i
p *
' * T ,
^ Integracja tekstowa i w kształceniu literackim na poziomie podstawowym
V " • *
r r
z siódmej klasy, List z tamtego świata, Kartki z kalendarza i inne.
D. B. - Czy korzystałaś z bibliotek, by od
naleźć interesujące Cię pozycje?
M. P. - Tak, przeczytałam wszystko to, co było w naszej szkolnej bibliotece tego au
tora. Ostatnio dowiedziałam się, że w wie
lu bibliotekach ubytkuje się te książki wy
dane przed wielu laty, a przecież nie moż
na ich kupić. Czasem udaje się znaleźć je w antykwariacie. Kilkakrotnie ratowałam bardzo zniszczone książki Kornela Maku
szyńskiego. Niemal niedostępne są: Złama
ny miecz i Kartki z kalendarza. W księgarniach można zdobyć m.in.: Awanturę o Basię, Sza
leństwo panny Ewy, Pannę z mokrą głową, Bezgrzeszne lata i oczywiście lekturę - Sza
tana z siódmej klasy.
D. B. - Ciekawi mnie, dlaczego wysoko cenisz twórczość Kornela Makuszyńskiego.
M. P. - Uważam, że jest to cecha, której brakuje Polakom: wiara w ludzi. Pisarz kul
tywuje prawdziwe wartości, jakimi dla nie
go są: Bóg, szacunek dla człowieka, miłość, rodzina. Ja jestem ateistką, ale cenię wie
le z wartości nadrzędnych, preferowanych przez pisarza.
D. B. - Jaka jest Twoja ulubiona książka Kornela Makuszyńskiego?
M. P. - Przyjaciel wesołego diabła. Tę powieść czytałam wielokrotnie, za każdym razem mnie wzrusza. Jest tam scena, przy której zawsze płaczę. W niej główny boha
ter Janek zmuszony jest opuścić przybra
nego ojca Witalisa. Najgorsze jednak jest to, że ma mu powiedzieć słowa okrutne, ale nieprawdziwe: Gardzę Tobą, nigdy Cie
bie nie kochałem. Chłopiec i Witalis w tej sce
nie bardzo cierpią. Czytelnik dowiaduje się później, że ojciec jednak modli się za Janka i dobrze mu życzy. Zaskakujące jest dla mnie zakończenie tej historii.
D. B. - Czy pod Twoim wpływem ktoś się zainteresował twórczością autora Panny z mokrą głową?
M. P. - Czytałam Koziołka Matołka i małpkę Fiki-Miki mojej pięcioletniej sio
strze Ninie. Bardzo jej się podobało. Zale
ży mi na tym, by się „ukulturniła". Głośne czytanie dzieciom pomaga im się harmo
nijnie rozwijać. Książki K. Makuszyńskiego potwierdzają fakt, że kochał dzieci i dbał o ich wychowanie.
D. B. - Jak byś mogła scharakteryzować język książek autora Bezgrzesznych lat?
M. P. - Różni się zdecydowanie od ję
zyka znanych mi utworów współczesnych przeznaczonych dla młodego czytelnika.
Jest piękny; pełen inteligentnego humo
ru, opartego na grze słownej. Wyraźnie po
prawia nastrój.
D. B. - Kornel Makuszyński jest dla Cie
bie kimś więcej niż pisarzem.
M. P. - Tak, ile razy jestem w Zakopa
nem, tyle razy jestem na jego grobie. Pod drewnianym krzyżem zawsze jest pełno tarcz szkolnych i bukietów z dedykacją od szkół. Autor pomagał dzieciom, m.in. fundo
wał im narty. W ostatnim roku po raz pierw
szy byłam w muzeum K. Makuszyńskiego w wilii Opolanka. Można zobaczyć w nim mieszkanie ze sprzętami pisarza i ścianami pełnymi obrazów m.in. Fałata. Pisarz nie lu
bił pustych ścian. Żałuję bardzo, że nie ma w tym muzeum pasjonatów, którzy mogli
by opowiedzieć o życiu i twórczości autora Szatana z siódmej klasy. Zwiedzający czytają jedynie informacje na poszczególnych eks
ponatach. Wielka szkoda!
D. B. - Który z autorów współczesnych utworów dla młodego czytelnika jest dla Ciebie ważny?
M. P. - Zdecydowanie Małgorzata Mu
sierowicz. Mówi się o jej twórczości, że jest
„przesłodzona”, ale i tak ją uwielbiam. Naj
bardziej wśród jej bohaterów lubię Milę.
