Eidono: Flandra B sp era n to -ln stitu to , P. v. H um beekstr. S, B russel-W est.
R edakcio-A dm inistracio: T .ĵu n g , H arstenhoekw eg SSS, Scheveningen, Ned.
Abonkotizo por la k u ra n ta periodo (jan u a ro septem bro 1947 = 9 m o n a to j):
Belgujo 100 fk ., Nederlando 5.50 gld., cetere S.50 dol. aŭ 10 angl. ŝil.
Anoncetoj : SO kom en cita j vo rto j aŭ m allongigoj b. fk . SO.— , gld. 1.—• ktp.
DE ESPERANTO
DUONMONATA INTERNACIA ORGANO DE LA ESPERANTO-MOVADO
N-ro 3 (1062) FONDITA EN 1920 — 23-a JARKOLEKTO I Februaro 1947
Multaj legantoj esprimis al la re- daktoro sian miron pri tio ke ni suk- cesis, en la nunaj cirkonstancoj, de- nove regule aperigi Heroldon. Efek- tive, la postmilitaj cirkonstancoj es- tas ankoraŭ tre malfacilaj, kaj multri- late eĉ kaosaj. Se malgraŭ tio ni suk- cesis, restarigi Heronldon kaj eldoni ĝin provizore almenaŭ kiel duonmo- natan organon, ne ĉiam tute akurate je la fiksita dato (pro troa okupo de Ifi presejo) sed tamen sufiĉe regule, tio estas dankinda al la helpo, kiun la redaktoro ricevis ĉefe de du flan- koj : nome de IEL kaj ĝiaj ĉefdelegi- toj, kaj de la direktoro de Flandra Esperanto-lnstituto, s-ro E. C ort- vriendt. Sen ilia helpo, la eldonado de Heroldo en la postm ilitaj cirkon- stancoj tute ne estus ebla. Tial IEL kaj ĝiaj ĉefdelegitoj, kaj FEI, kaj tute speciale s-ro C ortvriendt, meritas la sinceran dankon ne nur de I' subskri- binto, sed de ĉiuj gesamideanoj kiuj opinias la aperadon de gazeto ki®l Fieroldo grava por nia movado.
Tiun dankon unufoje elparoli ĉef- loke, m.i opLniis mia nepra devo.
T.J.
* * * * * * * * * * * * « . * * * * * * * * * * * * * * * * ^
VERDSTELAJ RADIOJ.
Esperanto-Ligo atin g is ĝis fino de ('v^rnbro 13.463 m em brojn, el kiuj 5803
<1lvl<luaĴ- Fine de novem bro 1945 la res- peativaj nom broj estis 7503 k a j 3539. « Es- peranto I n te r n a c ia », la organo de IEL, peras en la nova ja ro en pli g ra n d a for- m a t° (18,5 x 25 cm ).
^ a subskriboj por la P etskribo al UNO
■ uperis en la fino de 1946 la duan centmilon.
J Vldas N ederlando kun pli ol 40.000 sub- S ekvas B u lgarujo kun pli ol i , poste B rltu Ĵ°, Svedujo, F rancujo.
20 oon Vakl° k a i N orvegujo kun po 10 - R n i t ' L,a ce te ra Ĵ landoj restis sub 10.000.
ative piej bone Iaboris Islando.
Ba^ k a ikule ĉiu an g lalin g v a parolado, a r . a ce la Oenerala K un ven o de UNO, ne- k,Z f’a ^ ?88 iab°rh o ro jn en la Ĝ enerala Se- a ii„ •ari1e.j°’ P°r la trad u k a d o en la diversajn r .lr,Pn llngvojn. Im agu la ŝparon, se Espe-
„ , estus la soia oficiala, aŭ eĉ nu r la soia tra d u k a lingvo !
dnrn nomo de ĉ e fstra to apud la staci- 0 de H radec K ralove en ĉelioslovakio r „ a s oflclale ŝa n ĝ ita je Ulice dra L ud vika Zamnnh ^ o e n h o f a (S tra to de D ro L.L.
donis sia ' Pl1 a lta d is trik ta kom itato donis sran aprobon.
e s n riJ d t E o n sila n taro de U E F (F ran c u jo ) IF I TrrrA a, opinion ke, post kunfandiĝo
U n in , nomo U n iv ersala E sp era n to -
el la 6i US a pleĴ ta ŭ g a , sed ke an k a ŭ unu
«lsnunaj nom oj ta u g u s (IE L aŭ U EA ).
Hunp-,HUnS,a i a E sp - Societo E ab o rista kaj n Va , Usp.Societo (ĝ e n e ra la ) en komu-
»• s <utvesPero decidis inviti Universalan eam tem p e SA T-K ont/reson P01 1949 aŭ 1950 al B udapest.
p ~ E n ^ r,>ncujo, la prezidanto de U E F, P.
knroA sulfcese p arto p ren is o ra to ra n kon- F n 1-° p e r r a d i a n > paro lan te pri E speranto.
„llr, a ariz a Sorbono m alferm iĝis nova k n r s n a E sp ?ra n to kurso. E n Laval post Mn,,., • e s mo H audebine fondiĝis grupo.
