odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów

przemy-słowych – 19 oraz

20) odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie – 20.

Katalog odpadów określający ich grupy, podgrupy i rodzaje oraz kody wraz z listą odpadów niebezpiecznych zawiera załącznik do rozporządzenia. Listę od-padów niebezpiecznych ustala się poprzez oznakowanie w katalogu odod-padów indeksem górnym w postaci gwiazdki przy kodzie rodzaju odpadów. Odpady kla-syfikuje się według źródła powstawania w grupach od 01 do 12 lub od 17 do 20, przypisując im odpowiedni kod sześciocyfrowy określający rodzaj odpadu (wy-łączając kody kończące się na 99). W ocenie J. Jerzmańskiego, lista kategorii odpadów ma walor konstytutywny, stanowi element definicji ustawowej i służy do odróżnienia odpadów od pozostałych substancji lub przedmiotów. W prawi-dłowo skonstruowanym modelu powinna ona odgrywać rolę służebną. Autor ten uważa, że po zastosowaniu podstawowej definicji odpadu wraz z wszelkimi uzupełnieniami i stwierdzeniu, że dana substancja lub przedmiot jest odpadem, można posłużyć się listą klasyfikującą w celu ustalenia, z jakim rodzajem odpadu mamy do czynienia120. Zdaniem NSA, „Traktowanie kopaliny jako odpadu, w ro-zumieniu ustawy z 2001 r. o odpadach, nie jest dopuszczalne i stanowi w istocie obejście szczególnych zasad, którym podlegają złoża kopalin”121. Na gruncie dy-rektywy 75/442 Trybunał Sprawiedliwości UE wyraził pogląd, z którego wynika, że „Grunt zanieczyszczony na skutek nieumyślnego rozlania paliw należy uznać za odpad” w rozumieniu dyrektywy 75/442. W takim przypadku bowiem paliw nie da się oddzielić od zanieczyszczonej nią ziemi i tylko wtedy paliwa te mogą podlegać odzyskowi lub unieszkodliwianiu, gdy ziemia również jest przedmiotem czynności koniecznych do jej dekontaminacji. Jedynie taka wykładnia gwarantuje zachowanie celów, jakimi są ochrona środowiska naturalnego i zakaz porzucania odpadów, o których mowa w tej dyrektywie. Wykładnia ta jest w pełni zgodna z przedmiotem tej dyrektywy, której pkt Q4 załącznika I wymienia wśród sub-stancji lub przedmiotów, które, jak już wspomniano, można uznać za odpady, „wszelk[ie] materiał[y], sprzęt […] itp. zanieczyszczone wskutek [rozlania, zagu-bienia lub innego zdarzenia losowego]”. Kwalifikacja ziemi zanieczyszczonej pa-liwami jako odpadu zależy tym samym właśnie od tego, czy osoba, która rozlała nieumyślnie te substancje, jest zobowiązana do ich usunięcia. Nie może ona wyni-kać z zastosowania krajowych zasad dotyczących warunków użytkowania, ochro-ny i oczyszczania gruntów, na których doszło do wycieku. Skoro zanieczyszczona ziemia jest uważana za odpad jedynie z uwagi na jej nieumyślne zanieczyszczenie paliwami, to jej kwalifikacja jako odpadu nie zależy od wykonania innych czyn-ności, których obowiązek spoczywa na ich właścicielu lub które postanowiłby on podjąć. Okoliczność, że ta ziemia nie została wykopana, nie ma zatem wpływu

120 J. Jerzmański, Charakter prawny listy odpadów. Na marginesie rozporządzenia MŚ z 8

mar-ca 2001 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie klasyfikacji odpadów (Dz.U. nr 17, poz. 204),

OŚPiP 2001, nr 2, s. 15.

na jej kwalifikację jako odpadu122. Treść uzasadnienia tego orzeczenia pokazuje, że wciąż problemem istotnym i wymagającym dalszej pracy jest uporządkowanie aparatury pojęciowej dotyczącej gospodarki odpadami.

