Sankcje gospodarcze USA wobec Syrii

Relacje między Syrią a Stanami Zjednoczonymi po II wojnie światowej naznaczone są ciągłymi napięciami, spowodowanymi nie tylko zmianami na politycznej mapie świata, ale w szczególności powstaniem nowego państwa na Bliskim Wschodzie - Izraela. W momencie zakończenia wojny, Syria była jednym z sześciu niezależnych państw⁴²¹. Choć formalnie niepodległa, pozostawała ona w silnym związku polityczno-wojskowym z Francją. W kolejnych latach nastąpił wzrost znaczenia ideologii panarabskiej, która stała się fundamentem koalicji antyizraelskiej po proklamowaniu państwa Izrael w 1948 r. Syria uczestniczyła we wszystkich pięciu wojnach arabsko-izraelskich. Podczas wojny sześciodniowej w 1967 r. Izrael zagarnął syryjskie Wzgórza Golan, o które do tej pory upomina się Syria. Do dnia dzisiejszego wszelkie próby rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie okazały się bezskuteczne, a dynamika stosunków między Syrią a Izraelem determinuje charakter polityki sankcyjnej USA.

Podstawową przesłanką zastosowania sankcji gospodarczych wobec Syrii stało się wsparcie, jakie rząd prezydenta Hefeza Asada, a od 2000 r. jego syna Bashara, udziela organizacjom antyizraelskim takim jak: Hamasowi, Islamskiemu Dżihadowi lub Ludowemu Frontowi Wyzwolenia Palestyny i jego odłamom, a także Hezbollahowi i Al-Kaidzie. Pierwsze sankcje w formie wstrzymania pomocy zagranicznej nałożył na Syrię prezydent Carter w 1979 r.⁴²² po umieszczeniu jej na liście krajów wspierających

421 Obok czterech monarchii: Egiptu, Iraku, Arabii Saudyjskiej, a także Jemenu i Libanu.

422 Sankcje zostały nałożone na mocy Export Administration Act of 1969.

międzynarodowy terroryzm⁴²³. Organizacje terrorystyczne znajdują w Syrii przede wszystkim schronienie i gwarancje niezawodności dostaw broni i wsparcia finansowego z Iranu.

Zapisy o wstrzymaniu pomocy dla krajów wspierających terroryzm znalazły się w International Security Assistance and Arms Export Control Act of 1976, jednak prezydent Carter zdecydował się je zastosować wobec Syrii dopiero w 1979 r. Stała się ona od tego momentu nieprzerwanie obiektem polityki sankcyjnej.

Drugą przesłanką stosowania tej polityki jest jej program zbrojeniowy, zakładający rozwój arsenałów broni niekonwencjonalnej, chemicznej, biologicznej i jądrowej. Syria nie jest sygnatariuszem Konwencji o Broni Chemicznej i nie ratyfikowała Konwencji o Broni Biologicznej. Od wielu lat dysponuje ona zapasami gazów bojowych: sarinu i VX.⁴²⁴. Niewiele jednak wiadomo na temat jej programu broni biologicznej. W zakresie programu jądrowego współpracuje ona z KRLD i Iranem, co wzbudza największy niepokój Stanów Zjednoczonych, a także z Rosją.

KRLD wraz z Iranem miała dostarczyć centryfug P-1i technologii nuklearnych, a Rosja przede wszystkim technologii przenoszenia broni masowego rażenia, w tym systemu rakiet balistycznych SCUD⁴²⁵. Korea i Iran udzieliły Syrii wsparcia w budowie reaktora do produkcji plutonu, zbombardowanego przez lotnictwo izraelskie we wrześniu 2007 r.⁴²⁶ Budowa reaktora odbywała się bez wiedzy Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, mimo iż Syria jest od 1968 r. sygnatariuszem Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej⁴²⁷.

423 Syria została umieszczona 29 grudnia 1979 r. na liście krajów wspierających terroryzm i figuruje tam do tej pory wraz z Iranem, Kubą i Sudanem, na stronie internetowej www.state.gov z dnia 23 września 2010 r.