R n m i u ^ i f 03 s ta riŜ is a n k a ŭ en O range k aj llmlly- K ursoj funkcias en Gueret, Roan- ne Rornans Rum illy, Toulon, V illefranche Kaj aliaj urboj.
est7 HCĵ J a V nivertiituto de Lodz (Polujo) Fekmra lgA a le kto ra t° l>or E sp e ra n to : ĝ lm n a S o T em erson- Bn sam u rb a kun 40 iernanfoj WSkl ° RaZaS du kUr80j ( N e r i Ĵ u , ^ eldoneĴ° Born N.V. en Assen (N edeilando) a p e n s du libretoj sub la tito- k - m n o ĵ? vre.emde v e !d e n » (E1 frem daj t kl,U'1 enlravas rakontojn, pere de tra d u * ita Jn el r r id u pĝ. 2 kol. D
T A G I Ĝ A S
Unuafoje en la mondo, la nova franca konstitucio proklamas : «Sub kondiĉo de reciprokeco, Francujo konsentas limigi sian suverenecon favore al la organizado kaj defendo de la paco. »
Do, oficiale nia lando konsentas pri la limigo de la nacia suvereneco.
Tio reprezentas, laŭ mi, la unuan pa- ŝon de la tagiĝo, kiun revis nia majs- tro.
Efektive, en ĉiuj partoj de la mon- do leviĝas homoj, kiuj konsideras ne- pre necesa — se oni ne deziras ke la mondo mortu sub la tremo de la ato- maj bomboj — ŝanĝi la formon de tiu ĉi mondo. Por tiuj homoj estas klare ke, same kiel oni ne plu povas konsideri kiel suverenajn la diversajn provincojn de la landoj, post kelkaj jaroj oni ne plu povos konsideri la mondon laŭ nacioj apartigitaj, sed nur laŭ provincoj de federala super- ŝtata unuiĝo.
La Unuigitaj Ŝtatoj de la Mondo, kiuj estas eble ankoraŭ la hodiaŭa utopio, certe fariĝos la efektiviĝo de la baldaŭaj jaroj. Ni, kiuj travivis du terurajn militojn, okazintajn pro la ekonomia nacia demando, vidos kaj vivos pli mildan mondon, kie es- tos superŝtata Parlamento de la Po- poloj kaj de la Ŝtatoj, superŝtata es- traro, universala mono kaj helpa uni- versala deviga lingvo.
Eble, kelkaj parolos ankoraŭ pri diversaj lingvaj projektoj. Sed, fak- te, ĉar Esperanto ne plu estas projek- to, sed vivanta lingvo de vivanta po- polo, certe Esperanto fariĝos la hel- pa lingvo de la Unuigitaj Ŝtatoj de 1’
Mondo.
Verŝajne, en 1960, ni povos parto- preni la kunsidojn de la superŝtata Parlamento, ie en Eŭropo aŭ Ameri- ko, kie la deputitoj, elektitaj en Sve- dujo aŭ en Francujo, diskutos pri la necesaj impostoj trudotaj al la belgoj kiel al la brazilanoj, al la svisoj kiel al la britoj. Tiuj diskutoj okazos nur en Esperanto, ĉar la lingvo de la Uni- versala Parlamento povos nur esti la universala lingvo.
Zamenhofaj tagoj
Antaŭ kelkaj semajnoj la tutmon- da esperantistaro, kiel kutime, fes- tis la naskiĝtagon de D-ro Zamenhof.
Kiel kutime, oni laŭdis la kreinton de Esperanto, kaj dum komunaj so- lenaĵoj oni ricevis instigon por plua laborado kaj penado por liaj idealoj.
Kaj nun antaŭ miaj okuloj pre- terŝoviĝas bildoj el la pasinteco.
Jaro 1938. La politika horizonto ĉiam pli densiĝis. Hitlerismo kaj fa- ŝismo fariĝis ĉiam pli ekspansiemaj, pli atakemaj. La milito alproksimiĝis per sepmejlaj botoj. Tamen ni Varso- viaj esperantistoj decidis aranĝi ku- timan Zamenhofan solenaĵon. La bele ornamitan salonon de Varsovia Es- perantista Societo plenigis kelkcent gesamideanoj. Ĉe la tablo de 1’ pre- zidantaro sidis la plej eminentaj Var- soviaj gesamideanoj, reprezentantoj de la familio Zamenhof. Paroladoj, deklamado, kantado. En la apuda ĉambro vendado de Esperantaj libroj.
Jaro 1939. La milito jam daŭris.
Dum kelkaj semajnoj Polujo estis
La franca landa asocio, kiun mi havas la grandan honoron prezidi, decidis montri al la ŝtatestraroj, al la parlamentanoj, la eblecojn de Es- peranto por la interpopolaj diskutoj.
Por pentekosto 191/8, Franca Espe- rant,o-Unuiĝo kunvokas al Paris, si- dejo de UNESCO, tutmondan konfe- rencon, kies nura lingvo parolota es- tos Esperanto.
Tiu konferenco, laŭ la modelo de la internacia konferenco « Esperanto en )a Moderna Vivo », havos kvar komisionojn :
lj Politika komisiono, kies mem- broj estos nur ŝtatestraranoj, parla- mentanoj kaj oficialaj reprezentantoj de politikaj partioj diverslandaj ;
2 j Ekonomia komisiono, kies mem- broj estos reprezentantoj de sindika- toj, komercaj ĉambroj, industriistoj, komercistoj ktp. ;
3) Eduka komisiono, kies membroj estcjs edukistoj, kleruloj pri radio, kinO, teatro, beletristiko ktp.
4, Scienca komisiono, kies mem- broj estos sciencistoj ĉiuspecaj.
Ni nun alvokas ĉiujn landajn aso- ciojn, ĉiujn esperantistojn, ke ili klo- podu, por ke ŝtatestroj, parlamenta- noj ktp., nepre necesaj por la sukceso de la konferenco, ekpraktiku Espe- ranton. De la sukceso de tiu konfe- renco dependas la finsukceso de nia lingvo.
Ĉiuj. kiuj deziras helpi la preparon de la konferenco, tuj skribu al : U.E.F., 31/ rue de Chabrol, Paris.
