Zmiana lub zniesienie zobowiązań z papierów wartościowych w drodze umowy

mu propozycje. Nie ulega wątpliwości, że łączące się spółki powinny mieć możliwość dokonania połączenia bez narażania się na odpowiedzialność wobec osób trzecich także w sytuacji, gdy nie jest możliwe zawarcie porozumienia z częścią wierzycieli.

2.2.2.3 Zmiana lub zniesienie zobowiązań z papierów wartościowych w drodze umowy

Oczywiście, zawarcie umowy z wierzycielem zmieniającej lub znoszącej prawa z papierów wartościowych innych niż akcje (art. 511 § 3 KSH), może być pożądane ze względów praktycznych, nawet jeśli w danym przypadku spółka przejmująca może bez trudu ustalić treść prawa równoważnego. Należy uznać, że możliwość łatwej transpozycji prawa nie wyklucza zawarcia umowy pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem, na mocy której ustalona zostanie treść łączącego strony stosunku prawnego. Takie działanie może być celowe ze względu na możliwość uniknięcia ryzyka potencjalnych sporów związanych

338 A. Szumański, /w:/ Kodeks..., t. IV, s. 363. 339

Zasada ta zwana jest także zasadą równoważności praw. Zob. A. Szumański, /w:/ Kodeks..., t. IV, s. 363-364.

340 Zob. K. Oplustil, op. cit., s. 1164.

341 Również zdaniem M. Rodzynkiewicza art. 511 § 1 i 2 nie stosuje się, jeśli zostanie zawarta umowa, o której mowa w art. 511 § 3 KSH. Zob. M. Rodzynkiewicz, Kodeks…, s. 1121.

z transpozycją prawa. Wówczas jednak nie ma potrzeby odwoływania się do art. 511 § 2 KSH. W tym też sensie należy podzielić pogląd, że art. 511 § 3 KSH ma wymiar ogólny³⁴² i może znaleźć zastosowanie w każdym przypadku, w którym przejście zobowiązania z jednej spółki na drugą wymaga jego zmiany.

Zawarcie umowy na podstawie art. 511 § 3 KSH będzie natomiast konieczne w tych sytuacjach, w których spółka przejmująca będzie chciała przyznać wierzycielowi prawo niebędące prawem równoważnym lub będzie chciała znieść dotychczasowe prawo. Może się bowiem zdarzyć, że mimo braku prawnych przeszkód przyznania prawa równoważnego, spółka przejmująca będzie chciała je zastąpić prawem niespełniającym tej cechy. Porozumienie z wierzycielem umożliwia wówczas zgodne z prawem uniknięcie konieczności realizacji obowiązku z art. 511 § 2 KSH.

W doktrynie wskazuje się, że z procedury łączenia się spółek wynika, że zawarcie omawianej umowy powinno nastąpić jeszcze w fazie menedżerskiej, przed uzgodnieniem planu połączenia³⁴³. Wynika to przede wszystkim stąd, że plan połączenia zawiera opis praw przyznanych osobom szczególnie uprawnionym w spółce przejmowanej, które dodatkowo powinny zostać uwzględnione w projekcie zmian statutu lub umowy spółki (art. 499 KSH). Zawarcie umowy z wierzycielem na tym etapie jest pożądane i z tego względu można uznać ten pogląd za godny aprobaty. Na pewno jednak, z formalnego punktu widzenia, nie jest to ostatnia chwila, w której może nastąpić zawarcie takiej umowy. Należy uznać, że jest to możliwe aż do momentu podjęcia uchwał łączeniowych. Zarządy łączących się spółek przygotowują bowiem jedynie projekt warunków, na których ma dojść do połączenia spółek. Jak wskazuje sam termin użyty w art. 498 i następnych KSH jest to tylko plan. Ostatecznie to organy właścicielskie spółek decydują o warunkach połączenia. Stąd możliwe jest wyrażenie zgody na plan połączenia i zmiany umowy spółki przejmującej, o treści innej aniżeli uzgodnione przez zarządy łączących się spółek (art. 506 § 4 KSH). Wówczas do połączenia dojdzie, jeżeli organy właścicielskie wszystkich łączących się spółek podejmą uchwały łączeniowe obejmujące takie same zmiany w zakresie planu połączenia³⁴⁴. Wprowadzenie zmian do planu połączenia może być uzasadnione właśnie zawarciem umowy, o której mowa w art. 511 § 3 KSH, pomiędzy chwilą uzgodnienia planu połączenia, a podjęciem uchwał łączeniowych.

