Wewnętrzny proces adaptacji Chin do wyzwań polityki klimatycznej
W trakcie negocjacji protokołu z Kioto Chiny stały się rzecznikiem interesów rozwijających się krajów Południa (grupy G77), eksponując historyczną
odpowiedzialność państw rozwiniętych za spowodowanie globalnego problemu zmian klimatu [przypis 5.1]. Chiny ratyfikowały konwencję klimatyczną 5 stycznia 1993 roku, a protokół z Kioto 30 sierpnia 2002 roku [przypis 5.2]. Nie wiązało się to jednak z przyjęciem limitów redukcji, podobnie jak dla innych krajów rozwijających się: Indii, Brazylii, Meksyku, które nie zostały objęte ograniczeniami Aneksu 1 Konwencji klimatycznej [przypis 5.3]. Niechęć w przyjęciu jakichkolwiek prawnie wiążących zobowiązań redukcji emisji GHG, która utrzymywała się przez kolejne lata, wynikała ze świadomości kosztów tego przedsięwzięcia, a jednym z pretekstów był brak odpowiednich zobowiązań ze strony Stanów Zjednoczonych [przypis 5.4]. Chiny stały na stanowisku, że – w przeciwieństwie do krajów rozwiniętych – nie były
odpowiedzialne za akumulację gazów cieplarnianych w atmosferze, stąd nieugięcie podkreślały, że odpowiedzialność historyczna za zmiany klimatu leży po stronie państw wysoko rozwiniętych i to one przede wszystkim powinny ograniczyć emisje.
Równocześnie chińscy dyplomaci zawsze akcentowali, że ich kraj jest gotowy do współdziałania celem zapewnienia pomyślnego i zrównoważonego rozwoju kraju oraz dla dobra ludzkości.
Str. 114
Impulsem do ewolucji stanowiska stały się narastające problemy środowiskowe, będące konsekwencją dynamicznego wzrostu gospodarczego w ciągu ostatnich trzech dekad. W pierwszym okresie trzech dekad reform oraz gospodarczej modernizacji i rozwoju (1978-2008) priorytetem Pekinu było upowszechnienie dostępu do elektryczności, gdyż bez niej nie byłby możliwy rozwój
społeczno-ekonomiczny. Nadrzędnym celem chińskiej gospodarki przez kolejne lata był wzrost gospodarczy, co w praktyce oznaczało, że ochrona środowiska i szkodliwy wpływ przemysłu na otoczenie miały znaczenie drugorzędne. Chiny przez długi czas rozwijały się w szybkim tempie, nie bacząc na koszty, jakie wyrządza to otaczającej przyrodzie. W rezultacie doprowadziło to do ogromnego wzrostu zanieczyszczeń powietrza, wód oraz gleb, zagrażających zdrowiu i życiu ludzkiemu. Władze w Pekinie dostrzegły jednak, że polityka rozwojowa musi brać pod uwagę koszty środowiskowe. Konieczność ochrony środowiska naturalnego kraju wpłynęła na przewartościowanie podejścia do problematyki przeciwdziałania zmianom klimatu, a dotychczasowy model rozwoju, w którym najważniejszym wyznacznikiem była wielkość PKB, odchodzi stopniowo do przeszłości. Chiny stanęły przed rewolucją systemową, kładąc nacisk na zielony rozwój, a kluczem do powodzenia będzie wprowadzenie większej odpowiedzialności rządów lokalnych za ochronę środowiska [przypis 5.5]. Między rokiem 1980 a 2010 ponad 200 mln ludzi przeniosło się do miast. By sprostać gwałtownej urbanizacji, Chiny zwiększyły zainstalowane moce energetyki o 400 GW w ciągu zaledwie ośmiu lat (!), w główniej mierze opierając się na elektrowniach węglowych [przypis 5.6]. Paliwa kopalne (77 procent), przede wszystkim węgiel (56 procent), stanowią główne źródło wytwarzania energii (2015) [przypis 5.7]. Ze względu na duży udział węgla produkcja energii elektrycznej stanowi znaczną część zanieczyszczeń powietrza w kraju [przypis 5.8].
