Eldono : Elandra Esperanto-Instituto, P. v. Humbeekstraat S, Brussel-West.
Redakcio-Administracio : T. Jung, Harstenhoekweg 22S, Scheveningen, Ned.
Jarabono : Belgujo 165 fk., Nederiando 9 gld. ; cetere iaŭ aparta larifo.
Anoncetoj : 25 komencitaj vortoj b. fk. S5.—, gld. 1.25 aŭ 6 resp.-kuponoj.
Por 26-50 vortoj duobla prezo. — Unu,resp.-kupono egalvaloras 0.20 gld.
D E E S P E R A N TO
DUONMONATA INTERNACIA O R S A N O DE LA ESPERANTO-MOVADO
N-ro I (1079) FONDITA EN 1920 — 24-a JARKOLEKTO I Januaro 1948
Enirante nian 24-an jarkolekton.
Kiam, en la komenco de 1946, ni entreprenis la reeldonadon de « He- roldo de Esperanto », estis malfacile antaŭvidi, ĉu tiu entrepreno sukcesos aŭ malsukcesos. La Esperanto-mova- do en multaj landoj nur ĵus restari- ĝis, la poŝto kun eksterlando funkciis ankoraŭ malrapide, la politika kaj ekonomia situacio estis eĉ pli necerta ol nun.
Tamen ni riskis, fidante je la no- va entuziasmo de 1’ gesamideanoj post la dua mondmilito kaj je la repu- tacio de Heroldo el la « bonaj jaroj » antaŭnaziistaj, kiam ĝi aperis ĉiu- semajne, « regule kiel horloĝo », en amplekso de 8-10 grandform ataj pa- ĝoj, riĉenhava kaj riĉe ilustrita.
La entrepreno sukcesis. Ne tiom kiom ni esperis, kaj kiom en la unua momento ŝajnis ke ĝi sukcesos, kiam la unuaj numeroj postmilitaj ĉie en la mondo estis entuziasme salutitaj.
Tamen la sukceso estis evidenta. Je la fino de 1946 la nombro de la pa- gintaj abonantoj estis proksimume 1530 en 46 landoj. En 1947 ĝi atingis preskaŭ 1750 en 55 landoj ; krome
r i c c v i a H e r u l d o n p r e s k a ŭ 6 0 0 a k l» v a j
membroj de Universala Ligo, kiuj ne estis samtempe abonantoj de Herol- do. La eldonnombro variis inter 2600 kaj 3500.
Nun aperas Heroldo denove pres- kaŭ « tiel regule kiel horloĝo », anko- raŭ ne semajne sed almenaŭ duon- monate, kaj ankoraŭ ne sur 8-10, sed almenaŭ sur 4 grandaj paĝoj. Por rea- tingi baldaŭ la iaman aperoftecon kaj amplekson. nur estas necesa la fervo- ra helpo kaj subteno de 1’ esperantis- taro, precipe de niaj jamaj legantoj.
Kiamuniere vi povas heipi ? Unue, per rekomendado de Heroldo al viaj samideanoj-konatoj, korespon- dantoj, samklubanoj. (Aranĝu foje dum januaro aŭ februaro specialan
« Heroldo-Vesperon » ; montru kel- kajn Heroldo-numerojn, rakontu pri nia entrepreno, pri ĝiaj sukcesoj kaj malhelpoj, dufoja ruinigo per la nazi- reĝimo ktp. ; laŭtlegu el la enhavo ; kaj poste kolektu abonojn kaj sendu ilin al ni, aŭ al nia reprezentanto en via lando.)
Due, se vi estas bonstata, aŭ se vi havas bonan salajron aŭ ĝuas bonan enspezon, vi povas helpi al ni per tio, ke vi fariĝas Subtenanto kun duobla kotizo, aŭ Patromo kun luŭvold kotizo eĉ pli alta.
Tamen, atentu bone : ĉio ĉi validas provizore nur por tiuj iandoj, kiuj nunmomente havas sufiĉe stabitan va- iuton kaj el kiuj estas eble ricevi la pagojn ai Belgujo aŭ Nederlando. Tiuj landoj estas, krom Belgujo kaj Ne- derlando, precipe Usono, Britujo, Ir- lando, Svedujo, Danlando, Svislando, Norvegujo, Portugalujo, ĉehoslova- kio, kelkaj landoj en Sudameriko, Aŭstralio kaj Novzelando.
E n aliaj tando-j provizore estas re- komendinde, ne varbi novajn abonan- tojn ; en kelkaj landoj ni devis eĉ li- migi la nombron de akcepteblaj abo- nantoj, ĉar por ĉiu abonanto en tiuj landoj ni devas kontante elspezi la monon por la papero, preso, ekspedo kaj afranko de iliaj ekzempleroj, ne sciante, kiam aŭ ĉu iam ni ricevos ilian abonpagon. La regula liverado de 5-600 ekzempleroj dum la kuranta abonperiodo al abonantoj en tiaj lan- doj signifas por ni grandan financan
Varbu por via Heroldo!
Por ke Heroldo povu plenumi si- an gravan taskon en la Esperanto- movado, ĝi nepre bezonas pli mul- tajn abonantojn en tiuj landoj, el kiuj estas eble ricevi la abonpagojn al Belgujo aŭ Nederlando.
