Analizę ekonomiczno – finansową jednostki przeprowadzono na podstawie wyników osiągniętych w latach 2012 – 2014.
24 Informacja na podstawie danych organizacyjnych ZUOK Rudno.
Analiza bilansu
Tabela 1. Aktywa [tys. zł] z rachunkowym zaokrągleniem setek zł Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Rysunek 1. Aktywa w latach 2012-2014 [tys. zł]
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Zgodnie z danymi zaprezentowanymi na rysunkach 1-3 i tabelach 1-2, wynikającymi z bilansu analitycznego, na sytuację badanej jednostki istotnie wpływają następujące aspekty:
a) aktywa trwałe stanowią 84% całego majątku jednostki, w tym naj-większy udział mają rzeczowe aktywa trwałe, stanowiące ok. 83 % aktywów ogółem;
b) jednocześnie widoczny jest wzrost bilansowej wartości rzeczowych aktywów trwałych, który w przedziale 3 lat (2012 - 2014) stanowi kwotę 40212 tys. zł.
Jest on rezultatem zwiększenia nakładów inwestycyjnych na odnowie-nie majątku trwałego. Aktualna, narastająca wartość umorzenia środ-ków wynosi 14,68% ich wartości początkowej. Na modernizację i zaku-py nowych środków trwałych w 2014 r. wydatkowano 44 337 tys. zł;
c) w grupie majątku obrotowego odnotowano spadek o 938 tys. zł (5,73 % do roku 2013), który obejmuje głównie:
spadek należności krótkoterminowych o 49,3 % w stosunku do ro-ku ubiegłego, który jest rezultatem zmniejszenia obciążeń z tyto po-datku VAT;
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000
2014 2013 2012
lata
Rzeczowe aktywa trwałe
Należności długoterminowe Inwestycje długoterminowe Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe Zapasy
Tabela 2. Pasywa, dane w tys. zł z rachunkowym zaokrągleniem setek zł
Źród
ło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
wystąpił wzrost stanu środków pieniężnych na 31.12.2014 r.
02 013 tys. zł w stosunku do roku poprzedniego, co wpłynęło na poprawę płynności finansowej;
udział zapasów kształtował się na przestrzeni analizowanych okre-sów na poziomie 0,09 % w 2014r do 0,24 % w 2013 r.
d) w pasywach bilansu uwagę zwraca wzrost kwotowy w przedziale 3 lat kapitałów własnych o 3 215 tys. zł (8,0 %).
Rysunek 2. Pasywa w latach 2012-2014 [tys. zł]
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Rysunek 3. Majątek i źródła finansowania w latach 2012-2014 [ tys. zł]
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
0 20000 40000 60000
2014 2013 2012
lata
Kapitał (fundusz) własny Zysk (strata) netto
Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Rozliczenia międzyokresowe
0 50000 100000 150000
2014 2013 2012
lata
Kapitał obcy Kapitał (fundusz) własny Aktywa ogółem
W związku z powyższym udział kapitałów własnych w finansowa-niu majątku jednostki na dzień bilansowy wyniósł 45,21 % w stosunku do ogólnej sumy aktywów, co wpływa korzystnie na stabilność finansową ba-danej jednostki;
e) kapitał podstawowy nie uległ zmianie na przestrzeni analizowanych lat;
f) największą pozycją kapitału własnego (37,19 % pasywów) jest kapi-tał podstawowy;
g) zobowiązania krótkoterminowe wzrosły o 34,57% w stosunku do roku 2013 i o 142,75 % w stosunku do roku 2012, głównie z tytułu zaciągniętych kredytów, co nie jest zjawiskiem korzystnym;
h) rezerwy na zobowiązania na przestrzeni analizowanych lat wyno-szą od 135 tys. zł w 2013r do 35 tys. w 2012r i nie mają istotnego wpływu na ich strukturę.
Rachunek zysków i strat (rysunek 4 i tabela 3) wskazuje na osią-gnięcie w roku obrotowym dodatniego wyniku finansowego wynoszącego netto 1 615 tys. zł, przy czym wypracowany zysk netto stanowi w stosunku do: suma aktywów ogółem 1,69%,
przychodów ogółem 6,34%,
zaangażowanego kapitału własnego 3,73% .
Rysunek 4. Wynik finansowy na poszczególnych rodzajach działalno-ści [tys. zł]
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
-500 0 500 1000 1500 2000 2500
Wynik na
sprzedaży Wynik na pozostałej działalności operacyjnej
Wynik na działalności
finansowej
Wynik brutto ogółem
2014 2013 2012
Tabela 3. Rachunek zysków i strat [tys. zł] z rachunkowym zaokrągleniem setek zł Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Analiza rachunku zysków i strat wskazuje na wzrost przychodów ze sprzedaży oraz wzrost kosztów działalności operacyjnej. Przychody wzra-stały jednak wolniej niż koszty, co w konsekwencji spowodowało zmniej-szenie wyniku ze sprzedaży o 41,4% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Pozostałe przychody operacyjne uległy zwiększeniu o 212,2 %, na-tomiast pozostałe koszty operacyjne zmniejszyły się o 34,4%.
