Podobnie jak w przypadku prezydenta miasta, również Rada Warszawy podlega ustawie o samorządzie gminnym oraz ustawie o samorządzie powiatowym.
5 Tamże, art. 31b ust.1.
6 Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 1998 r. Nr 91 poz. 577 z późn. zm.).
7 Tamże, art. 35 ust. 3.
8 Tamże, art. 38 ust. 1.
9 Zob. Ustawa z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. z 2002 r. Nr 62 poz. 558), art.8.
Ustawa o samorządzie gminnym przede wszystkim nadaje Radzie Warszawy kon-trolę nie tylko nad działalnością wójta, ale także nad gminnymi jednostkami organiza-cyjnymi i pomocniczymi za pomocą komisji rewizyjnej.
Na mocy ustawy o samorządzie gminnym i powiatowym zadania Rady Warszawy można podzielić na osiem głównych grup: zadania wewnątrzorganizacyjne, zadania orga-nizacyjne skierowane na zewnątrz, zadania majątkowe, które nie mieszczą się w kompe-tencjach zwykłego zarządu, zadania związane z budżetem i finansami, zadania strategicz-no-planowe, zadania związane z personelem i zadania kontrolno-nadzorcze oraz inne11.
Pierwszą grupą zadań są zadania wewnątrzorganizacyjne. Można do niej zaliczyć: uchwalenie statutu miasta, ustalanie zakresu działań, zasad przekazywania mienia oraz środków budżetowych na realizacje zadań jednostkom pomocniczym, zobowiązanie do powołania komisji rewizyjnej, możliwość powoływania innych komisji (stałych oraz do-raźnych) do konkretnych zadań i stanowienie aktów prawa miejscowego12.
Do kolejnej kategorii zaliczyć należy zadania organizacyjne, które skierowane są na zewnątrz. W tym przypadku mowa o podejmowaniu uchwał związanych ze współpracą ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi z innych państw, a także przystępowaniem do międzynarodowych zrzeszeń takich społeczności13.
Następne są zadania majątkowe, które nie mieszczą się w kompetencjach zwykłego zarządu. Dotyczą one na przykład działań związanych z nieruchomościami, tj. ich zby-wania, nabyzby-wania, obciążania, wydzierżawiania lub wynajmowania (jeśli dzierżawa lub wynajem obejmują czas dłuższy niż 3 lata), a także emitowania obligacji oraz zasad, na których mogą one być zbywane. W tej grupie mieści się też określanie kwoty, do której wójt może zaciągać pożyczki i kredyty krótkoterminowe w danym roku14.
Czwartą kategorią zadań są zadania związane z budżetem i finansami. Odnaleźć w niej można takie zadania, jak uchwalanie budżetu oraz rozpatrywanie sprawozdań z jego wykonania, a także podejmowanie uchwał w sprawach absolutoriów z nim zwią-zanych. Zalicza się do niej także podejmowanie uchwał dotyczących podatków i opłat, ale tylko w granicach określonych ustawami, a także określanie kwoty pożyczek, któ-re samodzielnie może zaciągać zarząd oraz uchwalanie zasad przydzielania stypendiów studentom i uczniom15.
Istnieje też grupa zadań strategiczno-planowych. Znajdują się w niej: uchwala-nie kierunków, studiów oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i uchwalanie programów gospodarczych. W tej grupie znajduje się uchwalanie
wszelkie-11 Szerzej, B. Dolnicki, Ustawa o samorządzie gminnym komentarz, wydanie drugie, Wolters Kluwer, Warszawa 2018, s. 310–312; ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 1998 r. Nr 91 poz. 577 z późn. zm.).
12 Tamże.
13 Tamże.
14 Tamże.
go rodzaju programów, takich jak: Program Zapobiegania Przestępczości oraz Porządku Publicznego i Bezpieczeństwa Obywateli m.st. Warszawy, Program Zapobiegania Bezro-bociu i Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy. Dodatkowo do tej kategorii zaliczane jest przyjmowanie programów rozwoju, które odbywa się na mocy przepisów mówiących o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Taki program powinien wyznaczać pewne ramy: czasowe, finansowe oraz organizacyjne dla realizacji przedsięwzięć, które mają duże znaczenie dla miasta, np. wszelkiego rodzaju remonty, usprawnienia kanalizacji czy też budowa lub pozyskiwanie mieszkań socjalnych16.
Kolejną, już szóstą grupą zadań, są zadania związane z personelem. W tym zakresie odnaleźć można m.in. ustanawianie wynagrodzenia prezydenta miasta, a także wybie-ranie i odwoływanie zarządu. Dodatkowo, jeśli prezydent wystosuje taki wniosek, Rada Warszawy powołuje i odwołuje skarbnika. Rada ustala także kierunki działania prezy-denta oraz zarządu (czyli decyduje w formie uchwały o ich zadaniach i celach) i co za tym idzie – przyjmuje sprawozdania na temat ich działalności17.
Do zadań kontrolno-nadzorczych zalicza się przyjmowanie sprawozdań na temat działalności prezydenta oraz kontrolowanie jego działalności za pomocą komisji rewi-zyjnej. Dodatkowo mieści się w nich rozpatrywanie raportu o stanie miasta oraz podej-mowanie uchwał na temat wotum zaufania18.
Istnieją też zadania, które ze wzglądu na swoją specyfikę, nie są zaliczone do żadnej z powyższych grup. Są to zadania: nadawanie honorowego obywatelstwa miasta, oce-na zabezpieczeń przeciwpowodziowych oraz stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego miasta, podejmowanie uchwał w sprawie nazw dróg, ulic wewnętrznych i pomników (a także ich wznoszenia), uchwały w sprawie zadań zleconych przez administracje pu-bliczną oraz w sprawach zlecania zadań publicznych i podejmowanie uchwał w sprawach zastrzeżonych dla powiatu19.
Warta podkreślenia jest waga statutu, który jest najważniejszym aktem organiza-cyjnym, w gminie czy w powiecie, a w tym przypadku – w mieście na prawach powiatu. Ważnym jest, że do uchwalenia tego dokumentu upoważniona jest tylko rada gminy (w tym przypadku Rada Warszawy). Statut nie może powtarzać ani stać w sprzeczności do zapisów ustaw dotyczących tego terenu20. Jeśli chodzi o Warszawę, tymi ustawami są: ustawa o samorządzie gminnym, ustawa o samorządzie powiatowym oraz ustawa o ustroju m.st. Warszawy. Nie może też oczywiście być niezgodny z przepisami innych ustaw i rozporządzeń.
16 Tamże.
17 Tamże.
18 Tamże.
19 Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym.