Rodzaje usług kosmetycznych

skie, usługi kosmetyczne, manicure i pedicure, świadczone w domu”) i 96.02.19 („Pozostałe usługi kosmetyczne”)⁴⁹.

W przedstawionym kontekście warto też wspomnieć, że usługi kosmetyczne wykazu-ją pewne cechy wspólne z pokrewną wobec nich grupą usług, jaką są usługi zdrowotne, zwłaszcza w kontekście udziału, jaki w wykonywaniu niektórych zabiegów kosmetycz-nych może odgrywać lekarz. W związku z tym przywołajmy za A. Bukowską-Piestrzyńską cechy charakterystyczne usługi zdrowotnej, wskazane przez J. Hołub. Cechy te to⁵⁰:

 złożony pod względem psychologicznym proces, realizowany przy udziale klienta (pacjenta),

 towarzyszący pacjentom stres,

 stała interakcja lekarza z pacjentem (w związku z czym postawa lekarza istotnie wpływa na wizerunek placówki, w której usługa jest świadczona),

 uzależnienie jakości usługi od fachowej wiedzy lekarza, przy czym jakość ta jest silnie uzależniona od „wyjściowego” stanu zdrowia pacjenta.

W nawiązaniu do podanej specyfi kacji A. Bukowska-Piestrzyńska podkreśla też nieuchwytność usług zdrowotnych oraz brak gwarancji ich skuteczności, w związku z czym lekarz powinien także edukować pacjentów (między innymi w zakresie szeroko pojętej higieny życia oraz profi laktyki zdrowotnej) oraz tworzyć pozytywny wizeru-nek gabinetu⁵¹.

Zgodnie z przedstawionymi w tabeli obszarami zainteresowania kosmetologii można wskazać charakterystyczne rodzaje usług kosmetycznych czy też stanowiących ich podstawowy komponent – zabiegów kosmetycznych. Najważniejsze z nich nieco szerzej przedstawiono poniżej.

Usługi profi laktyczne utrzymują prawidłowy stan i wygląd ciała człowieka, w tym także wzmacniają naturalną barierę ochronną skóry. Mogą być stosowane na różne partie ciała. Polecane są często jako „dodatek” do innych usług. Do grupy usług profi laktycznych można również zaliczyć całe spektrum zabiegów bazujących na róż-nych technikach masażu, połączoróż-nych z drenażem limfatycznym, oraz dodatkowe działania, mające na celu zwiększenie wiedzy oraz kompetencji klientów w zakresie indywidualnej UV-protekcji, połączone na przykład ze sprzedażą kosmetyku.

Usługi upiększające obejmują zabiegi związane z wykonaniem makijażu. Są one często (zwłaszcza tzw. makijaż okazjonalny – na przykład ślubny) oferowane z dojaz-dem do klienta w terminach i godzinach indywidualnie z nim ustalanych. Inne popularne usługi tego typu to pielęgnacja i zdobienie paznokci. Zabiegi manicure i pedicure mogą się bardzo różnić pomiędzy salonami, a różnice te mogą wynikać między innymi z celu (zabieg wykonany w celach medycznych, estetycznych lub praca konkursowa), techniki oraz stosowanych preparatów kosmetycznych. Wszystko to wpływa na cenę oferowanej usługi, która może się bardzo różnić pomiędzy poszczególnymi placówkami.

Tab. 2.3. Obszary zainteresowania kosmetologii

Źródło: opracowanie własne.

Lp. Obszar zainteresowania kosmetologii

1

KOSMETOLOGIA PROFILAKTYCZNA

− profi laktyka mająca na celu opóźnienie zewnętrznych oznak procesu sta-rzenia się,

− zapobieganie powstawania defektów skórnych oraz zachowanie jak naj-dłużej sprawności życiowej (np. UV-protekcja, poprawa funkcji bariero-wych naskórka).

2

KOSMETYKA I KOSMETOLOGIA UPIĘKSZAJĄCA

− zagadnienia związane z upiększaniem (makijaż, manicure, pedicure).

3

KOSMETOLOGIA MEDYCZNA

− korygowanie wad wyglądu zewnętrznego związanych ze zmianami cho-robowymi (trądzik, cellulit, blizny),

− zagadnienia lecznicze dotyczące zmian skórnych, które niekorzystnie wpływają na wygląd zewnętrzny (np. hiper- i hipopigmentacja),

− problemy otyłości (zarówno ze względów estetycznych, jak również ich wpływu na stan ogólny ustroju),

− odczyny toksyczno-alergiczne związane z kosmetykami.