Por stimuli la aliĝon kaj varba- don de novaj abonantoj, ni decidis, por la akiro de ĉiu nova abonanto dediĉi libropremion.
Por la varbado de ĉiu nova abo- nanto vi povas elekti unu el sek- vantaj kvin premioj :
1 .
Forst : La mistero de 1’ san- go, riĉe ilustrita, bindita ; 2. Storm : Du majstronoveloj,
bindita ;
3. Robinson : Se grenereto, bin- dita ;
4. Toller : La hirundlibro, bin- dita ;
5. Tuta serio de 10 broŝuroj : Taglibro de vilaĝpedelo ; Mal- riĉa en spirito ; Esperanto kaj kulturo ; Kiki I kaj II ; Rŭbezahl ; Mozaiko ; kaj tri aliaj broŝuroj laŭ nia elekto.
Por la varbado de dŭ novaj abo- nantoj vi povas, anstataŭ du el la supraj kvin premioj, ankaŭ elekti inter la jenaj :
6. Vagabondo kaj sinjorino, bin- dita ;
7. A nstataŭa edzino, bindita.
N o v a j kongreskotizoj. E kde 1.1.1948 va- lidas novaj kongreskotizoj. Ili e s ta s : por k o n g resan o 25 sved. kronoj, po r edzo aŭ edzino de k o ngresano 15 kr., por gejunuloj ne pli ol 2 0 -jaraj 10 kr. T iuj ĉi kotizoj vali- dos ĝis 30.3.1948.
Tranokto. E n la tu ta m ondo m a n k as lo- ĝejoj (hotelĉam broj k tp .) por vizitantoj, k a j M almo ne esta s escepto. T ial e s ta s ne- cese a n taŭm endi loĝejon. E sta s k v a r k ate- gorioj : I. H otelĉam broj (g ru p o a : 11 kr., b : 9 kr., c : 7 kr. por unu n o k to ) ; II. P ri- v atĉa m b ro j 4 kr. ; III. A m asrestejo en ler- nejo 2 kr. ; IV. T endaro (tendoj luebiaj por 1.50 kr. por unu nokto).
Manĝado. ĉ iu k o ngresano m em zorgu pri m anĝado ; en resto ra cio oni p ag a s por m a- ten m an ĝ o 1.50-2.00 kr., por ta g - k a j vesper- m anĝo po 2.50-5.00 kr., plus 10 % por ser- vado.
streĉon. Des pli ni dependas de la bon- vola kunlaborado, varbado kaj subte- nado de 1’ samideanoj en tiuj landoj, el kiuj ni povas jes ricevi la pagon.
Do, ni atendas multajn novajn abo- nantojn el tiuj landoj.
Estas preskaŭ tragedie ke nun, ki- am ni povus havi eĉ belan profiton, de la 500-600 samideanoj en la « nepa- gipovaj » landoj, anstataŭe ni devas eZspezi kontante por ili. Sed tio provi- zore ne estas ŝanĝebla, kaj ni opiniis ke ni devas ne tasi la samideanojn en la koncernaj landoj sen freŝaj infor- moj. Espereble iam en estonteco ni vidos la rekompencon por nia nuna streĉado.
Do, kun espero kaj fido ni eniras la novan, jam 24-an, jarkolekton, atendante ke ĉiu el niaj amikoj stre- ĉos siajn fortojn por plifaciligi al ni nian ĉiam ankoraŭ malfacilan taskon.
Por la varbado de kvin novaj abonantoj vi povas eventuale elekti:
8. Jarmiloj pasas, bindita ; aŭ : 9. Manders : Vijf kunsttalen.
Sendu la adresojn de la varbitaj novaj abonantoj kaj indikon de la elektitaj premioj (sufiĉas indiki la numerojn) rekte at nia administra- cio en Scheveningen ; sed samtem- pe sendu la nomojn de la varbitoj kaj la pagon al la reprezentanto de Herotdo en via lando.
Ni atentigas pri tio ke, krome, ĉiu nova abonanto ricevos senpage la numerojn, aperintajn dum la monatoj oktobro-decembro lPJff, ĝis elĉerpiĝo.
La varbintoj povas cedi siajn premiojn al la varbitoj (se ili vo- la s ) ; sed kompreneble ni povas nur unufoje liveri la premiojn, ĉu al la varbintoj ĉu al la varbitoj.
Novaj abonantoj povas ankaŭ, tieldire, « varbi sin mem ». Alivor- te : Ni donas premion por ĉiu nova abomanto, kaj tiun premion ricevas aŭ la nova abonanto, aŭ la varbin- to.
Tabelon de la abonkotizoj vidu sur paĝo Jf !
L a su p ra oferto provizore ne validas por landoj, el kiuj nuntem pe e s ta s ne- eble ricevi la abonpagojn al Belgujo aŭ N ederlando, t.e. : A ŭstrio, G erm anujo, F ra n cu jo , H ispanujo, Italu jo , Islando, Finnlando, B alkan-landoj k a j Polujo.
VERDSTELAJ RADIOJ.
