in a Selected Company
AbstraktGłównym celem artykułu jest przedstawienie wybranych metod szacowania ryzyka na przykładzie stanowiska pracy magazyniera w wybranym przedsiębiorstwie. Do niniejsze-go opracowania uznając za reprezentatywne, wybrano przedsiębiorstwo o nazwie Rezaw--Plast. Problem do rozwiązania został wyrażony w pytaniu, jak metody szacowania ryzy-ka wpływają na bezpieczeństwo? Przeprowadzenie badań w zakresie analizy wybranych metod szacowania ryzyka na przykładzie stanowiska pracy magazynier w przedsiębior-stwie Rezaw-Plast wymagało zastosowania odpowiednich metod, technik i narzędzi ba-dawczych. Z grupy metod teoretycznych zastosowano analizę, syntezę oraz wnioskowanie. Zaś z grupy metod empirycznych wykorzystano obserwację naukową.
W procesie badawczym autor dokonał analizy literatury przedmiotu dotyczącej bezpieczeń-stwa, bezpieczeństwa i higieny pracy, zarządzania bezpieczeństwem pracy. Nie bez znacze-nia okazały się również publikacje odnoszące się bezpośrednio do ryzyka oraz ryzyka za-wodowego. W kontekście realizacji procesu badawczego bazowano na dorobku literatury przedmiotu odnoszącego się do metodologii badań. Nieocenionym źródłem dla przeprowa-dzonych badań okazały się również liczne akty prawne, w tym Europejskie. Przepisy praw-ne stanowiły konieczny warupraw-nek uzupełnienia literatury przedmiotu i określały minimalpraw-ne wymagania dotyczące szacowania ryzyka.
Istotne jest wskazanie, iż autor opisując charakterystykę stanowiska pracy posługiwał się dokumentacją techniczną oraz własną obserwacją środowiska pracy oraz zadań wykony-wanych na stanowisku pracy. Przy identyfi kacji zagrożeń posługiwał się zgormadzonymi już danymi przy charakterystyce stanowiska pracy, a także skorzystał z wyników pomia-rów dostępnych w przedsiębiorstwie, listy kontrolnej, czyli kwestionariusza zawierającego pytania identyfi kujące odchylenia od normy oraz posiłkował się wynikami pochodzącymi z własnej obserwacji i rozmów, z pracownikami. Po identyfi kacji zagrożeń i dokonaniu ich
klasyfi kacji autor dokonał charakterystyki czterech metod szacowania ryzyka, które zosta-ły przytoczone we wstępie i zakresie pracy, by w konsekwencji dokonać analizy tych me-tod na stanowisku magazyniera. Następnie autor dokonał wartościowania ryzyka zgodnie z procedurą określania wartości ryzyka według przyjętych kryteriów, wynikających z wy-branej metody szacowania ryzyka. Po wartościowaniu ryzyka podjęto decyzję odnośnie akceptacji poziomu ryzyka. Informacje dotyczące ograniczenia lub eliminowania ryzyka zostały zawarte we wnioskach, gdyż z punktu widzenia przyjętego celu, i problemu ba-dawczego najważniejszym elementem pracy była analiza metod szacowania ryzyka i ich wpływ na bezpieczeństwo.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo i higiena pracy, metody szacowania ryzyka, magazynier Abstract
The main aim of this work is to present the chosen methods of risk assessment on the example of workplace warehouseman in the selected company. For this study the Rezaw-Plast company has been selected.. The problem to solve is expressed in the ques-tion, what is the impact of the methods for estimating the risk on safety? Conducting research on the analysis of the chosen methods of risk assessment on the example of the job in a company warehouse Rezaw-Plast require the use of appropriate methods, tech-niques and research tools.
Th ere were used theoretical and empirical methods. From the theoretical methods the anal-ysis, synthesis and inference were used. From the empirical methods the scientifi c obser-vation was used. Th e author has analysed the literature on safety, occupational health and safety and the work safety management. Th e signifi cant value had also publications directly related to risk and occupational risk. During the research the author paid his attention on the achievements of the literature relating to research methodology. An invaluable resource for the study also proved to be a number of legal acts, including the European ones. Th e laws were the signifi cant supplement to the necessary literature and they defi ned the minimum requirements for risk assessment.