342 A. Szumański, /w:/ Kodeks..., t. IV, s. 378.

343 Tak. A. Witosz, Zasada…, s. 8; A. Szumański, /w:/ Kodeks..., t. IV, s. 379; K. Oplustil, op. cit., s. 1165-1166; M. Rodzynkiewicz, Kodeks…, s. 1121.

344

Skomplikowany problem może natomiast powstać przy próbie określenia podmiotu, który powinien zawrzeć omawianą umowę z wierzycielem. O ile w przypadku łączenia się przez przejęcie nie rodzi żadnych wątpliwości, że podmiotem tym powinna być spółka przejmująca, o tyle trudno znaleźć właściwe rozwiązanie w sytuacji łączenia się spółek per

unionem. Art. 511 § 3 KSH stanowi, że powinna być to spółka nowo zawiązana. Jednakże

spółka ta powstaje dopiero po chwili, w której powinna zostać zawarta omawiana umowa³⁴⁵. W doktrynie przedstawiono różne koncepcje rozwiązania tej kwestii.

Mateusz Rodzynkiewicz zaproponował, aby w takiej sytuacji podejmować uchwały połączeniowe pod warunkiem, że spółka nowo zawiązana zawrze z wierzycielem umowę, której treść powinna być załącznikiem do planu połączenia³⁴⁶. Zdaniem A. Witosza wszystkie łączące się spółki (działające jako jedna strona umowy) powinny zawrzeć omawianą umowę z podmiotem uprawnionym. W wyniku sukcesji uniwersalnej wszelkie prawa i obowiązki z tej umowy przejdą na spółkę nowo zawiązaną³⁴⁷. Z kolei K. Oplustil stwierdził, że jest możliwe zawarcie umowy o świadczenie przez osobę trzecią (art. 391 KC). Na jej mocy członkowie zarządu łączących się spółek mieliby zobowiązać się (w imieniu własnym albo działając za łączące się spółki), że spółka nowo zawiązana przyzna osobom uprawnionym szczególne prawa albo przyzna im określone świadczenia za zniesienie przysługujących im praw. W razie niewykonania tego zobowiązania po stronie podmiotów uprawnionych powstanie roszczenie odszkodowawcze³⁴⁸.

Niewątpliwie każda z przedstawionych koncepcji jest mniej lub bardziej trafną próbą znalezienia rozwiązania w sytuacji, gdy komentowany przepis zawiera dość oczywisty mankament legislacyjny. Zaprezentowane pomysły nie są też z pewnością jedynymi możliwymi do przyjęcia. Wydaje się jednak, że budowanie kolejnych konstrukcji prawnych mających na celu umożliwienie – w sytuacji połączenia per unionem – zawarcia umowy zmieniającej lub znoszącej prawa, o których mowa w art. 511 § 2 KSH, nie jest celowe. Za najtrafniejsze można uznać rozwiązania zaproponowane przez M. Rodzynkiewicza i A. Witosza. Koncepcja K. Oplustila nie zapewnia wierzycielom, że po dniu połączenia ich prawa będą miały taką treść, jaką ustalono w umowie o świadczenie przez osobę trzecią. Skutek w postaci powstania roszczenia odszkodowawczego nie można uznać za satysfakcjonujący.

345 Na temat chwili powstania spółki nowo zawiązanej zob. K. Oplustil, op. cit., s. 1106-1107. 346 M. Rodzynkiewicz, Kodeks…, s. 1121.