— U EA havis je la fino de oktobro 15.173 m em brojn, el kiuj 6931 individuaj ; fine de oktobro 1946 la resp e k tiv a j nom broj estis 13.342 k a j 5774.
— E speranto-A socio de N orda A m erik o a ra n ĝ a s p erŝipan e k sk u rso n al Eŭropo, por viziti venontsom ere la U niversalan Kon- greson en Malmo. N e e sp eran tista j parto- prenontoj povos sekvi kurson surŝipe. P ost la U. K. d u sem ajn a resta d o kun p erfek tig a k u rso laŭ elekto en D anlando aŭ N ederlan- do.
— E n ja n u a ro kom enciĝos E speranto- k u rso j en k ad re de Som eraj K ursoj de la Centra U niversitato en Santiago de Chile, ĉefurbo de Ĉiiio. E sp era n to ja m estas in- s tr u a ta en du ŝ ta ta j lernejoj sam u rb aj. (Oni a te n tu ke ia su d a hem isfero nun h av a s so- m e ro n .)
— E n Caracas, la ĉefurbo de Venesuelo, fondiĝis E sp eran to -g ru p o k a j kom enciĝis kurso, g v id a ta de Prof. F. Angel Losada.
— E l D anlando : Ĉelia sam ideano J. Vitek fa ris dum unu inonato 27 prelegojn en di- v ersa j d an aj urboj. Pli ol 100 personoj p ar- to p ren a s n u n ja re la E sp.-kursojn por ko- m encantoj en Kolding. E1 A arhus, kie oka- zis la SAT-kongreso, oni ra p o rta s 7 k u r- soin por kom encantoj k a j 3 por progresin- toj (en tu te 200 p arto p ren a n to j). A liaj k u r- soj en A abyh6j k a j Holbaek. N ederlanda C seh-instruisto Dick Ponti gvidas ku rso jn en A abenraa, C hristiansfeld k aj H aderslev.
- E1 Francuĵo oni ra p o rta s k u rso jn en Le H avre, Lillebonne k a j Y vetot (norm an- da regiono). En St. E tienne fu n k cia s espe- ra n tis ta te a tr a trupo sub la titolo « L a Tea- tro de la V erda Stelo ».
— E l B elgujo : En A ntw erpen 4 kursoj, in te r ili unu por poŝtistoj. A liaj ku rso j (ĉu de la beiga, ĉu de la fla n d ra ligo) en Bruselo, B lankenberge, Charleroi, Gent, M echelen k a j Ostende.
— Denove funkcias k o m unistem a fra k - cio en S A T . A dreso : Elis Johansson, Bergs- bo g atan 20, Borŭs, Svedujo.
— L a evangeliaj episkopoj de H ungarujo sciigis la d irektorojn de la ev angeliaj mez- lernejoj, ke ili konsentis al nedeviga in- stru ad o de E speranto.
— Okaze de ja rkunveno de H ungarlanda Esp.-Societo la 8.12. oni ak lam e akceptis proponon pri unuiĝo de H LES (la b o rista ) kun H ES, por ke estu n u r unu la n d a orga- nizo. A1 H E S aliĝis a n k a ŭ 9 sindikatoj kiel su b te n a n ta j m em broj.
O ficialaj poŝtaj stampoj kun Esperanto-teksto.
P li k a j pli o ftiĝ a s la okazoj, k iam estas u z a ta j oficialaj p o ŝtstam poj kun E speran- to -tek sto . ĉi-su p re oni vidas tia jn stam pojn u zitajn okaze de la la sta te m p a j kongresoj : de SAT en A arhus, F la n d ra E sp e ra n tista Ligo en Mecheien, R ejn lan d a-V estfalia Es- peranto-L igo en K refeld k a j de 1’ a ŭ s tria j esp eran tisto j en K ufstein. A1 la sa m a k ate- gorio a p a rte n a s la stam po, u zita okaze de la 11-a BrazIIa K ongreso de E sp era n to en S. Paulo, kies kiiŝon ni publikigis en nia num ero de 15.11.1947.
Hungara Instrua Ministerio anoncas oficialajn Esperanto-kursojn.
H u n g a ra In s tru a M inisterio (kiel H unga- r a Radio disaŭdigis), sek v an te la ekzem - plon de la h u n g a ra ĉefurbo, an k a ŭ anoncas oficialajn. ŝ ta te p a g o tajn E sp era n to -k u r- sojn al geprofesoroj k a j gein stru isto j, se anoncos sin sufiĉe da p artoprenontoj. Laŭ d ekreto de la sa m a m inisterio, E sp era n to povas esti in s tru a ta en ĉiuj gim nazioj, en la k ad ro de m e m p erfek tig aj ju n u la ra j ron- doj. E n B udapesta gim nazio kom enciĝis kun perm eso de ia ĉ e fd ire k to raro oficiala E speranto-kurso, p a rto p re n a ta de 40 ler- n an to j, kiuj m em p a g a s la profesoron.
*
Dum Z am enhof-festo la 14.12.1947, en la Plej eleg an ta film te a tro de B udapest, vizi- tit a de 700 esp eran tisto j, la u rb estro de B udapest, s-ro Jo zefo Bognar, persone sa- lutis la publikon. Li k la rig is ke la mez- epoka uzado de la ia tin a lingvo ebligis in- te rn a c ia n in te rrila to n nu r por escep titaj edukitoj, dum E sp era n to estas la lingvo de la d em o k ra ta hom am aso kaj, kiel tia, ĝi devas venki kune kun ia dem okratio.
