i zarządzania
2.3. Granice przedsiębiorstwa a granice zarządzania
przeobrażenia dotyczące granic zarządzania pozostają w naturalnym, ścisłym związku z ewolucją organizacji – przedsiębiorstwa będącego podmiotem i przedmio‑
tem zarządzania analiza tych zależności przez pryzmat współczesnego tworzenia, a raczej współtworzenia wartości ujawnia nie tylko nowe tendencje i rozwiązania towarzyszące temu procesowi, ale prowadzi do fundamentalnego pytania o poznaw‑
czą i praktyczną użyteczność dotychczas obowiązujących kanonów wiedzy i działania w biznesie pozostaje bezdyskusyjne, że głębokość i jakość zmian w przedsiębior‑
stwach, mająca miejsce zwłaszcza w ostatnich 2–3 dekadach, tj w okresie nasilenia takich procesów, jak globalizacja i rewolucja informacyjna, coraz trudniej mieści się w systemie poznania, który korzeniami tkwi w początkach poprzedniego stulecia
Rozdział 2. Współtworzenie wartości jako proces przesuwający granice organizacji... 43 do nowych zjawisk i procesów ogarniających współczesne przedsiębiorstwa, kształ‑
tujących tak dzisiejsze, jak i zapewne przyszłe granice zarządzania organizacją gospodarczą, należą w szczególności14:
odchodzenie od tradycyjnego, centralistycznego modelu przedsiębiorstwa w kie‑
• runku rozwiązań właściwych idei „otwartego systemu”, opartego na permanent‑
nym sprzężeniu zwrotnym z otoczeniem przedsiębiorstwa elastyczne, po części sygnalizowane wcześniej formy współdziałania, sięganie po zasoby będące nie tyle w posiadaniu, co w gestii przedsiębiorstwa, strategia „błękitnego oceanu”
to nie odosobnione przypadki, ale narastający nurt coraz powszechniejszych, nowatorskich przedsięwzięć uczestników rynku Kształtowanie ich rozwoju musi uwzględniać wyzwania stojące przed zarządzaniem podmiotem o zacierających się granicach, poszukującym zasobów i kompetencji w globalnym otoczeniu usieciowienie i digitalizacja biznesu jako efekt redefinicji jego modeli wokół inter‑
• netu zaspokojenie potrzeb współczesnych konsumentów coraz częściej wymaga współdziałania w układzie wielu sieci, jak też zwiększonego uczestnictwa samych konsumentów narzędziem dynamizującym ten proces, stwarzającym całkiem nowe perspektywy jego organizacji – współpracy, konkurowania, tworzenia wartości – jest wszechobecny internet zarządzanie w warunkach tworzącej się gospodarki sieciowej łączy się już nie tyle z prostym przesuwaniem jego granic w obrębie współdziałających podmiotów, ile z potrzebą całkiem odmiennego niż dotychczas podejścia do tak fundamentalnych problemów, jak np przywództwo w sieci, motywacja jej uczestników, kultura organizacji sieciowej itp
rozwój, w miejsce tradycyjnych struktur hierarchicznych, struktur heterarchicz‑
• nych i hiperarchicznych, występujących zarówno w przedsiębiorstwach, jak też, zwłaszcza, w złożonych sieciach przedsiębiorstw nowa jakość powstających struktur organizacyjnych, niezależnie od dotychczasowej skali ich rozwoju, a także towarzyszącej temu dyskusji, uwypukla znaczenie współczesnych wspól‑
not biznesowych, ich dobrowolności, symetryczności informacji dostępnych uczestnikom15 towarzyszy temu nierzadko przechodzenie od tradycyjnych form zarządzania (command and control model) do praktyk właściwych „miękkiemu zarządzaniu”, otwartemu przywództwu16 poszukiwanie przykładów, tworzenie wzorców takiego zarządzania i przywództwa wydaje się również określać jego nowe granice