W połowie drugiej dekady 21 wieku Państwo Środka stało się największym konsumentem energii pierwotnej w skali globalnej (22,9 procent konsumpcji światowej w 2015 r.), a także największym producentem i konsumentem energii elektrycznej, co sprawia, że kraj ten stał się także największym światowym
emitentem zanieczyszczeń (28 procent globalnej emisji (CO)2) [przypis 5.9].
Str. 115
Największym konsumentem energii jest wysoce energochłonny i mało efektywny przemysł (59 procent całkowitej konsumpcji energii w 2012 r. – produkcja stali, cementu), który też powoduje wiele zanieczyszczeń. Ponadto szacuje się, że ponad jedna trzecia emisji GHG jest związana z produkcją towarów na eksport [przypis 5.10]. Polityka ta doprowadziła do ogromnego zanieczyszczenia środowiska (emisje pyłów, kwaśne deszcze, których źródłem było spalanie węgla). Problem
zanieczyszczenia powietrza jest szczególnie dotkliwy w największych aglomeracjach miejskich, gdzie dopuszczalne zarówno krajowe, jak i międzynarodowe normy emisji zostały wielokrotnie przekroczone. Państwo Środka stało się największym na świecie emitentem gazów cieplarnianych, tak że jego przyrost tylko w 2012 roku stanowił około 70 procent światowego całkowitego wzrostu [przypis 5.11]. Według WNA emisja (CO)2 w Chinach zwiększy się o 37 procent do roku 2035 i będzie wynosić ponad 30 procent światowej emisji, z większą emisją na mieszkańca niż OECD [przypis 5.12]. Chiny stały się jednocześnie największym światowym inwestorem w energię odnawialną (pierwszym producentem turbin wiatrowych i paneli
fotowoltaicznych) i liderem w branży zielonych technologii. Źródłem tej przemiany było uświadomienie przez chińskich decydentów korzyści środowiskowych oraz gospodarczych, jakie daje zielona gospodarka [przypis 5.13]. Wciąż jednak ich udział w całkowitej konsumpcji energii jest niewielki i wynosi około 10 procent [przypis 5.14].
Na poziomie instytucjonalnym chińska polityka klimatyczna jest tworzona równolegle z polityka energetyczną. Kluczowym organem odpowiadającym za rozwój polityk i przepisów kształtujących gospodarkę narodową i reformy gospodarcze, w tym między innymi za planowanie polityki energetycznej i promowanie efektywności energetycznej oraz opracowanie założeń polityki dotyczącej zmian klimatycznych, jest Narodowa Komisja Rozwoju i Reform (National Development and Reform Commission, NDRC) [przypis 5.15]. W ramach NRDC został wydzielony
Departament ds. Zmian Klimatu (współpracujący z Biurem Energii), do którego zadań należy analiza implikacji klimatycznych na rozwój społeczno-gospodarczy Chin [przypis 5.16].
Str. 116
Oprócz tego istnieje także Departament Konserwacji Zasobów i Ochrony Środowiska (Department of Resource Conservation and Environmental Protection)
odpowiedzialny za kwestie związane ze skoordynowaniem rozwoju gospodarki, społeczeństwa, środowiska i zasobów, w tym redukcję emisji, oraz propagowania i stosowania nowych technologii [przypis 5.17 ]. Równocześnie ustanowiony w 2007 roku Centralny Narodowy Komitet ds. Zmian Klimatu (National Leading Committee on Climate Change), zapewnia międzyresortową koordynację strategii i polityki klimatycznej [przypis 5.18]. Ministerstwo Ochrony Środowiska (MEP) kieruje krajową polityką ochrony środowiska Chin i jest odpowiedzialne za opracowywanie i
realizację planu ochrony środowiska, a jeden z jego departamentów odpowiada za kwestie polityki przeciwdziałania zmianie klimatu. Chiński rząd utworzył także kilka grup specjalistycznych w obszarze koordynacji polityki energetycznej i zmian klimatu:
Krajowy Komitet Energii (National Energy Committee) składający się z
przedstawicieli każdego z głównych ministerstw i agencji. Ponadto Radzie Państwa doradzają eksperci, doradcy i starsi członkowie partii i doświadczeni urzędnicy państwowi z National Committee on Climate Change Experts oraz organu
rządowego Agenda 21 składającego się z przedstawicieli wszystkich kluczowych ministerstw, agencji rządowych, grup zawodowych i innych organizacji państwowych działających na rzecz wspierania zrównoważonego rozwoju w Chinach [przypis 5.19].
