Obok działań związanych z pozyskiwaniem ropy naftowej na rynkach zagranicz nych Pekinprzywiązuje coraz większą wagę do stworzeniaanalogicznego mechani zmu stałych dostaw gazu ziemnego. Podyktowane jest to zwiększającą sięrolą tego surowca w ogólnym bilansie energetycznym gospodarek krajów wschodzących.
Wedle prognoz zawartych w raporcie BP Energy Outlook 2030, w ciągu najbliż
szychdwóch dekad, biorąc poduwagę paliwa kopalne,najszybciej będziesięrozwi jać rynek gazu naturalnego. W uwzględnionym okresie 2010-2030 będzie wykazy
wałwzrost na poziomie2,1 %rocznie'40.
Sytuacja na chińskim rynku gazowym prezentuje się nieco inaczej aniżeli w sektorze naftowym. Potwierdzone zasoby gazu ziemnego w Chinach wynosiły 2,8 blnm3 w 2010 roku141.
Tabela 16. Największe potwierdzone zasoby gazu ziemnego - 2010.
Region W bln m3 Udział procentowy (%)
Ameryka Północna 9,9 5,3
Ameryka Środkowa 7,4 4,0
Europa i Euroazja 63,1 33,7
Bliski Wchód 75,8 40,5
Afryka 14,7 7,9
Azja, Pacyfik 16,2 8,7
Ogółem 187,1 100,0
Źródło: opracowanie własne na podstawie BP Statistical Review of World Energy, VI 2011.
Tabela 17. Największe potwierdzone krajowe zasoby gazu ziemnego - 2010.
Państwo W bln m3 Udział procentowy (%)
Rosja 44,8 23,9
Iran 29,6 15,8
Katar 25,3 13,5
Turkmenistan 8,0 4,3
Arabia Saudyjska 8,0 4,3
USA 7,7 4,1
Zjednoczone Emiraty
Arabskie 6,0 3,2
ho gp gnergy Outlook 2030, London, 1 2011.
Hl BP Statistical Review of World Energy, VI 2011.
Źródło: opracowanie własne na podstawie BP Statistical Review of World Energy, VI 2011.
Państwo W bln m3 Udział procentowy (%)
Wenezuela 5,5 2,9
Nigeria 5,3 2,8
Algieria 4,5 2,4
Irak 3,2 1,7
Indonezja 3,1 1,6
Australia 2,9 1,6
Chiny 2,8 1,5
Malezja 2,4 1,3
Własna produkcja na obecnym etapie pozwalała zatem zaspokoić niemal w ca łości popytwewnętrzny. Jednak w najbliższym czasie należy się spodziewać zmian w tym zakresie i ujawniania się nowych potrzeb. Statystyki wskazują, żekonsumpcja gazu ziemnego w Chinach w latach2000-2008 wzrastałao 16,2% średniorocznie, co oznaczało, iż była o9,7% wyższa od konsumpcji ropy i 6,6%wyższa od konsumpcji węgla142. Raport BP StatisticalReview podawał, żekonsumpcja gazu w Chinach w sa mymtylko 2010 rokuwyniosła 109 midm3, podczas gdyprodukcja - 96,8mid m3143.
Podobne dane zaprezentowała Państwowa Administracja Energetyczna, która poda ła,że konsumpcja gazuwyniosła 110 midm3, a produkcja 94,5 midm3. W porówna
niu z2009 rokiem konsumpcja wzrosła ażo 20%, z kolei produkcjazaledwieo 12%.
Prognozy na2011 rok zakładały utrzymanie się tego trendu. NEA mówiła wówczas owzroście konsumpcji w2011 rokuokolejne 20% (130 mid m3), przy wzroście pro dukcji na poziomie 16% (110mid m3). Wydaje się, iżten trend utrzyma sięwciągu następnych lat. Potwierdzato opinia Lin Boqianga, dyrektora Chińskiego Centrum Badań nad Gospodarką Energetyczną na Uniwersytecie Xiamen (China Center for Energy Economics Research, Xiamen University), którego zdaniem tempo wzrostu konsumpcji będzie wynosiło ponad 20% w ciągu najbliższejdekady144.
Tabela 18. Najwięksi producenci gazu ziemnego - 2010.
