D YSKUSJA NAD STANEM AKTUALNYM I PROPOZYCJA DALSZYCH PRAC

Instytucjonalizacja nauki nie jest kwestią błahą. Jest ona jednym z wa-runków przetrwania idei. Myśl wsparta na instytucji staje się trwalszym elementem cywilizacyjnym. Instytucja oczywiście ma wymiar naturalny i nie musi być sformalizowana. Z tej perspektywy nauka o organizacji i zarzą-dzaniu jest już instytucją, ale uzupełnienie jest statusu o walor formalizacji może dać dodatkowe atuty dla środowiska badaczy. Dlatego też korzystne wydaje się spełnienie warunki sformalizowanych instytucji naukowych i odkryć wszystkie specyficzne elementy nauki o organizacji i zarządzaniu.

W powyższym opracowaniu zaproponowano podejście, które przesuwa o poziom wyżej poszukiwania specyfiki metody. Odpowiedź na pytanie jak radzą sobie badacze organizacji i zarządzania z problemami ujęć kontrastu-jących, wydaje się tworzyć szanse na takie odkrycie. Dla jego pełnego opi-sania należałoby najpierw zinwentaryzować badania wsparte na kontrastu-jących założeniach, a następnie odkryć i opisać sposoby radzenia sobie w praktyce badawczej z takimi ujęciami. Zestawienie takich skutecznych sposobów może spełnić warunki uznania ich za metodę naukową. Powyższe opracowanie było jedynie wstępnym testem takiej możliwości. Wydaje się, że spełnił on pokładane na wstępie nadzieje.

Kolejni badacze powinni uwzględnić i przezwyciężyć ograniczenia, które towarzyszyły tym badaniom. Są nimi:

 ograniczone, do kilku przypadków, rozpoznanie sposobów radzenia so-bie z dychotomiami;

 jedynie zasygnalizowanie innych możliwych generatorów specyfiki me-tody nauki o organizacji i zarządzaniu (cykl życia, podejmowanie decy-zji, ścieżki rozwoju);

 ograniczone studia literatury;

 brak recenzji metodologów nauki.

Te ograniczenia prowokują do sformułowania następującej propozycji:

może czas na środowiskowe opracowanie zbioru specyficznych metod sto-sowanych przez naukowców zajmujących się organizacją i zarządzaniem

Układ elementów takiego zbioru mógłby być następujące:

 założenia fundamentalne i geneza pierwowzoru, twórcy pierwowzoru,

 geneza i i fundamentalne założenia przyjęte w koncepcji łączonej z na-uką o organizacji i zarządzaniu (np. Weick, Czarniawska, Nelson, Win-ter i praktycznie większość liczących się nazwisk w Polsce),

 opis wzoru ogólnego i specyfiki (odrębności od pierwowzoru) metody stosowanej w tej koncepcji (nauce o organizacji i zarządzania),

 przykład zastosowania,

 kierunki rozwijania specyficznej metody.

Opisane powyżej sposoby radzenia sobie z kontrastującymi wyjaśnie-niami nie wchodzą oczywiście w taki zestaw. One są jedynie źródłem dal-szych badań, które wydają się wzbogacać listę takich specyficznych dla nauki o organizacji i zarządzaniu podejść metodologicznych jak:

 badanie pracy,

 diagnoza i projektowanie organizacyjne,

 optymalizacja decyzji menedżerskich,

 organizacyjne uczenie,

 godzenie sprzeczności,

 badania kolaboratywne,

 badania w działaniu,

 top down induction

 Generic Contongency Principles,

 socjo-ekonomiczne podejście do teorii zarządzania w ujęciu Savall’a (2003),

 analiza systemowa organizacji i zarządzania,

 i jeszcze wielu innych.

Wszystkie one łącznie tworzą zbiory kontrastujących często wyjaśnień, zatem pokazana metoda ma charakter uniwersalny, ale i specyficzny dla nauki o organizacji i zarządzaniu

L

:

[1] Andrałojć M. (2004), Czynnik kulturowy w zzl – badania międzykulturowe.

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 1, s. 9-27.

