Wytyczne rządowe

W następstwie decyzji o wprowadzeniu w życie strategii Going Global w roku 2001 powstał szereg dokumentów mających na celu wyznaczenie chińskim przedsiębiorstwom kierunków inwestycyjnych. Przy pracy nad każdym z nich współdziałały główne instytucje odpowiedzialne za kreowanie oraz realizację polityki ZIB: NDRC, MOFCOM, Ministry of

Foreign Affairs oraz SAFE.

Wśród najistotniejszych dokumentów, które do tej pory zostały wydane przez organy chińskiej administracji państwowej należy wymienić:

25

Dokumenty regulujące funkcjonowanie EXIM Bank :

 Circular on prior support to significant overseas investments (NDRC, 2003).

 Priority OFDI Projects for Credit Support (NDRC, 2004).

 Circular on implementing the import and export privilege credit insurance to support

individual and private companies to develop international markets (MOFCOM,

138

 Priority OFDI Projects for Credit Support (NDRC 2004),

 Country (region) guide for outward investment and cooperation (2004),

 Outward Investment Sector Direction Policy (2006),

 Countries and Industries for Overseas Investment Guidance Catalogue (2004, 2006),

 Catalogue of Industries for Guiding Outward Investment (2004, 2006).

Powyższe katalogi określają wytyczne dla wsparcia kredytowego w celu wzmocnienia pozycji konkurencyjnej chińskich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych, w szczególności w sektorze energetycznym, wydobywczym oraz innych, strategicznych z punktu widzenia rozwoju gospodarczego ChRL. Poza tym wytyczne zawierają wskazówki odnośnie procedur oraz przeszkód (ekonomicznych oraz instytucjonalnych), które może napotkać inwestor w kraju goszczącym. Innymi słowy, wszystkie inwestycje zgodne z wytycznymi mogą korzystać ze wsparcie finansowego, korzystnych kursów wymiany walut oraz preferencyjnych rozwiązań podatkowych, co de facto pozwala na ograniczenie ryzyka inwestycyjnego.

Poniżej scharakteryzowane zostały najistotniejsze, zdaniem autora, dokumenty determinujące wybór kierunków inwestycyjnych przez chińskie przedsiębiorstwa: Outward

Investment Sector Direction Policy (2006)²⁶ oraz Catalogue of Industries for Guiding

Outward Investment (2006)²⁷.

Zgodnie z art. 1. dokumentu Outward Investment Sector Direction Policy, został on sformułowany na podstawie krajowego planu rozwoju gospodarczego i społecznego, zgodnie z wymogami reformy systemu inwestycyjnego oraz chińskiej polityki przemysłowej, w celu przyspieszenia realizacji strategii Go Global oraz efektywnego promowania ZIB. Artykuł 2. mówi, że chiński rząd zachęca i wspiera przedsiębiorstwa celem zwiększenia ich konkurencyjności i zintensyfikowania współpracy międzynarodowej. Z kolei z art. 4. wynika, że projekty inwestycyjne dzielą się na trzy kategorie: popierane, dozwolone i zabronione, które zawarte są w dokumencie Catalogue of Industries for Guiding Outward Investment, współtworzonym wspólnie przez Krajową Komisję Rozwoju i Reform (NDRC) i Ministerstwo Handlu (MOFOM) wraz z podległymi im organami. Art. 5. mówi również, że

26

Anglojęzyczne tłumaczenie Outward Investment Sector Direction Policy oraz Catalogue

of Industries for Guiding Outward Investment na podstawie [Bernasconi-Osterwalder,

Johnson, Zhang 2013].

27

139

Catalogue of Industries jest bazowym dokumentem dla rozwoju polityki zagranicznych

inwestycji bezpośrednich ChRL.

Wspomniany katalog inwestycji (Catalogue of Industries for Guiding Outward

Investment) podzielony jest na dwie części: inwestycje wspierane oraz inwestycje zabronione

(w katalogu nie jest zawarte spis inwestycji „dozwolonych”)²⁸. Każda z części podzielona jest ponadto na konkretne kategorie/sektory (w nawiasach wymieniono najistotniejsze cele inwestycyjne):

Katalog inwestycji wspieranych:

1. Rolnictwo, leśnictwo, hodowla zwierząt i rybołówstwo (uprawa roślin oleistych, bawełny oraz warzyw warzywa, rybołówstwo oceaniczne).

2. Górnictwo (poszukiwania oraz wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego, manganu i rudy chromu, rud miedzi, rud boksytu, ołowiu, cynku, niklu, kobaltu, tytanu, wanadu,

niobu, cyny, rudy uranu poszukiwania i wydobycie diamentu i grafitu, itp.).

3. Produkcja przemysłowa (tkaniny, maszyny dziewiarskie, wyroby plecione, włókniny, i produkcji butów i czapek wykonanych z różnego rodzaju tkanin).

4. Usługi i inne branże (transport oceaniczny, budowa i eksploatacja sieci telekomunikacyjnej, inwestycje w zaawansowane technologie, budowa i eksploatacja autostrad transgranicznych, linii kolejowych i mostów, kultura i sztuka).

Katalog inwestycji zabronionych podzielony jest również na cztery kategorie i zawiera zdecydowanie krótszą listę inwestycji, wśród których warto zwrócić uwagę na:

1. Rolnictwo, leśnictwo, hodowla zwierząt i rybołówstwo (uprawa rzadkich ras zwierząt, oraz roślin).

2. Produkcja przemysłowa (przetwarzanie zielonej herbaty, stosowanie tradycyjnych chińskich metod leczenia).

3. Sektor usług (hazard, pornografia i prostytucja).

4. Inne branże (inwestycje wykorzystujące techniki lub technologie zabronione przez rząd chiński, inne branże zabronione prawem i przepisami, branże chronione prawnie przez państwo, branże zabronione w traktatach i zawartych porozumieniach międzynarodowych) [opracowanie na podstawie: Bernasconi-Osterwalder, Johnson, Zhang 2013].

28

140

Wymienione w niniejszej części pracy dokumenty nie wyczerpują jednak listy wszystkich regulacji, które decydowały o kierunkach lokowania chińskiego kapitału. Wystarczy wspomnieć o np. Guiding Catalogue on Investment in Processing Trade of

Textiles and Clothing in Some Latin-America Countries, który ukazał się w kwietniu 2004

roku (MOFCOM)” czy Guiding Catalogue on Investment in Processing Trade of Textiles and

Clothing in Some Asian Countries z maja 2005 roku. Oba te dokumenty miały oddziaływać

na działania inwestycyjne w dość wąskich sektorach [Xuequan, 2006]. Powyższe katalogi nie tylko wskazują przemysł włókienniczy jaki priorytetowy z punktu widzenia interesów ChRL, ale dają także możliwość uzyskania pomocy finansowej ze środków rządowych. Rząd chiński wspiera zatem bardzo szerokie spektrum firm, w zależności od potrzeb nakreślonych w wydawanych katalogach inwestycji.

Catalogue of Industries for Guiding Outward Investment oraz inne wcześniej

wspomniane regulacje pozwoliły na skuteczne wyznaczenie gałęzi gospodarki oraz krajów, w których powinien być lokowany chiński kapitał. Wyrazem tego jest z pewnością struktura sektorowa chińskich ZIB w Ameryce Łacińskiej w latach 2005-2012. Katalog pozwala również na bieżącą koordynację realizowanej strategii ZIB z ogólną polityką gospodarczą ChRL.