Problemy środowiskowe zajmują coraz ważniejsze miejsce w planach
gospodarczych chińskiego rządu. 4 czerwca 2007 roku Chiny przyjęły swój pierwszy krajowy plan dotyczący zmian klimatycznych, który nakreślił strategię
przeciwdziałania zmianom klimatu [przypis 5.20]. Politykę ograniczenia zużycia energii wsparł także w sektorze przemysłowym Program TOP 1000, który został rozszerzony na 10 tysięcy instalacji [przypis 5.21] Dwunasty plan pięcioletni (2011-2015) rozpoczął nową erę w działaniach Chin na rzecz klimatu. Przyjęto szereg konkretnych instrumentów zmierzających do redukcji emisji, uznając powiązanie celów energetycznych i klimatycznych za ścieżkę osiągnięcia korzyści
ekonomicznych, w szczególności poprzez tworzenie nowych miejsc pracy, ochronę zdrowia i oszczędności finansowe wynikające z poprawy środowiska i efektywności energetycznej.
Str. 117
Dwunasty plan zakładał bardzo dynamiczny rozwój OZE, zwłaszcza gwałtowny rozwój energetyki słonecznej i wiatrowej. Bank Światowy straty gospodarcze spowodowane zanieczyszczeniem środowiska szacuje na prawie 6 procent PKB rocznie, toteż nowe kierownictwo Chin od marca 2013 roku traktuje ten problem priorytetowo [przypis 5.22]. Rada Państwa w sierpniu 2013 roku zapowiedziała, że Chiny zmniejszą emisję dwutlenku węgla o 40 procent-45 procent do roku 2020 w stosunku do poziomów z 2005 roku między innymi przez wzrost energii ze źródeł odnawialnych (do 15 procent całkowitego zużycia energii pierwotnej w 2020 r.) oraz energii jądrowej [przypis 5.23].
We wrześniu 2013 roku rząd uchwalił ustawę Air Pollution Prevention and Control Action, definiując cel zmniejszenia udziału węgla w całkowitym zużyciu energii do 65 procent w 2017 roku. Przyjęto także zakaz budowy nowych elektrowni węglowych w trzech regionach przemysłowych (Beijing-Tianjin-Hebei, Delcie Yangtze River i Delcie Pearl River). W marcu 2014 roku chiński rząd zapowiedział wojnę z
zanieczyszczeniem i przyspieszenie zamykania elektrowni węglowych [przypis 5.24].
Władze w Pekinie wdrażają także program restrukturyzacji przemysłu, zamykając małe nieefektywne zakłady produkcyjne oraz małe elektrownie (ostatnia elektrownia węglowa w Pekinie ma zostać zamknięta do końca 2016 roku i ma ją zastąpić elektrownia gazowa) [przypis 5.25].
We wrześniu 2014 roku NRDC przyjęło kolejny krajowy plan zmian klimatu,
zatwierdzony przez Radę Państwa. Dokument określił cele energetyczne do 2020 roku, w tym redukcję emisji dwutlenku węgla o 40 procent-45 procent w stosunku do 2005 roku oraz wzrost udziału paliw niekopalnych w zużyciu energii pierwotnej do około 15 procent do roku 2020 (na koniec 2013 roku było to 9,8 procent) [przypis 5.26].
Str. 118
Rada Państwa opublikowała Plan Działań Strategii Rozwoju Energetyki 2014-2020 w listopadzie 2014 roku. Plan ma na celu ograniczenie uzależnienia od węgla w
Chinach i promowanie wykorzystania czystej energii. Plan wzywa także do rozwoju nowych projektów jądrowych na wschodnim wybrzeżu. Udział paliw niekopalnych w całkowitej konsumpcji energii pierwotnej ma wzrosnąć z 9,8 procent w 2013 roku do 15 procent w roku 2020, podczas gdy udział węgla kamiennego ma zmaleć z 67 procent do 62 procent [przypis 5.27]. Plan zakłada także wzrost zainstalowanej mocy
wytwórczej energetyki wodnej (200 GWe), wiatrowej i słonecznej (100 GWe) do 350 GWe w 2020 roku.