W segmencie działalności finansowej jednostka poniosła stratę w wysokości 51 tys. zł. Opisane zmiany wpłynęły na ukształtowanie się wyniku netto na poziomie 1 615 tys. zł, niższym od ubiegłorocznego o 14,5 % - rysunek 5.
Rysunek 5. Wynik finansowy netto na przełomie lat 2012-2014 [tyś. zł]
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
2000 400600 1000800 12001400 16001800 2000
2014 2013 2012
Podatek dochodowy i inne obciążenia Wynik finansowy netto
Analiza wskaźnikowa
wynik finansowy netto x 100 aktywa ogółem
5-8 procent 1,7 2,2 2,7
Rentowność netto
wynik finansowy netto x 100 przychody ogółem
3-8 procent 6,3 9,6 8,7
Rentowność kapitału wła-snego (ROE)
wynik finansowy netto x 100 kapitał własny x 100
15-25 procent 3,7 4,5 3,8
Skorygowana rentowność majątku
Zysk netto + (odsetki – podatek docho-dowy od odse-tek) x 100 aktywa ogółem
- procent 1,7 2,3 2,9
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Osiągnięty w roku obrotowym zysk powoduje, że wszystkie wskaź-niki za ten okres przyjmują wartość dodatnią.
Wskaźnik rentowności majątku - majątek pracujący w spółce gene-rował zysk w wysokości 1,7 groszy na jedną złotówkę zaangażowaną w aktywa. Na spadek tego wskaźnika w stosunku do roku poprzedniego miał wpływ zmniejszony kwotowo zysk, przy jednoczesnym wzroście kwo-ty akkwo-tywów bilansu.
Wskaźnik rentowności netto sprzedaży liczony do przychodów ogó-łem obniżył się z 9,6 % w 2013r do 6,3 % w 2014r, co oznacza, iż podmiot utrzymał ten najważniejszy wskaźnik na niezbędnym poziomie.
Wskaźnik rentowności kapitału własnego sygnalizuje o wielkości zysku netto przypadającego na jednostkę kapitału zainwestowanego.
Wskaźnik ten, pomimo spadku w stosunku do 2013 roku
ukształto-wał się w 2014 r. na poziomie 3,7 %, a spadek nie jest istotnie niekorzyst-nym zjawiskiem, gdyż jego źródło leży w kwotowym wzroście kapitałów własnych. Nastąpiło to wskutek przeznaczenia znaczącej części zysku za poprzedni rok na kapitał zapasowy, co jest pozytywnym zjawiskiem i świadczy o strategii jednostki nastawionej na dalszy rozwój.
Tabela 5. Wskaźniki płynności finansowej
Wskaźnik płynności finansowej Wskaźnik bezpie-
czny Miernik 2014 2013 2012 Wskaźnik płynności finansowej I
stopnia
aktywa obrotowe – należności z tyt.
dostaw i usług powyżej 12mc zobo-wiązania krótkoterm. – zobow.
12 mc zobowiązania krótkoterm. – zobow. z tyt. dostaw i usług pow. 12 Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Wskaźnik dźwigni finansowej spadł w stosunku do lat ubiegłych, lecz w dalszym ciągu utrzymuje się w wartości dodatniej, co oznacza, iż zyskowność kapitału własnego jest wyższa od stopy zyskowności majątku, czyli nie występuje negatywne zjawisko tzw. maczugi finansowej, gdyż koszt obsługi kapitałów obcych był niższy od zysków zrealizowanych dzię-ki zaangażowaniu kapitałów obcych.
Porównanie powyższych wskaźników z pożądanym wskaźnikiem płynności bieżącej, będącym relacją majątku obrotowego do zobowiązań krótkoterminowych - nie wskazuje na występowanie w jednostce zakłóceń w terminowym regulowaniu wymagalnych zobowiązań. Również wskaźnik handlowej zdolności rozliczeniowej przekraczający 1,0 sygnalizuje, że ca-łość zobowiązań wobec dostawców ma pokrycie w należnościach od od-biorców.
