Pląsawica elektryczna

Pląsawica elektryczna nic nie ma wspólnego ze zwy­

kłą. Znamy dwa główne jej typy, opisane przez Dubini’- ego z Medyolanu (1848) i Bergeron,a (1880). Pląsawica Dubini’ego cechuje się miarowemi drganiami w mniejszej lub większej grupie mięśni, kończącemi się śpiączką i śmiercią, na zwłokach znajdujemy zmiany w ośrodkach nerwowych. Pląsawica Bergeron’a mniej ciężka uważana za k u rcze. z drganiami miarowemi przez Joffroy, jest według Pitres’a i Gille de la Tourette’a odmianą histeryi.

Choroba zdarza się u dzieci starszych i objawia się drganiami mimowolnemi, gwałtownemi, szybkiemi przy- pominającemi wyładowanie elektryczne. Kurcze wystę­

pują w szyi, kończynach górnych, dziecko wtedy wzrusza ramionami i gestykuluje energicznie, lub też ogranicza­

ją do m. twarzy, nadając jej coraz to inny wyraz. Zda­

rzały się przypadki jednoczesnego wystąpienia pląsawicy Sydenham’a i Bergeron’a (Berland. These, Paris 1880).

Ruchy ograniczają się do pewnych mięśni, nie rozprze­

strzeniają się na inne. Stan ogólny dobry, powikłań ze strony serca nie bywa. Chłopcy częściej ulegają choro­

bie, niż dziewczęta. Choroba występuje bez przyczyny, lub też po przestrachu u dzieci już obarczonych. Massa- longo pląsawicę elektryczną uważa za odmianę myoklo- nii (paramyoclonus multiplex), od zwykłej pląsawicy różni się ona miarowością. Miarowość ta zresztą jest

wła-Comby. Choroby dzieci—Nerwice. 137 ściwą wszystkim pląsawiczym miarowym, skaczącym,

• chorobie kurczów, myoklonii.

G. Tężyczka.

Tężyczkę, opisaną przez Dance’a, p. n. tężca prze­

stankowego (Arch. de m. 1831), u dzieci spostrzegał Ton- nelle (G. m. de Paris 1832), który opisał ją jako nową chorobę drgawkową, niezależną od zmian w nerwach.

Constant zalecał nazwę: pierwotne przykurczenie koń­

czyn (Gaz. m. de Paris 1832) Corvisart zaś tężyczki, przy­

jętej przez Trousseau.

Przyczyny. Tężyczka zdarza się częściej u dzieci ma­

łych, na 87 przypadków Rilliet i Barthez powyżej 1. 2 opisują 36 przypadków, chłopcy ulegają najczęściej (53:

87). Niektórzy autorzy przypisują ją dziedziczności. De­

la Berge przypuszcza wpływ zimna, większość przypad­

ków bowiem zdarza się zimą. Tężyczka jest chorobą wtór­

ną w przebiegu biegunki przewlekłej, uwiądu, krzywi­

cy, w okresie zdrowienia z chorób zakaźnych (krztusiec, dur brzuszny, gościec). Baginsky 15 przypadków spo­

strzegał u dzieci w pierwszym roku życia, źle żywio­

nych, odstawionych zbyt wcześnie i t. p., po ustąpieniu zaburzeń w trawieniu ustępowała i tężyczka. (D. m. Woch.

1886). Pochodzenie faktyczne tych przypadków jest wido­

czne, również jak i w tężyczce następczej po rozstrzeni żołądka. Bouveret i Dervic zresztą znaleźli w roku 1891 w rozszerzonym żołądku jad, wywołujący drgawki.

Do przyczyn wypadkowych zaliczyć należy wzrusze­

nie, urazy, zimno (Lasegue), niestrawność, robaki kisz­

kowe, Wgłobienie kiszek, mamy wtedy tężyczkę odru­

chową.

Choroba ma wiele podobieństwa do drgawek dziecię­

cych, a pokrewieństwo jej z histeryą, jest szczególniej wyraźne w przypadkach nagminnych (Simon Progr. m,

138 Biblioteka lekarska.

1846). Nawroty zdarzają się często, napady tężyczki mo­

gą pochodzić lub też występować po drgawkach.