Pekin coraz poważniej podchodzi do problemu zmian klimatu, uruchamiając w 2013 i 2014 roku pilotażowe systemy handlu emisjami dwutlenku węgla w pięciu miastach (Pekin, Tianjin, Chongqing, Szanghaj Shenzhen) i dwóch prowincjach (Hubei i Guangdong) [przypis 5.28]. Systemy pilotażowe pokrywają 35 procent-60 procent emisji na obszarze, w którym funkcjonuje system. Każdy z systemów pilotażowych działa na podstawie specyficznych regulacji dostosowanych do warunków
regionalnych i lokalnych. Programy te odzwierciedlały rosnące zainteresowanie Chin w użyciu instrumentów rynkowych, w szczególności systemów handlu emisjami w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Doświadczenie zdobyte przez programy pilotażowe umożliwia zaznajomienie się firm i regulatorów z
mechanizmami działania systemu handlu emisjami. Łącznie ten system pilotażowy tworzy drugi na świecie (obejmujący ponad 700 milionów ton (CO)2) rynek handlu emisjami. Oczekuje się, że to doświadczenie będzie wykorzystane w uruchamianiu narodowego powszechnego systemu, który ma powstać stopniowo do 2020 roku.
W połowie 2014 roku prezydent Xi Jinping ogłosił, że Chiny uruchomią „rewolucję energetyczną”, która ma odpowiedzieć na problemy zarówno bezpieczeństwa energetycznego, jak i zanieczyszczenia. Rewolucja energetyczna ma objąć następujące działania w pięciu obszarach [przypis 5.29]:
- ograniczenie zużycia energii, które będzie dotyczyć nie tylko przemysłu, ale zmiany stylu życia konsumentów indywidualnych;
- produkcja energii ze zwiększoną efektywnością energetyczną oraz obniżenie emisji GHG w obecnej infrastrukturze energetycznej;
Str. 119
- rozwój, komercjalizacja i innowacje technologiczne w zakresie energetyki rozproszonej;
- zmiany instytucjonalne obejmujące zapewnienie sprzyjających warunków dla niskoemisyjnego rozwoju gospodarczego;
- współpraca międzynarodowa jako środek wspierania najlepszych praktyk, wiedzy i transferu technologii.
Chiny podjęły zdecydowane działania w zakresie ograniczeniu zanieczyszczenia powietrza szczególnie w dużych miastach, co odzwierciedla się w znaczących
inwestycjach w czyste technologie energetyczne na kwotę 84 miliardy dolarów w 2014 roku, w szczególności w technologię energii odnawialnej, co stanowiło niemal jedna trzecia całkowitych globalnych wydatków inwestycyjnych w tym zakresie [przypis 5.30]. W marcu 2014 roku premier Chin Li Keqiang ogłosił „wojnę z zanieczyszczeniem i przyjął zobowiązanie o zainwestowaniu bilionów juanów na ekologiczne inwestycje” [przypis 5.31]. W lutym 2015 roku Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informacyjnych (MIIT) oraz Ministerstwo Finansów przedstawiło plan działania na lata 2015-2020 w zakresie efektywnego wykorzystania węgla, mający na celu zmniejszenie węgla o 160 mln ton w ciągu następnych pięciu lat [przypis 5.32].
We wrześniu 2015 roku prezydent Xi Jinping ogłosił plan wdrożenia ogólnokrajowego systemu handlu emisjami w 2017 roku, który obejmie najbardziej emisyjne gałęzie przemysłu i który ma prowadzić do zwiększenia generacji z niskoemisyjnych źródeł [przypis 5.33].
