Zwinność jako sposób przystosowania się do otoczenia i jego zmian

przewaga konkurencyjna, której motorem są zmiany zaistniałe w otoczeniu, zależy również od zdolności przedsiębiorstwa do reagowania na nie jakakolwiek zmiana zewnętrzna tworzy możliwości zysku, wliczając w to szanse dla nowych inicjatyw biznesowych, co pobudza ducha przedsiębiorczości, kreowania nowych innowacyjnych pomysłów oraz skuteczniejszych niż dotąd metod i narzędzi ich realizacji zdolność reagowania zawiera w sobie dwie kluczowe umiejętności pierw‑

szą jest zdolność antycypowania zmian w otoczeniu, drugą natomiast umiejętność szybkiego reagowania na zmiany

W miarę jak rynki stają się coraz bardziej niespokojne i nieprzewidywalne, krótki czas reakcji uzyskiwany dzięki większej elastyczności okazuje się coraz ważniejszym źródłem przewagi konkurencyjnej umiejętność szybkiej reakcji wymaga przede wszystkim dostępu do informacji ponieważ tradycyjne prognozowanie ekono‑

miczne i rynkowe stało się mniej efektywne, przedsiębiorstwa w coraz większym stopniu polegają na analizach prospektywnych (z wykorzystaniem big data i portali społecznościowych) poprzez bezpośrednie relacje z klientami, dostawcami, a nawet konkurentami W celu natychmiastowego wykorzystania informacji pochodzących z wymienionych źródeł potrzebne są krótkie cykle wdrażania zmian oraz wysoki poziom elastyczności oraz zdolności do adaptacji przedsiębiorstwa do zmieniających się warunków otoczenia⁸

7 a gunasekaran, Agile manufacturing: enablers and an implementation framework, „international journal of production research” 1998, Vol 36, no 5

8 r m grant, Współczesna analiza strategii, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s 266–267

Rozdział 9. Zwinność przedsiębiorstwa jako koncepcja zarządzania między stabilnością... 113 W literaturze przedmiotu wyróżnia się wiele definicji zwinności podsumowu‑

jąc ten dorobek, można wyróżnić cztery odmienne motywy zwinności, najczęściej wymieniane przez autorów definicji Wyróżnia się: zaspokojenie potrzeb klienta, przewagę konkurencyjną, przetrwanie w trudnych warunkach oraz chęć osiągnię‑

cia wyższej efektywności Większość definicji ma charakter rozłączny – oznacza to, że skupiają się one na jednym podstawowym motywie osiągnięcia zwinności (tab 9 1) Kolejne symbole w tabeli oznaczają inne motywy: a – zaspokojenie potrzeb klienta, B – przewaga konkurencyjna, c – przetrwanie w trudnych warun‑

kach, d – efektywność

tabela 9.1. Istota i motywy zwinnego przedsiębiorstwa

Definicja Autor, rok Motywy zwinności

Zdolność przedsiębiorstwa do odpowiedzi na zmiany we właściwy sposób i w jak najszybszym czasie oraz wykorzystanie nadchodzących zmian w otoczeniu gospodarczym jako szans dla tworzenia przewagi konkurencyjnej

Kidd (1995)

×

Zdolność do przyspieszenia działań w sytuacji krytycznej, rozpoczynających się od identyfikacji potrzeb rynkowych a kończących się dostarczeniem gotowego produktu do klienta

Kumar, Motwani (1995)

× Kompleksowa odpowiedź/reakcja na wyzwania

biznesowe związane z uzyskiwaniem rentowności na dynamicznie zmieniających się, pofragmentowanych produktów w krótkim czasie oraz w pełnej gamie rozmiarów, dzięki czemu przedsiębiorstwo tworzy wartość dla klienta poprze kastomizację

Vokurka, Fliedner (1998)

× ×

Zdolność przedsiębiorstwa do szybkiej i efektywnej

odpowiedzi na nadchodzącą zmianę McGaughey (1999) ×

Umiejętność przedsiębiorstwa do przetrwania dzięki szybkiej i efektywnej reakcji na zmiany rynkowe, napędzane przez zaprojektowane przez klientów produkty i usługi