Państwo Produkcja
(w mid m3) Udział procentowy (%)
USA 611,0 19,3
Rosja 688,9 18,4
Kanada 159,8 5,0
Iran 138,5 4,3
Katar 116,7 3,6
Norwegia 106,4 3,3
Chiny 96,8 3,0
42 Wan Zhihong, PetroChina Inks Qatar LNG Deal, „China Daily”, 18 V 2010.
143 BP Statistical Review of World Energy, VI 2011.
144 Du Juan, Natural Gas Demand to Soar, „China Daily”, 29 I 2011.
Uwaga skierowana na gaz ziemny 65
Źródło: opracowanie własne na podstawie BP Statistical Review of World Energy, VI 2011.
Państwo Produkcja
(w mid m3) Udział procentowy (%)
Arabia Saudyjska 83,9 2,6
Indonezja 82,0 2,6
Algieria 80,4 2,5
Tabela 19. Najwięksi konsumenci gazu ziemnego-2010.
Państwo Konsumpcja
(w mld m3) Udział procentowy (%)
USA 683,4 21,7
Rosja 414,1 13,0
Iran 136,9 4,3
Chiny 109,0 3,4
Japonia 94,5 3,0
Kanada 93,8 3,0
Wielka Brytania 93,8 3,0
Arabia Saudyjska 83,9 2,6
Niemcy 81,3 2,6
Włochy 76,1 2,4
Źródło: opracowanie własne na podstawie BP Statistical Review of World Energy, VI20 i 1.
Największym krajowym producentem gazu ziemnego pozostaje CNPC, ope
rując w czterech głównych ośrodkach (Tarim, Sichuan, Changqing oraz Qinghai), z których pochodzi 80%całego wydobycia koncernu. CNPC pozostaje zaintereso wany realizacją projektów do odbioru gazu w formie skroplonej (LNG). Liderem w tymobszarze jest co prawdaCNOOC, niemniej CNPC również może poszczycić się znaczącymi sukcesami. Koncern ten w połowie 2004 roku zainicjował budowę trzech projektów LNG: wTangshan (w prowincji Hebei), Rudong (Jiangsu) i Da-lian (Liaoning). Zakończenie realizacji tych przedsięwzięć zostało zaplanowane na pierwszą połowę 2011 roku. Dodatkowo CNPC w 2008 roku rozpoczął budo
wę drugiego krajowego gazociągu Zachód-Wschód, który łącznie z ośmioma od
gałęzieniami będzie liczył ponad 9 tys. km.Tym gazociągiem dostarczane będzie 30 mldm3 surowcaz AzjiCentralnejdo Xinjiangu i dalej na wschodniewybrzeże1''5. O dużym zainteresowaniu Pekinu dostawami skroplonego gazu świadczą po
dejmowane w ostatnich latach szeroko zakrojone przedsięwzięcia. W 2010 roku Chiny zaimportowały9,3 minton skroplonego gazu LNG, ażo 75% więcej aniżeli w roku poprzednim. Wtym samym roku rodzima produkcja LNG wyniosła 9 min ton. W opinii analityka w CNPC, Xu Bo, produkcja w 2011 roku może wzrosnąć
N5 Wan Zhihong, LNG Projects Are Changing China's Energy Mix, „China Daily”, 10 VIII 2009.
do 19 min ton146. Pierwsze cargo LNG z zagranicy zostało przyjęte w 2006 roku.
W planach pozostaje budowaw pasie wschodniegowybrzeża ponad dziesięciuter minali do odbioru skroplonego gazu. Duże znaczenie przywiązuje się do planów zwiększenia importu surowca z Kataru, o czym świadczy dotychczasowa strategia koncernu CNOOC, lidera w krajowej branży LNG. W Doha działajuż biuroprzed stawicielskietejfirmy. Zgodniez prognozami CNOOC z 2004 roku chińskie rezer
wygazuokreślanona poziomie 1,3-1,6 midm3,ale już wówczas sugerowano wzrost zapotrzebowania na ten rodzaj czystej energii w przeciągu kolejnych piętnastu lat o12% rocznie.Przewidywania mówią w tejsytuacji o wzrościerocznej konsumpcji do poziomu 160-210 mid m3 gazu w2020 roku. Dotegoczasu 49% zapotrzebowa nia będzie pokrywane poprzez import surowca zzagranicy, przy czym przeważać ma gaz dostarczany w formie skroplonej (39%), z kolei pozostała część dotrze za pośrednictwemrurociągów z Rosji i Azji Centralnej (10%)147.