1898 — starigo de la unua landa asocio, SFPE.
1948 — kiel jubileon ni alportas al la esperantista mondo la esperon de finsukceso.
Ĉu utopio ? Ne, ni pravas .
A1 nia majstro ni dediĉos nian suk- ceson.
Jes, absolute jes ... tagiĝas.
PIERRE PETIT
P rezidanto de U E F K om itatano de IEL.
venkita, kaj la trium fanta Hitlerismo komencis sian venkmarŝon tra Eŭro- po. A restitaj estis Lidia, Sofia, Wan- da kaj Adamo Zamenhof. Disportitaj estis inter la membroj libroj el la biblioteko, kaŝitaj en keloj la verd- stelaj standardoj esperantistaj, de- truita la membrosliparo. Tamen ni okope kunvenis por soleni la Zamen- hofan tagon ; ni sentis nin ja mal- granda areto de la tutmonda espe- rantistaro.
Jaro 191/0. La germana okupado fa- riĝis ĉiam pli sangavida, pli terura.
Jam pasis unu monato, de kiam ger- manoj enŝtopis hebreojn en geton, ĉirkaŭitan de altaj muroj kaj severe garditan. La rnilito daŭris. Tamen ni denove jam dekkvarope kunvenis.
Partopreni deziris pli multaj, sed pro konspiraciaj kaŭzoj ni ja devis rezig- ni. Ĉeestis ankaŭ amiko Lejzerowicz.
Ekstere furiozis malamo, ĉi tie ĉe la modeste kovrita tablo regis Esperan- tujo. Kortuŝe parolis Lejzerowicz.
(Fino siir pĝ. 2.)
Altrangaj amikoj de Esperanto en Aŭstrio.
L a 7-an de decem bro 1946 okazis en Vie- no la fonda ĝeneralkunveno de la « Aŭs- tr ia Societo de A m ikoj al E s p e ra n to ». L a soeieto celas kolekti senkonsidere de deve- no, religio, sekso k a j profesio ĉiujn, aŭ es- p eran tisto jn aŭ neesperantistojn, kiuj sin- cere volas kunlabori por la interkom prenl- ĝo de la popoloj k aj sta rig o de vera pac- ordo en la mondo, k aj kiuj konslderas sia speciala tasko la ideon de universala lingvo, kiu esta s r.untem pe p rak tik e efek tiv ig ita en la form o de E speranto.
Kiel honorprezidanto esta s elek tita Fe- d eracia K anceliero inĝ. Leopold Figl, kiel honoraj vicprezidantoj la federaciaj m inis- tro j D-ro H urdes, D-ro Hcinl k a j D-ro Fren- zel ; en la honorkom itaton estas e lek titaj personoj de la politika, k u ltu ra k a j ekono- m ia vivo de la respubliko A ŭstrio. L a estra - ron gvidas la societa prezidanto, sekcia kon- silanto D-ro Maatimilian F ŭhring k a j liaj a n s ta ta ŭ a n to j Ferdinand N oggler k a j Rai- m u n d Cech. La sidejo de la societo estas en Vieno I, N eutorgasse 9.
Fondo de sa m ta sk a j naciaj societoj de am ikoj al E sp era n to en a liaj landoj estas tre rekom endinda. L a e s tra ro volonte donos inform ojn.
En la venonta num ero ni publikigos deta- lojn pri la m ovado en A ŭstrio, el kiuj oni vidos, ke m alg raŭ la se p ja ra nazi-reĝim o, aŭ eble ĝ uste pro tiu reĝim o k a j ties agado k o n tra ŭ nia afero, E sp era n to denove grand- m ezure reviviĝis en la a ŭ s tria respubliko.
Skolto, kiu ne parolas Esperanton, estas kiel sonorilo sen frapilo
A ntaŭ 15 ja ro j la ferv o ra propagandisto k a j skoltestrb E in e sto F a rk a s fondis skol ta n esp eran tistan kiubon en Szeged, kie li organizis p lu rajn kursojn por geskoltoj. Lia signaldiro estis : Skolto, kiu ne parolas Es peranton, estas kiel sonorilo sen frapilo, aŭ kiel rivero sen akvo.
L a klubo a ra n ĝ as p reskaŭ ĉiu jare kur- sojn por geskoltoj. Dum la p asin ta j 15 ja ro j lernis la in tern acian llngvon proksi- m um e 300 geskoltoj en Szeged, k aj oni a ra n ĝ is tri im ponajn ekspoziciojn. L a klu- banoj vizitis la lokan blindulejon, kie III am uzis la esp eran tistajn blindulojn, k aj organizis dum vintre popoledukan kurson por la urbanoj, en kiu oni parolis pri diver- saj tem oj k la rig ita j per lumbildoj. Do la klubanoj klopodas realigl en la p rak tik o la « bonan laboron ». N un roverskolto Ste- fano Csombai gvidas kurson por skoltoj.
A dreso de la klubo : E sp e ra n tista Rondo de Szegedaj Skoltoj (C serkĉsz E szperanto K dr), K arasz u. 9, Sezeged, H ungarujo.
Prof. A. GAUDER.
Ethel ne hezitis diri ĝin al britaj radio-aŭskultantoj.
Kion ŝi ne hezitis diri ? Je n legu (laŭ
« The B ritish E sp era n tist ») :
En la vespera program o de la B rita Brod- k a s ta Kompanio de la 13 a de novem bro 1946, sub titolo « H ave a Go », s ro W ilfred P ickles intervjuis nom bron da geokupitoj en L eeds'a fabriko. Unu el la in terv ju ito j estis fraŭlino Ethel M. Neale. Responde al denrando, ŝi diris ke ant.aŭ la m ilito ŝi vojaĝis en Nederlando, B elgujo k a j Svis- lando. Sekvis proksim um e la jen a (an g la lingva) konversacio :
S ro Pickles dem andis : Cu vi paro las la nederlandan lingvon ?