424 Raporty o syryjskim programie broni chemicznej wspominają o trzech fabrykach zależnych od zewnętrznych dostaw [w:] CIA Unclassified Report to Congress on the Acquisition of Technology Relating to Weapons of Mass Destruction and Advanced Conventional Munitions, 1 January - 30 June 2003, dostępny na stronie internetowej www.cia.gov z dnia 25 września 2010 r.

425 Oficjele syryjscy odwiedzili Moskwę w maju 2008 r., by wynegocjować kontrakt na zakup samolotów myśliwskich MiG-29SMT, systemów rakietowych ziemia-powietrze Pantsyr-S1 i Buk-M2, a także większą ilość rosyjskich samolotów bojowych, w tym myśliwce Su-30 i MiG-31E, rakiety średniego zasięgu ziemia-ziemia Iskander, samoloty szkoleniowo-bojowe i 2 łodzie podwodne Amur – 1650 [w:]

Richard Weitz, Syria's Assad Sees Georgia War as Opening Moscow Options, „World Politics Review”, Sept 3, 2008, dostępny na www.worldpoliticsreview.com z dnia 25 stycznia 2010 r.

426 David E. Sanger, Mark Mazzetti, Israel Struck Syrian Nuclear Project, Analysts Say, „New York Times”, Oct 14, 2007, dostępny na stronie internetowej www.nytimes.com z dnia 22 września 2010. Od lat 80. nie było tajemnicą, że Syria posiada broń chemiczną. Większość analityków wykluczało zdolność pozyskania przez rząd syryjski broni jądrowej ze względu na bariery techniczne i ekonomiczne. Atak izraelski na budowany reaktor plutonowy dowiódł jak bardzo się mylono w tej kwestii [w:] Gregory L. Schulte, Stopping Proliferation Before It Starts, „Foreign Affairs”, July/August 2010, s. 87.

427 Statement by the White House Press Secretary on Syria and North Korea, April 24, 2008.

Stosunki między USA i Syrią zaogniała dodatkowo syryjska ingerencja w sprawy wewnętrzne Libanu⁴²⁸. Strategiczne położenie tego kraju, nękanego przez wojny domowe, powodowało, że jego niekontrolowane terytorium stało się schronieniem dla licznych bojówek antyizraelskich, dokonujących ataków na cele izraelskie, w tym Hezbollahu, wspieranego hojnie przez Syrię. Kwestia okupacji Libanu była wielokrotnie dyskutowana na forum ONZ, a rząd syryjski wzywany był do wycofania swoich wojsk z jego terytorium⁴²⁹.

Kryzys w stosunkach Syria-USA przyszedł w 2003 r. Zaangażowanie Syrii w wojnę z Irakiem po inwazji na Kuwejt, gotowość do podjęcia kolejnych rozmów pokojowych z Izraelem oraz współpraca ze strony rządu Asada w walce z terroryzmem po atakach z 11 września 2001 r.⁴³⁰ sygnalizowały zwrot w kierunku ocieplenia stosunków z USA. Jednakże uderzenie wyprzedzające na Irak spowodowało ostrą reakcje rządu w Damaszku. Prezydent Bush oskarżył Syrię o udzielenie schronienia czołowym przedstawicielom irackiego reżimu, o ukrywanie irackiej broni, w tym broni jądrowej, której nie udało się odnaleźć na terytorium Iraku, a także aktywów finansowych⁴³¹. W granicach syryjskich znalazły schronienie liczne grupy bojowników, którzy przenikali do sąsiedniego Iraku, by walczyć z najeźdźcą⁴³².

428 Wojska syryjskie wkroczyły do Libanu objętego wojną domową w 1976 r. w ramach interwencji specjalnego korpusu państw arabskich. Syria traktowała terytorium Libanu jako ziemie starożytnej Wielkiej Syrii. Traktat o Braterstwie, Współpracy i Koordynacji, podpisany przez obydwa kraje w maju 1991 r., ustanawiał protektorat Syrii nad Libanem. Prócz stacjonowania wojsk, Syria kontrolowała politykę zagraniczną Libanu i dzięki temu mogła rozstrzygać o kwestiach leżących w jej interesie.