146 Du Juan, Natural Gas Demand to Soar, „China Daily”, 29 I 2011.
147 China to Become Promising LNG Market by 2020, „China Daily" (Xinhua), 26 IV 2004.
148 China to Import More LNG from Qatar, „China Daily” (Xinhua), 8 III 2009.
149 Qatar Signs Gas Exploration Sharing Agreement with Shell, CNPC, „People’s Daily” (Xinhua), 17 V 2010.
Chiński CNOOC prowadzi w obecnej sytuacjinajbardziej zaawansowanedzia łaniana rzecz realizacjiprojektówprzyjmowania dostawgazuw formie skroplonej, aczkolwiek należy zauważyć, że pozostałe koncerny nie pozostają bierne i również przejawiają inicjatywę w tym względzie. CNOOC kieruje już dwoma projektami LNG -w prowincjach Fujian iGuangdong. Trzeci terminalbudowanyjest w Szan
ghaju. Najnowszy projekt będzie z koleirealizowany w prowincji Zhejiang.
CNOOC planuje zwiększyć import skroplonego gazu do poziomu 60 min ton rocznie w 2020 roku. W tej sytuacji nie zaskakuje strategiaprzedsiębiorstwa, które już zapowiedziało ustami swojego dyrektora wykonawczego Fu Chengyu, że do
datkowe ilości surowca będą pochodzić właśnie z Kataru148. Kierunkiem blisko
wschodnim zainteresowany jest również CNPC. 17 maja 2010 roku koncern ten zawarłporozumienie z Royal Dutch Shell i Qatar Petroleum w sprawie poszuki wań gazuziemnegowKatarze.Umowa zakłada podjęcie działań poszukiwawczych i wydobywczych w ciągu trzydziestu latna obszarzenieco ponad 8 tys. km2 (Blok D) znajdującym się bliskopołożonegona północy krajuprzemysłowego miasta Ras Laffan. W tym przedsięwzięciu większym udziałowcem został jako główny operator Shell (75%),pozostała częśćprzypadła CNPC (25%)149.
O znaczeniu, jakie przypisują gazowi ziemnemu władze centralne, świadczy podjęcie planu rozbudowy zbiorników magazynowania tego surowca. Rząd ofi cjalnie potwierdził, iż Narodowa Komisja Energetyczna ma szerokie plany doty czące stworzenia magazynów do przyjmowania gazu ziemnego, również w formie skroplonej. Realizacja tego przedsięwzięcia to kwestia bezpieczeństwa krajowego, związanego głównie z niezbyt sprzyjającą sytuacją w miastach. Chiny posiadają bowiem na chwilę obecną zaledwie sześć urządzeń magazynujących zdolnych do przyjęcia łącznie3 mid m3 surowca. To niewiele w porównaniu z innymi wiodącymi
Uwaga skierowana na gaz ziemny 67
potęgami gospodarczymi na świecie. Na przykład StanyZjednoczone mają cztery
stapodobnychurządzeń podziemnych, z kolei Unia Europejska ponad sześćdziesiąt.
Petrochina planujewybudowanie w latach 2011-2015 dziesięciu urządzeń magazy
nującychzdolnychdoprzyjęcia 22,4 mldm3gazu150. Aktualnie pojemność krajowe
go systemu rezerw gazu ziemnego liczy zaledwie 3%wstosunku do ogólnokrajowej sprzedaży surowca. Założenia poczynione w ramach XII Planu Pięcioletniego za kładają zwiększenie tego pułapu do 8-10%151.
150 Gas Reserves Needed for Security: Govt, „Global Times”, 20 V 2010.
151 CNPC to Rise Natural Gas Reserve Capacity, „People’s Daily”, 25 II 2010.
152 Natural Gas. An Unconventional Glut, „The Economist”, 11 III 2010.
153 BP Statistical Review of World Energy, VI 2011.