Celebracja I Komunii

Eucharystia jako ośrodek życia chrześcijańskiego zawiera całe dobro duchowe Kościoła (por. KKK 1324). Wyjątkowym miejscem doświadczania tej rzeczywistości dla młodych ludzi i ich rodzin jest czas I Komunii Świętej. Odpowiedzialni za przygotowanie tego dnia, zachowując diecezjalne i parafialne zwyczaje i tradycje, nie powinni zapominać o samym głównym celu tej wielkiej uroczystości¹⁹⁷. S. Surowikina zauważa,

że uroczystość ta nie odbywa się tylko dla przyjmujących I Komunię św., ich rodziców i

gości, lecz jest świętem całej parafii, które zdarza się raz do roku czy raz na kilka lat. Z tej racji proboszcz powierzonej mu wspólnoty ma przygotować wiernych do tego wielkiego wydarzenia przez wygłoszone kazania podczas każdej niedzielnej Mszy św., modlitwę w intencji dzieci przystępujących do I Komunii św. oraz ich rodziców i rodziców chrzestnych. W diecezji grodzieńskiej tradycyjnym dniem tej uroczystości jest niedziela jako pamiątka dnia zmartwychwstania Chrystusa – najstarszy i pierwszy dzień

świąteczny Kościoła (por. KL 106). Z reguły I Komunia św. odbywa się na zakończenie

roku katechetycznego w miesiącu maju lub czerwcu, lub też podczas takich uroczystości, jak Zesłanie Ducha Świętego czy Trójcy Przenajświętszej. W przypadku bardzo licznej grupy dzieci pierwszokomunijnych w danej parafii, zaleca się odprawienie uroczystości nawet w dwóch grupach w tę samą niedzielę¹⁹⁸. Świętowanie I Komunii św. rozpoczyna

196 Por. List pasterski biskupa Aleksandra Kaszkiewicza na rozpoczynający się rok szkolny i katechetyczny

2016-2017; A. KASZKIEWICZ, „Biuletyn Informacyjny Diecezji Grodzieńskiej” nr 9 (11); por. Synodus Archidioecesana Vilnensis, s. 238; por. ZAJĄC, O wielkich postanowieniach w przygotowaniu do I Komunii świętej, s. 14; por. J. STALA, Współpraca środowisk w posłudze katechetycznej, w: Miejsce katechezy – rodzina, parafia, szkoła, red. S. Kulpaczyński, Lublin 2005, s. 139-169.

197

Por. J. KOPEĆ, Formy przygotowania do Pierwszej Komunii św., s. 154-155. 198 Por. SUROWIKINA.

się zazwyczaj rano. Wszyscy gromadzą się przed kościołem w wyznaczonym przez księdza proboszcza miejscu, a katecheta wraz z rodzicami i najbliższymi ustawiają procesyjnie kandydatów do przyjęcia Ciała Zbawiciela. O ustalonej godzinie proboszcz w szatach liturgicznych wraz z asystą przychodzi do nich, aby przywitać zebranych i pokropić ich wodą święconą. Ministranci na czele procesji niosą trybularz, świece, krzyż i wodę święconą. Następnie przy śpiewie pieśni i biciu dzwonów asysta liturgiczna wraz z proboszczem wchodzą do kościoła, a za nimi podążają dzieci, ich rodzice, goście oraz pozostali członkowie wspólnoty parafialnej. Następnie rozpoczyna się Eucharystia.

Zazwyczaj dzieciom i ich rodzicom powierza się czytania, śpiew międzylekcyjny, modlitwę powszechną oraz procesję z darami ofiarnymi. Po wygłoszonej homilii dzieci zapalają świece i następuje obrzęd odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Świąteczna chwila w kościele kończy się podziękowaniem złożonym przez dzieci księdzu proboszczowi, katechetom i rodzicom za ich wychowanie, naukę i możliwość zjednoczenia się z Chrystusem.