[2] Bratnicki M. (1998), Zarządzanie zmianami w przedsiębiorstwie, Wyd. AE Katowice.

[3] Chełpa S. (2004), Strategie badawcze kwalifikacji kierowniczych, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 1, s. 61-73,

[4] Corley K.G., Gidia D.A. (2011), Building theory about theory building: what constitutes a theoretical contribution? Academy of Management Review, Vol.

36, nr 1, s. 12–32.

[5] Corley K.G., Gioia D.A. (2011), Building theory about theory building: what constitutes a theoretical contribution? Academy of Management Review, vol.

36, nr. 1, s. 12–32.

[6] Crossan M.M., Maurer C.C., White R.E. (2011), Reflections on the 2009 AMR decade award: do we have a theory of organizational learning? Academy of Management Review, vol. 36, nr 3, s. 446–460.

[7] D’Iribarne (1997), The usefulness of an ethnographic approach to the interna-tional comparison of organizations, Internainterna-tional Studies of Managemwent &

Organization, Vol. 26, nr 4, s. 30-47.

[8] Gavetti G., Levinthal D. (2004), The strategy field from the perspective of management science: Divergent strands and possible integration, 50th Anni-versary Issue, Management Science vol. 50, no. 10, pp. 1309-1318.

[9] Hodgson and Knudsen (2006), [Hodgson G.M., Knudsen T. (2006), Disman-tling Lamarckism: why descriptions of socio-economic evolution as Lamarckian are misleading, Journal of Evolution Economy vol 16 s. 343-366.

[10] Hull D.L. (1982), The naked meme, [w:] Plotkin H.C. (red.), Learning devel-opment and culture: Essays in evolutionary epistemology, Wiley, New York s. 273-327.

[11] McMahon G. (2008), Depression at work, Training Journal, December, s. 63-67.

[12] Moller A., Nyman E. (2005), Why, what and how? – Questions for psychologi-cal research in medicine, Disability and Rehabilitation, vol. 27, nr. 11, s. 649 – 654.

[13] Savall H. (2003), An updated presentation of the socio-economic management model. Journal of Organizational Change Management, vol. 16, nr 1, s. 33-48.

[14] Shepherd D.A., Sutcliffe K.M. (2011), Inductive top-down theorizing: a source of new theories of organization, Academy of Management Review, Vol. 36, No.

2, 361 – 380.

[15] Shrake D. L., Elfner L. E., Hummon W., Janson R. W., Free M. (2006), What is science?. Ohio Journal of Science, Vol. 106, nr 4, s. 130 – 135.

[16] Silverstein A. (1988), An Aristotelian resolution of the idiographic versus nom-othetic tension, American Psychologist, vol. 43, nr 6 s. 425 – 430.

[17] Sułkowski Ł. (2005), Epistemologia w naukach o zarządzaniu, PWE, Warsza-wa.

[18] Trailer, Jeff (2005), Methodological advantages of combining policy capturing with nomothetic research designs: a pay satisfaction example, Journal of American Academy of Business Cambridge, vol. 6, nr 1, s. 12 – 19.

[19] Urbański M. (2009), Rozumowania abdukcyjne. Modele i procedury, Wydaw-nictwo Naukowe UAM, Poznań.

S

W tej pracy autor poszukuje odpowiedzi na pytanie: jak badacze radzą sobie z kontrastującymi ze sobą naukowymi wyjaśnieniami. Studia obejmu-ją porównanie wybranych kontrastuobejmu-jących podejść, które wyjaśniaobejmu-ją pro-blemy natury organizacyjnej i menedżerskiej. W treści szczegółowo przeana-lizowano przykład nomotetycznego i idiograficznego wyjaśniania oraz przy-kład organizacyjnej genetyki. W efekcie została opracowana ogólna charak-terystyka sposobu radzenia sobie z kontrastującymi podejściami.

S

In this paper author is searching for the answer to the question: how do researchers deal with the contrasting scientific explanations? These studies include the comparison between choosen contrasting approaches leading to the explanation of organization and management problems. Ex-ample of nomothetic and ideothetic explanation as well as organizational genetic case are detailed analysed. Finally the general characteristic of the way of dealing with contrasting explanation is elaborated.