—- Ne.
Kiel do vi interkom preniĝis en Neder- lando ?
Mi vojaĝis kun esp e ra n tista am ikino, k a j en Holando ni am baŭ dum la tu ta se m ajno parolis E speranton kun la nederlan daj esperantistoj.
S-ro P ickles dem andis pri ŝia laboro en la fabriko, kaj poste li diris : ĉ u vi po- vas tion diri en E sp eran to ?
L a respondo estis (nun en E sp era n to ) :
— Jcs, sinioro .' »ii luboras en ta pantalona fako.
L a a n g la j aŭ sk u lta n to j do ricevis bonan p ro pagandan lccionon, m allongan sed efi- lcan, de sim pla laboristino.
Ankaŭ rekordo.
Dum la nrilito. en ia diversaj arm eoj ba- ta lis hom oj el m u ltaj nacioj, aŭ kun m n ltaj diversaj g e p a tra j lingvoj. E sta s m alm ulte konate, ke la nederlanda B rigado P rincino Ireno estis unu el la plej poliglotaj form a cioj el ĉiuj. Oi nome havis en siaj vicoj nederlandanojn el la tu ta nrondo, kiuj pa rolis 26 diversajn lingvojn Tio estis, laŭ ase rto j en nederlandaj ĵurnaloj, pli m ultaj lingvoj ol estis rep rez en titaj ĉe la R A F
(b rita ae r arm eo).
N-ro 3 (1062) paĝo 2 Heroldo de Esperanto I Februaro 1947
Kiam altrangaj « onkloj » kunvenas.
S-ano J. P. a ten tig is m in pri artikolo
« H ooge Oomes kw a m en bijeen » ( A lta j on- klo j ku n v e n is), en « H aagsche P o s t » de 11.1.$11,1 :
E n 191,3 o ka zis en Kairo konferenco, kiun
* ' ĉeestis P rezidanto R oosevelt, Churchill, Can- f k a jĉ e k k a j ties edzino. Je festen o ĉe la tu rk a delegitaro Churchill estis honorgasto.
A n k a ŭ ĉeestis A n th o n g Eden. L a sota lin- gvo, per kiu oni povis sin igi konprenebla, estis la franca. C hurchill ra k o n tis al la tu r k a prezidanto la historion de sia vojaĝo al Teheran, d um E den, kiu sidis apude, p liklarigis la rakonton en kom prenebla franca lingvo. S u b ite Churchill m alkonten- tiĝ is pri tio k a j diris : « A n th o n g , m i dezi- ra s ke v i ĉesu tra d u k i m ian francan lingvon en la fra n ca n lingvon .'» ...
Poste aperis a n ka ŭ sovet-oficiroj, kiu jn oni konsideris kiel generalojn. Ili nur paro- lis k a j sciis ruse ...
La angla lingvo sufiĉas, oni diras, por igi sin kom prenebla ĉie !
U RTIKO .
Zamenhofaj Tagoj.
(Fino de la 1-a paĝo.)
Ankaŭ la subskribinto prenis la pa- rolon. Por momento ni forgesis pri la terura estanteco ; ja brilis al ni
« la celo, al kiu kuraĝe ni iris » ...
Pasis jaroj plenaj de turmentoj, suferoj, persekutoj. Jaroj plenaj de sango, teroro, furiozo, teruro. E1 la gesamideanoj amase partoprenintaj la Solenan Zamenhofan Feston kaj modestajn, memorindajn vesperojn en juda geto en Varsovio neniu restis vivanta.
Jaro ldlfG. Sur la lacigita tero ekre- gis paco. Ree kunvenis tra la mondo gesamideanoj por la Zamenhofa fes- to. Ni en Varsovio pro la teknikaj kaŭzoj ne povis ion aranĝi. Sed la ondoj de « Pola Radio » disaŭdigis ĉien la vortojn de nia himno, de bela Zamenhofa « Vojo » kaj pri li mem.
Kaj honorinte la majstron ni, ha- vantaj la bonŝancon transvivi la te- ruraĵojn de Hitlerismo kaj milito.
kun novaj fortoj kaj esperoj iru « la vojon celitan ».
I. DRATWER, Varsovio.
*
A tin g is nin en la d aŭro de ja n u a ro ra p ortoj pri Zam enhof solenoj en diversaj lo koj k a j landoj ; sed la lokm anko devigas nin rezigni ilian publikigon. In terese estas ke en M ontevideo, la ĉefurbo de U rugvajo,
!a Z am enhof festo sukcesis precipe d a n k ’ al la helpo de la radio k ated ro « L a Voz de Polonia » (L a Voĉo de P olujo), tiel ke an- k a ŭ la sam ideanoj en la provinco povis aŭs- k u lti la altnivelan program on. M ultaj uru- g v a ja j ĵu rn alo j publikigis fav o rajn rapor- to jn p ri tio, k elk aj k u n ilu stra jo de la or- ganizintoj. — Red.
—■ E sp era n to estas enkondukita kiei ne- deviga fako ĉe la m ezlernejo B eith H ake-
r e m en Jerusalem o ; okazas k urso kun 25
lernantoj.
— Sam ideanoj en A n g ers (adreso : F ino Nouais, 28 bd. Descazeaux, A ngers, F ra n - cujo) p ro je k ta s la ara n ĝ o n de Internacia E sp era n tista U niversitato, en du p a rto j po du sem ajnoj, dum aŭ g u sto n unjara.
