Maksymalna masa
ładunku [kg] Liczba ludzi Liczba pojazdów
17 974
– 128 żołnierzy – 92
spadochro-niarzy – 97 rannych na
noszach
Wymiary ładowni [m]:
długość 17,05; szerokość 2,81; wysokość 3,13; drzwi: 3,05 (szerokość) x 2,77 (wysokość)
3 x Tarpan Honker 4012”
2 x Star 266 6 x paleta 463L
1 x BWP-1, 1 x paleta 463L 2 x BRDM-1, 1 x paleta 463L 1 x kontener ID, 5 x paleta 463L [7t]
22 tys. kg paliwa (dwa urządzenia do tankowania śmigłowców o promieniu działania 925 km, urządzenie do przechwytywania w locie ładunków spadających ze spadochronami)
Źródło: J. Michniak, Przemieszczanie w planowaniu operacyjnym, AON, Warszawa 2004, s. 101.
Liczba pojazdów w kolumnie
Wymagania dotyczące
zezwolenia na przejazd drogowy
wyznaczenia osób
funkcyjnych kolumny oznakowania kolumny (grupy) pojazdów
dowódca kolumny dowódca grupy pojazdów kierunkowy meldunkowy zamykający dowódca pojazdu tablica do oznaczenia kolumn naniesienie numeru kolumny na pojazdy wchodzące w jej skład flaga do oznaczenia pojazdu dowódcy kolumny (grupy pojazdów) flaga do oznaczenia pierwszego pojazdu każdej grupy pojazdów kolumny flaga do oznaczenia ostatniego pojazdu każdej grupy pojazdów kolumny włączone światła mijania pilotowanie oznakowanie ostrzegawczymi sygnałami świetlnymi podczas przejazdu niepilotowanych kolumn po drodze ekspresowej lub autostradzie zachowanie nakazanych odległości między przemieszczającymi się grupami pojazdów kolumny
Mniej niż 5 5 pojazdówlub
– x – – – – – –1 – –1 –1 –1 x –2 -1
-Od 6 do 20
pojazdów X X -3 x4 x4 x4 x4 x x x -3 -3 x -2 x -3
Więcej niż
20 pojazdów x x x x x x x x x x x x x -2 x x
Objaśnienia:
1 – można nie stosować; 2 – może być pilotowana; 3 – jeżeli nie wyznaczono grup pojazdów; 4 – w kolumnie liczącej co najmniej 10 pojazdów.
Źródło: A. Olejniczak, Wojskowe przejazdy drogowe, „Przegląd Sił Zbrojnych” 2018 nr 1, s. 19.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2021
130
danych infrastruktury sieci transportowej. Na tej pod-stawie są przeprowadzane analizy i opracowywane prognozy możliwości przemieszczania wojsk i sprzę-tu wojskowego. Monitoruje ona i koordynuje prze-mieszczanie wojsk, wydaje zezwolenia na przejazdy drogowe, doradza również i pomaga jednostkom woj-skowym w sporządzaniu dokumentów dotyczących przewozu oraz terminowej realizacji transportów zgodnie z planami przewozów (kolejowy, lotniczy, morski). Ponadto nadzoruje załadunki i wyładunki wojskowych transportów kolejowych. W razie potrze-by z pionu zabezpieczenia transportowego są wydzie-lane grupy kontroli ruchu (GKR).
W pionie zabezpieczenia transportowego występują takie komórki funkcjonalne, jak:
• sekcja infrastruktury transportowej, analiz i pro-gnoz (SITAiP), której zadaniem jest monitorowanie stanu sieci transportowej, aktualizacja baz danych o infrastrukturze transportowej oraz analizowanie wy-stępujących w niej utrudnień i na tej podstawie pro-gnozowanie możliwości przemieszczania wojsk;
• sekcja przewozów (SP), która odpowiada za nad-zór nad terminowością transportów kolejowych zgod-nie z planami przewozów oraz wydaje zezwolenia na przejazdy drogowe. Monitoruje także realizację wszystkich transportów oraz wystawia GKR w rejonie odpowiedzialności;
• sekcja ochrony informacji niejawnych (SOIN), która zapewnia właściwy obieg wytworzonych doku-mentów (forma graficzna i tekstowa) z wykorzysta-niem poczty elektronicznej i wojskowej poczty polo-wej. Prowadzi nadzór nad nadawaniem klauzul tajności i doboru ich poziomu do opracowanych do-kumentów;
• sekcja zabezpieczenia (SZ), utrzymująca łączność (teleinformatyczną, radiową i kablową) z: terenowymi organami administracji wojskowej (TOAW), tereno-wymi organami administracji państwowej (TOAP), przełożonym i delegaturami, jednostkami i instytucja-mi, a także zapewnia obieg informacji między komór-kami funkcjonalnymi punktu kierowania wojskowej komendy transportu.