N-ro I (1079) paĝo 2 Heroldo de Esperanto I Januaro 1948
« Respondo garantiita. »
Afi estas seniluziigita, ĉargrenita, ŝokita, indignita,* kolera, furioza. D um tu ta j kv in m ii/utoj m i serioze intencis m o rtig i iu n ...
in s fk to n , kiu estis ram panta sur m ia skri- botablo, ĉar la e fe k tiv a krim ulo troviĝas je k v in c en t-kilo m etra distanco fo r de tie ĉi.
K io do o ka zis ? Mi sk rib is al anoncinto, kiu N E garantiis tujan k a j ĉiam an res- pondon, kiu tu te nenion garantiis, k a j li...
ta m en ne respondis ! Tio estas skandalo. Ke ne respondas iu kiu anoncis « R espondo ga- ra n tiita », tio ne m irigas m in : kiu opinias necese k e li bezonas tian logaĵon por « hoko- k a p t i » korespondem ajn aŭ interŝanĝem ajn sam ideanojn, tiu neniam ŝajnis al m i tre fidinda. Se tia homo trom pas, m i prefere eĉ riproĉas la trokredem ajn trom p ito jn ol la trom pinton. Sed se iu ne respondas, kies honestecosento Claŭ m ia supozo) igis ne- necesa tian logajon, tio esta s io neaŭdita, neesperita, neatendita, tio renversas m in, tio estas — jes — vera skandalo, m isuzo de sam ideana bonfido, trom po, krim ego, per- fido je 1’ E sperantism o. F i ! f i ! fi !
U RTIKO .
En Usono
kreskas la intereso por Esperanto.
Du lasttem paj ekzemploj montras, ke la publika opinio en Nordameriko pli kaj pli interesiĝas pri Esperanto.
Unu el la lastaj pruvoj por tio estas favora artikolo pri Esperanto en la plej grava ĉiutaga ĵurnalo de Usono (kaj unu el la plej gravaj en la tuta mondo), « The New York Times », de la 2-a de oktobro 1947, sur la paĝo de la ĉefartikoloj (« editorial page »), en la regula fako « Topics of The Ti- mes » («Temoj de nia tem po»). Ĝi konsistis ĉefe el longaj ekstraktoj el artikolo, kiun s-ro Mark Starr, eduka direktoro de la Sindikato de Laboris- toj pri Virinvestoj (ILGWU) verkis por « Amerika Esperantisto » post sia reveno el Japanujo, kien li iris kiel konsilanto pri laborista edukado, laŭ invito de generalo Douglas Mac Ar- thur, estro de la Militista Registaro en Japanujo. Tiu artikolo, kiu ŝajne faris fortan impreson en la redaktejo de « N. Y. Times », priskribas la sper- tojn de s-ro S tarr pri praktika uzado de Esperanto en Japanujo. S-ro S tarr atentigis ankaŭ, ke en sia raporto al generalo Mac A rthur li rekomendis, ke usonaj konsilistoj ne sciantaj la japanan lingvon studu Esperanton, ĉar la internacia lingvo povus multe helpi ilin en Japanujo.
La verkinto de la artikolo en « N.Y.
Times » konkludis : « Tiuj diroj de s-ro S tarr malfermas grandajn per- spektivojn. Ĉu estus eble, ekzemple, ke Esperanto fariĝus ponto inter la ok- cidentaj nacioj kaj Rusujo ? » Iom ŝerce li aldonis : « Ĉu ĝia uzo (la uzo de Esperanto) ebTe plibonigus la hu- moron de s-ro Viŝinski, vicministro pri eksterlandaj aferoj de la Soveta Unuiĝo ? »
Alia ekzemplo de pli granda intere- so pri Esperanto en Usono estas la publikigo de artikolo pri nia lingvo en « Congressional Record », la ofi- ciala bulteno, en kiu aperas la proto- koloj, raportoj kaj dokumentoj pri la usona Kongreso (Parlam ento), kon- sistanta el la Senato kaj la Domo de Reprezentantoj. En la kunsido de la Domo de Reprezentantoj de la 26-a de julio 1947 s-ro C. Jasper BeTT, kon- gresano (parlamentano) el la ŝtato Missouri (el kiu venas ankaŭ Prezi- danto Truman), menciis artikolon pri Esperanto de s-ro Maximiano Marmi- to Villareal, filipina esperantisto lo- ĝanta en Washington. S-ro Bell petis kaj ricevis de siaj kolegoj permeson, ke tiu artikolo aperu en « Congres- sional Record ». La artikolo urĝe re- komendas la alprenon de Esperanto kiel oficiala lingvo de la Unuigitaj Nacioj (UNO) kaj laŭdas s-inon ETe- anor Roosevelt (vidvinon de la iama Prezidanto F. D. Roosevelt) pro ŝia diversfoja atentigo pri la lingva pro- blemo en UNO. En la artikolo s-ro Villareal diras : « Ĉiu civitano estu konvinkita, ke estas lia patriota devo, helpi en la solvo de la tutmondaj pro- blemoj, urĝante la reprezentantojn en la Unuigitaj Nacioj. ke ili voĉdo- nu por la alpreno de la internacia lin- gvo Esperanto por oficiala uzo en tiu organizo. »
Jam dufoje antaŭe artikoloj de s-ro Villareal pri Esperanto aperis en
« Congressional Record », atentigan- te oficialajn rondojn pri nia lingvo kaj pri la praktika valoro de Esperan- to en la internacia vivo.