E n diversaj lokoj de H u n g aru jo ko- m enciĝis 20 E sp eran to -k u rso j por en tu te 362 fervojistoj. M ultloke le rn a s a n k a ŭ skol- toj, kiuj intencas viziti la ĵam boreon apud Parizo.
E n la doganejo de la n ederlanda flu g haveno Schiphol estas fik sita j ŝildetoj kun su rsk rib o : « Oni p aro la s E sp eran to n ».
F ranca Sportkongreso ak cep tis dezir- esprim on favore al E speranto. Subskribis la je n a j organizoj : F ĉderation F.S.G.T., O rganisation C entrale des cam ps e t auber- ges de la jeunesse ; Section P lein A ir C S PS E ; F ra n c s e t F ra n ch e s C am arades ; Union Laique des cainpeurs randonneurs;
F ed era tio n F ran g aise de Canoe ; F edĉration F ra n g aise de ski ; M ouvem ent laique des au b e rg es de la jeunesse ; U.N.C.M.
E1 Varsovio : V arsovia Filio de Espe- ra n to Asocio en Pollando ku n helpo de IE L p resigis 35.000 d eklaraciojn por la P etsk ri- bo, kiuj nun estas dissendataj. Pli ol 500 personoj petis inform ojn pri koresponda kurso. L a g az etaro de tem po al tem po pre- sig as sciigojn pri E speranto. En ĉokolad- fab rik o W edel okazis m a lg ran d a E sp eran to - ekspozicio.
S tariĝ is Dana E sperantista K om una K om ita to por reprezenti la tu ta n d anan es- p e ra n tista ro n (ĝ en eralan k aj la b o ristan ).
- — S veda Laborista K leriga Asocio (pli ol miliono d a m em broj !) decidis okazigi k u rson por kursgvidontoj de E speranto, en popola altlern ejo B runnsvik, dum venonta aŭgusto.
Ni b ed a ŭ ras la m orton de fra n c a j sa- m ideanoj Leon Bigot en M ontereau, M arius V anel en P arizo k a j s ino Capdebosq en A snieres ; svisa sam ideano K. L. H aa s en L uzern ; an g laj sam ideaninoj C. O xenford (fondintino de Esp. V agabonda Klubo 1908- 1914, Ellen P a rk e r el H erm an Hill, k a j F. M. W ood en W akefield. J a m la 10.5.1945 fo rp a sis 81 ja ra b u lg a ra sam ideano H risto Popov en D olna Orehovica, unu el la unuaj c sp e ra n tisto j en la tu ta mondo.
La eminentaj kvalitoj de Esperanto
kiel ponto inter Okcidenta kaj Orienta Europo.
Grava kunkludo de Prof. W . E. Collinson.
Profesoro W.E. Collinson, M.A., Ph.D., Profesoro de la Germana Lin- gvo kaj de la Esperanta Katedro ĉe la Universitato de Liverpool, donis treege interesan paroladon antaŭ la Societo de B ritaj Esperantistaj Gein- struistoj, dum semajnfina konferen- co, la 4-an de januaro 1947, en City Library Institute, Londono.
En profunda sed humora maniero li montris la esencan naturecon kaj vivtaŭgecon de Esperanto, donante klaran supervidon de diversai aspek- toj de ĝia vortfarado kai kunmeto, kompare kun la latinidaj kaj aliaj eŭropaj lingvoj. Finante, li diris :
« E1 la esploradoj, kiujn mi pre- zentis, ni plene rajtas konkludi, ke Esperanto havas plejparte radikaron el la latinidaj lingvoj de la okcidento, sed la interna organismo kaj struk- turo pli parencas al tiuj de la mez- kaj orient-eŭropaj lingvoj. Tio estas bone komprenebla, se oni memoras, ke Zamenhof posedis kiel tri ĉefajn lingvojn la rusan, polan kaj germa-
Kiam homoj ŝanĝiĝas, nacioj ŝanĝiĝas.
A lte en la svisaj m ontoj esta s vilaĝeto
— Caux. D um la v intro m u ltaj vizitantoj ĝ u as la g litveturadon, k a j dum la som ero ili ĝ u a s la belecon de la pejzaĝo super la La- go de Ĝenevo. M alproksim e m alsupre vidi- ĝ a s M ontreux.
Dum la som ero de 1946 pli ol 3000 vizi- ta n to j el m u ltaj nacioj pasis t r a Caux kaj restis en la « Monto- Domo ». Tio esta s ho- telo kiu, dum la m ilito, ŝirm is rifuĝintojn.
K iam ĝi m alpleniĝis, grupo de svisoj kune aĉ etis ĝin k a j prezen tis ĝin al D-ro F rank B uchm an, la fondinto de la « O xford-gru- po »*), k a j nun ĝi e s ta s ties E ŭ ro p a Centro.
Tiuj m u lta j vizitantoj lernis pri la plano de la Oxford grupo — m orala rearm ado — dum sia resta d o k a j reiris al siaj hejm- landoj im presite pri ĝi.
L aŭ la vortoj de D-ro Sih, la ĉin a plen- povulo ĉe Ia P a riz a P a c K onferenco, « la kunveno ĉi tie (en C aux) esta s pli g rav a ol la P ariza. L a P ac K onferenco estas rep re z e n tita de n u r 21 nacioj. ĉ i tie ni ha v as pli m ulte da naciecoj k a j ĉi tie ni havas pli m ulte de ia spirito de kunlaboro > 4 o mi p re fe ra s esti ĉi tie ol en P arizo. »
In te r a liaj konatuloj, kiuj vizitis la Mon- to-Dom on ĉe Caux, estis s ro V.G. Dalvi (sek re ta rio de la H inda U nuiĝo de Poŝtis- to j), s ro Abid Ali (prezidanto de la H inda F ederacio de T ra n sp o rto ), dek an g laj p ar lam entanoj de diversaj partioj, f-ino M arion A nderson (usona film ak to rin o ) k a j m u ltaj ĵu rn alisto j, ekleziestroj k a j unuiĝestroj.