W zamian za względną stabilizację po blisko dwóch dekadach wojen, Syria dopuszczała się ograniczania praw obywatelskich, przejęła kontrolę nad mediami, a także uprawiała praktyki gerrymanderyzmu wobec głównych opozycjonistów - chrześcijańskich maronitów [w:] Artur Patek, Jan Rydel, Janusz J. Węc, Najnowsza historia świata, tom 4, 1995 – 2007, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2008, s. 314 – 315.

429 Uginając się przed międzynarodową izolacją polityczną i ekonomiczną, Syria w 2005 r. wycofała oficjalnie swoje wojska z Libanu.

430 Syryjczycy pomagali służbom USA zdobywać informacje na temat Muhammada Atty, przywódcy grupy, która zorganizowała ataki terrorystyczne w Nowym Jorku i Waszyngtonie, przebywającego w tym czasie w Aleppo. Syria udzielała także informacji na temat obywateli syryjskich, związanych z omórkami Al-Kaidy w Hamburgu [w:] Claude Salhani, The Syria Accountability Act. Taking the Wrong Road to Damascus, Policy Analysis, No. 512, March 18, 2004 r., s. 8.

431 W Syryjskim Banku Handlowym (Syrian Commercial Bank) i jego filiach deponowane były dochody ze sprzedaży ropy naftowej poza programem Ropa za Żywność z pogwałceniem sankcji ONZ. Dzięki tym środkom Irak mógł dokonywać zakupów syryjskich towarów w ostatnich trzech latach reżimu Husseina, 2000 - 2003. Szacuje się, że na rachunkach znalazło się 3,4 mld USD [w:] Adam Zagorin, Saddam’s Syrian Stash, „Time”, October 20, 2003, na stronie internetowej www.time.com z dnia 7 października 2010r.; Brian Knowlton, But he Avoids Threat Of Force Despite Hintof Chemical Arms : Bush Says Top Iraqis Are Hiding in Syria, „New York Times”, April 14, 2003, dostępny na stronie internetowej http://www.nytimes.com/ z dnia 30 września 2010; Alfred B. Prados, Syria: U.S. Relations and Bilateral Issues, CRS Issue Brief for Congress, January 19, 2006 na stronie internetowej www.cfr.org dnia 21 września 2010 r.

432 Jonathan Finer, Among Insurgents in Iraq, Few Foreigners Are Found, „Washington Post”, November 17, 2005, dostępny na stronie internetowej www.washingtonpost.com z dnia 23 września 2010 r.. W połowie maja 2004 r. podczas trwających tydzień walkach przygranicznych zginęły setki ofiar

Wspieranie przez Syrię organizacji uznanych przez USA za terrorystyczne oraz jej sprzeciw wobec wojny z Irakiem w 2003 r., spowodowały przyjęcie przez Kongres i podpisanie przez prezydenta Busha ustawy Syria Accountability and Lebanese Sovereignty Restoration Act of 2003 (SALSRA). Projekt podobnej ustawy pojawiał się już rok wcześniej, jednak administracja Busha uznała, że tego typu przepisy ograniczą pole manewru prezydenta w sprawach Bliskiego Wschodu⁴³³. Rozporządzenie wykonawcze 13338⁴³⁴, wprowadzające w życie SALSRA, nakładało embargo na eksport broni i dóbr podwójnego zastosowania oraz umożliwiało prezydentowi wybór dwóch (lub więcej) z sześciu zaproponowanych restrykcji. Na tej liście znalazły się⁴³⁵:

a) embargo na eksport dóbr, usług i technologii, z wyłączeniem żywności i leków b) wycofanie się amerykańskich przedsiębiorców z transakcji z syryjskimi

partnerami, połączone z zakazem inwestowania

c) zakaz lądowania i przelatywania w przestrzeni powietrznej USA samolotów syryjskich

d) ograniczenie kontaktów dyplomatycznych e) restrykcje podróżne dla dyplomatów syryjskich

f) zablokowanie transakcji dotyczących własność syryjskiej.