It is important to indicate that the author describing the characteristics of the job used the technical documentation and his own observation of the work environment and tasks performed in the workplace. In identifying threats he used the already given characteris-tics of the job, and also benefi ted the results of measurements available in the enterprise, checklist or questionnaire containing questions to identify deviations from the standards, and drew on the results derived from his own observations and talks with employees. Th e identifi cation of hazards and making their classifi cation made by the characteristics of the four methods of risk assessment, which were quoted in the introduction and scope of work to analyse the consequences of these methods and the position of a warehouseman. Th e author then made the risk valuation in accordance with the procedure for determin-ing the value of risk accorddetermin-ing to established criteria, resultdetermin-ing from the selected method of risk assessment. Aft er evaluating the risk a decision was made regarding the acceptable
level of risk. Information relating the limitation or elimination of risk were included in the conclusions because from the point of view of the objectives and the research problem , the most important element of the study was to analyse the methods of estimating the risks and their impact on safety.
Keywords: occupational health and safety, methods of risk assessment, warehouseman
Wstęp
Podstawowym obowiązkiem każdego pracodawcy zatrudniającego pracowników jest za-pewnienie higienicznych i bezpiecznych warunków pracy. Przekłada się to, na jakość ży-cia zawodowego pracownika, a w szczególności minimalizuje prawdopodobieństwo wy-stępowania wypadków, chorób zawodowych i innych zagrożeń niosących za sobą wiele skutków. Bezpieczeństwo podczas wykonywania pracy zależy także w dużej mierze od samego pracownika. W tym celu prowadzone są m.in. szkolenia w zakresie bhp, podczas których dany pracownik zapoznaje się ze środowiskiem wykonywanej pracy. Kolejnym ważnym etapem stanowiącym szkielet bhp jest ocena ryzyka zawodowego. Ryzyko jest nieodłącznym elementem każdej działalności człowieka, ponieważ wiąże się z wykony-waną pracą. W literaturze spotykamy się z wieloma różnymi defi nicjami ryzyka zawodo-wego. Podążając za prof. Jerzym Wolaninem ryzyko jest to „prawdopodobieństwo wy-stąpienia zdarzenia niekorzystnego wraz z jego skutkami”. W powszechnym rozumieniu kojarzy się, że ryzyko zawodowe wiąże się z możliwością poniesienia straty. Dlatego po-dejmuje się działania prewencyjne, które noszą nazwę kontrolowania ryzyka. Uznaje się, że ryzyko jest odpowiednio kontrolowane i można je zaakceptować, jeżeli w wyniku jego oceny można stwierdzić, że spełnione są wymagania obowiązujących przepisów, oraz uwzględniono wymagania norm.
Polskie prawo posiada wiele aktów prawnych, które, gwarantują każdemu pracow-nikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Podstawowym aktem prawnym jest kon-stytucja, w którym zawarty jest art. 66 gwarantujący każdemu pracownikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Kodeks pracy, rozporządzenia oraz Polskie Normy obejmu-ją informacje o zagrożeniach związanych z wykonywaną pracą, użytkowaniem maszyn i urządzeń oraz organizacją pracy, czyli określają działania przeciw powstawaniu zagro-żeń dla zdrowia i życia ludzkiego w jego środowisku pracy. Dodatkowo ww. przepisy pre-cyzują dokładnie prawa i obowiązki zarówno pracodawcy, jak i pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Magazynier to zawód opierający się głównie na wykonywaniu zadań takich, jak: przyjmowanie towarów do magazynu, przechowywaniem składowanego materiału to-waru, oraz wydawaniem towaru z magazynu. Zawód ten głównie opiera się na pracy fi zycznej, jak również na obsłudze maszyn takich, jak wózki jezdniowe. Analizowane stanowisko pracy powiązane jest również z występowaniem różnego rodzaju czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych, które negatywnie wpływają na zdrowie i
ży-cie pracownika oraz jego wydajność w pracy. Wspomniane czynniki wynikają z charak-teru oraz specyfi ki wykonywanej pracy.
Oprócz wymienionych wcześniej czynników, poprzez przeprowadzenie oceny ry-zyka zawodowego na stanowisku magazyniera zidentyfi kowano inne występujące za-grożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracowników w magazynie. Skutkiem bra-ku takich informacji na temat ryzyka zawodowego lub akceptowania w zakładzie pracy zbyt dużego ryzyka mogą być wypadki przy pracy i choroby zawodowe. Dlatego ważny jest odpowiedni dobór metody szacowania ryzyka. W związku z tym zdecydowano się na dokonanie analizy czterech metod szacowana ryzyka to jest: Risk Score, Pięciu Kro-ków, PN-N-18002:2000, Preliminary Hazard Analysis, na przykładzie stanowiska pracy magazynier w przedsiębiorstwie Rezaw-Plast, aby udzielić odpowiedzi na postawiony w formie pytania problem badawczy jak metody szacowania ryzyka wpływają na bez-pieczeństwo?