PROCES DOWODZENIA
Rozpoczyna się po wpłynięciu zadania od przeło-żonego. Organizuje się wówczas odprawy: informa-cyjną, koordynacyjną i decyzyjną, zakończoną podję-ciem decyzji przez dowódcę punktu kierowania23.
Punkt kierowania wojskowej komendy transportu będzie realizować zadania zgodnie z wydanymi roz-porządzeniami na podstawie Ustawy z dnia 21 czerw-ca 2002 roku o stanie wyjątkowym (tekst jednolity Dz.U. 2017, poz. 1928).
Oprócz obowiązujących procedur transportowych (przy zwiększonych reżimach czasowych) pojawią się nowe, specyficzne dla tego stanu gotowości państwa,
zadania zabezpieczenia przemieszczenia wynikające z rozkazów przełożonych.
Analizy zadania dokonuje dowódca punktu kiero-wania lub szef pionu operacyjnego bądź oficer aktual-nie pełniący dyżur szefa zmiany, przekazując osobom funkcyjnym jej rezultaty i ukierunkowuje ich pracę na odprawie informacyjnej.
Jeśli zadanie w rozkazie przełożonego brzmi przy-kładowo: do 241300KWI13 aktywować SKRW na centralnej drodze samochodowej (CDS) w celu zabez-pieczenia przemieszczenia brygady zmechanizowanej (BZ) zgodnie z otrzymanym wyciągiem, to do niego dodatkowo formułuje się takie zadania, jak: wykonać rozpoznanie drogi, sprawdzić ewentualne objazdy w przypadku zniszczenia mostów i wiaduktów poło-żonych w ciągu drogi marszu, wysłać kompanie regu-lacji ruchu na określone odcinki drogi oraz ustalić z policją, czy zabezpieczy przemieszczenie przez określone aglomeracje miejskie.
Następnie dowódca PK określa rejony bądź miejsca, w których może dojść do zakłócenia marszu brygady, na przykład zniszczenie mostu kolejowego na central-nej drodze kolejowej (CDK), po której planowane jest przemieszczenie brygady zmechanizowanej transpor-tem kolejowym. W takim przypadku należy rozważyć i skalkulować, czy dokonać przeładunku żołnierzy i sprzętu na transport samochodowy i wyznaczyć nową drogę marszu do rejonu przeprawy. Spowodować to może opóźnienie w zajęciu rejonu i wpłynąć na wyko-nanie lub niewykowyko-nanie zadania w nakazanym czasie.
Przeładunek wykonuje batalion przeładunkowo-trans-portowy regionalnej bazy logistycznej24.
Kolejnym krokiem jest określenie pożądanego sta-nu końcowego, na przykład zdolności do kierowania ruchem przez kompanię regulacji ruchu na centralnej drodze samochodowej w czasie D+3 i wykonania za-dania, np.: do 261100KWI15 przemieszczająca się brygada zmechanizowana po CDS dotrze do nakaza-nego rejonu, co gwarantuje wykonanie zadania (musi zostać spełnione). Wymaga to odpowiedzi na takie py-tania, jak np. kto rozpozna objazdy, jaka będzie po-moc układu pozamilitarnego w osłonie technicznej sieci drogowej i kolejowej. Dokonać kalkulacji ko-niecznego potencjału sił, np. zadanie przełożonego wymaga kierowania ruchem wojsk na dwóch odcin-kach CDS-1 (od 24108KWI15 do 251300KWI15) i CDS-2 (od 241100KWI15 do 251700KWI15) po 150 km każdy (razem 300 km). Podległa krr jest w sta-nie wykonywać jednocześsta-nie zadania na odcinku tyl-ko do 200 km. Istnieje potrzeba dodattyl-kowego przy-dzielenia kolejnej krr.