4

KOSMETOLOGIA FARMACEUTYCZNA I RECEPTURALNA

− skład preparatów kosmetycznych i ich wpływ na poszczególne rodzaje skóry,

− dostosowanie pielęgnacji do stosowanej farmakoterapii.

5

KOSMETOLOGIA ANTI-AGING

− wpływ promieniowania nadfi oletowego na skórę,

− niwelowanie zmian i malformacji związanych ze starzeniem się skóry i innych tkanek.

Usługi podejmowane w celu usuwania lub minimalizowania zmian związa-nych z przebiegiem różzwiąza-nych zjawisk patologiczzwiąza-nych w skórze obejmują niezwykle szeroki zbiór zabiegów. Są to zabiegi aparaturowe oraz zabiegi bazujące na różnych składnikach aktywnych, mające na celu:

 usuwanie lub minimalizowanie widoczności zmian pigmentacyjnych na skórze⁵²,

 usuwanie lub minimalizowanie widoczności zmian związanych z dysfunkcją na-czyń krwionośnych⁵³,

 usuwanie blizn i nierówności potrądzikowych i innych⁵⁴,

 minimalizację nadpotliwości⁵⁵ i łojotoku⁵⁶,

 odbudowę zmienionej chorobowo płytki paznokciowej⁵⁷,

 usuwanie nagromadzonych narośli naskórkowych⁵⁸,

 walkę z otyłością i związaną z nią dysfunkcją tkanki limfatycznej, skóry i jej przy-datków⁵⁹,

 łagodzenie zmian zapalnych w skórze⁶⁰.

Usługi przeciwstarzeniowe obejmują z kolei szeroki wachlarz zabiegów przy-wracających estetyczny, młody wygląd. Ten rodzaj usług wydaje się mieć największy potencjał rozwojowy w dobie starzejącego się społeczeństwa⁶¹. Postęp cywilizacyjny wymaga wręcz od kobiet i mężczyzn utrzymania pewnego poziomu warunków

es-52 A. Samojedny, S. Wilczyński, K. Koniewicz (2013), Ocena zmian barwnikowych i metody ich usuwania, „Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 2 (1), s. 3-27; W. Czerwonka (2015), Przebarwienia skóry.

Etiologia i leczenie za pomocą lasera, „Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 2 (4), s. 159-162.

53 M. Rogóż (2017), Charakterystyka i redukcja zmian naczyniowych występujących w obszarze twa-rzy. Cz. I. Zabiegi nieinwazyjne, „Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 21 (1), s. 21-24.

54 M. Madejewska, P. Korban (2013), Postępowanie fi zjoterapeutyczne w leczeniu blizn, „Kosmeto-logia Estetyczna”, Vol. 2 (4), s. 281-284; K. Gemza, A. Surgiel-Gemza (2018), Zastosowanie bipolarnej radiofrekwencji mikroigłowej w kosmetologii, ze szczególnym uwzględnieniem redukcji blizn potrądziko-wych, „Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 6 (7), s. 695-699.

55 P. Styczeń (2016), Nadmierna potliwość i jej leczenie, „Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 4, s. 409-412.

56 D. Nowicka (2013), Trądzik pospolity w praktyce, „Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 2 (3), s. 163-165.

57 R. Maleszka, V. Ratajczak-Stefańska, M. Boer, M. Kiedrowicz (2010), Choroby paznokci w prak-tyce kosmetologicznej, „Annales Academiae Medicae Stetinensis”, Vol. 56 (1), s. 57-64.

58 K. Kłosińska, E. Jaworska, A. Pawelczyk-Klimaszewska (2018), Wpływ wybranych deformacji na stan skóry i paznokci stóp, „Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 7 (2), s. 212-218.

59 J. Zaręba-Ruta (2017), Wielokierunkowość działań. Ważny aspekt zwalczania cellulitu i otyłości,

„Kosmetologia Estetyczna”, Vol. 6, s. 655-659; M. Wierucka-Rybak (2011), Kosmetologia w walce z oty-łością, „Polish Journal of Cosmetology”, Vol. 14 (4), s. 238-244.

60 D. Kwaśniewska, D. Wieczorek, D. Dota (2017), Badanie wybranych właściwości kosmeceutyków przeznaczonych dla skóry atopowej, „Polish Journal of Cosmetology”, Vol. 20 (1), s. 77-80.