Prezydent Bush zdecydował się na embargo eksportowe (a) i zakaz lądowania i przelotów nad terytorium USA (c). Ponadto, sankcje gospodarcze zostały nałożone na mocy USA PATRIOT Act Restrykcje objęły środki deponowane przez amerykańskie instytucje finansowe na rachunkach w Syryjskim Banku Handlowym, oskarżanym o pranie brudnych pieniędzy. Zamrożono również na mocy IEEPA aktywa jednostek, wpierających wrogie działania wobec USA. SALSRA przewidywała możliwość uchylenia przez prezydenta sankcji gospodarczych, dotyczących eksportu niektórych towarów: leków mogących należeć do grupy towarów podwójnego zastosowania, części samolotowych niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa lotów, sprzętu telekomunikacyjnego sprzyjającego promocji wolnego przepływu informacji, materiałów informacyjnych, wyszczególnionych technologii i oprogramowania, towarów wspierających działania ONZ, oraz tymczasowego eksportu konkretnych

w tym dziewięciu U.S. Marines [w:] Alfred B. Prados, Syria: U.S. Relations and Bilateral Issues, op. cit., www.cfr.org dnia 21 września 2010 r.

433 Robert G. Rabil, Syria, the United States, and the War on Terror in the Middle East, Westport, Connecticut, London: Preager Security International, 2006, s. 141.

434 EO 13338 (May 11, 2004). Blocking Property of Certain Persons and Prohibiting the Export of Certain Goods to Syria.

435 SALSRA, Sec. 5(a)(2).

dóbr⁴³⁶. Uchyleniu podlegały również sankcje, dotyczące lądowania i przelotów samolotów syryjskich nad terytorium USA. Prezydent mógł pozwolić na lądowanie i start samolotów czarterowych, mających na pokładzie oficjeli syryjskich lub biznesmenów podróżujących do Stanów Zjednoczonych, oraz na start i lądowanie w sytuacjach niezaplanowanych, w tym w sytuacjach zagrożenia oraz na przeloty nad terytorium USA⁴³⁷.

Administracja Busha zaliczyła wkrótce Syrię do grupy krajów osławionej już

„osi zła” i tym samym pchnęła ją w ich ramiona. Pojawiły się spekulacje, czy USA zdecydują się na wojnę prewencyjną z Syrią, jeśli ta nie ulegnie ich żądaniom⁴³⁸. Colin Powell, pełniący w tym czasie obowiązki Sekretarza Stanu, stwierdził, że nie tylko Syria, ale każdy kraj w regionie powinien zastanowić się nad swoją polityką w kontekście rozprzestrzeniania broni masowego rażenia oraz wspierania terroryzmu.

Była to groźba skierowana konkretnie wobec Iranu⁴³⁹. Relacje Syrii z Iranem, począwszy od zakończenia II wojny światowej nie były ani łatwe, ani do końca przejrzyste. Syria jako państwo początkowo sunnickie, a następnie laickie, socjalistyczne z silną ideologią panarabizmu⁴⁴⁰, rządzone przez mniejszość alawicką, ostro zwalczała idee irańskiej, szyickiej rewolucji islamskiej. Iran często oskarżał kraje arabskie o odżegnywanie się od prawdziwego islamu. Mimo różnic ideologicznych, Syrię i Iran połączyła wrogość wobec Izraela, a następnie wobec rządów Saddama Husseina w Iraku, którego obydwa kraje postrzegały jako zagrożenie. Syria i Iran łączyły również wspólne interesy w Libanie. Inwazja Izraela na Liban w 1982 r.

spowodowała połączenie sił irańsko-syryjskich. Iran zadbał o zjednoczenie różnych ruchów szyickich, dostarczając im pomocy materiałowej, szkoleniowej, finansowej i ideologicznej. Nowy ruch, palestyński Hezbollah, operujący na terenie Libanu, popierany przez Syrię stał się instrumentem walki z Izraelczykami.

Ingerencja Syrii w wewnętrzne sprawy Libanu wywoływała ostry sprzeciw społeczności chrześcijańskich i druzyjskich, a także niektórych członków rządu.