Kiedy Chiny uruchomią krajowy system handlu emisjami po 2020 roku, będzie to największy tego typu rynek ETS na świecie (ok. cztery miliardy ton (CO)2, w
przybliżeniu dwukrotnie więcej niż rynek EU ETS) [przypis 5.34]. NDRC ustala limity emisji (CO)2 dla systemu jako całości, ale także dla każdej prowincji, decydując, do których sektorów gospodarki będą stosowane limity emisji. System ma objąć
wytwarzanie energii, przemysł stalowy, chemiczny, budowlany, włącznie z produkcją cementu, przemysł papierniczy i sektor metali nieżelaznych.
Str. 120
Początkowo większość uprawnień emisyjnych będzie przyznawana firmom za darmo, a w miarę upływu czasu będzie rósł procent uprawnień możliwych do nabycia
wyłącznie przez aukcje. Aby przygotować się do tego dużego przedsięwzięcia, chińska administracja stara się przezwyciężyć wiele przeszkód technicznych i politycznych, takich jak budowa systemu pomiaru emisji, raportowania oraz weryfikacji i przydziału uprawnień do emisji. Chińczycy zobowiązują się także do przyznania priorytetu niskoemisyjnym źródłom energii w dostępie do sieci [przypis 5.35]. Istnieje jednak szereg obaw o skuteczność chińskiego systemu cap-and-trade ze względu na fakt, że chińska gospodarka nie jest gospodarką rynkową, a rządy prawa są słabo ugruntowane [przypis 5.36]. Stanowi to wyzwanie dla systemu handlu emisjami, gdyż jest on przeznaczony do funkcjonowania w przejrzystym systemie rynkowym [przypis 5.37].
Trzynasty plan pięcioletni (2016-2020) przyjęty w marcu 2016 roku, założył zmniejszenie energochłonności gospodarki o 15 procent i zmniejszenie
intensywności emisji (CO)2 o 18 procent w porównaniu z poziomem z 2015 roku.
Plan określił główne kierunki wsparcia rządu, mające przynieść długoterminowo redukcję emisji w Chinach między innymi poprzez ograniczenie zużycia energii i węgla w krajowym systemie energetycznym. Ustawa Air Pollution Control Law, która weszła w życie 1 stycznia 2016 roku, zakłada, że przeciwdziałanie zmianom
klimatycznym i zanieczyszczeniu powietrza powinno być podejmowane przez wspólne działania. Podobnie plan działań 2014-2015 (Action Plan for Energy
Conservation, Emissions Reduction and Low Carbon Development) ustala redukcję emisji (CO)2 na jednostkę PKB o 4 procent w 2014 roku i 3,5 procent w 2015 roku, a także redukcję emisji innych zanieczyszczeń powietrza dwutlenkiem siarki ((SO)2), amoniakiem ((NH)3), tlenkiem azotu ((NO)x) w przeliczeniu na jednostkę PKB [przypis 5.
38 ].
Proces adaptacji Chin do wyzwań klimatycznych na arenie międzynarodowej
Na arenie międzynarodowej Chiny przyjęły aktywną postawę w międzynarodowych negocjacjach klimatycznych. Chińscy decydenci zaczęli zmieniać sposób myślenia o zmianach klimatu, uświadamiając sobie potencjalne korzyści gospodarcze (m.in.
dwie trzecie udziału w światowym rynku modułów PV).
Str. 121
Sprzyjające środowisko polityczne wspiera rozwój OZE w Chinach celem nie tylko ograniczenia zanieczyszczeń powietrza w regionach przemysłowych, ale przede wszystkim czerpania zysków z eksportu nieemisyjnych technologii w skali globalnej.