61 A. Baranowska, Starzenie się społeczeństwa i związane z tym konsekwencje – perspektywa so-cjologiczna. Online: https://www.researchgate.net/publication/284179828_Starzenie_sie_spoleczenstwa-_i_zwiazane_z_tym_konsekwencje_-_perspektywa_socjologiczna (30.11.2018).

tetycznych⁶². Różnorodność oferowanych usług przeciwstarzeniowych jest duża: po-cząwszy od technik manualnych (masaż, drenaż, liporedukcja), przez zabiegi bazujące na składnikach aktywnych (zwłaszcza retinol, kwas askorbinowy i inne kwasy orga-niczne), aż po wysokiej klasy zabiegi aparaturowe, laseroterapię i zabiegi z pogranicza medycyny estetycznej.

Spośród wymienionych nieco więcej uwagi warto poświęcić wykonywaniu, w ra-mach usług przeciwstarzeniowych, laseroterapii, bowiem jej stosowanie budzi pewne kontrowersje. Kosmetolodzy, lekarze medycyny estetycznej i dermatolodzy (ale nie tylko) oferują coraz bardziej inwazyjne zabiegi wykonywane z użyciem różnego typu laserów. Wskazuje się ich skuteczność w⁶³:

 zamykaniu naczyń, usuwaniu naczyniaków,

 leczeniu zmian w przebiegu trądziku różowatego,

 usuwaniu przebarwień, plam starczych, zmian pigmentowych,

 fotoodmładzaniu i regeneracji skóry,

 usuwaniu zmarszczek i biostymulacji tkanek,

 depilacji,

 usuwaniu blizn, tatuaży, rozstępów, rozszerzonych porów skórnych.

Najpowszechniej stosowane typy laserów wraz z ich charakterystyką ukazano w tabeli 2.4.

Stosowany sprzęt jest różnorodny pod względem zasady działania, wskazań oraz bezpieczeństwa, a także zakresu efektów niepożądanych i powikłań pozabiegowych.

W praktyce zabiegi z użyciem lasera (przede wszystkim depilacja nadmiernego owłosienia) wykonywane są przez kosmetyczki i kosmetologów. Bardzo często za-biegi te wykonywane są bez uprzedniej kwalifi kacji lekarskiej do zabiegu, a kwestia szkoleń oraz kursów prowadzonych dla kosmetologów parających się laseroterapią wymaga regulacji⁶⁴.

W przypadku każdego rodzaju usług kosmetycznych podstawą wykonywanego zabiegu powinien być dokładny wywiad oraz przygotowanie karty klienta. Utrzy-manie takich standardów ułatwia uniknięcie tzw. błędów w sztuce, związanych z nie-uwzględnieniem farmakoterapii stosowanej przez klienta, brakiem informacji o wcze-śniejszych powikłaniach pozabiegowych czy reakcjach podrażnieniowych (zależnych od zastosowanych dawek) lub alergicznych (zależnych od samego czynnika:

skład-62 I. Zakowicz (2012), Starzenie się w kulturze młodości. Wybrane strategie obrazowania późnej do-rosłości w reklamie, „Ogrody Nauk i Sztuk”, nr 2, s. 381-388. Online: https://doi.org/10.15503/onis2012-381-388 (30.11.2018).

63 P. Wójcicka, J. Gadomska-Krasny, P.J. Zawodny (2010), Zastosowanie laserów w medycynie este-tycznej – fotoodmładzanie w terapii przebarwień oraz rozszerzonych naczyń krwionośnych – cz. I, „Ogól-nopolski Przegląd MEdyczny”, nr 12, s. 46-49; H. Łabędzka, E. Jędrasik, A. Wasilewska-Michalak (2011), Zastosowanie laserów w kosmetologii, „Postępy Kosmetologii”, Vol. 3 (2), s. 37-41.

64 S. Banaś (2015), Aspekty prawne zabiegów kosmetycznych…, op. cit., s. 63.

Tab. 2.4. Podział i charakterystyka typów laserów

stosowanych w gabinetach kosmetologicznych i medycyny estetycznej

Lasery z ciałem stałym – matryca krystaliczna z domieszką jonów metali zdolnych do pochłaniania i ponownej emisji fotonów

Laser neody- mowo-YAGo-wy (Nd-YAG)

− w jego matrycy jony neodymu wbudowane są w granat itrowo-aluminiowy,

− jest stosowany między innymi do zamykania drobnych naczyń tętniczych i żylnych na twarzy,

− zabiegi wykonuje się jednorazowo lub w serii (co sześć tygodni).