D-ro W. S.
Utila servo de UEA-delegito.
Ĉeha ministerio donaeas muzikon al frisa blovmuzikantaro.
M embro de loka b lovm uzikantaro en T je rk w erd (prov. F rislan d o ), N ederlando, dum la p a s in ta v in tro ofte aŭ sk u ltis la g a ĵa n k a j ritm oplenan blovm uzikon de la rad io stacio P ra h a I. Li deziris havigi al sia p ro p ra m u z ik an taro k elk ajn num erojn, sed ne povis kom preni la titolojn. Kiel k a j kie mendi tiu n m uzikon ? L oka U E A -delegito (s-ano S. S. de Jo n g D zn .) estis p re ta fa ri servon al ne-esp eran tisto . Li sendis leteron en E sp era n to al la radio-stacio P ra h a , kiu ĉiutage elsendas esp eran tlin g v ajn infor- mojn, k a j certe povos k a j bonvolos helpi.
Li m enciis la ta g o jn k a j horojn de la m u- zik-eisendoj k a j m anierojn por pagi la men- d ita jn m uzikajojn, k aj petis m endi tiu jn nu- m erojn k a j sendi ilin al Tjerkvverd.
Ne venis respondo, pro kio la m uzik an to ja m senesperiĝis. F ine venis bela b ild k arto de la rad io stacio kun la peto havi iom da pacienco, k a j k e lk a jn m onatojn poste al- p ortis la poŝto esp eran tlin g v an leteron de la ĉehoslovaka M inisterio de Inform ado kun ia k om pletaj p a rtitu ro j de dek m u- zikpecoj k a j la peto akcep ti ilin kiel dona- con de la ĉsl. m inisterio. C erte tre afa b la k a j ĝ en tila g esto ! K elkaj el tiu j dek pecoj estis tu j ek z erca ta j por esti a ŭ d ig a ta j ĉe n o v ja ra prezentado. —
Ci tiu kom uniko aperis, frislingva, en p lu ra j fris a j gazetoj. N ederlandlingva. tra - duko ap e ris en m u ltaj aliaj ned erlan d aj ga- zetoj. Do, la tre u tila servo de la U EA-de- legito sam tem pe m o n triĝ is bonega propa- gando por Cehoslovakio k a j por E speranto.
Esperanto en sonfilmoj.
Oni petis nin, denove a te n tig i p ri k elk aj sonfilm oj ku n E sp era n to -tek sto j. T iuj fil- moj estas fa b rik ita j ja m a n ta ŭ la milito, sed an k o ra ŭ nu n m o n tra ta j en film te a tro j eŭropaj k a j aliaj. U nu el tiu j film oj estas
« Vojo al S in g a p o ro », kiu enhavas espe- ran tlin g v a n k an to n ; alia e s ta s « L a dik ta- to ro » (k u n C harlie C haplin), kie oni povas vidi (ne aŭdi) m u ltajn E speran to -v o rto jn , ekz. : V E ST A ĴO J M ALNOVAJ, LEGOMO, TER PO M O J k tp. Kie oni a n k o ra ŭ ne faris, sam ideanoj uzu tiu jn fa k to jn por la pro- pagando.
« Speco de Anglo-Franca ».
E n IF L -N ie u w s, organo ned erlan d a de In- te rn a c ia A m ikeca Ligo, o k to b ra num ero, ni legis i.a. pri « centre » (am ik a k u n esta- do) en A rnhem :
... n ia centre g ra n d p a rte k onsistis el an- gloj, la resto estis duone fran ca, duone holanda, de tem po al tem po g a jig ita per iom d a sveda. Do iom por ĉiu, sed la kom - p a tin d a cenfre-gvidanto, kiu la u n u an ta - gon, post d etala j trilin g v a j in stru k cio j k aj paroladoj, vespere estis a lp a ro lita de fra n - cino k aj, laŭdire, respondis en speco de A nglo-F ranca, k iun nek ŝi nek li k o m p re -, nis ! Supozeble tiu ĉi B abelo influis an k a ŭ la sinjoron, kiu kom encis to sto n p er la ase rto ke li e s ta s « ve ry glad to sit on the table w ith everybody ».
15.000 personoj
vizitis trita g a n ekspozicion en la n ederlanda kom unuino Zijpe, kiu estis a ra n ĝ ita okaze de ĝ ia 350-jara ekzistado. L a L E E N -grupo en ’t-Z and en N ordholando u tiligis la oka- zon por fa ri propagandon per speciala Es- p era n to -stan d o en la ekspozicio. Miloj da v iz itantoj in teresiĝ is p ri la stando, in te r ili la kom isaro de la reĝino por la provinco N ordholando, kies helpantino enm anigis al li k elk ajn propagandbroŝurojn. « P ri Espe- ra n to ĝi estas ? Ho jes, m i tre d an k a s ! » li diris. Ni esperu, ke hejm e dum tra n k v ila horo li ĉion tra le g is k aj bone pripensadis.