347 A. Witosz, Zasada…, s. 8. 348

2.2.2.4 Konstrukcja prawna przyjęta w art. 511 § 2 i § 3 KSH

Ustalenie treści normatywnej art. 511 § 2 i § 3 KSH umożliwia podjęcie próby identyfikacji konstrukcji prawnych zastosowanych w tych przepisach. Jest to potrzebne nie tylko ze względów teoretycznych, ale i praktycznych. W szczególności wnioski w tym zakresie mogą być istotne dla ustalenia, czy wygasają zabezpieczenia praw z papierów wartościowych ustanowione przez osoby trzecie lub ograniczone prawa rzeczowe ustanowione na tych prawach.

a) Artykuł 511 § 2 KSH

Rozpoczynając analizę od art. 511 § 2 KSH, należy wskazać, że przepis ten jest ściśle związany z art. 494 § 1 KSH. Można powiedzieć, że normuje on problematykę sukcesji uniwersalnej w odniesieniu do tych obowiązków, które nie mogą przejść na spółkę przejmującą bez zmiany ich treści. Art. 511 § 2 KSH stanowi zatem szczegółową regulację w ramach konstrukcji sukcesji uniwersalnej. Poprzestanie na takim stwierdzeniu nie może być jednak uznane za wystarczające.

Zgodnie z art. 494 § 1 KSH w ramach następstwa prawnego pod tytułem ogólnym spółka przejmująca wstępuje we wszystkie obowiązki spółki przejmowanej. Jak zostało to opisane we wcześniejszych częściach pracy, co do zasady, poszczególne obowiązki przechodzą na następcę prawnego w takiej samej postaci, w jakiej ciążyły one na poprzedniku prawnym. Rozpatrując oddzielnie poszczególne obowiązki mamy zatem do czynienia z nabyciem pochodnym o charakterze translatywnym³⁴⁹. Sytuacja przedstawia się jednak odmiennie w odniesieniu do tych obowiązków, o których mowa w art. 511 § 2 KSH. Następca prawny przejmuje obowiązek poprzednika prawnego, ale nie w takim samym kształcie. Nieraz ze względu na formę prawną spółki przejmującej może być konieczne dokonanie znacznej modyfikacji tych obowiązków. Wydaje się zatem, że w odniesieniu do tych obowiązków mamy do czynienia z nabyciem pochodnym o charakterze konstytutywnym.

Ponieważ następstwo prawne wynikające z art. 511 § 2 KSH, jest tylko szczególną regulacją przejścia niektórych obowiązków w ramach sukcesji uniwersalnej, należy uznać, że pozostają w mocy zabezpieczenia osobiste ustanowione przez osoby trzecie. Sama transformacja obowiązków w wyniku połączenia nie uzasadnia wygaśnięcia zabezpieczającego ich wykonanie poręczenia lub ograniczonych praw rzeczowych. Konieczne jest uznanie, że osoba trzecia udzielając zabezpieczenia wyraża zgodę na

349 Zob. na temat pojęcia nabycia translatywnego i konstytutywnego na gruncie praw podmiotowych S. Grzybowski, op. cit., s. 238; M. Pyziak-Szafnicka, /w:/ System…, t. 1, s. 870-871.

przekształcenia podmiotowe po stronie dłużnika, których konsekwencją może być także transformacja obciążającego dłużnika obowiązku.

Rozstrzygnięcia wymaga także dalsze istnienie ograniczonych praw rzeczowych ustanowionych na prawach spółki przejmowanej podlegających przetransponowaniu na spółkę przejmującą na podstawie art. 511 § 2 KSH. Można argumentować, że w braku zmiany charakteru prawa, nieznaczna modyfikacja treści przysługujących wierzycielowi praw nie powinna mieć wpływu na istnienie obciążających go ograniczonych praw rzeczowych. W pozostałym zakresie odpowiednie zastosowanie znajdą ustalenia dokonane w pkt. 2.4.1 rozdziału drugiego rozprawy.

b) Artykuł 511 § 3 KSH

Przechodząc do analizy konstrukcji prawnej wynikającej z art. 511 § 3 KSH należy odnotować pogląd A. Szumańskiego, że mamy w tym przypadku do czynienia z odnowieniem stosunku zobowiązaniowego (art. 506 § 1 KC w zw. z art. 2 KSH). Zdaniem tego Autora, spółka przejmująca – z uwagi na zasadę sukcesji uniwersalnej – jest zobowiązana do wykonywania uprawnień wierzyciela, które przysługiwały mu względem nieistniejącej już spółki przejętej. Dłużnik (spółka przejmująca) decyduje się zatem na zgodą wierzyciela na spełnienie innego świadczenia w miejsce dotychczasowego³⁵⁰.