Co ciekawe libańska opozycja akceptowała rolę polityczną Hezbollahu. Oczekiwano jedynie od niego, by uznał konieczność autonamii rządu w Bejrucie, niepodkopywaną

436 SALSRA, Sec. 5(a)(1) i 5(a)(2)(a).

437 SALSRA, Sec. 5(a)(2)(D).

438 Philip H. Gordon, After Iraq: Is Syria Next?, Brookings Institution, April 25, 2003, dostępny na stronie internetowej www.brookings.edu/ z dnia 26 września 2010 r.

439 Brian Knowlton, U.S. Hints at Applying Sanctions on Syria, „ New York Times”, April 15, 2003, dostępny na stronie internetowej www.nytimes.com z dnia 30 września 2010.

440 Większość Arabów na świecie to sunnici.

przez ingerencje Syrii⁴⁴¹. Eskalacja konfliktu wewnętrznego nasiliła się, kiedy prosyryjska większość w parlamencie odrzuciła rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ, wzywającą Syrię do wycofania wojsk, rozbrojenia Hezbollahu i zagwarantowania suwerenności Libanu⁴⁴². W proteście przeciwko obecności syryjskiej w Libanie do dymisji podał się premier Rafik al-Hariri, co zapoczątkowało formowanie się w jego otoczeniu ruchu antysyryjskiego. Pół roku później, 14 lutego 2005 r., al-Hariri zginął w zamachu bombowym w stolicy Libanu, Bejrucie. O zorganizowanie zamachu oskarżono Hezbollah i wspierającą go Syrię, oraz libańskich przeciwników byłego premiera związanych z rządem prezydenta Lahouda. Zabójstwo Haririego rozwścieczyło kraje Zatoki Perskiej, w szczególności Arabię Saudyjską, i zapoczątkowało izolację Syrii na arenie międzynarodowej. Podejrzewano, że karty rozgrywa Iran⁴⁴³. Syria próbowała poprawić swoje położenie, ogłaszając gotowość do podjęcia kolejnych rozmów pokojowych z Izraelem. Żaden rząd, ani arabski, ani izraelski, nie potraktował jednak tej deklaracji poważnie⁴⁴⁴. ONZ powołała specjalną komisję do zbadania sprawy zamachu na Hariri’ego. Wśród podejrzanych, wymienianych w niepublikowanym raporcie komisji, znaleźli się brat i szwagier prezydenta (Maher Asad i Assef Shawkat). ONZ wprowadziła sankcje podróżne i zamroziła aktywa osób podejrzanych o udział w zamachu na byłego premiera Libanu⁴⁴⁵. Stany Zjednoczone wprowadziły program sankcji multilateralnych, nałożonych przez rezolucję ONZ, jednostronnie zamroziły aktywa członków rządu i osób z ich otoczenia, zaangażowanych w działania terrorystyczne⁴⁴⁶, oraz wycofały swoich przedstawicieli dyplomatycznych. Dodatkowo, niektóre podmioty syryjskie zostały objęte sankcjami gospodarczymi na mocy EO 13441⁴⁴⁷. Mimo, iż Syria została zmuszona do wycofania swoich wojsk z Libanu, w kolejnych latach odzyskała swoje

441 Fouad Ajami, The Autumn of the Autocrats, “Foreign Affairs”, May/June 2005, s. 29.

442 Zapisy rezolucji ONZ 1559 (2004) nie wskazują bezpośrednio Syrii jako okupanta Libanu, ale wnoszą o wycofanie z Libanu wszystkich obcych wojsk.

443 Iran wraz z Syrią od lat wspierają działalność Partii Boga. To właśnie dzięki ich zachętom wzięcia udziału w życiu politycznym Libanu, Hezbollah w 1992 r. wystartował w wyborach parlamentarnych i zagwarantował sobie 8 miejsc w parlamencie [w:] Hala Jaber, Hezbollah : walka i zemsta, op. cit., 1999, s. 66.

444 Peter W. Rodman, U.S. Policy and Syria: Who’s Converting Whom?, Brookings Institute, April 24, 2008, dostępny na stronie internetowej www.brookings.edu/ z dnia 1 października 2010 r.

445 S/RES/1636 (2005).

446 EO 13399 (April 25, 2006) Blocking Property of Additional Persons in Connection With the National Emergency With Respect to Syria.