Laser erbowo--YAGowy (Er-YAG)

− stosowane w zabiegach medycyny estetycznej i stomatologii,

− należy do laserów frakcyjnych ablacyjnych (w wyniku jego zastosowania dochodzi do ablacji, ,,odparowania” naskórka),

− działa na zasadzie emisji skupionej wiązki światła o długości 2940 nm; dociera do wnę-trza tkanki, naruszając jej wierzchnie warstwy i intensywnie stymulując procesy odbudo-wy komórkowe j; pobudza odbudo-wytwarzanie włókien kolagenu i elastyny,

− stosowany jest w kosmetologii w celu: poprawy jędrności i pogrubienia skóry, niwelowania przebarwień o różnym pochodzeniu, usuwania blizn, poprawy kondycji skóry trądzikowej, redukcji rozstępów, wyrównania i ożywienia kolorytu skóry lub głębokiego peelingu.

Laser rubinowy − ośrodkiem czynnym jest rubin (Al2O3:Cr+3),

− może być stosowany do usuwania kolorowych tatuaży oraz zmian pigmentacyjnych, li-kwidacji makijażu permanentnego, epilacji u pacjentów z jasnym typem skóry (I i II),

− czas przerwy pomiędzy zabiegami stosowanymi w serii powinien wynosić około trzy tygodnie.

Laser aleksan-drytowy

− charakteryzuje się emisją fali o długości 755 nm,

− emituje łagodną wiązkę promieni, przenikającą przez skórę,

− pozwala na usunięcie niechcianego owłosienia z różnych obszarów: twarzy, pleców i ramion, torsu, brzucha, pośladków i okolic intymnych, ud i łydek,

− usuwa tylko ciemne włosy, nie usuwa jasnego bądź siwego włosa.

Lasery gazowe – kryształ zastąpiony jest gazem Laser

argo-nowy

− emituje światło widzialne, czerwone, o długości fali 694 nm, w postaci bardzo krótkich pulsów o bardzo dużej energii,

− wysyłane światło jest selektywnie absorbowane przez niebieski i czarny barwnik,

− jest to pierwszy typ lasera, jaki został wykorzystany na ludzkiej skórze; używany do leczenia znamion naczyniowych, usuwania blizn, zmian skórnych i tatuaży; po terapii pozostają duże blizny.

Laser CO2 − laser frakcyjny CO2 stanowi nowoczesną metodę odmładzania skóry, bez konieczności długiej rekonwalescencji; stosowany też w celu redukcji blizn i rozstępów,

− mechanizm działania polega na wytwarzaniu w skórze właściwej niewielkich, kontro-lowanych uszkodzeń, po czym następuje odparowanie i koagulacja tkanek w strefach mikrotermalnych – energia cieplna dostarczana w głąb skóry aktywuje procesy gojenia i wspomaga syntezę kolagenu,

− wskazania: napięcie skóry, zmniejszenie drobnych zmarszczek, wygładzenie bruzd, korek-cja blizn potrądzikowych, poprawa kolorytu skóry; wskazania medyczne: kłykciny koń-czyste, zmiany przednowotworowe w obrębie narządów płciowych, tatuaże, bliznowce, nabłoniaki podstawnokomórkowe,

− zabieg jest bolesny i często wymaga znieczulenia miejscowego.

Laser helowo--neonowy (He-Ne)

− ośrodkiem aktywnym jest mieszanina gazów szlachetnych: helu i neonu,

− emituje fale ciągłe światła widzialnego, czerwonego, o długości 632 nm,

− cechą charakterystyczną lasera jest polaryzacja liniowa emitowanej wiązki świetlnej,

− powszechnie używa się go jako wskaźnika w laserach emitujących światło widzialne,

− ma właściwości biostymulujące, oddziałuje na głębokość 1015 mm.

nika aktywnego lub stanowiącego bazę kosmetyczną). Obecnie kwestia ta staje się – z dwóch powodów – jeszcze bardziej istotna. Po pierwsze, liczba osób z atopią w spo-łeczeństwie wzrasta i trend ten – niestety – się utrzymuje⁶⁵. Po drugie, wskazuje się na coraz większe zainteresowanie zabiegami „naturalnymi” bazującymi na „naturalnych surowcach”⁶⁶. Zabiegi te opierają się na różnorodnych składnikach pochodzenia ro-ślinnego i odzwierzęcego (np. pszczelego) i mimo bardzo dobrych efektów kosme-tycznych często niosą za sobą znaczne działania alergizujące⁶⁷.

W dokumencie UWARUNKOWANIA, FUNKCJONOWANIE,UWARUNKOWANIA, FUNKCJONOWANIE,PERSPEKTYWY ROZWOJUPERSPEKTYWY ROZWOJU (Stron 60-65)