Nia Poŝto.
Korespondado. N ia am pleksa laboro m ai- help as nin, estonte respondi pri n eg ra v aĵo j aŭ plenum i petojn e k s te r nia labortereno.
Plena V ortaro de S A T . P rovizore ni ne povas liveri la S A T -vortaron an oncitan en H eroldo de 1.12.47.
B ulgara E speranto-poŝtm arko. Kiu dona- cos al n ia redakcio unu n e d ife k tita n bulga- ra n E sp.-m arkon ? Ĝis n u n ni ne vidis ek- zem pleron. A n taŭ d an k o n !
A l Germ anujo ni provizore ne povas liveri literatu ro n . A nkaŭ la provizo je instruli- broj ĉe n ia filio en H orrem estas n u r limi- gita.
Samidean(in)o, faru al ni komplezon !
Cu v i bonvolos fa ri al ni kom plezon ? K om - ptezon k iu kostos al v i duontagan, aŭ tu t- tagan, aŭ eble dutagan enspezon ? A bonu do Heroldon ! Vi ĝuos plezuron d um tu ta jaro, k a j al ni v i plifaciligos nian m alfaci- lan taskon. 2000 p lia j abonantoj en 191,8 sig n ifu s por ni la forigon de fin a n c a j zorgoj por du aŭ tri jaroj. Ou v i fa ro s al ni la
kom p lezo n ?
„ Pulchrae Puellae ”
kaj kiel vi nomas « kabareto » en la Latina ?
J a m keikfoje ni publikigis e k s tra k to jn el la libro « L aughing D ip lo m a t» (London 1938, eld. Jo h n M u rra y ) de la ita la diplo- m a to D aniele Vare, ek sam basadoro en P e- k in g k a j H eykjavik, m em bro de la sia te m p a P o litik a Sekcio ĉe la S ek reta riejo de la Ligo de N acioj. H odiaŭ ni ĉerpas el la sa m a libro hum oran epizodon, kiel en la centro de C inujo la la tin a lingvo devis servi kiel in te rp acia interkom prenilo (paĝoj 328-330):
... K ontraŭflue, je m eza distanco, neĝo- b la n k a pagodo pikas la ĉielon. P li m alprok- sime, la kreneloj de urbo speguliĝas en la akvo m alsupre. S uper la m uroj e s ta s tu ro j k a j palacoj, kun k u rb ita j tegm entoj el ko- lo rita j tegoloj.
L a nomo de la urbo esta s K w ei-chou-fu.
(T em as p ri vojaĝo su r la Ja n g tse-riv ereg o .) De p roksim e tiu ĉi urbo ne estas tiel al- loga kiel distance.
Ni a n k ra s k e lk a jn m etro jn fo r de river- bordo — kota, ŝlim a k a j fe to ra deklivo, kiu su p ren iĝ as al la bazo de la e k s te ra j m uroj. Du porkoj, ĉe la rando de 1’ akvo, rig a rd a s nin esplore, m ovante sia jn k o ta jn buŝojn. L onga zig za g a ŝtu p a ro kondukas supren al a r k ita pordegostrato, de kie gru- po d a soldatoj rig a rd a s m aisupren al ni, sam kiel la porkoj, kun m a lfidem a scivolo.
L a ŝipestro havis sk rupulojn p ri m ia in- tenco iri surborden, en d istrik to kie la lo- ĝ a n ta ro laŭscie estis tu m u ltem a k a j m ala- m ikem a k o n tra ŭ frem duloj. Sed la lan d k ar- toj in d ik a s Kwei chou-fu kiel sidejon de k a to lik a misio ; tia l m i sendis ĉinan servis- ton por peti ke iu persono de tiu m isio ve- nu viziti nin.
K ato lik a p a stro venis ŝipen. Li estis ĉino:
tre afabla, tre klopo d an ta plaĉi, sed v iv a n ta sub la iluzio ke la sola lingvo p a ro la ta de frem duloĵ estas la la tin a !
Iom em b arasite mi kom encis p rezenti la k onsulejan ju ĝ isto n : « H ic est ju d e x om- niu m peccatorum ! » (Je n estas la ju ĝ isto de ĉiuj m a lb o n faru lo j.)
L a ĉina p a stro certigis al m i k e ĉio esta s tra n k v ila en la regiono ; do, e sk o rta te de li, ni iris por ek sk u rseto en la urbon. Li an- ta ŭ iris por m ontri la vojon tr a la m a lla rĝ a j stra te to j. Li su rh av is n ig ra n feltĉapelon, de form o k ia n m i vidis p o rta ta n u r de Don Basilio en la « B arbiro de Seviljo ». Ju ĝ a n te laŭ ĝ ia aspekto, m i volus a se rti ke n ia am i- ko do rm ad as ku n sia ĉapelo. Li p o rtis gri- zan om brelon k aj, k v an k a m estis pluvante, li ne m a lferm is ĝin.