Podzielając, co do zasady, przedstawiony powyżej pogląd, należy doprecyzować, że art. 511 § 3 KSH odwołuje się nie tylko do konstrukcji odnowienia, ale także do zwolnienia z długu (art. 508 KC) stanowiąc, że uprawnienia wierzyciela mogą być zniesione. Należy dalej zauważyć, iż konstrukcja odnowienia, która będzie miała zastosowanie w tym przypadku nie jest identyczna z tą uregulowaną w art. 506 § 1 KC. Wynika to z faktu, że w chwili zawierania umowy na podstawie art. 511 § 3 KSH (tj. przed powzięciem uchwał łączeniowych) spółka przejmująca nie będzie jeszcze dłużnikiem. W istocie jest to zatem przypadek odnowienia między wierzycielem a osobą trzecią, którego art. 506 KC nie reguluje³⁵¹. Umowa taka staje się zatem skuteczna z chwilą wpisu połączenia do rejestru. Jeżeli procedura połączenia nie zostanie zakończona, umowa taka nie wywoła żadnych skutków prawnych.

Odnowienie powoduje umorzenie dotychczasowego zobowiązania, a w konsekwencji wygaśnięcie zabezpieczeń udzielonych przez osoby trzecie (art. 507 KC). Skutek ten może

350 A. Szumański, /w:/ Kodeks..., t. IV, s. 379. 351

K. Zawada, /w:/ Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. K. Pietrzykowskiego, t. 2., Warszawa 2013, s. 125; zob. także M. Pyziak-Szafnicka, /w:/ System prawa prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, pod red. A. Olejniczaka, Warszawa 2014, s. 1577-1578 i 1592-1594, której zdaniem odnowienie nie może polegać na zmianie podmiotu zobowiązania, co nie oznacza jednak zakazu jednoczesnego dokonywania odnowienia i zmiany dłużnika.

mieć podstawowe znaczenie z punktu widzenia wierzyciela. W takich przypadkach praktyczna możliwość zawarcia umowy na podstawie art. 511 § 3 KSH będzie uwarunkowana zgodą osoby trzeciej na dalsze trwanie zabezpieczenia. Należy jednak zaznaczyć, że wniosek ten nie dotyczy zabezpieczeń nieakcesoryjnych (zwłaszcza gwarancji bankowej), które nie wygasają mimo odnowienia oraz wszelkich zabezpieczeń ustanowionych przez samego dłużnika³⁵². W odniesieniu do dalszego trwania ograniczonych praw rzeczowych ustanowionych na prawach objętych odnowieniem, zastosowanie znajdą ustalenia dokonane w pkt. 2.4.1 rozdziału drugiego pracy.

2.3.

Adekwatność terminu „prawa i obowiązki” do określenia

zakresu następstwa prawnego

Zgodnie ze wcześniejszą zapowiedzią, po przeprowadzeniu analizy zakresu sukcesji uniwersalnej, należy odnieść się do trafności zestawienia przez ustawodawcę terminów „prawa” i „obowiązki” w art. 494 § 1 KSH. Należy ustalić, jakie znaczenie należy w istocie przypisywać wskazanym pojęciom.

W odniesieniu do pierwszego ze wskazanych terminów można skonstatować, że przedmiotem sukcesji są, co do zasady, funkcjonalne wiązki uprawnień określane w doktrynie mianem praw podmiotowych. Nie wyklucza to jednak możliwości przejścia na spółkę przejmującą pojedynczych uprawnień przysługujących spółce przejmowanej, które raczej nie dają się zakwalifikować jako prawa podmiotowe. Dotyczy to na przykład uprawnienia oblata do przyjęcia złożonej mu oferty. Należy przy tym zaznaczyć, że sukcesja ma w ramach poszczególnych praw charakter translatywny. W rezultacie na spółkę przejmującą przechodzą wszystkie uprawnienia składające się na dane prawo podmiotowe w takiej samej postaci. Wraz z przejściem poszczególnych praw na spółkę przejmującą muszą przejść także funcjonlanie związane z tymi prawami obowiązki. Będą to zatem, na przykład w odniesieniu do praw rzeczowych, pozytywne obowiązki właściciela.