14 patrz szerzej: c suszyński, Business Enterprise. The Integration of Approaches. Theoretical Dilemmas vs. Challenges of Practice, oficyna Wydawnicza szkoły głównej handlowej, Warszawa 2013, s 248–252
15 patrz szerzej: r mrówka, Organizacja hiperarchiczna – czynniki kreujące, geneza modelu, zarzą‑
dzanie, oficyna Wydawnicza szkoły głównej handlowej, Warszawa 2013
16 Open Leadership: A New Paradigm Emerges, wywiad z c li, „rotman magazine” Winter 2012
analiza współczesnego procesu współtworzenia wartości przez uczestników rynku pozwala wyraźnie dostrzec głębokie zmiany dokonujące się w przedsiębior‑
stwach pozostających centralnym ogniwem tego procesu, jak również w zarządzaniu ich funkcjonowaniem i rozwojem W ramach tych zmian ma miejsce postępujące
„rozszczelnianie” granic organizacji i zarządzania, przenikanie do otoczenia elemen‑
tów i funkcji dotychczas rezerwowanych dla przedsiębiorstw, powstawanie bardziej elastycznych struktur Kluczowego znaczenia nabiera współdziałanie z konsumen‑
tami pozwala ono tworzyć bardziej zindywidualizowaną ofertę charakteryzującą się najważniejszymi atrybutami dodatkowej wartości dla ostatecznych nabywców (atrak‑
cyjność, trafność, jakość, dostępność, cena) Kształtowanie takiej oferty w oparciu o istniejące doświadczenia, jak też nowe możliwości stwarzane przez współczesne technologie informacyjne, wyznacza w istotny sposób nowe – poznawcze i prak‑
tyczne – granice zarządzania zakres, głębokość już obecnych i możliwych jeszcze przemian w tym względzie zdają się wskazywać na potrzebę redefinicji dotychcza‑
sowego paradygmatu w naukach o zarządzaniu
Bibliografia
Brendenburg a , nalebuff B , Co‑Opetition, courrency doubleday, new york 1996 cygler j , Kooperencja przedsiębiorstw. Czynniki sektorowe i korporacyjne, oficyna Wydaw‑
nicza szkoły głównej handlowej, Warszawa 2009
friedman a l , miles s , Stakeholders. Theory and Practice, oxford university press, new york 2006
Kaufman W , Crowdsourcing Turns Business on Its Head, http://www npr org/templates/
story php?storyid=93495217
laszlo c , The Sustainable Company. How to Create Lasting Value Through Social and Environmental Performance, island press, Washington dc 2003
mrówka r , Organizacja hiperarchiczna – czynniki kreujące, geneza modelu, zarządzanie, oficyna Wydawnicza szkoły głównej handlowej, Warszawa 2013
mróz B , Konsument w globalnej gospodarce. Trzy perspektywy, oficyna Wydawnicza sgh, Warszawa 2013, s 186
noga a , Teorie przedsiębiorstw, pWe, Warszawa 2009
Open Leadership: A New Paradigm Emerges (wywiad z c li), „rotman magazine” Winter 2012
porter m , Kramer m , Creating Shared Value, „harvard Business review” january–febru‑
ary 2011
prahalad c K , ramaswamy V , The Future of Competition: Co‑Creating Unique Value with Customers, harvard Business Books press, Boston 2004
Rozdział 2. Współtworzenie wartości jako proces przesuwający granice organizacji... 45
suszyński c , Business Enterprise. The Integration of Approaches. Theoretical Dilemmas vs.
Challenges of Practice, oficyna Wydawnicza szkoły głównej handlowej, Warszawa 2013
tapscott d , Grown‑up Digital. How the Net Generation Is Changing Your World, mcgraw‑
‑hill, new york 2009
tapscott d , ticol d , lowy a , Digital Capital: Harnessing the Power of Business Webs, harvard Business school press, Boston 1999
https://www budde com au/research/2010‑ World ‑digital‑economy‑e‑commerce‑and‑m‑
commerce ‑trends html?r=51
http://www internetworldstats com/stats htm
Rozdział 3. Zmiana modelu biznesowego a zmiana granic organizacji 47