W tej części artykułu p rzedstaw iono szczeg ó ło w ą ocenę poszczególnych cech Pom pow anych w niezależne kategorie. B adaniom poddano pięć w yselekcjonow anych
system ów w sp o m ag ający ch zarząd zan ie m ałym i średnim przedsiębiorstw em , opartych o zestaw ienie nie uw zględnia także specyfiki konkretnego p rzedsiębiorstw a. Z tego powodu w szystkie cechy system ów s ą traktow ane ja k o poten cjaln ie znaczące. N ie ma je d n a k do
Poniższe zestaw ienie ocenia stopień pokrycia obszarów funkcjonalnych przez system y różn y ch producentów . A by ustrzec się błędnej interpretacji otrzymanych
jednocześnie drogich produktów ). E w entualne korzyści zw iązane z w prow adzeniem takiego rozróżnienia nie s ą je d n a k brane pod uw agę w procesie oceniania.
Tablica I
O cen a w e d łu g k ry terió w fu n k cjo n a ln y ch
K r y te r ia f u n k c jo n a ln e Insert D G CS W A PRO Allkoin V arico
Finanse i księgow ość 1 1 1 1 1
Kadry i place 1 1 1 1 1
Magazyn 1 1 1 1 1
Książka przychodów i rozchodów 1 1 1 1 1
Przelewy 1 1 1 1 1
Kasa 1 1 1 1 1
Faktury 1 1 1 1 1
Ewidencja kosztów uży tk o w an ia sam ochodu 1 1 1 1 1
Ewidencja środków trw ałych I 1 1 1 1
Elementy rachunkow ości zarządczej 1.5 1 0.75 1.25 0.75
Produkcja 1 0 0.25 0 0
Suma 11.5 10 10 10.25 9.75
Źródło: opracow anie w łasne Elementy rachunkowości zarządczej:
W oprogramowaniu firmy Insert istnieją rozbudowane zestawienia oraz możliwość prowadzenia analizy wskaźnikowej. Dostępny jest również narzędzie klasy OLAP (moduł ..Analityk”). Oprogramowanie WAPRO nic posiada zestawień typowo zarządczych (np. analiza wskaźnikowa).W oprogramowaniu Altkomu istnieją rozbudowane zestawienia oraz możliwość prowadzenia analizy wskaźnikowej. W systemie Varico brak zestawień typowo zarządczych (np.
analiza wskaźnikowa).
Produkcja:
W systemie Insert istnieje moduł klasy MRP. W systemie WAPRO wspomaganie produkcji ograniczone jest do sprawdzania możliwość realizacji zleceń produkcyjnych, na podstawie stanów magazynowych1.
Z danych zaw artych w tablicy 1 w ynika, że w iększość obszarów funkcjonalnych je st
" lownym stopniu pokryła p rzez system y k ażd eg o producenta. R óżnice pojaw iły się tylko dla dwóch pozycji:
* R achunkow ość zarządcza - n ajle p sz ą ocenę uzyskała firm a „In sert” , ze w zględu na posiadanie w sw ojej ofercie narzędzia klasy O LAP,
* Produkcja - bezk o n k u ren cy jn a w tej kategorii je s t firm a „In se rt” , p oniew aż ja k o jedyna posiada w sw ojej ofercie m oduł do kom pleksow ego zarządzania produkcją.
Patrz.. Beldyga C.: A naliza p orów naw cza system ów inform atycznych w spom agających zarządzanie średnim i
"tatym przedsiębiorstwem. W7. UW . W arszaw a. 2002. s. 9 4 .'
T ablica ta w skazuje, że przy pom inięciu system u w ag, zw y c ięz cą w tej kategorii jest opro g ram o w an ie firm y „Insert” .
K ryteria fu n k c ji w ejścia/w yjścia
W trakcie analizy następnych kryteriów podano tylko w yniki zbiorcze bez uzasadnienia przyznanej punktacji. Z estaw ienie p rzedstaw ia elem enty zw iązane z obsługą system u przez końcow ego użytkow nika. Ś w iad czą one o efektyw ności i wygodzie interakcji człow ieka z kom puterem .