W dalszym ciągu jednak przyjęcie międzynarodowych zobowiązań w zakresie redukcji GHG i wejście do międzynarodowego reżimu zmian klimatu jako uczestnik, strona zobowiązań, jest uzależnione od skali obciążeń dla chińskiej gospodarki. W trakcie kolejnych szczytów klimatycznych (m.in. na Bali, w Poznaniu, Durbanie) zauważalna była zmiana stanowiska Chin [przypis 5.39]. Jeszcze w listopadzie 2014 roku, tuż przed rozpoczęciem nowej rundy negocjacji klimatycznych w Limie,
przywódcy dwóch największych emitentów światowych – Stanów Zjednoczonych i Chin – przedstawili w Pekinie nowe cele dotyczące redukcji emisji gazów
cieplarnianych. Prezydent Barack Obama zapowiedział cel redukcyjny 26 procent-28
procent do 2025 roku poniżej poziomu z 2005 roku, podczas gdy prezydent Chin Xi Jinping wprawdzie nie sprecyzował konkretnych celów, lecz zadeklarował, że szczyt emisji w Chinach nastąpi najpóźniej do 2030 roku (zastrzegając, iż podjęte zostaną starania, by było to wcześniej) oraz że zwiększenie udziału źródeł innych niż kopalne do 20 procent w całkowitej konsumpcji energii również nastąpi do 2030 roku [przypis 5.40]. Oba kraje mają też wprowadzić nowe standardy w zakresie norm emisji spalin w transporcie samochodowym, które zostaną zaimplementowane w Stanach
Zjednoczonych i Chinach w 2019 roku. Strona chińska zobowiązała się ponadto do przekazania 3,1 miliarda dolarów na walkę ze zmianami klimatu i implementację niskoemisyjnych technologii w krajach rozwijających się [przypis 5.41]. W ten sposób Chiny po raz pierwszy określiły ramy czasowe, w których emisje mają przestać rosnąć i docelowo zacząć spadać. Ta dwustronna „deklaracja klimatyczna” stanowiła sygnał, że dwaj najwięksi emitenci na świecie coraz silniej sami odczuwają skutki globalnego ocieplenia.
Chiny coraz częściej są gotowe rozważać ograniczenia tempa wzrostu emisji, ale tylko pod warunkiem, że kraje wysoko rozwinięte zobowiążą się do podjęcia konkretnych działań, w tym wsparcia finansowego i technologicznego państw rozwijających się. W INDC opublikowanym 30 czerwca 2015 roku przed szczytem klimatycznym COP21 w Paryżu po raz pierwszy zmodyfikowano oficjalne stanowisko chińskich władz, akceptując potrzebę redukcji emisji w długoterminowej perspektywie [przypis 5.42].
Str. 122
Państwo Środka zadeklarowało następujące cele operacyjne do 2030 roku [przypis 5.43]:
- osiągnięcie maksimum wzrostu emisji (CO)2 i podjęcie starań, by stało się to wcześniej;
- zmniejszenie emisji dwutlenku węgla na jednostkę PKB o 60 procent-65 procent w stosunku do poziomu z 2005 roku;
- zwiększenie udziału paliw niekopalnych w całkowitej konsumpcji energii pierwotnej do około 20 procent;
- zwiększenie zalesienia o około 4,5 miliardów (m)3 w stosunku do poziomu z 2005 roku.
Chiny zadeklarowały, że do 2030 roku będą dalej zwiększać emisje, choć w nieco
mniejszym tempie, uznały natomiast potrzebę redukcji emisji, przy czym – wyrażając co najwyżej gotowość negocjacji ograniczenia tempa ich wzrostu. Szczegółowe cele określone w INDC obejmują poprawę efektywności energetycznej budynków
(promocja budynków ekologicznych), wzmocnienie działalności
badawczo-rozwojowej oraz programów energooszczędności. Chiny zadeklarowały ponadto, że będą nadal aktywnie dostosowywać się do zmian klimatycznych przez ustanowienie i wzmocnienie mechanizmów adaptacji w kluczowych obszarach, takich jak zasoby rolnictwa, leśnictwa i wody, również w miastach i obszarach przybrzeżnych,
wrażliwych ekologicznie, a także będą stopniowo wzmacniać systemy ostrzegania i reagowania kryzysowego, zapobiegania katastrofom oraz usuwania ich skutków. Aby zrealizować te wskaźniki, cele związane ze zmianami klimatycznymi zostaną
włączone do krajowych planów rozwoju społeczno-gospodarczego i oparte na długoterminowej strategii i schemacie działań na rzecz niskoemisyjnego rozwoju na poziomie zarówno krajowym, jak i poszczególnych prowincji. Wdrożony zostanie także program koordynacji współpracy administracji i system oceny postępów realizacji przyjętych założeń. Chiny zobowiązały się również do podjęcia działań na rzecz poprawy badań nad zmianami klimatycznymi i wzmocnienia finansowania B&R w celu komercjalizacji technologii niskoemisyjnych, promowania rozwoju krajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla i podjęcia działań
adaptacyjnych wobec ryzyk związanych ze zmianami klimatu.