447 Executive Order 13441 (August 1, 2007) Blocking Property of Persons Undermining the Sovereignty of Lebanon or Its Democratic Processes and Institutions. Rozporządzenie to przewiduje zamrożenie aktywów osób zagrażających suwerenności Libanu, procesowi demokratycznemu i libańskim instytucjom demokratycznym.

dawne wpływy na jego terytorium⁴⁴⁸. Program sankcji nakierowanych został rozszerzony po raz kolejny w lutym 2008 r.⁴⁴⁹ Administracja prezydenta Busha ponowiła zarzuty wobec osób zaangażowanych w działania, zmierzające do destabilizacji sytuacji w Iraku, a także osób uzyskujących korzyści z korupcji w sferze publicznej⁴⁵⁰. Rozporządzenie wykonawcze nie zawierało aneksu, który wskazywałby konkretne osoby. Dopiero tydzień później Departament Skarbu zamroził aktywa m.in.

kuzyna prezydenta Asada – Rami’ego Makhlufa⁴⁵¹. W uzasadnieniu podkreślano, że Makhluf, korzystając z powiązań z reżimem Asada, poprzez liczne zastraszenia osiągał ogromne korzyści gospodarcze kosztem syryjskich obywateli. Tego typu działania prowadziły nie tylko do ograbiania własnego społeczeństwa, ale również ugruntowywały opresyjną i destabilizującą politykę rządu Asada w kraju i poza jego granicami, w Libanie i na terytoriach palestyńskich⁴⁵².

Od początku swojego urzędowania administracja prezydenta Obamy postawiła na politykę zaangażowania wobec krajów Bliskiego Wschodu. W interesie USA i krajów regionu leży, w szczególności, przecięcie silnych więzów między Syrią a Iranem. Kraje te wiążą największe obawy z niebezpieczną „szyityzacją” regionu Syrii alawitów, Iraku oraz Libanu rządzonego przez Hezbollah. W związku z tym, próbuje się uzmysłowić rządowi Asada, że Syria straci na rozpadzie Iraku, rozprzestrzenieniu się wojny domowej oraz napięciu w regionie⁴⁵³. Obecna pozycja Iranu w regionie, a także stan stosunków między Syrią a Iranem, nie pozwalają na szybkie osiągnięcie oczekiwanych rezultatów. W związku z tym USA planują skupić się na takich kwestiach jak odbudowa Iraku, syryjsko-izraelskie rozmowy pokojowe oraz konflikt

448 Wycofanie się Syrii z Libanu pozwoliło na wiekszą niezaleznośćHezbollahu. Syria bowiem nadzorowała działania Partii Boga w ramach planowania operacyjnego [w:] Volker Perthes, The Syrian Solution, „Foreign Affairs”, November/December 2006, s. 33, 36.

449 EO 13460 (February 13, 2008) Blocking Property of Additional Persons in Connection With the National Emergency With Respect to Syria

450 Matt Spetalnick, Bush Expands US Sanctions on Syria Officials, Reuters, Feb 13, 2008.

451 Za czasów prezydenta Hafiza Asada, Makhluf Senior był pośrednikiem między zagranicznymi inwestorami a syryjskimi przedsiębiorstwami. Media podawały, że po zamachu stanu z 1969 r. Asad zdominował sferę polityki, a Makhluf biznesu [w:] Robin Wright, Sanctions on Businessman Target Syria's Inner Sanctum, „Washington Post”, February 22, 2008, dostępny na stronie internetowej www.washingtonpost.com z dnia 6 października 2010 r. Drugie pokolenie odziedziczyło wcześniejszy podział władzy. Rami Makhluf jest głównym udziałowcem Syriatelu, największego operatora sieci komórkowych, Gulfsands Petroleum, Talisman Hotel, udziałowcem syryjskich linii lotniczych, zasiada w radach nadzorczych kilku wielkich przedsiębiorstw syryjskich, tj. Ramak, Cham czy Drex Technologies [w:] www.free-syria.com z dnia 6 października 2010r.

452 Wypowiedź Stuarta Levey’a cytowana [w:] Robin Wright, Sanctions on Businessman Target Syria's Inner Sanctum, „Washington Post”, February 22, 2008 dostępny na stronie internetowej www.washingtonpost.com z dnia 6 października 2010 r.