D odatkow ego w yjaśnienia w ym agają niektóre pozycje w y stęp u jące w tablicy 2. Przez łatw ość operow ania danym i rozum iana je s t w ygoda w prow adzania, usuw ania, edycji i w yszukiw ania inform acji. N atom iast w spółpraca z u rządzeniam i zew nętrznym i oznacza m ożliw ość w ym iany inform acji pom iędzy system em , a kasam i fiskalnym i, drukarkami i czytnikam i kodów paskow ych, rejestratoram i czasu pracy.
Tablica!
K ry teria fu n k cji w ejśc ia /w y jścia
K r y t e r ia f u n k c ji w ejścia /w y jśc ia Insert D G C S W A P R O Altkom V arico
P om oc k ontekstow a 0 0.5 1 1 0.75
S ystem podpow iedzi i bieżących objaśnień 0.75 1.25 0.75 1 1
System ostrzeżeń i kom unikatów 0.75 0.75 0.75 1 1
E dycja pełnoekranow a 1 1 1 1 0.75
P rzyjazny interfejs 1 0.75 0.5 0.75 0.75
Ł atw o ść op ero w an ia danym i 0.5 0.25 0.25 0.5 0.25
S praw dzanie popraw ności w prow adzanych danych
1 0.5 0.5 1 0.25
U porządkow any i loąiczn y system m enu 1 ł 0.75 1 0.75
Jednolity system „klaw iszy skrótów ” 0.75 0 1 0.25 1_ _ 0 _ _
C zytelność raportów 0.75 0.75 0.75 0.75 1
W spółpraca z urządzeniam i zew nętrznym i 1 0.75 1 0.5 0.75
S um a 8.5 7.5 8.25 8.75 7.25
Ź ródło: opraco w an ie w łasne.
N ajkorzystniej w pow yższej kategorii kształtuje się ocena system u firm y Altkom M atrix. W ynika to m iędzy innym i z k o rzystania w yłączn ie śro d o w isk a Windows (n|e istn ieją m oduły dla system u D O S), w którym u łatw ione je s t tw orzenie interfejsów przyjaznych użytkow nikow i.
Kryteria e d u k a cji i p o m o c y
W tablicy 3 zap rezen to w an o stroną edu k acy jn ą system u oraz ja k o ść w sparcia udzielanego użytkow nikow i p rze z aplikacją. N a podstaw ie otrzym anych w yników , m ożna oszacować, ja k a cząść problem ów bądzie rozw iązy w an a sam odzielnie, a ja k a bądzie wymagała ew entualnej pom ocy zew nętrznej (adm inistrator, konsultant).
T ablica 3 K ry teria ed u k a cji i p om o cy
K ry te ria e d u k a c ji i p o m o c y Insert DGCS WAPRO Altkom Varico
Pomoc kontekstow a i p o d ręcznikow a 0.5 0.75 0.5 1 1
Pomoc w nagłych w ypadkach 1 0 1 1.25 1
Wersja edukacyjna o p rogram ow ania 1.25 0.5 1 0.5 1
Suma 2.75 1.25 2.5 2.75 3
Źródło: opracow anie w łasne.
Analizując dane p rzedstaw ione w tablicy 3 m ożna zauw ażyć, że osiągnięte w yniki są zbliżone do poziom u m aksym alnego. Ś w iadczy to o pow ażnym potraktow aniu zagadnień edukacji i pom ocy p rzez w ięk szo ść producentów . W yjątkiem je s t system firm y D G CS, który uzyskał zdecydow anie n iż szą notę.
Kryteria baz danych
Mechanizmy za rządzania bazam i danych są je d n y m z najistotniejszych z czynników decydujących o stabilności i szybkości d ziałania system ów oraz o bezpieczeństw ie przechowywanych danych.
