Reasumując możemy uogólnić omawiane kompetencje wspomagające rozwój wychowanka na kompetencje merytoryczne z obrazem nauczyciela eksperta i specjalisty w zakresie wychowania fizycznego, kompetencje me-todyczne z obrazem nauczyciela doradcy edukacyjnego sprawnie posługują-cego się metodami, formami i środkami dydaktycznymi oraz kompetencje wychowawcze z obrazem nauczyciela doradcy życiowego, który ucząc wy-chowuje ucznia (Taraszkiewicz, 2001).
Twórcze działania nauczyciela wychowania fizycznego przejawiają się w stymulowaniu uczniów do rozwijania ich samodzielności i kreatywności przez dostarczanie im wzorów w postaci optymalnych rozwiązań w zakresie realizowanych treści programowych. Mogą też przyjąć postać sformalizo-waną, gdzie wprowadzane zmiany będą opisane i opublikowane ich rezultaty.
Zastosowaniu technologii cyfrowych w popularyzowaniu aktywności fi-zycznej proponuje zespół pracowników Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach (pod kierownictwem prof. nadzw. dr hab. Doroty Groffik) w programach badawczych z wykorzystaniem platformy INDARES realizo-wane wspólnie z Uniwersytetem w Ołomuńcu (prof. dr hab. Karel Frȍmel).
„Celem projektu INDARES.COM jest rozpowszechnianie aktywności fizycz-nej, podniesie poziomu wiedzy użytkowników na jej temat oraz uświado-mienie jej pozytywnego wpływu na styl życia. Program służy również do dia-gnozowania aktywności fizycznej różnych grup populacji z uwzględnieniem wieku, stylu życia, miejsca zamieszkania, motywacji do podejmowania ak-tywności ruchowej, preferencji sportowo-rekreacyjnych itp.” (Groffik, Ko-waluk, 2015, s. 89). Do takich propozycji zaliczyć można także realizowany w Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu projekt „Aktywni nie tylko on - line” (pod kierownictwem prof. AWF dr hab. Michała Bronikowskiego z Zakładu Dydaktyki Aktywności Fizycznej), w którym wykorzystując takie
Kompetencje nauczyciela wychowania fizycznego we współczesnej… 63 środki jak narzędzia komputerowe, sieć internetową, media i różne oprogra-mowania do monitorowania aktywności fizycznej wskazano uczniom spo-soby rozwijania potrzeb prozdrowotnych i dbałości o zachowanie zdrowia (Bronikowski, 2015). Podobny program realizowany był wśród amerykań-skich dzieci w młodszym wieku szkolnym, które w 12–tygodniowym ekspe-rymencie motywowane były do zwiększonej aktywności ruchowej monito-rowanej za pomocy pomiaru kroków (pedometr New Lifestyles NL-1000).
Rodzice otrzymywali bieżące informacje i instrukcje na swoje telefony komór-kowe i w ten sposób monitorowali aktywność dzieci. Ponadto dokonywane były pomiary antropometryczne i parametrów fizjologicznych, które potwierdziły skuteczność prowadzonego eksperymentu (Newton i in., 2014).
Wnioski
1. Powyższe projekty badawcze świadczą wyraźnie o konieczności do-stosowania metod nauczania i środków dydaktycznych do zaintereso-wań współczesnego ucznia, a co się z tym wiąże do poszerzenia kom-petencji informatyczno-medialnych.
2. Zmiany dokonane w podstawie programowej kształcenia ogólnego ze szczególnym podkreśleniem roli nauczyciela wychowania fizycznego w przygotowaniu ucznia do całożyciowej aktywności ruchowej sta-wiają przed pedagogami inne wyzwania. Wymagają one nieco innego spojrzenia na prowadzone lekcje – wzmocniona musi być funkcja wzorcotwórcza. Propozycje przykładów wykorzystania ruchu po-winny być poszerzone o formy, które można zastosować w rekreacji i aktywnym spędzaniu czasu wolnego dostosowując je do możliwości wykorzystania przez osoby o różnym poziomie sprawności fizycznej.
3. Kompetencje nauczyciela we współczesnej szkole powinny być ukie-runkowane na kształtowanie aktywności fizycznej ucznia sprzyjającej trosce o zdrowie. Konkurencyjność nieaktywnych form spędzania
64 Danuta Umiastowska czasu wolnego powinna uświadomić nauczycielowi wychowania fi-zycznego jak ważną rolę odgrywa on w procesie wychowania oraz kształcenia dzieci i młodzieży.
