Podstawa prawna

W latach 1944–1974 Towarzystwo nie fi gurowało w spisie stowarzyszeń. TN KUL zostało wpisane ponownie do rejestru stowarzyszeń i związków Urzędu Wojewódzkiego pod Nr 335 dnia 10 lipca 1974 r., na podstawie art. 21 prawa o stowarzyszeniach z dnia 27 października 1932 r.

Od 1974 r. obowiązuje nowy statut, który składa się z siedmiu działów, a te z paragrafów: 1. Nazwa, siedziba, cel; 2. Członkowie; 3. Władze (Walne Zebra-nie, Zarząd i Komisja Rewizyjna); 4. Struktura organizacyjno naukowa; 5. Mają-tek; 6. Załatwianie sporów; 7. Likwidacja.

3 J. Ziółek (red.), Działalność Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w czasie okupacji, Lublin 1983, s. 10.

4 A. Zonik, Scientiae et Veritati. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubel-skiego Jana Pawła II. Studium historycznoprawne, Lublin 2009, s. 11–12.

5 Statut Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1974.

6 Statut Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1934.

7 G. Karolewicz, E. Wiśniowski, Zarys dziejów Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uni-wersytetu Lubelskiego, w: Księga Jubileuszowa 50-lecia Katolickiego UniUni-wersytetu Lubelskiego, praca zbiorowa wydana w rocznicę 50-lecia istnienia Uczelni, red. S. Kunowski, Lublin 1969, s. 269.

3. Cele

Statut TN KUL od 1974 r. był trzykrotnie nowelizowany, jego zadania pozo-stały jednak niezmienione.

Celem Towarzystwa jest działalność naukowa zgodna z profi lem Katolic-kiego Uniwersytetu LubelsKatolic-kiego, realizowana poprzez prowadzenie, organi-zowanie i popieranie badań naukowych; urządzanie posiedzeń naukowych, sympozjów, zjazdów, odczytów, wykładów, wystaw; tworzenie specjalnych bibliotek, archiwów i muzeów; publikowanie wszelkiego typu prac naukowych, popularnonaukowych, podręczników oraz sprawozdań z działalności; udzielanie zasiłków naukowych, ogłaszanie konkursów na prace naukowe i przyznawa-nie nagród; współdziałaprzyznawa-nie z innymi towarzystwami i instytucjami naukowymi (§ 4 i 5).

4. Członkowie

Członkiem TN KUL może zostać każda osoba fi zyczna pracująca naukowo lub też osoba w sposób szczególny zasłużona dla Towarzystwa (§ 6).

Członkowie TN dzielą się na członków czynnych, korespondentów i współ-pracowników oraz członków honorowych (§ 7). Statut reguluje procedurę powo-ływania poszczególnych członków, a także określa ich prawa i obowiązki, m.in.

prowadzenie samodzielnej pracy naukowej i publikowanie jej wyników, branie udziału w posiedzeniach swoich wydziałów, komisji, komitetów czy instytutów, w zebraniach ogólnych TN i w Walnym Zebraniu oraz płacenie składek człon-kowskich. Charakter praw i obowiązków kształtuje się w zależności od rodzaju członkostwa.

W 1934 r. TN KUL liczyło 40 członków (19 założycieli, 1 członka czyn-nego, 14 korespondentów i 6 współpracowników). Po wznowieniu działalno-ści w 1944 r. liczba członków wzrosła dwukrotnie, a w 1959 r. trzykrotnie.

Od tego czasu systematycznie rośnie. 31 grudnia 2012 r. Towarzystwo liczyło 728 członków (137 członków czynnych, 207 korespondentów i 384 współpra cowników).

W 2012 r. TN KUL zatrudniało 25 pracowników w ramach 22 etatów: 1 etat dyrektor, 1 etat sekretariat, 4 etaty księgowość, 7 etatów redakcja, 3 etaty skład komputerowy, 4,5 etatów dział marketingu i kolportażu, ½ etatu zaopatrzenie i transport, 1 etat magazynier książek.

5. Władze

Władzami TN KUL są: Walne Zebranie, Zarząd i Komisja Rewizyjna (§ 17).

Najwyższą władzę sprawuje Walne Zebranie, w którego skład wchodzą wszyscy członkowie Towarzystwa (§ 18). Walne Zebranie zwołuje prezes (lub w jego zastępstwie wiceprezes) i sekretarz generalny (§ 20), w zasadzie raz na rok, w miarę możliwości w pierwszym kwartale po zakończeniu roku admini-stracyjnego. Walne Zebranie może być również zwołane z inicjatywy Zarządu, na żądanie Komisji Rewizyjnej lub ¼ aktualnej liczby członków Towarzystwa (§ 19). Prezes lub wiceprezes przewodniczy na Walnym Zebraniu, natomiast sekretarz generalny sporządza protokół, który oprócz niego podpisują prze-wodniczący, przewodniczący Komisji Rewizyjnej lub obecny członek Komisji (§ 20).

