Komisja koncyliacyjna

Działanie komisji koncyliacyjnej regulują przepisy art. 28 – 35 Konwencji oraz Regulamin Koncyliacyjny. Procedura koncyliacyjna prowadzona jest zgodnie z przepisami Konwencji i jeżeli strony nie postanowią inaczej, zgodnie z przepisami Regulaminu. Celem postępowania prowadzonego przez komisję koncyliacyjną jest polubowne rozstrzygnięcie sporu, poprzez podjęcie próby ustalenia rozwiązania, które mogłoby być przyjęte przez strony, albo też dostarczenie stronom pomocy w załatwieniu sporu. Komisja koncyliacyjna sama formułuje propozycję załatwienia sporu, jednakże wyniki jej prac nie są obowiązujące, stanowią jedynie propozycję dla stron, która może zostać odrzucona lub być przedmiotem dalszych negocjacji. Jeżeli w trakcie postępowania zaistnieje kwestia nieuregulowana powyższymi przepisami lub zasadami, na które strony wyraziły zgodę, wówczas komisja koncyliacyjna podejmuje decyzję w przedmiotowym zakresie293

.

Każde Umawiające się Państwo lub obywatel Umawiającego się Państwa może poprzez złożenie wezwania na koncyliację wnioskować na piśmie do Sekretarza Generalnego o wszczęcie postępowania. Sekretarz Generalny przesyła takie wezwanie drugiej stronie²⁹⁴. Wezwanie powinno zawierać informacje dotyczące przedmiotu sporu oraz stron wraz ze wskazaniem ich zgody na koncyliację zgodnie z Regulaminem wszczęcia postępowania koncyliacyjnego i arbitrażowego295. Jeżeli na podstawie informacji wskazanych w wezwaniu na koncyliację wynika, iż podlega ona jurysdykcji Centrum, wówczas Sekretarz Generalny dokonuje jego rejestracji296

.

Zgodnie z przepisami Konwencji waszyngtońskiej, komisja koncyliacyjna powoływana jest niezwłocznie po zarejestrowaniu wezwania w składzie jednoosobowym lub też alternatywnie w innym nieparzystym mianowanym za zgodą stron spośród osób zamieszczonych na liście Panelu Koncyliacyjnego. Wówczas w ciągu 10 dni od daty rejestracji wezwania na koncyliację powód składa propozycję stronie pozwanej dotyczącą składu komisji koncyliacyjnej oraz procedury mianowania jej członków297

. Pozwany w terminie 20 dni od otrzymania propozycji może odrzucić ją lub też złożyć własna propozycję dotyczącą składu oraz sposobu wyznaczenia członków komisji. Kolejno, w terminie 20 dni powód ma obowiązek udzielenia odpowiedzi stronie pozwanej, czy warunki przez nią zaproponowane przyjmuje, czy też nie. Tak poczynione ustalenia zostają

293

Art. 33 Konwencji waszyngtońskiej.

294 Art. 28 ust. 1 Konwencji waszyngtońskiej.

295 Art. 28 ust. 2 Konwencji waszyngtońskiej.

296

Art. 28 ust. 3 Konwencji waszyngtońskiej.

118

potwierdzone drugiej stronie na piśmie za pośrednictwem Sekretarza Generalnego lub też potwierdza bezpośrednio drugiej stronie (jednocześnie przesyłając kopie Sekretarzowi Generalnemu). Wszystkie poczynione przez strony ustalenia powinny być bezzwłocznie komunikowane Sekretarzowi Generalnemu²⁹⁸.

Jeżeli w terminie 60 dni od daty rejestracji wezwania na koncyliację strony nie dojdą do porozumienia i nie ustalą składu komisji koncyliacyjnej oraz sposobu jej powołania, są zobowiązane o tym poinformować Sekretarza Generalnego. Wówczason inicjuje procedurę powołania komisji koncyliacyjnej przewidzianą w art. 29 ust. 2 pkt b Konwencji, zgodnie z którą komisja koncyliacyjna powoływana jest w składzie trzyosobowym, z czego każda ze stron mianuje po jednym koncyliatorze, natomiast trzeci członek – przewodniczący komisji wyznaczany jest wspólnie przez obie strony.299

Mimo to, jeżeli komisja nie zostanie powołana w ciągu 90 dni od wysłania stronom przez Sekretarza Generalnego powiadomienia o rejestracji wezwania na koncyliację zgodnie przepisami Konwencji lub też w innym czasie zgodnie wskazanym przez strony, na wniosek którejkolwiek ze stron i po konsultacji z dwoma stronami Przewodniczący Rady Administracyjnej (a tym samym ex officio Prezes Banku Światowego) wyznacza w terminie 30 dni koncyliatora lub koncyliatorów, których nie powołano na podstawie porozumienia stron spośród Panelu Koncyliatorów prowadzonego przez Sekretariat Generalny lub spoza niego. Jednak muszą one spełniać kwalifikacje wymagane Konwencją300

. Następnie, Sekretarz Generalny po uzyskaniu informacji od strony lub Przewodniczącego Rady Administracyjnej o mianowaniu koncyliatora, oczekuje w terminie 15 dni zgody osoby powołanej na sprawowanie funkcji członka komisji koncyliacyjnej301. W każdym momencie, ale do czasu ukonstytuowania się komisji, strony mogą za wspólnym porozumieniem zastąpić któregokolwiek z członków komisji koncyliacyjnej.