Literatura
Bronikowski, M. (2015). Aktywni nie tylko on-line. W: Wychowanie fizyczne a nowoczesne technologie. M. Bronikowski (red.). Poznań, AWF, 15-24.
Czaja-Chudyba, I. (2006). Pedagogika zabawy w osobowym i profesjonalnym przygotowaniu do zawodu nauczyciela. Kraków, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Czechowski, M., Żukowska, Z. (2010). Kompetencje nauczycieli wychowania fizycznego do realizacji edukacji zdrowotnej. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 61(4), 395-399.
Czerepaniak-Walczak, M. (1999). Kompetencja: słowo kluczowe czy „wytrych” w edukacji?
Neodidagmata XXIV. Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 53-66.
Groffik, D., Kowaluk, A. (2015), Zastosowanie platformy internetowej INDARES w programie szkolnego wychowania fizycznego. W: Wychowanie fizyczne a nowoczesne technologie.
M. Bronikowski (red.). Poznaniu, AWF, 85-103.
Keil, J. (2000). Szukaj własnej drogi. Nauczyciel – wychowawca w myśli pedagogicznej Janu-sza Korczaka. W: Myśl pedeutologiczna i działanie nauczyciela, tom 2. A.A. Kotusiewicz (red.). Białystok, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Knise, E., Rupprich, H. (2015), Nowoczesne technologie edukacyjne na zajęciach z wychowa-nia fizycznego – scouting w procesie interakcji nauczyciel – uczeń. W: Wychowanie fi-zyczne a nowoczesne technologie. M. Bronikowski (red.). Poznań, AWF, 41-54.
Konieczna-Kucharska, M. (2015). Miękkie i twarde kompetencje nauczycieli. Zeszyty Nau-kowe Politechniki Częstochowskiej Zarządzanie, 19, 229-241.
Krawański, A. (2003). Ciało i zdrowie człowieka w nowoczesnym systemie wychowania fi-zycznego. Seria: Monografie. Poznań AWF.
Lewowicki, T. (1993). Dylematy aksjologii i teleologii społecznej (i edukacyjnej) a kompe-tencje zawodowe nauczycieli. W: M. Ochmański (red.). Nowe koncepcje pedagogiczno-psychologicznego kształcenia nauczycieli w szkołach wyższych. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 14-24.
Lipoński, W. (2001). Encyklopedia Sportów Świata. Poznań, Oficyna Wydawnicza Atena.
Madejski, E., Węglarz, J. (2008), Wybrane zagadnienia współczesnej metodyki wychowania fizycznego. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
Newton, R. L., Merker, A., Allen, H.R., Machtmes, R., Han, R.M., Johnson, W.D., Schuna, J.M., Broyles, S.T., Tudor-Locke, C., Church, T.S. (2014). Parenttargeted mobile phone inter-vention to increase physical activity in sedentary children: randomized pilot trial. JMIR mHealth and uHealth, 2(4), 1-15.
Plewka, C. (2009). Uwarunkowania zawodowego rozwoju nauczycieli. Warszawa, Wydaw-nictwo Instytutu Badań Edukacyjnych.
Prucha, J. (2006). Pedeutologia. W: Pedagogika, tom II: Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych. B. Śliwerski (red.). Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Sikorski, M. (2006). Rozważania o kwalifikacjach pedagogicznych nauczyciela. Zeszyty Nau-kowe Akademii Marynarki Wojennej, 2(165), 125-140.
Kompetencje nauczyciela wychowania fizycznego we współczesnej… 65
Strykowski, W. (2005). Kompetencje współczesnego nauczyciela, Neodidagmata, 27/28. Po-znań, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 15-28.
Śniadecki, J. (2002). O fizycznym wychowaniu dzieci. Kraków, AWF.
Taraszkiewicz, M. (2001). Jak uczyć jeszcze lepiej! Szkoła pełna ludzi. Poznań, Wydawnictwo Arka.
Wolny, B. (2010). A physical education teacher as a part of school health education, Human Movement, 11(1), 81-89.
Żukowska, Z. (1992). Pedagogiczne kształcenie kadr wychowania zdrowotnego, Wychowa-nie Fizyczne i Zdrowotne, 1-2, 9-13.