Se profesoro Cima, kiu in stru is al m i la- tinon en la Liceo U m berto P rim o en Romo, povus aŭdi nian konversacion, li tu rn u s sin en sia tombo.
«Per ardua ad oppida ! » (T ra k ru ta ĵo j al la urb o !, k ia m ni supreniris su r la g litig aj ŝtupoj al la u rb a pordego.)
«Hic su n t cucurbitacee m agnae ! » (Jen e s ta s g ra n d a j k u k u rb -k re sk a ĵo ĵ !, ĉe I’ vido de korbopleno d a v e g e ta ĵo j.)
« In ista civita te su n t veteres Christiani. » (En ĉi tiu urbo esta s m alnovaj k rista n o j.)
•; M ilites et latrones idem sunt. » (A n k aŭ soldatoj k a j rab isto j tie e s ta s .) Tiu ĉi ri- m a rk o m ia, k o n c e rn a n ta la la sta te m p a jn m a lti ankvilaĵojn, provokis k o n traŭ d iro n de la adm iralo, ke m i alm en a ŭ lim igu m ian aserto n al la ĉina soldataro.
L a A.D.C. ( aide-de-cham p) de 1’ adm iralo deziris ekscii, ĉu ie en la urbo esta s io kie oni povus pasigi a g ra b la n vesperon.
« Kiel vi nom as kabareto en la la tin a ? » li dem andis.
« Tion m i j a ne scias. »
« L atin an o j certe havis noktklubojn, aŭ ion sim ilspecan. »
« Mi k re d a s ke tro v iĝ a s m encio p ri tia j en la L eteroj de S a n k ta Hieronim o. N okt- klubo devus nom iĝi nocturna sodalitas. »
« Tio sonas tro respektinda. »
« Aldonu in taberna ! » L a A.D.C. rezignaciis.
« Sed ni devas dem andi lin, » li sugestis,
« ĉu iuj b eletaj knabinoj venas al la m eso dim anĉe. »
Tio estis pli facila : « A d officia divina v e n iu n t pulclirae puellae ? » (Cu al la diser- voj venas b elaj knabinoj ?)
L a P a tro p renis m in al sia rezidejo : k a- pelo, p u ra k a j beleta, k u n ia m alpura, m al- g a ja s p e k ta ejo apude. S ervisto kun variol- sig n ita vizaĝo k a j unu m alplena okulkavo p re p a ris kafon. C ar ni estis en Cinujo, li pli bone fa ru s doni al ni teon.
L a k afo estis s e rv a ta en m a lg ra n d a j tase- toj, kun g ra n d a j kuleroj, am b aŭ el ru ĝ a k a j b la n k a em ajlo ku n flav a j a ra b e sk a j dese- gn aĵo j ...
Elpikoj
el leteroj direktitaj al nia redakcio.
F. L. G. en I. (U sono) :
H eroldo e s ta s nepre necesa por m ia daŭ- r a feliĉeco. L a m om enton, k iam ĝi alve- n a s en m ia oficejo, m i fo rla sa s ĉion. Ko- m ercaj aferoj, v izitantoj, la telefono ... eĉ la kom p atin d aj petegoj de m iaj edzino k a j infanoj ke m i rapidu hejm en ... ĉiuj devas atendi m ian g ra d a n revenon al tiu ĉi stul- ta, naciem a mondo, ĝis la fin a linio esta s legita.
J.H. en N .S . ( CeKoslovakio) :
L aŭ m ia opinio g ra n d fo rm a ta ĵu rn alo por n ia m ovado e s ta s pli g ra v a ol plej bona sol- vo de la o rg an iz a problemo.
W.J.D. en T. (N ederlando) :
Ne, ne, — kom preneble m i ne volas k a j ne povus m a lh av i Heroldon. Ĝi esta s sen- plue la plej interesa, a k tu a la k a j regule a p e ra n ta E sp eran to -o rg an o , k a j m i g ra tu - las vin k a j sam tem pe alig as m ian dankon por tio.
« Mi kredas nepre, k e E speranto venis por resti ! » d ek laris John Sperni, u rb estro de Londona d istrik to St. P an cra s, okaze de la 30-a U n iv ersa la K ongreso en Londono 1938.
D-ro KARL D W O R S C H A K
la ĝen. direktoro de la Aŭstria Poŝt- kaj Telegraf-Administracio
d ire ktis al la ĝeneralaj direktoroj de la P.T.T. en aliaj landoj la se k v a n ta n leteron, en konsento k u n la a ŭ striaj m in isterio j por T ra ĵiko k a j por E ksterla n d a j A fe ro j (en franca lingvo, kiu estas la oficiala poŝtlin- gvo) :
Ce la A ŭ stria P oŝt- k a j T elegraf-A dm i- nistracio, al k iu a p a rte n a s en A ŭ strio an- k a ŭ la telefono, mi klopodas subteni k a j d isvastigi la in te rn acian lingvon E sp eran to kiel ilon por akceli la p a c a jn in te rrila to jn de la popoloj.
Mi kred as, ke la su p e rn a cia lingvo Espe- ra n to povas helpi a n k a ŭ tiu rila te , am ikigi reciproke la popolojn.