Na odprawie informacyjnej, która jest prowadzona przez szefa pionu operacyjnego, osobom funkcyjnym punktu kierowania są przekazywane wyniki analizy zadania oraz zostaje ukierunkowana praca sztabu związana z planowaniem dalszych działań.
23 Ibidem, s. 52.
24 Ibidem, s. 66.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2021
131
Źródło: A. Pańczuk, Organizacja przewozu materiałów niebezpiecz-nych w jednostkach organizacyjnych SZ RP, ASzWoj, Warszawa 2019, s. 52.
RYS. 3. SCHEMAT ORGANIZACJI TRANSPORTU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH
RYS. 4. STRUKTURA FUNKCJONALNA PUNKTU KIEROWANIA
Polecenie na przewiezienie materiału niebezpiecznego
Przewóz może być realizowany zwykłym środkiem transportowym/środki bojowe wymagają ochrony
1. Czy ilość materiałów wymaga przewozu wg ADR?
2. Czy ilość materiałów wymaga „zezwolenia na marsz”?
1. Pojazd musi spełniać wymogi ADR 2. Należy zorganizować ochronę /dla klasy 1/
1. Pojazd musi spełniać wymogi ADR 2. Należy złożyć zapotrzebowanie na marsz 3. Należy zorganizować
ANALIZA ZADANIA
NIE
AD. 2 TAK
AD. 1 TAK
Źródło: Proces dowodzenia na poziomie WKTr (poradnik metodyczny), DGRSZ, Warszawa 2015, s. 39.
* zespół kierowania mobilizacyjnym rozwinięciem jednostki DOWÓDCA PK
(komendant WKTr)
PION
OPERACYJNY PION ZABEZPIECZENIA
TRANSPORTOWEGO SEKCJA
ZABEZPIECZENIA ZKMRJ*
funkcjonuje do czasu zakończenia
mobilizacji SEKCJA OCHRONY
INFORMACJI NIEJAWNYCH
SEKCJA PLANOWANIA I DOWODZENIA
SEKCJA INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ ANALIZ I PROGNOZ SEKCJA
INFORMACYJNO--SPRAWOZDAWCZA SEKCJA
PRZEWOZÓW
Oceny przeciwnika i wpływu jego aktywności na realizację zadania, jak również wariantów jego wy-konania dokonuje szef sekcji infrastruktury trans-portowej, analiz i prognoz. Ocena wojsk własnych może dotyczyć zdolności wojskowej komendy transportu i kompanii regulacji ruchu do zapewnie-nia wykonazapewnie-nia zadazapewnie-nia oraz wygenerowazapewnie-nia potrzeb
i skierowania do przełożonego o wzmocnienie tej kompanii.
Odprawę koordynacyjną prowadzi się w celu zapo-znania osób funkcyjnych z oceną działania przeciwni-ka i wariantami działania wojsk własnych oraz doko-nania wyboru wariantu, który będzie rekomendowany dowódcy punktu kierowania.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2021
132
Na odprawie decyzyjnej są przedstawiane efekty pracy komórek organizacyjnych tego punktu. Na ich podstawie dowódca podejmuje decyzję. Zwykle prze-biega to następująco:
• wprowadzenie w sytuację,
• przedstawienie wariantów działania,
• podjęcie decyzji przez dowódcę punktu kierowa-nia i przyjęcie koncepcji działakierowa-nia.
Zaprezentowany układ należy traktować jako jedną z propozycji. Może być bowiem modyfikowany w za-leżności od otrzymanego zadania oraz czasu, jakim dowódca PK będzie dysponował.
By zapewnić sprawne wykonanie zadania, opraco-wuje się plan synchronizacji, który polega na skoor-dynowaniu działań utworzonych elementów własnego ugrupowania w czasie i przestrzeni.
Komórką funkcjonalną w punkcie kierowania woj-skowej komendy transportu, która przygotowuje plan synchronizacji już w trakcie planowania, jest pion zabezpieczenia transportowego. W pierwszej kolej-ności przygotowuje się tabelę synchronizacji, wpisu-jąc podmioty biorące udział w wykonaniu zadania.
Należy wpisywać je w takiej kolejności: przełożony, współdziałający, sąsiedzi, elementy własnego
ugru-powania, systemy funkcjonalne, elementy (jednost-ki) wspierające.