Kio do e s ta s MRA (m orala re a rm a d o ) ‘!
L a m ilionoj da se kvantoj de ĉi tiu ideo- logio k red a s ke Dio h av as planon por Ia mondo — planon, kiu sukcesos, kie la ho- m oj m alsukcesis. Ili nom as ĉi tiu n planon MRA.
Dum la p a sin ta j ja ro j ni trav iv is te ru ra n militon, k a j eĉ nun, pli ol 19 m onatojn pos- te, la nacioj ne povas interkonsenti, k a j la tirno pro la atom bom bo k a j la om bro de tr ia m ondm ilito k u ŝa s super ni kiel m allu- m a nubo su r ŝto rm a ĉielo. En la klopodoj por trovi solvon ni fo rg esas Dion, k a j tia l m alsukcesas. N ur tu tk o ra tu rn iĝ o al Dio k a j L ia plano alp o rto s al ni la universalan pacon, de ĉiuj d eziratan. Do, jen Ia celo de MRA !
L a Oxford g ru p an o j klopodas vivi laŭ la k v a r ab so lu taj « sta n d ard o j » : honesteco, ĉasteco, m alegoism o k a j amo. Ili ellitiĝas duonhoron a n taŭ te m p e ĉium atene k aj a ŭ s k u lta s Dion por ricevi L ian planon por sia tago. Ilia celo esta s igi ĉiujn — vin k a j m in — uzi la k v a r absolutojn kaj aŭ sk u lti Dion. Ili a s e rta s ke Ia paco ne povas ekzisti in te r nacioj, ĝis la paco ekzistos in te r n a jb a ro j; ke, dum fam ilioj kverelos, nacioj kverelos. Ili p rete n d as ke, se vi forigos m alam on, tim on k a j avide- con el via vivo, fine tiu j estos fo rig ita j el la tu ta mondo !
K iaj e s ta s la Oxford gru p an o j ?
Ĉi tiu j « aŭ s k u lta n to j » a p a rte n a s al ne- niu speciala organizaĵo, neniu unu religio, raso aŭ kredo. Ili e s ta s k atolikoj k aj pro- te sta n to j, judoj k aj k ristan o j, n igruloj k a j blankuloj. L a O xford-grupo ne estas orga nizajo, k a j ĝi ne estas religio ; ĝi esta s nu r vivm aniero. Vi ne povas aniĝi al ĝi, aŭ eksiĝi el ĝi : vi povas n u r vivi ĝin.
Kiel vi povas aŭ sk u lti Dion ?
Kom encu per 15 m inutoj. Sidu kviete k a j n o tskribu ĉiujn pensojn kiuj venas al vi. P erm esu al Dio uzi vian menson. Kom- p a ru vin kun L iaj « sta n d ard o j » de abso- lu ta j honesteco, ĉasteco, m alegoism o kaj amo.
E stu tu te n a tu ra k u n Dio. Se vi estas dan k em a aŭ b edaŭrem a p ri io, notskribu ĝin. Se vi d eziras ian specialan helpon, pe- tu ĝin. S uper ĉio, decidtt ke v i obeos la gvidadon kiu venas, kia ajn estu la cirkon- stanco !
Eble vi ricevos pravigon, a n ta ŭ ol vi ri- cevos direkton. Eble vi devos ĝustigi oka- zintaĵojn, fa ri apologiojn, ŝanĝi interrila- tojn, aŭ redoni monon.
P lan u vian ta g o n ! N ova lum igo certe venos, se vi kom encos ĝin per la dem an- do : « Kion Dio volas ke mi fa ru ? »
P rovu la pensojn kiuj venas. Uzu la
nan. Ĝuste pro tiuj ecoj Esperanto multe pli taŭgas ol Ido, Occidental aŭ iu alia artefarita lingvo, por servi kiel ponto inter la tielnomitaj okci- denta kaj orienta blokoj de Eŭropo.
La genio de Esperanto kuŝas pre- cize en tio, ke ĝi naskiĝis en la cerbo de unu individuo, kiu multe ŝatis lin- gvojn kaj scipovis — almenaŭ lege — sufiĉe multajn, inkluzive la klasikajn grekan kaj latinan. Ĝi ne estas la se- ka kompromiso de komitato. Meta- fore ĝi similas al prismo, el kies fa- cetoj rebrilas ĉiuj koloroj de la eŭro- pa lingva ĉielarko etendiĝanta de la atlantikaj bordoj ĝis la stepoj de la Sovetunio. Ankaŭ la praktiko mon- tris nerefuteble, ke la strukturo de Esperanto bone konformiĝas al la postuloj de la pensmaniero de la mal- proksimaj orientaj landoj de Azio. »
E.D. DURRANT,
Hon. Informa Sekretario de BEA.
(Gesamideanoj, traduku tiun ĉi ar- tikolon kaj publikigu ĝin en nacilin- gvaj gazetoj !)
« sta n d ard o jn » de la k v a r absolutoj. E fe k • tivigu tiujn, kiuj tra p a s a s la provon. Ko- m encu p er tio, kion Dio p e ta s vin fari, k a j ne supozu ke vi vidos la tu ta n planon unu- afoje. G randaj pordoj svingiĝas su r m al- g ra n d a j ĉarniroj.