Tabela 6. Wskaźniki rotacji
Wskaźnik rotacji (obrotowość) Wskaźnik
bezpieczny Miernik 2014 2013 2012 Szybkość obrotu zapasów (w
dniach)
średni stan zapasów x 365 dni przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materia-łów
wskaźnik
ma-lejący w
dniach 2,2 3,0 3,0
Spływ należności (w dniach) średni stan należności z tytułu dostaw i usług x 365 dni przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materia-łów
ilość dni po-równywalno z lp 18
w dniach 31,5 27 27
Spłata zobowiązań (w dniach) średni stan zobowiązań z tytułu dostaw i usług x 365 dni przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materia-łów
ilość dni po-równywalno z lp 17
w dniach 15 12 7
Produktywność aktywów przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i
materia-łów aktywa ogółem 2,0 zł / zł 0,25 0,22 0,29
Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Na płynność środków obrotowych ma wpływ szybkość obrotu na-leżnościami i zapasami. Obrót nana-leżnościami w dniach wydłużył się z 27 dni w 2012 r. i 27 w 2013r do 31,5 dni w roku 2014, co nie jest
zjawi-skiem korzystnym. Ma to związek z wydłużonym kredytem kupieckim.
Porównanie szybkości obrotu należnościami w dniach z rotacją zo-bowiązań w dniach wskazuje na zachowanie optymalnej równowagi dni rotacji, w odniesieniu do należności i zobowiązań.
Wskaźnik produktywności aktywów służący do oceny efektywności gospodarowania majątkiem wynoszący 0,25 informuje, że 1 zł zaangażo-wanego majątku przysporzył 0,25 zł przychodów, co wskazuje - uwzględ-niając specyfikę jednostki - na wysoką majątkochłonność przypadającą na poziom osiągniętej sprzedaży. Im wyższy poziom tego wskaźnika - tym właściwsze zarządzanie majątkiem jednostki.
Z analizy wskaźnika rotacji zapasów w dniach wynika, że w 2014 r.
przeciętny czas trwania jednego cyklu obrotowego zapasów w porównaniu z rokiem poprzednim minimalnie skrócił się.
Omówienie pozostałych wskaźników
Nadwyżka finansowa lepiej od zysku bilansowego odzwierciedla efekty gospodarowania stanowiąc źródło zwrotu kapitałów obcych.
Rrachunek przepływów pieniężnych - szczególnie w części dotyczą-cej działalności operacyjnej - wskazuje na rzeczywistą siłę dochodową jed-nostki. Wskaźnik spłacalności zobowiązań poniżej 1,0 potwierdza, że przy danych za rok obrotowy przepływach pieniężnych z działalności operacyj-nej - jednostka jest w stanie spłacić zobowiązania w okresie mniejszym od 1 roku. Odwrotnością tego wskaźnika jest wskaźnik poziomu gotówkowej spłacalności zobowiązań z przepływów pieniężnych na dzień bilansu.
Tabela 7. Wskaźniki do analizy poziomej i pionowej bilansu
Wskaźnik analizy bilansu Wskaźnik
bezpieczny Miernik 2014 2013 2012 Złota reguła bilansowa
(kapitał własny + rezerwy długoterminowe) x 100
aktywa trwałe 100-150 procent 53,9 60,0 100,9
Złota reguła bilansowa II 25 kapitały obce Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Tabela 8. Wskaźniki przepływów pieniężnych
Wskaźnik przepływów
pienięż-nych Cash flow Wskaźnik
bezpieczny Miernik 2014 2013 2012
Wskaźnik relacji zysku netto do pieniężnej nadwyżki operacyjnej sygnalizuje nieprawidłowość sfinansowania aktywów trwałych kapitałem własnym co może przyczynić się do zachwiania równowagi finansowej jednostki, co potwierdza także wskaźnik „Złotej reguły finansowania”, gdyż zobowiązania jednostki przekraczają połowę kapitału własnego, czyli mogą wpływać na osłabienie płynności finansowej jednostki.
W przedziale 3 lat nie nastąpił istotny przyrost wartości bilansowej jednostki, czyli akty-wów netto odpowiadających wartości kapitału własnego, co wpływa na stabilność gospo-darczą jednostki.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentacji finansowej ZUOK Rudno.
Podsumowanie
Analiza finansowa jest niezbędna do oceny dotychczasowego działania firmy, aby móc stwierdzić, czy właściwie funkcjonuje i prawidłowo się rozwija.
Celem niniejszego artykułu było ukazanie analizy ekonomiczno – fi-nansowej jako skutecznego narzędzia zarządzania współczesnym przed-siębiorstwem (na przykładzie ZUOK Rudno). Dane ze sprawozdań finan-sowych posłużyły do analizy wskaźnikowej, która stała się podstawą oceny kondycji spółki.