Jeśli chodzi o strój dziecka pierwszokomunijnego podczas liturgii, to zależy to od tradycji każdej parafii (w wiejskich zazwyczaj są różne, a w miejski – jednakowe). Organizatorzy mają pamiętać o ich prostocie i estetyce, by symbolizowały czystość serc dzieci. Zachęcają także rodziców, aby w czasie tej uroczystości zdjęcia wykonywał tylko jeden fotograf, dopuszczony, poinstruowany przez proboszcza. Biskup diecezjalny zachęca też, aby ze względu na przybywających w tym dniu gości, dać im możliwość skorzystania z sakramentu pokuty i pojednania¹⁹⁹. W czasach komunistycznych, jak dodaje o. Szczupał, do I Komunii św. dzieci przystępowały nie zważając na agresję władzy i szydzenie z religii. W roku 1994 na terenie dzisiejszej Białorusi w niektórych parafiach było trudno przystąpić do I Komunii Świętej. Dzieci przyjmowały ten sakrament w nocy na plebanii, w zakrystii lub w swoim kościele parafialnym, jeżeli nie bały się władzy. Zdarzało się też, że jechali z rodzicami poza granice swojej parafii czy do kościołów na Litwie (najczęściej w Wilnie, Solecznikach lub Dziewieniszkach). Nieraz odległość ta wynosiła nawet 100 km. Jechano konno lub na rowerze. Przygotowaniem kandydata zajmowali się zazwyczaj rodzice lub dziadkowie. Uroczystość, która była skromna, odbywała się zazwyczaj w tych kościołach, gdzie był

ksiądz. Na jej zakończenie celebrans rozdawał pamiątki, zazwyczaj obrazek z dedykacją i informacją o tym dniu, różaniec i szkaplerz (dzisiaj się już go nie daje)²⁰⁰.

Bp Kaszkiewicz w swoim liście pasterskim również zachęca duszpasterzy, aby po zakończeniu uroczystości I Komunii św. w parafiach zatroszczyli się o przeprowadzenie białego tygodnia dla dzieci pierwszokomunijnych. W tym czasie dzieci przez kolejne pięć dni przychodzą do kościoła w stroju pierwszokomunijnym. Pomaga to przyswoić treść i znaczenie niedawno przeżytej uroczystości poprzez umocnienie wiary, zrozumienie istoty przyjętego sakramentu oraz przygotowanie się do świadomego, czynnego i regularnego uczestnictwa w niedzielnej Mszy Świętej. Jest to ważny okres, gdyż w dzień przyjęcia I Komunii dzieci więcej uwagi skupiają zwykle na rodzinie i prezentach, a nie na duchowym aspekcie tego doświadczenia. Warto, aby rodzice i krewni uczestniczyli wraz z dziećmi we Mszy św. podczas „białego tygodnia” i duchowo ich wspierali. Podczas tych spotkań w kościele, uczestnicy codziennie wspierają w modlitwie tych, którzy w ich

życiu odgrywają ważną rolę. Zwyczajowo w diecezji grodzieńskiej jest to modlitwa: w

poniedziałek – za swoich rodziców (w intencji dziękczynnej i proszącej oraz osobiste podziękowanie rodzicom za trud wychowania), we wtorek – podzięka za łaskę chrztu

świętego (za rodziców chrzestnych oraz odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych), w środę –

za rodzeństwo (w dziękczynieniu za swoich krewnych), w czwartek – za nauczycieli (w intencji dziękczynnej za wychowanie) oraz w piątek – za dziadków i babcie (za przepiękne świadectwo wiary i życia). Na zakończenie „białego tygodnia” dzieci otrzymują pamiątki: modlitewnik, różaniec, krzyżyk, medalik z Matką Bożą oraz pamiątkowy dyplom²⁰¹. Ponadto na wspólnych zebraniach kapłańskich bp Kaszkiewicz zaleca duszpasterzom, aby członkowie Kościoła, którzy dopiero zaczynają karmić się Chlebem Pańskim, brali udział w procesji Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało)²⁰².

200 Por. SZCZUPAŁ.

201 Biały tydzień to pięć kolejnych dni po uroczystości I Komunii św., podczas których dziecko ma obowiązek uczestniczenia we Mszy świętej. Por. List pasterski biskupa Aleksandra Kaszkiewicza na

rozpoczynający się rok szkolny i katechetyczny 2007/2008, nr 1163 B, Grodno 2007; por. Synodus Archidioecesana Vilnensis, s. 239-242; por. J. KOPEĆ, Formy przygotowania do Pierwszej Komunii św.,

s. 147-148. 202

Por. List pasterski biskupa Aleksandra Kaszkiewicza na rozpoczynający się rok szkolny i katechetyczny

6. Komunia Święta i kult tajemnicy eucharystycznej poza Mszą