Gunasekaran (1999)

×

Zdolność organizacji do funkcjonowania i przetrwania w permanentnie zmieniającym się, nieprzewidywalnym otoczeniu biznesowym

Rigby (2000)

×

Definicja Autor, rok Motywy zwinności

A B C D

Zdolność przedsiębiorstwa do radzenia sobie z nieprzewidywalnymi zmianami, w celu przetrwania nieprzewidzianych zagrożeń występujących w otoczeniu biznesowym oraz wykorzystywanie zmian jako szans dla tworzenia przewagi konkurencyjnej

Zhang, Sharifi (2000)

×

Zdolność organizacji do zdobycia przewagi konkurencyjnej dzięki inteligentnemu, szybkiemu i proaktywnemu wykorzystaniu szans w otoczeniu i odpowiedniej reakcji na zagrożenia

Meredith, Francis

(2000) ×

Zdolność zarówno kreowania zmian, jak i reagowania na nie w celu generowania zysków w turbulentnym otoczeniu biznesowym

Highsmith (2004)

×

Zbiór powiązanych zmian w zakresie marketingu,

produkcji, wzornictwa i organizacji Storey (2005) ×

Zdolność do przeprowadzenia wydajnej zmiany poziomu operacyjnego jako odpowiedzi na niepewność i zmieniające się wymagania

Narasimhan (2006)

× Koncepcja skierowana na osiągnięcie przewagi

konkurencyjnej w turbulentnym otoczeniu. Zdolność do „zarządzania niepewnością” przez dostępne opcje w ramach obecnej konfiguracji oraz ustalonych z góry ograniczeń zareagować na zmiany następujące w otoczeniu gospodarczym

Dahmaradeh, Banihashemi (2010)

× ×

Umiejętność wykorzystania pojawiających się okazji dzięki takim cechom przedsiębiorstwa jak: bystrość, elastyczność, inteligencja i spryt

Trzcieliński (2011)

×

Źródło: opracowanie własne na podstawie m sajdak, Innowacyjność jako niezbędna cecha zwinnego przedsię‑

biorstwa, „nauki o zarządzaniu” 2013, nr 1(14), Wyd uniwersytetu ekonomicznego we Wrocławiu

zwinność to cecha, którą powinno posiadać każde przedsiębiorstwo funkcjo‑

nujące w nowych warunkach otoczenia biznesowego i chcące w nich przetrwać przedsiębiorstwa doświadczają różnych zmian, odmienny jest poziom odczuwalnych skutków, dlatego istnieje potrzeba zapewnienia przedsiębiorstwom różnego (odmien‑

nego) poziomu zwinności możliwe jest to dzięki zastosowaniu zróżnicowanych kombinacji praktyk i narzędzi umożliwiających radzenie sobie przedsiębiorstwa ze zmianami

zwinność jest odpowiedzią przedsiębiorstwa na zmiany otocznia biznesowego i stanowi funkcję zmian w otoczeniu oraz sytuacji przedsiębiorstwa jako zdol‑

ność przedsiębiorstwa do strategicznej odpowiedzi na nowe kryteria otoczenia biznesowego w praktyce oznacza wykorzystanie metod, procesów produkcyjnych

Rozdział 9. Zwinność przedsiębiorstwa jako koncepcja zarządzania między stabilnością... 115 i organizacyjnych, praktyk i narzędzi, z których większość została do tej pory rozwi‑

nięta dostępne narzędzia i metody są najczęściej wykorzystywane w przedsiębior‑

stwach produkcyjnych do konkretnych zadań, inne natomiast podlegają rozwojowi w celu udostępnienia umiejętności niezbędnych do osiągnięcia zwinności jedną z najistotniejszych różnic pomiędzy przedsiębiorstwem zwinnym a tradycyjnym jest intensywne wykorzystanie przez te pierwsze zintegrowanego sytemu informa‑

cyjnego, zapewniającego najwyższą aktualność danych, efektywną komunikację, bogactwo danych itd ⁹