Przedstawione tezy w skazują jednoznacznie na potrzebę nawiązania aktyw
nego dialogu pom iędzy Narodowym Planem Rozwoju Polski na lata 2007-2013 a dokumentem Unii Europejskiej Strategiczne W ytyczne W spólnoty na lata 2007—2013. Układ dokumentu N PR Polski na lata 2007—2013 pow inien um ożli
wić w ydzielenie z niego w kolejnych miesiącach segmentu mogącego służyć jako N arodowe Strategiczne Ramy O dniesienia dla funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności urucham ianych w Polsce w latach 2007-2013, będącego podstaw ą do dialogu z Kom isją Europejską w odniesieniu do instrumentów wspólnotow ych w Polsce oraz układu i priorytetów poszczególnych progra
mów operacyjnych.
Istotne znaczenie ma odpowiedź na pytanie: co można zrobić, aby poszerzyć zakres działań rozwojowych podejm owanych w naszym kraju? Sytuacja, w któ
rej fundusze unijne stanow ią ponad 50% środków N arodowego Planu Rozwoju Polski na lata 2007-2013, a uwzględniając towarzyszące im polskie publiczne i pryw atne współfinansowanie około 89% całych nakładów, świadczy jedno
znacznie o słabości systemu finansów publicznych. Już samo wygenerowanie niezbędnego współfinansowania dostępnego w wieloletnim horyzoncie czaso
wym będzie olbrzym im wyzwaniem.
System instytucjonalny w Polsce utrudnia prowadzenie efektywnej polityki rozwojowej. Prowadzi to do m arnotrawienia funduszy i ich nieefektywnego wykorzystania. N arodow y Plan Rozwoju Polski na lata 2007-2013 identyfikuje sfery niezbędnych zmian instytucjonalnych, do których należą: podstawy pro
gramowe rozwoju regionalnego; planowanie budżetowe; metropolie, miasta i obszary w iejskie; organizacja terytorialna państwa; kom petencje sam orządo
wego województwa; planowanie i zagospodarowanie przestrzenne; nauka,
Problemy strategiczne kształtowania polityki. 99
szkolnictwo wyższe i edukacja; rynek pracy, finanse publiczne; administracja rządowa; stanowienie i egzekwowanie prawa.
Powiązany z tym problem dotyczy struktury wydawanych na poszczególne programy, priorytety i działania środków. Dotyczy to generalnej proporcji nakładów na: infrastrukturę, kapitał ludzki, wspieranie sektora produkcyjnego.
Powiązane ze sobą pytania to:
- jak zapewnić wydawanie dostępnych dla Polski funduszy na cele rozw ojo
we zamiast na konsumpcję?
- jak ograniczyć zjawisko wypierania sektora pryw atnego przez mniej efek
tywne inwestycje publiczne?
- w jaki sposób wyeliminować finansowanie z funduszy niepoddanych re
strukturyzacji sektorów gospodarki?
Trudnym do rozwiązania problemem jest sposób funkcjonowania polityki rozwojowej w segmencie regionalnym. Doświadczenia z wdrażania funduszy w latach 2004-2006 w regionach nie są zachęcające ze względu na szereg pato
logii w ynikających przede wszystkim z upolitycznienia procesu decyzyjnego.
Przyjęcie zasady jednofunduszowości programów operacyjnych będzie bardzo utrudniało zastosowanie zdecentralizowanego modelu szesnastu regionalnych programów operacyjnych. Jednak, aby wykorzystać potencjał rozwojowy regio
nów, niezbędne jest dokończenie reformy ustrojowej wprowadzonej w 1998 r., co dotyczy między innymi sfery finansów, kompetenq'i i planowania.
Literatura
Bradley J., The impact o f Community Support Framework on Objective 1 countries - Greece, Ireland, Portugal and Spain 1989-2006, Dublin 2000.
Bradley J., Zaleski ]., Ocena wpływu Narodowego Planu Rozwoju Polski na lata 2004-2006, „Gos
podarka Narodowa" 2003, nr 7-8.
Budżetowo-finansowe skutki członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Warszawa 2002.
Czykier-Wierzba D., Finansowanie polityki regionalnej w Unii Europejskiej, Warszawa 2003.
Grosse T. (red.), Polska wobec nowej polityki spójności Unii Europejskiej, Warszawa 2004.
Kawecka-Wyrzykowska E. (red.), Fundusze Unii Europejskiej a rozwój gospodarczy Polski, War
szawa 2003.
Klamut M., Cybulski L. (red.), Polityka regionalna i jej rola w podnoszeniu konkurencyjności regio
nów, Wrocław 2000.
Narodowy Plan Rozwoju. Wstępny projekt 2007-2013, Warszawa 2005.
Podstawy Wsparcia Wspólnoty na lata 2004-2006. Promowanie rozwoju gospodarczego i warunków sprzyjających wzrostowi zatrudnienia, Komisja Wspólnot Europejskich i Rząd Polski, Brukse- la-Warszawa 2003.
Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, Komisja Wspólnot Europejskich, COM(2004)493, Bruksela 14.07.2004.
Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Fundu
szu Rozwoju Regionalnego, Komisja Wspólnot Europejskich, COM(2004)495, Bruksela 14.07.2004.
100 Jacek Szlachta
Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejskie Grupy Współpracy Transgranicznej, Komisja Wspólnot Europejskich, COM(2004)496/ Bruksela 14.07.2004.
Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ogólnych zasad udziela
nia pomocy finansowej przez Wspólnotę w dziedzinie transeuropejskich sieci transporto
wych i energetycznych zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) 2236/95, Komisja Wspól
not Europejskich, COM(2004)475, Bruksela 14.07.2004.
Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy ogólne w sprawie Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa, Komisja Wspólnot Euro
pejskich, COM(2004)628, Bruksela 29.09.2004.
Projekt rozporządzenia Rady wprowadzającego ogólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spój
ności, Komisja Wspólnot Europejskich, COM (2004)492, Bruksela 14.07.2004.
Projekt rozporządzenia Rady ustanawiającego Fundusz Spójności, Komisja Wspólnot Euro
pejskich, COM(2004)494, Bruksela 14.07.2004.
Projekt rozporządzenia Rady w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europej
ski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, COM(2004)490, Komisja Wspólnot Europejskich, COM(2004)490, Bruksela 14.07.2004.
Projekt rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia Europejskiego Funduszu Rybołów
stwa, Komisja Wspólnot Europejskich, COM(2004)497, Bruksela 14.07.2004.
Szlachta ]., Narodowy Plan Rozwoju Polski na lata 2004—2006 — wybory strategiczne, „Gospodarka Narodowa" 2003, nr 7-8.
Szlachta J., Znaczenie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności dla stymulowania trwałego wzrostu gospodarczego, w: Strategia szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce, Warszawa 2004.
Third report on economic and social cohesion. A new partnership fo r cohesion, convergence, competi- tweness, cooperation, Bruksela-Luksemburg 2004.
Unity, solidarity, diversity fo r Europę, its people and its territory. Second report on economic and so
cial cohesion, Bruksela-Luksemburg 2001.
Wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Nowy początek Strate
gii Lizbońskiej, Komisja Wspólnot Europejskich, COM(2005)24, Bruksela-Luksemburg
2.02.2005. 5
Znaczenie funduszy pomocowych Unii Europejskiej dla Polski, Warszawa 2000.
Stanisław LIS
Robert W. WŁODARCZYK