Przyjęcie INDC stanowi podstawę, dzięki której Chiny mogą się domagać
proporcjonalnie ambitnych wysiłków ze strony innych krajów, a także odpierać presję do przyjęcia jeszcze bardziej restrykcyjnych zobowiązań. Formuła wkładu INDC zaspokaja bowiem obawy Chin o ingerencję w wewnętrzne sprawy kraju.
Str. 123
Perspektywy modernizacji sektora energetycznego względem celów polityki klimatycznej
Chiny odniosły sukces w zakresie wzrostu ekonomicznego, ale znalazły się w punkcie zwrotnym, gdyż dążenia do osiągnięcia celów połączenia czystego powietrza, bezpieczeństwa energetycznego i zdrowia publicznego, a także
zwiększenie korzyści ekonomicznych z gospodarki niskoemisyjnej, są dla chińskich władz wyzwaniem, a jednocześnie motywem działania. Jako największy na świecie emitent gazów cieplarnianych Chiny będą odgrywać wyjątkową i ważną rolę w
dążeniu do utrzymania zahamowania wzrostu globalnego ocieplenia. Przez lata klasyfikowanie Chin w roli kraju rozwijającego się, nieponoszącego żadnych
zobowiązań, a będącego beneficjentem pomocy ze strony krajów rozwiniętych było nieakceptowane dla wielu krajów (zwłaszcza Stanów Zjednoczonych). Tymczasem Chiny podczas kolejnych szczytów klimatycznych konsekwentnie wyrażały
zdecydowaną niechęć do przyjęcia wiążących zobowiązań redukcji emisji gazów cieplarnianych. Stanowisko Chin wobec globalnej polityki klimatycznej stopniowo jednak ewoluowało, szczególnie na poziomie krajowym. Obecnie kraj ten w pełni akceptuje promocję niskoemisyjnych źródeł energii i wspólne cele polityki
klimatycznej (aczkolwiek na poziomie niezagrażającym chińskim interesom gospodarczym). Rok 2017 będzie przełomowy, gdyż Chiny mają zainaugurować ogólnokrajowy system cap-and-trade dla (CO)2, jak również podatek na ochronę środowiska [przypis 5.44]. Spowalniająca gospodarka przyczyni się też do
zmniejszenia wzrostu emisji. Zadeklarowany szczyt emisji na rok 2030 jest jednak możliwy do osiągnięcia jedynie pod warunkiem, że szczytowe zużycie węgla przypadnie na rok 2020, co może być trudne, gdyż wykorzystanie węgla wciąż rośnie, choć już w wolniejszym tempie.
Chiny zwiększają zużycie OZE w konsekwencji narastających problemów środowiskowych (przede wszystkim w miastach), ale też dlatego, że chcą być
postrzegane jako wschodzące mocarstwo. By przyjąć rolę odpowiedzialnej światowej potęgi, muszą stawić czoło presji międzynarodowej i odpowiedzieć na wyzwania ochrony środowiska. Równocześnie Chiny chcą być globalnie konkurencyjne i stać się światowym liderem w dziedzinie nowych technologii, budując potencjał
przemysłowy oparty na nowoczesnych technologiach (tzw. czwarta rewolucja
przemysłowa). Służy temu współpraca ze Stanami Zjednoczonymi, a chińskie wysiłki na rzecz rozwoju czystej energetyki są ogromną szansą dla amerykańskiego
biznesu. Współpraca obu rządów już odegrała ważną rolę w podjęciu dążeń obydwu krajów do rozwoju energetyki niskoemisyjnej.
Str. 124
Zbliżenie chińsko-amerykańskie w sprawie ograniczenia emisji zanieczyszczeń (oba kraje odpowiadają za 45 procent globalnych emisji (CO)2) stanowi także coraz większą presję dla Indii, trzeciego największego emitenta (CO)2 na świecie, który dotychczas wstrzymywał się z deklaracjami na temat ewentualnej redukcji emisji