Przekonują mnie także ilustracje autorki; są prawdziwe.
D. B. - W takim razie z tych powodów może Cię zainteresować Emilia Kiereś, cór
ka M. Musierowicz, nagradzana w konkur
sach literackich. Domyślam się, że interesu
je Cię tworzenie. Jak ujawnia się Twoja kre
atywność?
M. P. - W gronie zaprzyjaźnionych osób układamy lepieje i limeryki. Ja uczę się języ
ka francuskiego. Przeczytałam już w tym ję
zyku Małego Księcia, a teraz zakupionego na wymianie z Saint Saulve Oskara i panią Różę.
Nie wzięłabym się za Trzech muszkieterów.
Sama także rysuję, ale na razie „do szufla
dy”, tylko postacie.
D. B. - Jesteś laureatką konkursów przedmiotowych z języka polskiego i fran
cuskiego. Czy w przyszłości chciałabyś być pisarką lub krytykiem literackim?
M. P. - Myślę, że przyszłość zwiążę z ję
zykami. Piszę także, ale zwykle krótko po
doba mi się tekst, który stworzę i wkrótce dochodzę do wniosku, że jest jednak ma
ło oryginalny.
D. B. - Widzę, że w Twoim życiu literatu
ra ma bardzo ważne miejsce. Jakie są Twoje plany czytelnicze?
M. P. - Mam bardzo dużo książek z kla
syki, polecanych przez „Gazetę Wyborczą”.
Zaczęłam od Imienia róży. Chętnie porozma
wiałam dziś o Kornelu Makuszyńskim. Do niektórych jego książek z chęcią wrócę.
D. B. - Dziękuję Ci za interesującą roz
mowę. Okazuje się, że wśród młodzieży można znaleźć pasjonatów twórczości au
tora Szaleństw panny Ewy, bo przeczytałaś także z przyjemnością teksty dla dorosłych
czytelników. Z uśmiechem wspominasz zna
komitego kapitana Dorna.
Podsumowując, można powiedzieć, że twórczość Kornela Makuszyńskiego - wbrew niektórym opiniom - nie jest zapomniana.
Wypowiedzi nastolatków, zacytowane w tym artykule o tym świadczą. Wywiad z gimnazjalistką napawa nadzieją; są oto młodzi ludzie, którzy szukają nie tylko wła
snej drogi w poszukiwaniu odpowiedniej li
teratury, ale także znajdują ideę dobroci ja ko nadrzędną wartość uniwersalną, dominu
jącą w twórczości Kornela Makuszyńskiego.
Z nią wiąże się miłość, dobroczynność, zwy
cięstwo serca10.
1 A. Książek-Szczepanikowa, Od obrazka do wideoklipu. Integracja tekstowa w kształceniu literackim na poziomie podstawowym, Kielce 1999, s. 32.
2 Tamże, s. 33. Chodzi o wydanie Krajowej Agencji Wydawniczej RSW „Prasa”.
3 (Podkreślenie autorki - A. Książek-Szcze- panikowej).
4 Tamże, s.37.
5 Tamże, s.37.
6 Autorem opowiadania z dialogiem jest Mateusz Rydzewski ze Mszczonowa.
7 Uczeń klasy szóstej chętnie posługuje się formą listu dla celów szkolnych. Pisze np. listy do bohaterów literackich, więc zaproponowałam napisanie listu do autora, który uczniowi bardzo się spodobał. Por. D. Bula, G. Ozaist, Dziecięce listy do bohaterów literackich, „Język Polski w Szkole IV-VI” 2013 / 2014, nr1, s. 59-76.
8 A. Rypel, Szatan z siódmej klasy w kanonie lektur? „Polonistyka” 2010, nr 8, s. 44-48.
9 J. Jawor-Baranowska, Szatan z siódmej klasy - nowe spojrzenie, „Język Polski w Szkole IV-VI”, 2011/2012, nr 4, s. 42.
10 D. Piasecka wymienia te wartości, także ideę przyjaźni, patriotyzmu i pracy. D. Piasecka, Proza Kornela Makuszyńskiego dla młodego od
biorcy. Zarys problematyki, Warszawa - Wrocław, 1984, s. 75-84. Cytat za: J. Jawor-Baranowska, Szatan z siódmej klasy - nowe spojrzenie..., s. 33.