453 Volker Perthes, The Syrian Solution, „op. cit., s. 35.

izraelsko-palestyński⁴⁵⁴. W marcu 2009 r. prezydent Obama otworzył nowy rozdział w relacjach z Syrią, wysyłając do Damaszku dwóch emisariuszy, Jeffrey’a D. Feltmana –zastępcę sekretarza stanu ds. Bliskiego Wschodu oraz Daniela B. Shapiro – wyższego urzędnika ds. Bliskiego Wschodu w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego. Feltman i Shapiro byli do tej pory najwyższymi urzędnikami administracji USA, którzy zostali wysłani na rozmowy do Syrii po wycofaniu w 2005 r. zastępcy sekretarza stanu Richarda Armitage’a, a wcześniej, w 2003 r. ambasadorki Margaret Scobey.

Na spotkaniu, w którym wzięli udział wyżsi urzędnicy syryjskiego rządu, poruszono kwestie związane z przepuszczalnością granicy syryjsko – izraelskiej, przyszłością Libanu, rozmowami pokojowymi z Izraelem i możliwością zażegnania konfliktu palestyńsko-izraelskiego⁴⁵⁵.

Mimo podjętych działań w kierunku zbliżenia z Syrią, w maju 2009 r. prezydent Obama zdecydował się na przedłużenie programu sankcji nałożonych przez administrację Busha⁴⁵⁶. Mimo to wciąż podejmuje się wysiłki na rzecz normalizacji stosunków z Syrią. W czerwcu 2009 r. do Syrii udała się delegacja CENTCOM (U.S.

Central Command), by przedyskutować stały przepływ bojowników islamskich przez granicę iracko-syryjską. Przedstawiciele Sztabu Generalnego zachęcali rząd Syrii do wzmożenia wysiłków w kwestii uszczelnienia granic⁴⁵⁷. W obliczu zamachów bombowych w Bagdadzie, zorganizowanych przez Al-Kaidę z sierpnia 2009 r., kolejnych dostaw broni dla Hezbollahu⁴⁵⁸ oraz zacieśniania stosunków z Iranem⁴⁵⁹,

454 Mark Landler, Clinton Says U.S. Is Ready to Begin Talks With Syria, „New York Times”, March 4, 2009, dostępny na stronie internetowej http://www.nytimes.com/ z dnia 30 września 2010. Podobny przekaz wysyłają w kierunku Syrii Francja i Arabia Saudyjska, która głosi początek „arabskiej rekoncyliacji”. Takie podejście do kwestii syryjskiej zostało ogłoszone 23 marca 2009 r. w czasie szczytu państw Ligii Arabskiej w Katarze, kiedy to kraje uczestniczące próbowały stworzyć wrażenie jedności.

Wojna Izraela z Hamasem w Strefie Gazy ze stycznia 2009 r. rozwścieczyła kraje arabskie regionu Bliskiego Wschodu, ponieważ podobnie jak wojna Izraela z Hezbollahem z 2006 r. postawiła ona Arabię Saudyjską i jej sojuszników w defensywie oraz wzmocniła pozycję Syrii [w:] Robert F. Worth, With Isolation Over, Syria Is Happy to Talk, „New York Times”, March 27, 2009, dostępny na stronie internetowej www.nytimes.com z dnia 5 października 2010.

455 Bilal Y.Saab, On a New Footing: U.S – Syria Relations, Jane’s Foreign Report, Brookings, March 19, 2009, dostępny na stronie internetowej www.brookings.edu z dnia 5 października 2010 r.

456 Message to Congress from the President and Federal Register notice concerning Syria, May 08, 2009

457 US, Syria Discuss Cooperation on Iraq: Report, Agence France Presse, June 14, 2009, dostępny na stronie internetowej www.aliraqi.org z dnia 9 lutego 2011 r.

458 W listopadzie 2009 r. izraelska marynarka przechwyciła frachtowiec Francop, wypełniony bronią

458 W listopadzie 2009 r. izraelska marynarka przechwyciła frachtowiec Francop, wypełniony bronią