Pisemne zawiadomienie o terminie najbliższego Walnego Zebrania, z załą-czonym porządkiem obrad, jest przesyłane wszystkim członkom Towarzystwa na 10 dni przed jego terminem (§ 21). O ważności zwołanego Walnego Zebrania w pierwszym terminie decyduje obecność co najmniej połowy członków, nato-miast w drugim terminie liczba obecnych nie ma znaczenia (§ 22).

Podejmowanie uchwał następuje zwykłą większością głosów (§ 24), z wyjąt-kiem zmiany statutu (większość kwalifi kowana ⅔ obecnych) oraz likwidacji Towarzystwa (większość ⅔ głosów wszystkich członków czynnych i korespon-dentów). Walne Zebranie rozpatruje wnioski przedstawiane przez Zarząd, Komi-sję Rewizyjną lub wnioski złożone do Zarządu co najmniej na tydzień przed posiedzeniem Walnego Zebrania (§ 23).

Do najważniejszych kompetencji Walnego Zebrania należą: wybór Zarządu Towarzystwa, uchwalanie budżetu, uchwalanie na wniosek Zarządu zmiany sta-tutu oraz likwidacji Towarzystwa (§ 25).

Zarząd Towarzystwa sprawuje władzę wykonawczą i kierowniczą (§ 30).

W skład Zarządu wchodzą członkowie wybierani na 3 lata przez Walne Zebra-nie oraz przewodniczący wydziałów. Spośród członków czynnych wybie-rany jest prezes⁸ i wiceprezes, spośród członków czynnych i korespondentów

8 Od 1934 r., czyli od pierwszych wyborów Zarządu, funkcja prezesa TN powierzana była urzędującemu rektorowi KUL-u. Po wojnie, 21 listopada 1944 r., na prezesa wybrano rektora ks.

prof. Antoniego Słomkowskiego. Taka zasada była respektowana aż do 1981 r., gdy prezesem Towarzystwa został prof. Zygmunt Sułowski. Po zakończeniu jego kadencji, w wyborach prze-prowadzonych jesienią 1983 r., prezesura wróciła w ręce aktualnie urzędującego rektora – bpa dra hab. Piotra Hemperka (do 23 maja 1998 r.). Kadencja jego następcy, prof. dr. hab. Stefana Sawickiego, byłego rektora KUL-u, trwała ponad dziewięć lat (23 maja 1989 r. – 18 czerwca 1998 r.). Przypadła na okres przełomu ustrojowego w Polsce, dzięki któremu nastąpiła liberalizacja życia społecznego (m.in. zniesienie cenzury, wolność gospodarcza). Ułatwiło to prezesowi zinten-syfi kowanie pracy Towarzystwa, zwłaszcza zlikwidowanie ogromnych zaległości w wydawaniu czasopism oraz zwiększenie liczby tytułów i nakładów książek.

– sekretarz generalny wraz z pozostałymi członkami Zarządu (§ 26). Zarząd ma prawo kooptacji członków, z wyjątkiem prezesa i sekretarza generalnego, w wypadku śmierci, ustąpienia lub niemożności wykonywania swoich obowiąz-ków (§ 27).

Do ważności zebrania Zarządu wystarczy obecność przynajmniej połowy członków. Uchwały zapadają zwykłą większością głosów. W przypadku równo-ści głosów o rozstrzygnięciu decyduje przewodniczący (§ 29).

Zarząd odpowiedzialny jest m.in. za wykonywanie uchwał Walnego Zebra-nia, sporządzanie planu wydawniczego, przygotowanie wniosków na Walne Zebranie (§ 30).

Prezes czuwa nad całością prac i reprezentuje TN KUL na zewnątrz (§ 31).

Zastępuje go wiceprezes (§ 32). Sekretarz generalny m.in. nadzoruje stronę orga-nizacyjno-administracyjną Towarzystwa oraz prowadzi korespondencję Zarządu (§ 33). Skarbnik czuwa nad fi nansami (§ 34), a referent do spraw wydawniczych – nad akcją wydawniczą (§ 35).

W skład Komisji Rewizyjnej wchodzą trzy osoby wybrane spośród człon-ków czynnych Towarzystwa na 3-letnią kadencję. Wyboru dokonuje Walne Zebranie (§ 36)⁹.