Jeżeli chodzi o stronę pasywną zakresu sukcesji uniwersalnej, to przeprowadzone powyżej rozważania doprowadziły do wniosku, że – co do zasady – przedmiotem sukcesji są długi spółki przejmowanej. Wraz z tymi funkcjonalnie powiązanymi obowiązkami przechodzą na spółkę przejmującą także nierozerwalnie z nimi związane uprawnienia dłużnika. Można jednak także wskazać na pojedyncze obowiązki będące przedmiotem

352

sukcesji, które nie mogą być zakwalifikowane jako dług. W szczególności mogą to być pewne obowiązki korporacyjne, o jakich mowa w art. 511 § 1 KSH.

W konsekwencji posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem „prawa

i obowiązki” na oznaczenie zakresu sukcesji uniwersalnej nie może być uznane za

precyzyjne. Należy raczej przyjąć, że jest to pewna konwencja językowa. Ustalenie znaczenia tych terminów musi zostać pozostawione doktrynie prawa. Posłużenie się takim sformułowanie przez ustawodawcę nie należy jednak oceniać krytycznie, tym bardziej że trudno jest znaleźć inne określenie zakresu sukcesji, które byłoby w pełni satysfakcjonujące. Najbardziej poprawny teoretycznie termin „uprawnienia i obowiązki” słabo oddawałby istotę tego, co jest przedmiotem następstwa prawnego. Z tego punktu widzenia najlepiej byłby posłużyć się sformułowaniem „prawa i długi”. To ostatnie mogłoby być jednak mylące co do możliwości przejścia pojedynczych uprawnień lub obowiązków niebędących częścią składową prawa podmiotowego lub długu.

Użycie sformułowania „prawa i obowiązki” odzwierciedla niewątpliwie także pewne trudności teoretyczne istniejące w doktrynie prawa. Skomplikowana struktura różnych stosunków prawnych znacznie utrudnia znalezienie adekwatnego określenia³⁵³. Wydaje się mimo wszystko, że użyte przez polskiego ustawodawcę określenie lepiej oddaje istotę sukcesji uniwersalnej polegającą na wstąpieniu w całą sytuacje prawną poprzednika niż terminy, którymi posłużono się w ustawodawstwach obcych. Pojęcia „majątek” lub „aktywa i pasywa” zwracają zbytnią uwagę na te elementy, które mogą stanowić składową bilansu łączących się spółek. Tymczasem przedmiotem sukcesji może być także obowiązek złożenia oświadczenia woli określonej treści lub uprawnienie oblata do przyjęcia oferty, które trudno powiązać z majątkiem lub aktywami i pasywami.

Opisane powyżej trudności terminologiczne nakładają się także na komplikacje związane z zakresem sukcesji uniwersalnej w prawie spółek. Chociaż art. 494 § 1 KSH stanowi, że na spółkę przejmującą przechodzą wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej, w rzeczywistości tak nie jest. Przede wszystkim wygasnąć muszą prawa na dobrach osobistych spółki przejmowanej oraz niektóre dotyczące jej obowiązki korporacyjne. Z kolei niektóre długi spółki przejmowanej wynikające z wyemitowanych przez nią papierów wartościowych muszą ulec transformacji w związku z przejściem na spółkę przejmującą. W takich przypadkach wstąpienie w te długi ma charakter

353 Wydaje się, że mniejsze znaczenie przy decyzji co do użycia sformułowania „prawa i obowiązki” mogła mieć chęć objęcia przez ustawodawcę zakresem sukcesji nie tylko stosunków z zakresu prawa prywatnego, ale także publicznego.

konstytutywny. Co do zasady jednak sukcesja uniwersalna ma znacznie szerszy zakres aniżeli możliwy zakres następstwa prawnego pod tytułem szczególnym. Oznacza to, że przedmiotem sukcesji mogą być także prawa i długi, które nie mogą zostać przeniesione w ramach sukcesji singularnej. Przykładem jest użytkowanie lub dług wynikający z obligacji. Także jeżeli chodzi o zakres uprawnień i obowiązków składających się na poszczególne prawa lub długi będące przedmiotem sukcesji uniwersalnej, to są one szersze niż w przypadku sukcesji singularnej. Przykładowo, w przypadku łączenia się spółek przechodzą na spółkę przejmującą także wszystkie uprawnienia kształtujące związane funkcjonalnie z długiem.

W dalszej części pracy na określenie zakresu sukcesji uniwersalnej będę posługiwał się co do zasady ustawowym sformułowaniem „prawa i obowiązki”. Trzeba mieć jednak świadomość pewnego nieuniknionego braku precyzji.