Po ukonstytuowaniu się składu osobowego komisji koncyliacyjnej, bada ona swoją kompetencję w danej sprawie.302

. Każdy zarzut, iż spór nie podlega jurysdykcji Centrum lub z innych powodów, nie jest w kompetencji powołanej komisji strona zgłasza niezwłocznie Sekretarzowi Generalnemu, nie później niż w pierwszym piśmie lub na pierwszym posiedzeniu, chyba że okoliczności nie są znane stronie w tym czasie303

.

298 Zasada 2 pkt 2 Regulaminu postepowania koncyliacyjnego.

299 Art. 29 ust. 1 i 2 Konwencji waszyngtońskiej w zw. z zasadą 2 Regulaminu postepowania koncyliacyjnego.

300

Art. 30 i 31 Konwencji waszyngtońskiej w zw. z zasadą 4 Regulaminu postępowania koncyliacyjnego.

301 Zasada 5 Regulaminu postępowania koncyliacyjnego.

302 Art. 32 ust. 1 Konwencji waszyngtońskiej.

303

Art. 32 ust. 2 Konwencji waszyngtońskiej w zw. z zasadą 29 pkt 1 Regulaminu postępowania koncyliacyjnego.

119

Komisja może również z własnej inicjatywy rozważyć, na każdym etapie postępowania, czy spór podlega jurysdykcji Centrum bądź też czy należy on do jej własnej kompetencji. W przypadku zgłoszenia takiego zarzutu, komisja zawiesza postępowanie w celu umożliwienia stronom wypowiedzenia się w tej kwestii304

. Komisja decyduje czy powinna zająć się tym zagadnieniem jako pytaniem wstępnym, czy też tę kwestię włączyć w poczet akt sprawy³⁰⁵.

Jeżeli komisja ustali, iż spór nie podlega jurysdykcji Centrum lub należy do kompetencji komisji koncyliacyjnej, wówczas zamyka postępowanie i sporządza raport, w którym wskazuje podstawy swojej decyzji³⁰⁶.

Zadaniem komisji jest wyjaśnienie kwestii sporych i dążenie do osiągnięcia porozumienia przez strony na wspólnie ustalonych zasadach. W tym celu, rozstrzygając spór, komisja może od czasu do czasu w każdym stadium postępowania kierować do stron ustne lub pisemne zalecenia rozwiązania, na które strony powinny w wyznaczonym terminie udzielić odpowiedzi. Strony są zobowiązane, w dobrej wierze, do współpracy z komisją w celu umożliwienia jej wypełniania się z powierzonych funkcji.307

Jeżeli strony osiągną porozumienie, komisja sporządza raport z poczynionych w ten sposób ustaleń wraz z zapisem o osiągniętym porozumieniu. Natomiast, jeżeli strony na tym stadium postępowania nie poczyniły stosownych uzgodnień, należy domniemywać, że brak jest prawdopodobieństwa osiągnięcia porozumienia między stronami, w związku z czym należy zakończyć procedurę. Wówczas sporządza się raport sygnalizujący niepowodzenie w osiągnięciu porozumienia. Jeżeli jedna ze stron nie stawi się, bądź też nie weźmie udziału w postępowaniu, komisja zamyka procedurę i protokołuje taki przebieg zdarzeń.308

Ponadto, jeżeli strony sporu nie postanowią inaczej, żadna ze stron postępowania koncyliacyjnego nie może dochodzić swoich roszczeń przed sądem arbitrażowym, na drodze sądowej lub w inny sposób, jak też nie może powoływać się lub polegać na opiniach, twierdzeniach, przyznaniach się lub ofertach rozstrzygnięcia uczynionych przez drugą stronę w postępowaniu koncyliacyjnym, czy nawet powoływać się na rekomendacje poczynione przez komisję koncyliacyjną309

.

304 Zasada 29 pkt 3 Regulaminu postępowania koncyliacyjnego.

305 Art. 32 ust. 2 Konwencji waszyngtońskiej.

306 Zasada 29 pkt 5 Regulaminu postępowania koncyliacyjnego.

307

Art. 34 ust. 1 Konwencji waszyngtońskiej.

308 Art. 34 ust. 2 Konwencji waszyngtońskiej.

309 Art. 35 Konwencji waszyngtońskiej. Porównaj na przykład: N. Blackaby, C. Partasides, A. Redfern i in.,

120