Z. Chrzanowski uważa, że porządkowanie nazewnictwa oraz określeń do-tyczących wszelkiego rodzaju odpadów wymaga, aby wszyscy włączeni do tego procesu, posługiwali się jednoznacznie zdefiniowanymi pojęciami123. J. Grabow-ski i M. Malicka uważają, że jedną z największych słabości katalogu odpadów jest brak precyzji124. Przykładem mogą być, ich zdaniem, odpady zawierające rtęć. Według tych autorów, analizując katalog odpadów pod kątem nazewnictwa, okazuje się, że odpady zawierające rtęć w nazwie można znaleźć jedynie w kilku przypadkach. Jednak odpady zawierające rtęć można odnaleźć tam, gdzie lite-ralnie słowo „rtęć” nie występuje. W ocenie cytowanych autorów, klasyfikacja odpadów na podstawie katalogu odpadów może rodzić liczne naruszenia i zanie-chania125. Kod odpadu, nawet prawidłowo przypisany, nie stanowi rękojmi po-stępowania z danym odpadem zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Postępowanie z odpadami powinno być opracowywane i planowane w miejscu powstawania odpadu126. W.J. Mołoniewicz uważa, że skomplikowany układ po-wiązań pomiędzy źródłami powstawania odpadów, metodami ich przekształcania i unieszkodliwiania oraz elementami środowiska i metodami jego przekształcania powoduje, że przy odwzorowywaniu rzeczywistości trzeba wprowadzać szereg uproszczeń. Uproszczenia te, jej zdaniem, nie mogą wynikać z intuicyjnego prze-konania o ważności tego czy innego elementu lub relacji, lecz muszą się opierać na szeroko przeprowadzanej analizie wstępnej względnej ważności składników systemu127.

Według aktualnie obowiązującej definicji w ustawie o odpadach z 14 grud-nia 2012 r. przez odpady rozumie się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obo-wiązany (art. 3 ust. 1 pkt 6 u.o.). Z definicji tej wynika dwoista natura odpadu. Odpadem zatem pod pewnymi warunkami może być substancja lub przedmiot. Ta szczególna natura odpadu jest związana z określonymi zachowaniami posiadacza odpadów. Polegają one na: pozbywaniu się odpadów, zamiarze pozbycia się odpa-dów lub obowiązku pozbycia się odpaodpa-dów. Czynność polegającą na pozbyciu się odpadu możemy odnosić do pojęcia subiektywnej lub obiektywnej wartości sub-stancji lub przedmiotu, którą ona przedstawia dla posiadacza odpadów. Miernik

122 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 7 września 2004 r. w sprawie C-1/03 Van de Walle i in.

123 Z. Chrzanowski, Zarys klasyfikacji…, s. 37.

124 J. Grabowski, M. Malicka, Klasyfikacja odpadów – katalog odpadów czy właściwości

fizy-kochemiczne?, [w:] Efektywne zarządzanie gospodarką…, s. 536.

125 Ibidem, s. 535.

126 Ibidem, s. 542.

wartościowy substancji lub przedmiotu wymaga stosowania kryteriów pozapraw-nych. Zwłaszcza na gruncie analizy ekonomicznej możemy mówić np. o warto-ści początkowej oraz wartowarto-ści bieżącej. TS Unii Europejskiej podnosi, że zakres pojęcia „odpad” zależy od interpretacji pojęcia „pozbywać się”128. W orzecznic-twie NSA ukształtowanym na gruncie ustawy o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. wyrażony został pogląd, według którego „Pojęcie «pozbycie się», które stanowi przesłankę do uznania za odpad, w istocie oznacza zmianę sposobu użytkowania wskazanego przedmiotu, czyli użytkowanie w inny sposób aniżeli nakazuje to przeznaczenie danego przedmiotu, a nowy sposób użytkowania mógłby wywo-ływać niekorzystne oddziaływanie na środowisko”129. Elementem istotnym, które należy brać pod uwagę w interpretacji pojęcia „odpady”, jest określenie „uży-teczność”, które oznacza zdolność do zaspokajania ludzkich potrzeb. Celem dzia-łalności gospodarczej jest wytworzenie rzeczy i usług, które mają użyteczność, a następnie tracą ją i stają się odpadami.