Objawy. Choroba rozpoczyna się od kończyn gór­

nych, palce zginają się, członeczki są rozszczepione, palec Wielki zwrócony ku wewnątrz, pokryty innymi palcami (ręka akuszera), stężenie może być znaczne lub też z ła­

twością przezwyciężyć się d a je ; dłoń zgięta w pronacyi, mięśnie skurczone wyraźnie uwydatniają się pod skó­

rą. Pobudliwość elektryczna wzmożona. Z kolei tężycz- ka obejmuje, kończyny dolne, stopa wyprostowana z pię­

tami zwróconemi ku wewnątrz, mięśnie podudzia napię­

te. W m. ramienia i uda stężenia zwykle nie znajdujemy.

Nie wyklucza to jednak możności przykurczeń w m. mied­

nicy skutkiem czego jak w zapaleniu stawu biodrowego, udo zgina się. Sprawa rozszerzyć się może na m. tułowia, a skutkiem tężyczki przepony, nastąpić może duszność z si­

nicą i obawą zaduszenia, do czego jednak nie dochodzi.

Wkrótce występuje zwolnienie mięśni. Według Esche- rich’a tężyczka i kurcz głośni są z sobą w związku ści­

słym, gdyż u dzieci z kurczem głośni wywołać można łatwo tężyczkę, ograniczającą się do m. karku, szyi i tu­

łowia, a u 16-m. dziecka Rilliet znalazł tężyczkę żuchwy.

Tężyczce towarzyszy niekiedy nieznaczny obrzęk za­

palny naokoło stawów i pochewek ścięgnowych. Przytom­

ność zachowana, dziecko zdaje sobie sprawę z napadów powtarzających się w prawidłowych mniej więcej odstę­

pach czasu. Według Trousseau’a można wywołać napad przez ucisk naczyń wielkich lub pni nerwowych.

Zwolnienie trw a godzinę do dni kilku, ale może trwać zaledwie kilkanaście minut (Rilliet i Barthez). Zbiór na­

padów tworzy jeden napad wielki. Choroba może prze­

biegać z gorączką, niestrawnością i t. p., lub przewlekle z inną chorobą wyniszczającą.

Czas trw ania bardzo krótki (kilka godzin), lub dłu­

gi (5 m. w przyp. R illiefa i Barthez’a). Tężyczka wi­

kłać się może drgawkami, kurczem głaśni, zezem,

rozsze-Comby. Choroby dzieci-N erw ice. 139 rżeniem lub zwężeniem źrenic. Zwykłem zejściem jest wyzdrowienie, zejście niepomyślne tylko wtedy, gdy tę- życzka towarzyszy stanom ćharłacznym i rozstrzeni żo­

łądka.

Rozpoznanie. W objawowem stężeniu skutkiem zriiian w mózgu i rdzeniu przykurczenia są stałe, ograniczone z drgawkami, w tężyczce natomiast przykurczenie jest przejściowe i napadowe. Przy opukiwaniu k ąta zewnętrz­

nego oka wywołujemy kurcz błyskawiczny w odnośnej połowie twarzy (oznaka Weiss’a i Chwostek’a). W hi- steryi przykurczenia są stałe, przewlekłe i nieprawidło­

we. Toż samo w zapaleniu opony twardej. Tężec odróżnia się stężeniem mięśni karku, szczękościskiem, stężeniem m. tułowia, w tężyczce jednak ogólnej, opisanej przez Escherich’a, Cattaneo i Guinon’a, możliwe są omyłki.

Leczenie. W czasie napadu lub w przerwach kąpiel ciepła długotrwała, bańki suche wdłuż kręgosłupa, wzie- wania kilku kropel chloroformu, po napadach bromek po­

tasu (1—2 grm.), Pewne wyniki daje prąd stały. W tę­

życzce objawowej skutkiem zaburzeń w trawieniu, le­

czyć należy te ostatnie, zapobiegać im przez żywienie od­

powiednie, stosować antyseptykę kiszek, (benzonaftol lub salol), przemywanie żołądka, choć to ostatnie wywołać może tężyczkę.

|/ '