Kial vi ne a ŭ sk u ltu ja m m o rg aŭ m atene ? P iifru ig u vian vekhorloĝon je 15 m inutoj ! A niĝu al la m ilionoj da aŭ sk u lta n to j, kiuj esta s dediĉan taj k v ie tan kvaronhoron por ĝ u stig i sian vivon por la tago.
Eble ĉi tiu j m ilionoj ja h av as la solvon.
Eble ili sukcesos per aŭ sk u ltad o al Dio, kie homoj, a ŭ s k u lta n te siajn egoism ajn de- zirojn, m alsukcesis. ĉ i tiu j hom oj de MRA h a v a s devizon :
K ia m homo a ŭ sk u lta s, Dio parolas ; K ia m homo obeas, Dio agas ;
K ia m hom oj ŝanĝiĝas, nacioj ŝanĝiĝas.
D ER R IC K P. FAUX.
In teresu lo j sk rib u al s-ro D. P. F a u x (The Bungalow, New Drive, P ainsw ick, Glos., A nglujo), kiu nun v erk as libreton pri MRA.
*) O xford (pr. O ksford) estas k o n a ta u n iv e rsita ta urbo angla, kie la un u aj gru- panoj kunvenis.
Novaĵoj pri la Lingva Kom itato.
L aŭ cirkulero de la P re zid a n to de la Lin- g v a K om itato k a j A kadem io, inĝ. J. R. G.
Isb ru ck er, la E sp e ra n tista L ingva K om ita- to k o n sistas m om ente el 47 personoj, inklu- zive de la prezidanto. E1 la 103 m em broj a n ta ŭ m ilita j (1938), 23 m o rtis a ŭ estas m o rtig itaj, 10 ne estas tro v eb laj (k elk a j el ili kredeble an k a ŭ m o rtis), 15 ne respondis dem andaron al ili senditan, 6 esprim is la deziron eksiĝi, k a j k u n 2 (jap a n o j) kon ta k to an k o ra ŭ ne esta s ebla.
10 Heroldo-abonoj por unu grupo !
Tiun bonegan rezulton atin g is ita la sam - ideano Leone C onstantini en Milano. Legu, kion li m em sk rib as p ri tio :
Mi volas anonci al vi ke hodiaŭ m i sen- dis al s ro M innaja en R om a la kotizojn por 10 jarabonoj. Kiel mi povas tion fa ri ? P o st la liberiĝo de Milano k a j de m ia per- sono, denove kom enciĝis agado por pro- pagando de nia lingvo E sp era n to in te r m iaj m ultnom braj kolegoj bankoficistoj. M iaj E sp e ra n ta j sem oj de p a s in ta j jaro j, m ia firm a certeco de bona vojo, k a j spertoj ja m fa rita j skribe, buŝe k a j alim aniere k reis apud mi aŭ sk u lte m ajn orelojn. Mi d aŭ rig is verŝi en la orelojn pri E sp eran to , serĉan te atin g i la anim ojn. Mi tra n s ira s plu ajn de- ta lo jn ; mi estas k o n te n ta ke la fa jre ro j n a s k ita j en ili ne m alaperos. Do, m ia k a ra kolego L ovati de la K om erca B anko gvidas nun kurson por 30 personoj ; in te r ili estas 26 bankoficistoj de Ia Banco di Rom a, Mi- lan a filio. N ia E sp eran to -g ru p o ĉe la Ban- co di R om a fa riĝ o s baldaŭ sekcio de la E sp eran to Grupo de Milano, k a j viglaj es peroj subtenas nin por plim ultigi la espe- ra n tis ta jn bankoficistojn en ĉiuj bankoj de Milano.
S -ro C ostantini aldonas ke, laŭ lia sper- to, plej fru k to d o n a m aniero por varbi bo- n ajn fidelajn esp eran tisto jn esta s paroli en E speranto k a j p e r fe k tiĝ i en ĝi.
La sperto de kulturisto : 80 procentoj estas por Esperanto.
A ŭ stra sam ideano Josef E d er skribis al ni : Mi e s ta s 46 ja ra k u ltu risto k a j flegisto de fru k ta rb o j, k ap tisto de arvikoloj, pri kiuj mi a n k a ŭ in stru a s en kursoj t r a tu ta Stirio.
Tiun okazon mi n a tu re uzis a n k a ŭ por n ia afero. Mi spertis, ke 80 % de la laboristoj estas por E speranto, 5 % k o n traŭ , k aj la resto indiferenta. Ke el la 80 <% n u r dekono lernas E speranton, k ulpas n u r la inerteco.
Oni ofte aŭ d a s : « Mi lernos, se E sp eran to estos en k o n d u k a ta en la lernejoj, » aŭ : «Gi estas io por la gejunularo. » Dum la mencii- ta j k u rso j mi v arbis 60 m em brojn por la A ŭ stria Societo de A m ikoj al E speranto, k aj !a plim ulto de la k u rsan o j subskribis la d eklarojn por la petskribo al UNO.
HENK VALCKENIER
nederlanda sam ideano, gvidanto de m uzik- lernejo k aj de sinjorina E sp era n to horo, estas in v itita por p arto p ren i en koncerto okaze de la U niversala K ongreso en Bern, kune kun ĉeha sam ideano, Joŭano Gergk, violon virtuozo, k aj eble kun em inenta so~
p ran istin o de la P ra h a Teatro.
« Espero », la arkeo de artistoi, ĉu fantazio aŭ realaĵo ?