Pojęcie „pozbywać się” należy interpretować w świetle celu ogólnego prze-pisów u.o., którym jest ochrona zdrowia ludzi i środowiska przed szkodliwymi skutkami spowodowanymi przez odpady oraz w świetle celów szczegółowych wynikających zasad gospodarki odpadami. Termin „pozbywać się”, który określa zakres stosowania pojęcia odpadu, nie może zatem być interpretowany wąsko. Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami musi być uwzględnione w in-terpretacji pojęcia „pozbywać się”. Pozbywanie się odpadu należy analizować w całym cyklu życiowym substancji lub przedmiotu od zaprojektowania do ich produkcji, dystrybucji, zużycia, a także obróbki powstałych przy tym odpadów. Ważnym elementem charakterystyki czynności polegającej na pozbyciu się od-padu powinna być informacja na temat cyklu życiowego substancji lub przed-miotu. Istotne zatem dla oceny czynności polegającej na pozbyciu się odpadu są dane o technologii produkcji, a w szczególności zasady dotyczące odzyskiwania surowców, materiałów oraz metod ostatecznego usuwania odpadu. Przy interpre-tacji pojęcia „pozbywać się” należy także brać pod uwagę obowiązujące normy prawne dotyczące procesów ponownego użycia, przetwarzania, recyklingu oraz odzysku poszczególnych rodzajów odpadów. Istotne znaczenie mają także stan-dardy dotyczące bezpieczeństwa używania substancji lub przedmiotów. Problem, jaki dostrzegamy, jest związany m.in z tym, że większość przepisów prawnych regulujących gospodarkę odpadami jest ukierunkowana na postępowanie z po-szczególnymi rodzajami odpadów i nie przewiduje kompleksowego podejścia do czynności pozbycia się odpadu, uwzględniającej cały cykl życiowy substancji lub przedmiotu po utracie pierwotnej funkcji, dla której były wytworzone.

Ponad-128 Wyrok ETS z dnia 18 grudnia 1997 r. w sprawie C-129/96 oraz wyrok ETS z dnia 8 wrze-śnia 2005 r. w sprawie C-121/03.

129 Wyrok NSA w Warszawie z dnia 9 czerwca 2009 r., sygn. akt II OSK 960/08, LEX nr 1276193.

to obowiązujące przepisy nie zawierają sztywnych zakazów i ograniczeń doty-czących wykorzystywania różnego rodzaju substancji i przedmiotów. Znaczenie terminu „pozbywać się” należy łączyć wreszcie z łańcuchem obiegu substancji lub przedmiotu, które przechodzą cały cykl życiowy od ich wytworzenia do wy-korzystania i przetworzenia. Pozbycie się odpadu powinno być także oceniane przez pryzmat zasady zapobiegania odpadom. Odchodzenie od metod poproduk-cyjnego gospodarowania odpadami powinno stymulować działania mające na celu zmniejszenie ilości odpadów, oraz powtórne wykorzystanie substancji lub przedmiotu. Końcowa odpowiedzialność podmiotu pozbywającego się odpadu nie może być także oderwana od zasady „zanieczyszczający płaci”. Koszty zwią-zane z zapobieganiem odpadom albo z naprawianiem szkód wywołanych przez odpady nie mogą pomijać podmiotu pozbywającego się odpadu na rzecz kolejne-go posiadacza.

Najczęściej substancja lub przedmiot, jeżeli zaspokajają jakąś potrzebę, są użyteczne, a cecha ta przesądza o ich wartości i nie pozwala na uznanie ich jako odpadu130. Nieużyteczność substancji lub przedmiotu może być charakte-ryzowana z uwzględnieniem podziału na: względną i bezwzględną. Nieużytecz-ność względna ma miejsce wówczas, gdy substancja lub przedmiot nie nadaje się do wykorzystania w produkcji podstawowej w miejscu, w którym powstały, posiadają natomiast wartość w produkcji ubocznej lub podstawowej w innym miejscu. Nieużyteczność bezwzględna ma miejsce wówczas, gdy substancja lub przedmiot utraciły wszelką wartość użytkową131. Zdaniem WSA, „Decydujące znaczenie dla uznania danego przedmiotu za odpad ma jego stan w chwili sprowa-dzania na terytorium Polski oraz wola jego poprzedniego posiadacza”132. Należy przyjąć, że zmiana sposobu użytkowania może polegać na użytkowaniu w spo-sób odmienny niż w normalnych warunkach substancja lub przedmiot jest wyko-rzystywana do celów, do których została pierwotnie wytworzona. W przypadku badania kryteriów utraty statusu odpadu należy stosować postanowienia art. 14 u.o. Zgodnie z art. 14 u.o., określone rodzaje odpadów przestają być odpadami, jeżeli na skutek poddania ich odzyskowi, w tym recyklingowi, spełniają: 1) łącz-nie następujące warunki: a) przedmiot lub substancja są powszechłącz-nie stosowane do konkretnych celów, b) istnieje rynek takich przedmiotów lub substancji lub popyt na nie, c) dany przedmiot lub substancja spełniają wymagania techniczne dla zastosowania do konkretnych celów oraz wymagania określone w przepisach i w normach mających zastosowanie do produktu, d) zastosowanie przedmiotu lub substancji nie prowadzi do negatywnych skutków dla życia, zdrowia ludzi lub