W rozdziale została potwierdzona przyjęta teza główna, że badana firma tj. ZUOK Rudno posiada dobrą kondycję finansową, wskazującą na dalsze możliwości rozwojowe firmy. Wskaźniki rentowności są źródłem informacji o szybkości zwrotu zaangażowanego w przedsiębiorstwie kapi-tału. Dotyczą one oceny efektywności przeszłej działalności przedsiębior-stwa, a także mogą służyć do planowania zysków firmy. Informują o kon-kretnych przyczynach oraz przejawach nieprawidłowości występujących w przedsiębiorstwie. Mogą być wykorzystywane do planowania finanso-wego i w zarządzaniu strategicznym.
Analiza płynności finansowej pozwala określić stopień wypłacalno-ści przedsiębiorstwa, tzn. jego zdolność do terminowego regulowania bie-żących zobowiązań. Analiza płynności finansowej stanowi w szczególności odpowiedź na pytanie, czy jednostka gospodarcza jest w stanie spłacić wszystkie zobowiązania bieżące, gdyby stały się natychmiast wymagalne, przez upłynnienie posiadanego majątku obrotowego.
Wskaźniki zadłużenia umożliwiają ocenę długoterminowej wypła-calności przedsiębiorstwa. Określają, w jakim stopniu przedsiębiorstwo jest finansowane z własnych źródeł, a w jakim jest ono zasilane z zewnątrz.
Obrazują więc tym samym wzajemne proporcje kapitałów własnych i kapi-tałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa.
Wskaźniki sprawności działania służą do pomiaru aktywności przedsiębiorstwa w zakresie wykorzystania zasobów majątkowych. Po-zwalają odpowiedzieć na pytanie, na ile efektywnie i sprawnie przedsię-biorstwo używa swoich zasobów.
W związku z osiągniętym zyskiem w roku 2014 wszystkie wskaźniki kształtują się na dobrym poziomie. Wskaźniki płynności bieżącej l spadł w stosunku do roku poprzedniego jednak przekracza pokrycie zobowiązań aktywami obrotowymi ponad dwukrotnie (2,3). Wskaźnik pokrycia go-tówkowego blisko dwukrotnie (1,9). Wolne środki pieniężne lokowane są na lokatach bankowych do trzech miesiące.
W związku wypracowanym zyskiem w wysokości 1 614,9 tys. zł.
wszystkie wskaźniki rentowności przyjmują wartość dodatnią. Rentow-ność sprzedaży netto liczona do przychodów netto ze sprzedaży produk-tów i usług wynosi 6,3%. Wskaźniki rentowności kapitału i majątku poka-zują zaangażowanie tych kapitałów w tworzeniu zysku netto.
Rentowność kapitału własnego (3,7%) jest wyższa od rentowność majątku( 1,7%), czyli przybiera korzystną wartość dodatnią, znaczy to, że koszty obsługi kapitałów obcych są niższe od zysków, które zostały zreali-zowane przy wykorzystaniu kapitałów obcych. Wskaźnik pokrycia akty-wów trwałych kapitałem własnym umożliwia sprawdzenie, czy w spółce została zachowana tzw. reguła bilansowa, zgodnie z którą aktywa trwałe powinny być finansowane kapitałem własnym. Wskaźnik ten obniżył się w stosunku do poprzedniego roku i wynosi 53,9%. Obniżenie wskaźnika spowodowane jest prowadzoną dużą inwestycją, na którą Spółka zaciągnę-ła kredyt i pożyczkę.
Wskaźnik trwałości struktury finansowania pokazuje jaki jest udział kapitałów długoterminowych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa.
W Spółce wynosi on 69,5%.
W całym analizowanym okresie badana spółka wypracowała zyski, jest rentowna. Badane przedsiębiorstwo ma potencjalne możliwości kreo-wania dochodów, posiada dużą niezależność finansową i swobodę podej-mowania decyzji rozwojowych.
Literatura
Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2007.
Bień W., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Wydawnictwo Difin, War-szawa 2011.
Cebrowska T., Analiza finansowa [w:] Cebrowska T. (red), Rachunkowość finansowa i podatkowa, WN PWN, Warszawa 2006.
Czekaj J., Dresler Z. (red), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, PWN, Warszawa 2012.
Dobosiewicz Z., Wprowadzenie do finansów i bankowości, PWN, Warszawa.
Olchowicz I., Podstawy rachunkowości, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2009.
Sawicki K., Analiza kosztów firmy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005.
Sieniawska K., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006.
Sierpińska M., Jachna T., Ocena przedsiębiorstwa według standardów świa-towych, Warszawa 2007.
Tkaczuk M, Dębniewska M, Ekonomiczna ocena działalności przedsiębior-stwa, Wydawnictwo Poligrafii Komputerowej „SQL” SC, Olsztyn 2001.
Walczak M., Analiza finansowa w zarządzaniu współczesnym przedsiębior-stwem – vademecum rachunkowości, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007.
Waśniewski T., Skoczylas W., Teoria i praktyka analizy finansowej w przed-siębiorstwie, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2004.