L a poŝt-ad m in istracio estas bonega in- stru m e n to de la in te rn a c ia trafik o . L a poŝt- adm in istracio j de la tu ta m ondo e s ta s in te r si en g ra n d e g a in te rrilato .
P ro tio m i opinias oportune, ke ĉe la p o ŝtista ro la ideo de E sp era n to estu dis- v a s tig a ta ĉiam pli k a j pli.
E sta n te vicprezidanto de la In te rn a c ia Ligo por E sp era n to ĉe la Poŝto, Telekom u- n iko k aj T ransporto, m i p erm esas al mi p e ti vin, ke vi ekzam enu k a j tre pripensu la akceladon de E sp eran to , ĉu estu s oportune a n k a ŭ por vi, subteni ĉe via adm inistracio la ideon de E speranto.
Mi estu s al vi tre dankem a, se vi okaze sciigus al m i v iajn tiu rila ta jn pensojn k a j intencojn.
*
E s ta s nun la ta sk o de k o m p e ten taj sam - ideanoj en la d iv ersaj landoj, subteni la klopodojn de la a ŭ s tria ĝ e n e ra la poŝtdirek- to ro ĉe sia la n d aj su p e ra j p o ŝta j instancoj.
N i aldonu ke m om ente o k az as E sp era n to - k u rso por kom encantoj en la ku n v en a sa- lono de la ĝ e n e rala poŝtdirekcio en W ien ; p e rfe k tig a k u rso po r gepoŝtistoj kom enciĝos la 3-an de ja n u a ro en a lia ĉam b ro de la ĝen. poŝtdirekcio ; gvidanto s-ro R.M. F rey.
E sti varbanto por granda ideo, estas ne n ur facila laboro sed a n ka ŭ pura ĝojo.
(E1 iu p ro p ag a n d a tolio.)
Ni memoru niajn m ortintojn.
L a 7.10. forlasis nin n ia sam ideanino M arguerite N gssens en Bruselo, k a j la 31.10.
m ortis en A ntverpeno s-ino A n n a Sw a lf, da- n a edzino de n ed e rlan d a sam ideano.
U sonaj sam ideanoj perdis v alo ran labo- ranton, s-ron J. A . Forsell, k iu dum k elk aj ja ro j estis p rez id an to de la « Twin C lty Esp.-C lub » en M inneapolis k a j St. P aul.
M ortis la 8.11. Prof. Jos. Sch m a lzl en G auting ĉe M ŭnchen (G erm an u jo ), prezi- danto de ia m a B a v a ra E speranto-L igo, dua p rez id an to de E speranto-U nio po r la usona zono, estro de ekzam ena k o m ita to de GEA.
L a b rita e s p e ra n tista ro p erdis denove tri gesam ideanojn : fo rp a sis s-ino A. S. Elder en B lackshield (S kotlando), s-ro A . W . Ro- bertson en Rochdale (A nglujo) k a j s-ro H arry Ja cks, ia m a la b o ra n to en la oficejo de IEL .
En ĜeKoslovakio m ortis s-ano Jaroslav Omo, posedanto de E sp.-presejo en H radec- Kralovĉ.
ĉeHai e sp eran tisto j en ĉ. Budejovice fune- b ras pri la m orto de sia sam ideano V ojtech MatouS.
Jtantafdv-
(L a 15-an de decem bro 1947, vesp ere:) H a, K ara ! Mi p re ska ŭ atendis ke v i al- vokos m in hodiaŭ vcspere. K iel ? P arizo ? Grandioza afero ? Vere, m i konsentas.
Vi ja m skribis leteron ? B ravo ! Delonge m i ne spertis ĉe v i tian entuziasm on. Va- loras la penon, v i opinias ? Certe ! A n k a ŭ m i...
K io ? Jes, ĉiu a ŭ sk u ltin to devus tu j skribi. T u jtu j !
L a kom encon vi ne « k a p tis » ? A n k a ŭ m i ne tu j trovis la ĝ u sta n ondon. Sed m i bone kom prenis la generalon. «Nian» generalon, jes. A n k o ra ŭ ĉiam fervora m algraŭ la granda aĝo. A dm irin d a hom o !
La him no ? Mi sam opinias. L a tro rapida ritm o ne konvenas por ĝi. K ion v i...? Io m m alpli rapide, k a j p re zen ta ta de horo ? Mi konsentas.
Grandioza afero ? Tion vi ja m u n u fo je diris.
N e, tio m in ne ĝenas. Vi esta s tu te prava:
ĝi E S T A S grandioza. « ĉ iu ta g a E speranto- elsendo el P arizo ! » M aloĵte iu graslitera sciigo en Heroido tiel ĝ ojige fra p is min.
A n k a ŭ vin , vi diras ? K om preneble ! Bone- ga ideo, kom enci tiu jn elsendojn ĝ u ste je la naskiĝ d a to de la m a jstro ? H a, vere.
Sed nun : ĝis ... P ost d u m in u to j ve n o s P raha k u n sia ĉiuvespera E speranto-pro- gramo. A n k a ŭ ĝin m i ne volas pretertasi.
E speranto ta m en progresas, ĉu ne ?
