Common Market Law Review 1998, vol. 35, s. 901-945.

cywilnoprawnej. Wyłączenie to nie dotyczy sytuacji, gdy państwo dobrowolnie przyjmuje na siebie zobowiązania do wypłaty odszkodowań lub gdy państwo pokrywa szkody, za które nie jest cywilnoprawnie odpowiedzialne, takie jak szkody będące następstwem klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych zdarzeń. W przypadku, gdy państwo nie wypłaca odszkodowania jako podmiot prawa prywatnego, odszkodowania są traktowane jako korzyść gospodarcza dla przedsiębiorstwa i tym samym stanowią pomoc państwa, która może być uznana za zgodą z rynkiem wewnętrznym na podstawie odpowiednich przepisów traktatowych.

Pomoc publiczna w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE powoduje korzyść dla niektórych przedsiębiorstw lub produkcji niektórych towarów, z wyłączeniem pozostałych270. Innymi słowy, dany środek nie może zostać uznany za pomoc publiczną w przypadku, gdy nie przynosi on żadnych korzyści podmiotowi, do którego jest skierowany. Potwierdzenie tej tezy można znaleźć w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Tiercé Ladbroke v Commission, która dotyczyła pobierania opłat przez kontrolowaną przez państwo francuską organizację odpowiedzialną za przeprowadzanie zakładów na wyścigach konnych (French Pari Mutuel Urbain – PMU) za dokonywane we Francji zakłady dotyczące wyścigów odbywających się w Belgii271. Przedsiębiorstwo Ladbroke prowadzące zakłady w Belgii, wskazywało, że kwoty przekazywane przez PMU swojemu belgijskiemu odpowiednikowi, tj. Mutuel Unifié Belge oraz the SC Auxiliaire PMU Belge (the Belgian PMU), stanowią pomoc państwa, ponieważ są one wyższe niż analogiczne kwoty uzyskiwane przez PMU od swojego belgijskiego odpowiednika w przypadku zakładów organizowanych w Belgii dotyczących wyścigów konnych odbywających się we Francji. Trybunał stwierdził, że przekazywana przez PMU na rzecz swego belgijskiego odpowiednika część pobieranych opłat nie przekraczała kwot, które ta belgijska organizacja mogłaby uzyskać z zakładów zawieranych za granicą, a dotyczących wyścigów organizowanych w Belgii. Tym samym Trybunał wskazał, że tam, gdzie nie ma korzyści finansowej dla konkretnego przedsiębiorstwa, traktatowe zasady dotyczące pomocy państwa w ogóle nie mają zastosowania. Na podkreślenie zasługuje, że korzyść jako kryterium uznania danego środka za pomoc państwa jest pojęciem obejmującym zarówno korzyść nieodpłatną, jak i korzyść, która nie mogłaby zostać uzyskana w normalnych warunkach gospodarki rynkowej. Pomoc państwa obejmuje również takie środki, z których korzyść przedsiębiorstwo odnosi jedynie w sposób pośredni. Dla przykładu warto

270 SPI w sprawie T-55/99 Confederación Española de Transporte de Mercancías (CETM) przeciwko Komisji

Wspólnot Europejskich, ECR 2000, s. II-3207, pkt 40.

271 ETS w sprawie C-353/95 P Tiercé Ladbroke SA przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 1997, s. I-7007.

przytoczyć orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Steenkolenmijnen v High Authority, która dotyczyła wprawdzie interpretacji art. 4 lit. c Traktatu o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, ale zarówno Komisja Europejska, jak i Trybunał Sprawiedliwości przyjęły ustalenia poczynione w tym orzeczeniu na potrzeby interpretacji art. 107 ust. 1 TFUE²⁷². Przedmiotem oceny była propozycja władz niemieckich przyznania pracownikom sektora górnictwa wolnej od podatku premii, która miała być wypłacana przez przedsiębiorstwa przy zastosowaniu odliczenia od podatku od wynagrodzeń. Środek taki nie skutkował przyznaniem bezpośredniej korzyści przedsiębiorstwom, ale dzięki zastosowaniu takiej premii można było uniknąć wzrostu płac, co w innym przypadku byłoby koniecznością w celu zapobieżenia odchodzeniu górników do pracy w innych sektorach gospodarki. Trybunał uznał zatem, że premia tak naprawdę była pośrednią subwencją, której przyznanie skutkowało redukcją kosztów, jakie przedsiębiorstwa musiałyby ponieść w sytuacji braku takiej premii. Należy przy tym zaznaczyć, że Trybunał Sprawiedliwości stał od początku na stanowisku, że pojęcie pomocy publicznej powinno być interpretowane szeroko i że jest ono niewątpliwie bardziej złożone od dotacji, ponieważ obejmuje ono nie tylko świadczenia pozytywne, takie jak same subwencje, ale także środki interwencji, które w różnej formie zmniejszają obciążenia fiskalne przedsiębiorstw. Instrumenty takie, pomimo tego, że nie są subwencjami w ścisłym tego słowa znaczniu, mają taki sam charakter i przynoszą ten sam skutek²⁷³. W sprawie Steenkolenmijnen v High Authority Trybunał wyraźnie stwierdził, iż: „dotacja jest określana jako płatność w gotówce lub w naturze wykonywana w ramach wspierania przedsiębiorstwa, inna jednak od płatności dokonywanej przez nabywcę lub konsumenta dóbr lub usług wytwarzanych przez to przedsiębiorstwo. Koncepcja pomocy jest bardzo zbliżona. Jest ona jednak stosowana z zamiarem osiągnięcia określonego celu, którego osiągnięcie nie jest możliwe bez pomocy z zewnątrz. Koncepcja pomocy jest szersza niż dotacji, ponieważ obejmuje nie tylko pozytywne świadczenie, takie jak sama dotacja, lecz również interwencje w różnych formach, które zmniejszają obciążenia budżetu

272 ETS w sprawie 17/57 De Gezamenlijke Steenkolenmijnen in Limburg przeciwko Wysokiej Władzy EWWiS, ECR 1959.

273 ETS w sprawach: 30-59 De Gezamenlijke Steenkolenmijnen in Limburg przeciwko Wysokiej Władzy EWWiS, ECR 1961, s. 1, pkt 39; C-276/02 Królestwo Hiszpanii przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECR 2004, s. I-8091, pkt 24; C-393/04 oraz C-41/05 Air Liquide Industries Belgium SA przeciwko Ville de Seraing

(C-393/04) i Province de Liège (C-41/05), ECR 2006, s. I-5293, pkt 29; SPI w sprawach połączonych 425/04,

T-444/04, T-450/04 oraz T-456/04 Republika Francuska (T-425/04), France Télécom SA (T-444/04), Bouygues SA

i Bouygues Télécom SA (T-450/04) i Association française des opérateurs de réseaux et services de