Wykorzystując strategię społecznej odpowiedzialności biznesu w realizacji działań przedsiębiorstwa na rynku można liczyć na określone korzyści, które wniesie ona do przedsiębiorstwa. Zestawienie tych korzyści, zarów-no dla samego przedsiębiorstwa, jak i dla otoczenia przedstawiozarów-no w tabeli 1. Oprócz korzyści wymienionych powyżej warto wskazać również po-tencjalne korzyści dla pracowników tych przedsiębiorstw, które wdrożą projekty z obszaru relacji pracowniczych CSR. Należą do nich m.in.: termi-nowe wypłaty wynagrodzenia, wysoka kultura i bezpieczeństwo pracy, stały rozwój zawodowy dzięki dostępności szkoleń, dodatkowa opieka medyczna, wysoka jakość udogodnień socjalnych, równość szans kobiet i mężczyzn w zakresie zajmowanych stanowisk i wynagrodzenia35.
34 M. Żychlewicz, Najczęściej stosowane instrumenty…, op. cit., s. 265.
35 O społecznej odpowiedzialności biznesu, http://csr.parp.gov.pl, 06.01.2016.
Tabela 1. Korzyści wynikające ze stosowania społecznej odpowie-dzialności biznesu
Dla przedsiębiorstwa Dla otoczenia
większa efektywność
przed-siębiorstwa wsparcie w rozwiązywaniu bieżących pro-blemów społecznych
wyższa płynność finansowa i
rentowność sprzedaży polepszenie warunków pracy i życia
lepsze wykorzystanie mająt-ku firmy oraz zasobów
ludz-kich szacunek do człowieka i jego praw
lepsza kultura organizacyjna poprawa środowiska naturalnego
lepsze postrzeganie firmy przez pracowników i otocze-nia
racjonalne gospodarowanie zasobami natu-ralnymi i odpadami
większa łatwość zdobywania i zatrzymywania cennych pracowników
zaangażowanie partnerów biznesowych w ramach łańcucha odpowiedzialności śro-dowiskowej oraz inicjowanie wspólnych dzia-łań proekologicznych
większe zaangażowanie pra-cowników
w realizację celów firmy wy-nikających ze strategii
popularyzowanie idei proekologicznych
większa lojalność klientów i
interesariuszy wzrost poziomu kultury i bezpieczeństwa pracy
większe zainteresowanie
inwestorów ograniczenie negatywnego wpływu
przedsię-biorstw na środowisko
lepsze relacje ze społeczno-ścią
i władzami lokalnymi
realizacja celów społecznych nie do osiągnię-cia bez wsparosiągnię-cia ze strony biznesu
większa konkurencyjność przedsiębiorstwa
Źródło: opracowanie własne na podstawie S. Zapłata, M. Kazimierczak, Ryzyko, ciągłość biznesu, odpowiedzialność społeczna. Nowoczesne koncepcje zarządzania, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011, s. 170; O społecznej odpowiedzialności biznesu, http://csr.parp.gov.pl z dnia 6 stycznia 2016.
Można stwierdzić, że przedsiębiorstwa wdrażające zasady odpo-wiedzialności społecznej osiągają więcej korzyści z gospodarowania niż inne przedsiębiorstwa. Do tych korzyści zalicza się przede wszystkim: lep-sza płynność, wyżlep-sza rentowność majątku trwałego, więklep-sza rentowność pracy czy większa rentowność sprzedaży. Jednocześnie, przedsiębiorcy potwierdzają, że efektem stosowania tej koncepcji jest większe
zaangażo-wanie pracowników, lepsze wyniki ekonomiczne, a także łatwiejsze i efek-tywniejsze zarządzanie kapitałem ludzkim i całym przedsiębiorstwem36.
Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu przynosi przed-siębiorstwom ją stosującym nie tylko korzyści. Istnieją bowiem różnego typu zagrożenia związane z jej wdrażaniem. Kluczowe zagrożenia, zarówno dla samego przedsiębiorstwa, jak i dla otoczenia przedstawione zostały w tabeli 2.
Tabela 2. Zagrożenia wynikające ze stosowania społecznej odpowie-dzialności biznesu
Dla przedsiębiorstwa Dla otoczenia
brak zauważalnych korzyści dla organiza-cji w krótkim czasie
wykorzystanie koncepcji bez chę-ci zmian warunków pracy ze stro-ny firmy
brak wsparcia dla działań ze strony władz formalne podejście do tworzenia kodeksów etycznych
wykorzystanie koncepcji przez partnerów społecznych do wymuszania działań kosz-tochłonnych
brak sprawnego systemu kontro-lowania działań związanych z koncepcją
wzrost liczby pytań o wsparcie finansowe brak realizacji zasad zarządzania programami społecznymi
groźba posądzenia przedsiębiorstwo
o interesowność istnieje możliwość konfliktu
inte-resów
Źródło: opracowanie własne na podstawie S. Zapłata, M. Kazimierczak, Ryzyko, ciągłość biznesu, odpowiedzialność społeczna. Nowoczesne koncepcje zarządzania, Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011, s. 170 oraz R. W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2004, s. 121.
Przeciwnicy społecznej odpowiedzialności podkreślają choćby ist-nienie możliwości obniżenia efektywności przedsiębiorstwa i niezamie-rzonych negatywnych skutków, z powodu przeznaczenia kapitału na po-trzeby społeczne zamiast na popo-trzeby przedsiębiorstwa37.