Następnie są wpisywane granice czasowe (data:
M, D; czas: H) oraz odpowiedzialni za realizację za-dań przez poszczególne podmioty. Dane te powinny wynikać z dotychczas otrzymanych dokumentów roz-kazodawczych, planistycznych i sprawozdawczo--informacyjnych oraz uwzględniać struktury organów transportu i ruchu wojsk.
Opracowywana tabela powinna w miarę upływu czasu wskazywać zarówno pożądane (oczekiwane) działania, jak i te będące reakcją na zmianę sytuacji.
Po odprawie informacyjnej tabelę synchronizacji na-leży uzupełnić o myśl przewodnią przełożonego, usta-lone zadania nakazane w rozkazie, w tym zadania cząstkowe oraz wygenerowany (skalkulowany) poten-cjał sił, niezbędny do wykonania zadania.
Po odprawie decyzyjnej w razie korekty przyjętego wariantu należy dokonać zmiany punktów decyzyj-nych oraz szczegółowych zadań dla elementów ugru-powania, w tym wsparcia oraz zabezpieczenia.
Po ostatecznym uzupełnieniu tabeli synchronizacji dowódca punktu kierowania powinien przeprowa-dzić odprawę koordynacyjną, podczas której
zsyn-NATALIA WAWRZYNIAK / 10 BKPANC
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2021
133
chronizuje funkcjonowanie wszystkich elementów własnego ugrupowania bojowego. W odprawie tej uczestniczą szefowie poszczególnych komórek funk-cjonalnych PK, dowódcy podległych kompanii regu-lacji ruchu i delegatur oraz oficerowie łącznikowi jednostek współdziałających i wspierających. Naj-częściej synchronizację działań prowadzi się na pod-stawie mapy w dużej skali z naniesionymi wszystki-mi elementawszystki-mi ugrupowania bojowego oraz tabeli synchronizacji25.
WIELE DO ZROBIENIA
Celem artykułu było przybliżenie znaczenia orga-nów transportu i ruchu wojsk, głównie wojskowych komend transportu, dla systemu logistycznego SZRP, ich głównych zadań oraz sposobu realizacji proce-sów transportowych na rzecz jednostek wojskowych z rejonów odpowiedzialności tych organów.
Jednak w trakcie codziennej działalności dają się zauważyć trudności natury technicznej dotyczące za-wodzącej łączności, które polegają na ograniczeniu możliwości:
• przekazywania rozkazów i zarządzeń z użyciem radiostacji w relacji między wojskową komendą trans-portu a kompanią regulacji ruchu;
• zapewnienia łączności między wystawionymi po-sterunkami regulacji ruchu a punktem dyspozytor-skim (PD), oddalonymi od siebie ponad 200 km;
• kompatybilności sprzętu wojsk własnych i Soju-szu, co powoduje konieczność ich pilotowania przez pojazd narodowy z radiotelefonem kompanii.
Obecnie zmodernizowano sprzęt stacjonarny (za-kup radiostacji cyfrowych). Natomiast dopiero w fa-zie projektu jest pozyskanie sprzętu mobilnego na pojazdach26.
Podsystem transportu i ruchu wojsk jest przygoto-wany do wykonywania zadań. Nasz kraj jako członek Sojuszu ma dodatkowe obowiązki wynikające z ppisanych umów. Gros z nich pozostaje w zakresie od-powiedzialności organów transportu i ruchu wojsk za-bezpieczających oraz – co istotne – umożliwiających realizację przedsięwzięć przez wojska Sojuszu. Orga-nizacja systemu kierowania ruchem wojsk (SKRW) spełnia wymagania stawiane współczesnej armii. n
25 J. Krecikij, J. Wołejszo, N. Prusiński, Podręcznik oficera sztabu, praca zbiorowa, AON, Warszawa 2009, s. 239–240.
26 Materiały STiRW-CKRW, Warszawa 2019.
Wśród przewozów wy-różnia się transport ko-lejowy, powietrzny i morski. Wojskowy transport kolejowy dzie-li się na wojskowy transport operacyjny, mający na celu prze-mieszczenie oddziału lub pododdziału wraz z wyposażeniem, oraz wojskowy transport za-opatrzenia, którego przeznaczeniem jest przewóz środków za-opatrzenia.