Społeczne oczekiwania były główną inspiracją do powstania i działalności Towarzystwa Miłośników Dłutowa, które powstało 4 lipca 1995 r. Towarzystwo utworzyli członkowie zespołu do spraw opracowania herbu Dłutowa. Powstanie Towarzystwa poprzedził cykl odczytów i artykułów prasowych o historii Dłu-towa. Towarzystwo zarejestrowane zostało w sądzie wojewódzkim i rozpoczęło swoją działalność statutową. Na pierwszym zebraniu członków 26 lipca 1996 r.
wybrano Zarząd Towarzystwa w następującym składzie: dr Zbigniew Tobiań-ski – przewodniczący, Czesław DzierżawTobiań-ski – wiceprzewodniczący, Krystyna Wlazł – sekretarz, Czesław Molenda – skarbnik, Czesław Domański – czło-nek. Na tym zebraniu wybrano również Komisję Rewizyjną, której członkami zostali: Stanisław Bukowiecki – przewodniczący, Lucjan Bukowiecki – członek i Stanisław Kąs – członek. Powstałe Towarzystwo określiło główne cele swo-jego działania, między innymi krzewienie miłości do Dłutowa, pielęgnowanie narodowych i postępowych tradycji z przeszłości i bieżących osiągnięć, prowa-dzenie badań nad przeszłością miejscowości i gminy Dłutów. Chciałbym terez pokrótce zaprezentować informację o Dłutowie, miejscowości, która zasługuje na tak szczególne „miłowanie”!
Otóż Dłutów jest miejscowością gminną położoną w powiecie pabianic-kim przy drodze wojewódzkiej nr 485 relacji Pabianice – Bełchatów położona pomiędzy aglomeracją łódzką a Bełchatowskim Okręgiem Przemysłowym.
Walory przyrodnicze przesądzają o jego atrakcyjnym położeniu pośród more-nowych wzgórz porośniętych licznymi lasami z licznymi strugami i stawami śródleśnymi.
Historia Dłutowa jest związana z dobrami pabianickimi, które w 1086 r. Wła-dysław Herman przekazał Kapitule Krakowskiej. Kanonik Jan Długosz w swoich
notatkach pierwszą wzmiankę o Dłutowie zamieszcza w wypisie „Liber antignus benefi ciorum katedry gnieźnieńskiej” z 1482 r. a dotyczącym uposażenia pabia-nickiego kościoła w 1398 r.
Parafi a rzymsko-katolicka w Dłutowie erygowana została 17 maja 1541 r.
przez arcybiskupa Piotra Gamrata. W tym też czasie wybudowany został mod-rzewiowy kościół na planie krzyża pod wezwaniem Trzech Króli, świętego Stanisława i świętego Wojciecha. Powstanie i zorganizowanie pierwszej szkoły podstawowej w Dłutowie datowane jest na 1812 r., czyli działalność eduka-cyjna ma swoją ponad 200 letnią historię. Dłutów jako miejscowość gminna jest dobrze zorganizowana, jest siedzibą władz gminnych oraz wielu instytucji i zakładów produkcyjnych i rzemieślniczych.
Jednym z głównych celów Towarzystwa jest działalność wydawnicza.
Z inicjatywy Towarzystwa opracowana została przez dr. Zbigniewa Tobiań-skiego I wydana w 2004 r., w formie książkowej monografi a gminy Dłutów pt. „Dzieje Dłutowa i wsi okolicznych”. Ponadto każdego roku wydawana jest w formie broszury Kronika Gminy Dłutów prezentująca ważniejsze wydarzenia, artykuły o treści historycznej i społeczno-gospodarczej. Członkowie Towarzystwa na łamach Kroniki Gminy Dłutów prezentują efekty prac badawczych, głów-nie z zakresu historii miejscowości, sylwetki i życiorysy osób, które w sposób szczególny zasłużyły się dla lokalnej społeczności. Ponadto członkowie Towa-rzystwa zamieszczają artykuły o charakterze w pabianickich i łódzkich gazetach.
Dużą uwagę Towarzystwo przywiązuje do działalności edukacyjnej zarówno poprzez prezentowanie bieżących osiągnięć, jak i efektów prowadzonych badań nad przeszłością. Szczególną troską objęte są miejsca poświęcone Powstańcom Wielkopolskim, których mogiła znajduje się na terenie gminy Dłutów, żołnie-rzom i pilotom Września, których mogiły znajdują się na miejscowym cmenta-rzu. Z inicjatywy Towarzystwa wykonano inwentaryzację grobów na cmentarzu rzymskokatolickim wraz z indeksami, którą zamieszczono na stronie interne-towej Towarzystwa Genealogicznego Centralnej Polski. Zinwen taryzowano 2 000 grobów – 5 000 nazwisk. Ponadto członkowie Towarzystwa uczestni-czą w spotkaniach autorskich o odczytach, które organizowane są z inicjatywy Towarzystwa, organizują konkursy wiedzy o Dłutowie, wystawy np. „Dłutów i okolice 1830–1996”. Aktualnie prowadzone są prace badawcze dotyczące historii proboszczów parafi i w Dłutowie od początku jej powstania, w 1541 r.
W wymienionej wcześniej Kronice Gminy Dłutów w cyklu „nasze korzenie”
prezentowane są historie dłutowskich rodzin.
Z inicjatywy Towarzystwa przy znaczącej pomocy Rady Gminy Dłutów oraz pani wójt Grażyny Olczyk-Maślanka we wrześniu bieżącego roku przekazano do użytku zorganizowaną Izbę Pamięci, w której prezentowane są dokumenty, przedmioty, eksponaty dotyczące codziennego życia w przeszłości mieszkańców gminy Dłutów.
Duże nadzieje Towarzystwo pokłada we współpracy z młodzieżą miejscowej szkoły, tym bardziej że od 2012 r. prezesem Towarzystwa Miłośników Dłutowa jest Mariola Seliga – wicedyrektor szkoły.
Na podstawie dotychczasowych doświadczeń można stwierdzić, że działal-ność Towarzystwa Miłośników Dłutowa jest swoistym społecznym spoiwem różnych pokoleń. Świadczy o tym również fakt rosnącego zainteresowania dzia-łalnością Towarzystwa poprzez angażowanie się w jego działalności osób i insty-tucji. Towarzystwo posiada swoje agendy w Pabianicach, Łasku, rozważane jest powołanie koła w Bełchatowie. Z działalnością Towarzystwa identyfi kują się dłutowiacy, którzy od wielu lat mieszkają poza rodzinną miejscowością również w innych krajach. Świadczą o tym liczne, coraz częstsze kontakty jak również chęć publikowania artykułów w Kronice Gminy Dłutów w cyklu: Dłutowskie korzenie.
Działalność Towarzystwa Miłośników Dłutowa jest znaczącym czynnikiem integrującym lokalną społeczność, duże zasługi w tym zakresie położył dr Zbi-gniew Tobiański – historyk i dziennikarz – pierwszy i wieloletni prezes Towa-rzystwa.
W bieżącej działalności Towarzystwa należy odnotować znaczący mecenat władz samorządowych gminy Dłutów, bez tego wsparcia działalność Towarzy-stwa byłaby zapewne skromniejsza.