Dodatkowego w y jaśn ien ia w tablicy 3 w y m ag a ją pozycje: „Z arządzanie m etadanym i”
■ ..Niezależne narzędzia do zarząd zan ia dan y m i” . Pierw sza z nich o znacza m ożliw ość tworzenia, przechow yw ania, p rzetw arzan ia m etadanych takich jak : struktury danych, nlgorytmy obliczeniow e, system y m enu itp. D ruga dotyczy oprogram ow ania dostarczanego przez innych producentów , pozw alającego na dostąp do danych bez pośrednictwa badanej aplikacji. P rzykładem m o g ą być narzędzia w ykorzystujące standardy ODBC, O L E D B, D A O . A D O itp.
181
K ryteria baz danych
Tablica 4
K r y t e r ia b a z d a n y c h Insert DGCS WAPRO Allkom Varico
Ś rodow isko p rac y system u 1 1 0.75 0.5 0.75
R odzaj w ykorzystanej bazy danych 0.5 0.5 0.75 0.5 0.5
Z arządzanie dostępem do danych 1
0
10
0.25A d m inistrow anie użytkow nikam i bazy danych
0 0
0.50
0.25E ksport danych 0.25
0
0.5 0.5 0.5Im port danych 0.25
0
0.5 0.25 0.25A rchiw izacja 0.5 0.5 0.75 0.5 0.5
Z arząd zan ie m etadanym i 0.5 0.5 1.25
1
0.5N iezależne n arzędzia do za rządzania danym i 1 I
1 1
1S um a 5 3.5 7 4.25 4.5
Źródło: o p racow anie w łasne.
P ow yższe w yniki w y k azu ją p rzew ag ą system u o ferow anego przez firm ą WAPRO.
głó w n ie ze w zględu na zastosow anie, ja k o serw era bazy danych, oprogramowania MS SQL. P ozostałe aplikacje w y k o rzy stu ją prostsze, a co za tym idzie, m niej efektywne rozw iązania. W arto je d n ak zauw ażyć, że żaden z p roducentów nie zdecydował się na opracow anie i prom ow anie w łasnego standardu p rze chow yw ania danych. Dzięki temu, b azą m ożna zarządzać przy pom ocy pow szechnie d ostępnych narządzi.
K ryteria fu n k c ji inform atycznych
O cena program ów od strony technicznej je s t szczególnie istotna dla administratorowi inform atyków , m ających w przyszłości opiekow ać sią system em . N a tej podstawie można oszacow ać ja k uciążliw e w utrzym aniu będ ą prezentow ane aplikacje. W tablicy 5, przez
„p rzen o śn o ść system u” rozum iana je s t m ożliw ość w y k o rzy stan ia aplikacji i danych na innych p latform ach system ow ych (np. Linux).
Kryteria funkcji inform atycznych
T ablica 5
K ry te ria fu n k c ji in fo rm a ty c z n y c h Insert DGCS W A P R O Altkom V arico
Platforma system ow a 0.75 0.75 0.5 0.25 0.5
Platforma sprzętow a 1 0.5 1 0.25 0.75
Współpraca m odułam i system u i innym i aplikacjami
1 0.25 0.75 0.5 0.25
Wspomaganie prac ad m inistracyjnych 0 0 0.25 0 0
Archiwizacja 0.75 0.5 0.75 0.5 0.5
Szybkość działania program u 1 1 1.25 0.75 1
Bezpieczeństwo system u 1 0.25 0.75 0.5 0.25
Przenośność system u (np. inne platform y systemowe)
0 0 0 0 I
Wiarygodność system u 1 1 0.75 1 1
Konfigurowalność system u 1 0.25 1.25 1.25 0.5
Możliwość pracy w ielu u żytkow ników w sieci
1.25 0.75 1 0.75 1
Suma 8.75 5.25 8.25 5.75 6.75
Źródło: opracow anie w łasne.