Cirko su r ŝipo, n a ĝ a n ta de unu haveno al alia, k a j de unu lando al alia, vera arkeo de a rtisto j, — a n k o ra ŭ ĝi ek z istas nu r en la fan tazio de n ia sam ideano Pedro T horan- dos, den ask a latvo, a rtisto , ekonom ia pen- tristo k a j posedanto de cirko, kiu provizore estas atin g eb la sub la adreso : P edro Tho- randos (O lgert D reim ann), Pension Wald~
frieden, Schw arzenw eg 16, FUssen (A llgau), Bavario, USA Zono, G erm anujo. Sed even- tuale ĝi fariĝ o s realaĵo. Je n kion s ro Tho- randos D reim ann mem sk rib as pri sia ideo:
Kiel la m ondhelplingvo E sp era n to servas al la interligado de popoloj, tiel la de mi p ro je k ta ta k a j p re p a ra ta m ondvojaĝo de a rtisto j per specialŝipo servu por la sam a celo. In te rn a c ia grupo de a rtisto j k a j film- istoj vojaĝos sub la E sp era n to signo, la verda esperstelo, de havenurbo al havenur- bo laŭlonge de la A tlantiko, t r a la Medite- raneo, k a j fine a n k a ŭ al la N ova Mondo.
Dum la ŝipo estos en la haveno alirebla kiel flo san ta ekspozicio, p rezentadoj de ĝia a rtis ta ro okazos en la urbo mem. T e a tra- ĵoj, koncertoj, a rtistik o k a j ekspozicioj de dum voje fa riĝ in ta j a rtv e rk o j direktos la aten to n de la publiko al tiu ĉi unik a popol - in terlig a entrepreno. L a ŝipo havos la no- mon « E s p e r o », k a j ĉie, kie ĝi ankros, ĝi varbos, kunlabore kun la esperantistoj, an- k aŭ por la m ondhelplingvo. -
f n t e r e s u l o j p r i l a id e o . p r e c ip e e e a r t i s t o j diverslandaj, skribu al la supre c itita adre- so.
Hungara Biblioteka Centro ekuzas Esperanton.
L a L anda B iblioteka Centro (H u n g arian L ib raries Board, O rszagos K onyvtari Koz- p ont), B udapest IV, F erenciek tere 5, ofi- ciale ak c ep tis E speranton, aliĝis al IE L kiel entrepreno por 1947 k aj proponas siajn servojn al la E sp era n to societoj k a j eldone- joj. Oni povas sendi al la C entro por la h u n g a ra j abonantoj k a j m em broj en ko- m una p ak a ĵo a p a rte e n k o v e rtig ita jn kaj ad re sita jn revuojn, librojn, broŝurojn, kiujn la C entro dissendos al la h u n g a ra j adre- soj. Oni povas sendi al ĝi a n k a ŭ kvanton da tu rism a j, fo iraj k aj sim ilaj prospektoj, kiujn la Centro aldonos al p ak a ĵo j sendotaj al h u n g a ra j institu to j, lernejoj ktp. L a Cen- tro okupiĝas an k a ŭ pri ak iro de k ia ajn havebla h u ngareldona libro en kiu ajn lingvo je norm alprezoj, k o n tra ŭ ensendo de la elspezoj. L a B iblioteka C entro h av a s Es- peran to scian tan oficiston. L a servojn de la C entro povas uzi kiu ajn ek ste rla n d a in- stitucio, kiu h av a s por sendi librojn, revuojn ktp. al h u n g aro j ; do oni aten tig u pri tio en nacilingvaj revuoj.
« Maljuna Moore » profetas.
« M aljuna Moore » e s ta s an g la alm anako, pli ol c e n tja ra ; ĝi a p e ra s ĉ iu jare k a j en- havas p ro fe taĵo jn por ĉiu m onato de la ja ro venonta. P or junio 1947 ĝi pro fetas la jenon :
« L a influo de la lingvo sur intern aciaj aferoj e s ta s denove d isk u tata . L a angle-pa- ro lan taj popoloj m anipulas povon tu te ne- proporcian al sia nom bra forto. Basic En- glish e s ta s su b te n a ta kiel rim edo por sim- pligi in te rn aciajn diskutojn. »
Tio signifas ke tiu subtenado al Basic E nglish okazos en junio n u n ja ra ! T re ofte
« M aljuna M o o re » estas p ra v a — sed ĉu ĝi ne estos m a lp ra v ig a ta en junio ? Basic English, laŭ la opinio de spertuloj, neniel posedas la kvalito jn por funkcii kiel inter- nacia lingvo. Aŭ ĝi servos n u r por balbuti, aŭ ĝi fariĝ o s ... la orig in ala an g la lingvo.
REDAKCIA LETERKESTO.
E l Varsovio atin g is nin neo rd in ara k a rt- saluto : Okaze de la b aptofesto de 8-sem aj- n a filo de IE L fakdelegito inĝ. T. P leskas- zynski n aŭ V arsoviaj gesam ideanoj trin k is an k a ŭ je la sano de Heroldo. N i kore dan- k a s k a j perrnesis al ni, n ia flan k e trin k i je la sano de 1’ ju n a b ap tito k a j je tiu de 1’
ren a sk iĝ in ta E sp era n to m ovado en la urbo k a j lando de la m ajstro.
Subtenantoj. Kiel S u b ten a n taj A bonantoj de Heroldo aliĝis s ro M ehmed Jakupoviĉ en Zemun, Jugoslavio, k aj s ro T.L.C. B luett en T ruro, B ritujo. S inceran dankon !
J.C. en N .-s.-V. M eneteklo signifas flam - skriban averton, laŭ la flam v o rto j « Mene
— tekel — u farsim » kiuj ap e ris al la ba- bilona reĝo B altasaro (B elzacaro).