Do najważniejszych zagrożeń związanych z omawianą strategią za-licza się przede wszystkim groźba posądzenia o interesowność, a także potencjalna możliwość zaistnienia konfliktu interesów. Poza tym,
36 M. Żemigała, Odpowiedzialność społeczna organizacji [w:] J. Bogdanienko, W. Piotrowski (red.), Zarządzanie. Tradycja i nowoczesność, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, War-szawa 2013, s. 393.
37 M. Rybak, Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, War-szawa 2004, s. 19.
cja ta nie przynosi widocznych korzyści w krótkim okresie, a dopiero po dłuższym stosowaniu wybranych instrumentów.
Reasumując, menedżerowie powinni oprócz przewidywanych ko-rzyści pamiętać o ewentualnych zagrożeniach, które może przynieść wdro-żenie koncepcji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Konieczne jest zatem podejmowanie takich działań, które pozwolą zapobiegać i niwe-lować powstanie ewentualnych zagrożeń.
Podsumowanie
Społeczna odpowiedzialność biznesu jest nowoczesną koncepcją coraz czę-ściej wdrażaną we współczesnych przedsiębiorstwach dążących do zdoby-cia znaczącej pozycji w otoczeniu, w którym ono działa. W społecznej od-powiedzialności przedsiębiorstw bardzo istotne staje się realizowanie ta-kich działań, które spowodują podjęcie przez przedsiębiorstwo odpowie-dzialności za efekty realizowanej działalności. Ta koncepcja łączy się rów-nież z ustaleniem pewnego moralnego kontraktu pomiędzy przedsiębior-stwem, pracownikami i społeczeństwem. Odbywa się to poprzez wykorzy-stanie narzędzi istniejących wewnątrz organizacji, które pozwolą zbudo-wać spodziewany poziom społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa.
Istotne jest to, że łączenie społecznej odpowiedzialności przedsię-biorstwa ze skutecznym kierowaniem nim, poprzez rozpoznawanie po-trzeb interesariuszy, wpływa na wzrost jego konkurencyjności, zapewnia-jąc mu permanentny rozwój nastawiony na potrzeby wszystkich zaintere-sowanych.
Literatura
Adamczyk J., Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009.
Bartkowiak G., Społeczna Odpowiedzialność Biznesu w aspekcie teoretycz-nym i empiryczteoretycz-nym, Warszawa 2011.
Filek J., Społeczna Odpowiedzialność Biznesu. Tylko moda czy nowy model prowadzenia działalności gospodarczej?, Wydawnictwo UOKiK, Kra-ków 2006.
Hąbek P., Czy kryzys gospodarczy może wpłynąć na rozwój koncepcji CSR?,
„Problemy Jakości” 2009, nr 7.
Karczewski L., Zarys etyki biznesu, Skrypt nr 262, Wydawnictwo Politech-niki Opolskiej, Opole 2004.
Kumańska W., Ślężak A., Społeczna odpowiedzialność biznesu jako czynnik przewagi konkurencyjnej [w:] W. Załoga, Nowoczesne zarządzanie w organizacjach XXI wieku, Wydawnictwo Wojskowej Akademii Tech-nicznej, Warszawa 2012.
O społecznej odpowiedzialności biznesu, (online: 06.01.2016).
Odbudowa zaufania, www.edelman.pl/trust, (online: 08.12.2015).
Olejniczak K., Społeczna odpowiedzialność a kreowanie przewagi konkuren-cyjnej przedsiębiorstw, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2012.
Pisz Z., Idea społecznej odpowiedzialności w działalności edukacyjnej [w:]
Z. Pisz, M. Rojek – Nowosielska (red.), Społeczna odpowiedzialność organizacji. Perspektywa badawcza i wyzwania praktyczne, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wydawnic-two Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010.
Plaskacz K., Nesterak J., Bartkowiak P., Społeczna odpowiedzialność przed-siębiorstwa jako element równoważenia jego działalności na rynku [w:] A. Bartkowiak, P. Bartkowiak (red.), Społeczne i ekologiczne uwarunkowania funkcjonowania organizacji, Wydawnictwo Uczelni Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej i. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu, Kalisz 2010.
Pogonowska B., Wojtasiewicz L., Podstawowe informacje o społecznej od-powiedzialności biznesu (CSR) [w:] L. Wojtasiewicz (red.), Społeczna odpowiedzialność biznesu, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2008.
Rok B., Odpowiedzialny biznes w nieodpowiedzialnym świecie, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2004.
Rudnicka A., CSR - doskonalenie relacji społecznych w firmie, Wydawnictwo Oficyny a Wolters Kluwer business, Warszawa 2012.
Rybak M., Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2004.
Sawicki P., CSR – Corporate Social Responsibility – jako determinanta wzro-stu pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw w dobie kryzysu [w:]
W. Załoga, Nowoczesne zarządzanie w organizacjach XXI wieku, Wy-dawnictwo Wojskowej Akademii Technicznej, Warszawa 2012.
Stabryła A. (red.), Podstawy organizacji zarządzania. Podejścia i koncepcje badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krako-wie, Kraków 2012.
Zakrzewska – Bielawska A. (red.), Podstawy zarządzania, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2012.
Żemigała M., Odpowiedzialność społeczna organizacji [w:] J. Bogdanienko, W. Piotrowski (red.), Zarządzanie. Tradycja i nowoczesność, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013.
Żychlewicz M., Najczęściej stosowane instrumenty CSR i korzyści wynikające z ich stosowania [w:] Przedsiębiorczość szansą rozwoju regionu. Wy-brane problemy, Tom I, Studia i Prace Wydziału Ekonomicznego nr 5, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Ja-kuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2013.