3. Wpływ połączenia na niektóre zobowiązania umowne

Analiza przeprowadzona w poprzednim podrozdziale pracy doprowadziła do wniosku, że spółka przejmująca – poza prawami na dobrach osobistych – wstępuje, co do zasady, we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej. Konkluzja ta pozostaje aktualna nawet w sytuacji, gdy obowiązki spółki przejmowanej są sprzeczne z obowiązkami ciążącymi już na spółce przejmującej albo wykonanie tych obowiązków po połączeniu jest nadmiernie utrudnione. Z punktu widzenia wierzycieli powstaje jednak ryzyko, że po połączeniu ich dłużnik przestanie spełniać świadczenie. Z tego względu takie przypadki wymagają pogłębionych rozważań.

3.1.

Konflikt obowiązków ciążących na łączących się spółkach

W fazie przygotowawczej procesu łączenia, co do zasady, dokonuje się analizy umów, których stroną jest każda spółka. Działanie to ma na celu zidentyfikowanie zobowiązań, na które połączenie może mieć wpływ. W zależności od sytuacji analiza może przybrać formę badania due diligence przez zewnętrznych doradców lub przeglądu przez pracowników spółki. Pierwsza z wymienionych formuł będzie miała zastosowanie, co do zasady, gdy łączą się niepowiązane ze sobą podmioty. W sytuacji, gdy proces restrukturyzacyjny obejmuje spółki należące do jednej grupy kapitałowej, najczęściej wystarczający będzie wewnętrzny przegląd umów. Niezależnie od tego, w jakiej formie przeprowadzana jest omawiana analiza, należy w jej trakcie zidentyfikować, m.in. umowy, z których wynikają wzajemnie sprzeczne obowiązki ciążące na łączących się spółkach. W rezultacie, łączące się spółki powinny posiadać informacje co do tego, które z umów powinny zostać

renegocjowane i zmienione przez zarejestrowaniem połączenia. Pozwala to uniknąć sytuacji, w której spółka przejmująca dopiero po dniu połączenia dowie się o istnieniu zobowiązań spółki przejmowanej, których nie jest w stanie wykonywać.

Mimo przeprowadzenia opisanego powyżej badania, może się zdarzyć, że nie zostaną w jego trakcie zidentyfikowane wszystkie umowy, z których wynikają obowiązki, których realizacja przez spółkę przejmującą może być trudna lub niemożliwa. Wówczas istnienie takich zobowiązań zostanie ujawnione dopiero po dniu połączenia. Możliwa jest także sytuacja, że ze względu na brak zgody osób trzecich, nie uda się zmienić treści umów, a spółki mimo to zdecydują się na przeprowadzenie połączenia. Wskazany problem może dotyczyć zarówno umów ze świadczeniem jednorazowym, jak i okresowym. Najczęściej jednak wystąpi w przypadku stosunków prawnych o charakterze ciągłym. Dla lepszego zobrazowanie problematyki, zasadne wydaje się krótkie omówienie możliwych sytuacji.

Należy zacząć od przykładów zobowiązań umownych wiążących spółkę przejmowaną i przejmującą, które nie dają się wzajemnie pogodzić. Takie sytuacje występują najczęściej, gdy na jednej ze spółek ciąży obowiązek określonego działania, a na drugiej obowiązek zaniechania takiego samego działania. Przykładowo, spółka przejmowana może prowadzić działalność gospodarczą w zakresie produkcji określonych towarów. W związku z tym może być stroną umów zobowiązujących ją do dostawy tych produktów. Tymczasem spółka przejmująca może być związana zakazem konkurencji co do produkcji i sprzedaży takich towarów³⁵⁴. Można sobie także wyobrazić, że jedna z łączących się spółek (jako sprzedający) jest stroną umowy o wyłączność zastrzeżoną na rzecz osoby trzeciej (art. 550 KC). Z kolei druga spółka produkująca towary takiego samego rodzaju zawarła z osobami trzecimi umowy dostawy, z których wynikają obowiązki stojące w sprzeczności ze wskazanym zobowiązaniem z umowy o wyłączność. Uogólniając można stwierdzić, że tego rodzaju konflikty obowiązków występują najczęściej