W powyższym zestaw ien iu najlepiej zaprezen to w ały się pakiety firm „Insert” oraz
■AVA-PRO”. W yniki, osiąg n ięte przez w yró żn io n y ch producentów , św iadczą o ich systematycznym i przem yślanym podejściu do procesu tw orzenia oprogram ow ania oraz o dopracowaniu szczegółów aplikacji.
Kryteria fi n a n s o w e
W tablicy 6 zaw arte są inform acje o kosztach ponoszonych przez p rzedsiębiorstw o w trakcie uruchamiania i utrzym yw ania w ybranego system u. U w zględnione zostały nie l>lko ceny poszczególnych m odułów , ale rów n ież w ydatki innych typów . C zasem zdarza st?» szczególnie w m ałych firm ach, że pod uw agę brane są w yłącznie opłaty licencyjne.
Jednak, wbrew pozorom , ich udział w całkow itych kosztach inw estycji je s t niewielki, ominięcie pozostałych rod zajó w w y datków prow adzi zw ykle do podjęcia błędnej decyzji.
Kryteria finansowe
Tablica 6
K r y t e r ia fin a n so w e Insert DGCS W APRO Allkom Varico
K oszt prac w drożeniow ych 0.25 0.25 1 0.75 0.5
K oszt instalacji o program ow ania 0.25 0.25 0.75 1 1.25
K oszt zakupu sprzętu 0.75 0.5 1 0.5 0.75
K oszt serw isu 0.75 0.75 1 1 1
K oszt szkoleń 0.5 0 1 0.75 0.75
K oszt licencji 0.75 1 1 0.5 1
K oszt uaktualnień 0.5 0.75 1 0.75 1
K oszt rozbudow y 1 0.5 1 0.5 1
K oszt zm ian w konfiguracji 1 1 0.5 0.5 1
K oszt u trzym ania system u 1 0.75 1 1 1
K oszt zakłócenia procesów biznesow ych 0 0 0 0 0
Sum a 6.75 5.75 9.25 7.25 9.25
Ź ródło: opraco w an ie w łasne.
W p o w yższym zestaw ieniu najkorzystniej za prezentow ały się system y firm
„W A -P R O ” i „V arico ” . W praw dzie w żadnej kategorii nie dało się zauważyć ich znaczącej w yższości, ale utrzym anie niew ielkiej przew agi w przy p ad k u większości : badanych cech p o zw oliło na zajęcie pierw szego m iejsca.
Na sz cz eg ó ln ą uw agę zasługuje pakiet firm y D G C S, który pom im o najtańszych licencji otrzy m ał n ajn iższą ocenę. S pow odow ane to zostało zaniedbaniem przez p roducenta p ozostałych aspektów generujących koszty. P rzew aga cenow a nie była tak j duża, żeby zrekom pensow ać słabe w yniki osiąg n ięte w p ozostałych kategoriach.
N iektórzy producenci otrzym ali niższe noty w kategorii „K oszt prac w dro żen io w y ch ” , p oniew aż nie św iad czą oni bezpośrednio usług wdrożeniowych.
P rzyjęte zostało założenie, że realizacja inw estycji w yłączn ie w łasnym i siłam i klienta jest m ało efek ty w n a i zdecydow anie droższa (potrzeba w ięcej czasu, szkoleń, pojawia się w ięcej błędów ). W praw dzie niektórzy dostaw cy o fe ru ją usługi w drożeniow e poprzez firm y partn ersk ie, ale w ów czas trudno je s t kontrolow ać ja k o ść prac.
Producenci, którzy nie w yspecyfikow ali m inim alnych w ym agań sprzętow ych, otrzym ali w tej kategorii n iż szą ocenę. Istnieje bow iem n iebezpieczeństw o, że klient kupi urządzenia, na których nie uda się uruchom ić badanego oprogram ow ania. W ów czas
konieczny będzie ponow ny zakup kom puterów . P odobnie je s t w przypadku firm nie podających cen usług. N ie o trzy m u ją one m aksym alnej noty, p o n ie w a ż koszt może byc
w yższy niż u konkurencji.