130 Por. J.B. Say, Traktat o ekonomii politycznej, przeł. W. Giełżyński, S. Czernecki, Warszawa 1960, s. 24 i n.

131 Z. Chrzanowski, Zarys klasyfikacji odpadów …, s. 31.

132 Wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 października 2009 r., sygn. akt IV SA/Wa 982/09, LEX nr 549615.

środowiska; 2) wymagania określone przez przepisy Unii Europejskiej. Przedmiot lub substancja, które przestały spełniać warunki, o których mowa w art. 14 ust. 1 u.o., są odpadami. Jak wynika z art. 6 ust. 1 dyrektywy 2008/98/WE, niektóre określone rodzaje odpadów przestają być odpadami w rozumieniu art. 3 pkt 1, gdy zostały poddane procesowi odzysku, w tym recyklingu, i spełniają ścisłe kryteria, opracowane zgodnie z następującymi warunkami: a) dana substancja lub przed-miot jest powszechnie stosowana do konkretnych celów; b) istnieje rynek takich substancji lub przedmiotów bądź popyt na nie; c) dana substancja lub przedmiot spełniają wymagania techniczne dla konkretnych celów oraz wymagania obowią-zujących przepisów i norm mających zastosowanie do produktów; oraz d) zastoso-wanie danej substancji lub przedmiotu nie prowadzi do ogólnych niekorzystnych skutków dla środowiska lub zdrowia ludzkiego. W koniecznych przypadkach kry-teria obejmują wartości dopuszczalne zanieczyszczeń i uwzględniają jakiekolwiek potencjalne niekorzystne oddziaływanie substancji lub przedmiotu na środowisko naturalne. Środki mające na celu zmianę elementów innych niż istotne dyrektywy 2008/98/WE poprzez jej uzupełnienie, odnoszące się do przyjęcia kryteriów okre-ślonych w art. 6 ust. 1 i wyszczególniające rodzaje odpadów, do których kryteria te są stosowane, są przyjmowane zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kon-trolą, o której mowa w art. 39 ust. 2 analizowanej dyrektywy. Należy uwzględ-nić m.in. szczegółowe kryteria określające zniesienie statusu odpadu, co najmniej w odniesieniu do kruszyw, papieru, szkła, metalu, opon i tekstyliów. Odpady, które przestają być odpadami zgodnie z art. 6 ust. 1 i 2 dyrektywy 2008/98/WE, nie są też odpadami na potrzeby obliczenia poziomów odzysku i recyklingu określonych w dyrektywach 94/62/WE, 2000/53/WE, 2002/96/WE i 2006/66/WE oraz innych odnośnych wspólnotowych przepisach prawnych, jeżeli spełnione zostały wymogi w zakresie recyklingu lub odzysku ustanowione w tych przepisach.

W przypadkach, gdy nie ustalono kryteriów na szczeblu wspólnotowym w ra-mach procedury określonej w art. 6 ust. 1, państwa członkowskie mogą decydować odrębnie w każdym przypadku, czy dany odpad przestał być odpadem, z uwzględ-nieniem odnośnego orzecznictwa. O decyzjach takich zawiadamiają Komisję zgodnie z dyrektywą 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i prze-pisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego, w przypadkach, gdy ta dyrektywa tego wymaga. KE w rozporządzeniu nr 715/2013 z 25 lipca 2013 r. ustanowiła kryteria określające, kiedy złom miedzi przestaje być odpadem na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/ WE133, oraz w rozporządzeniu nr 1179/2012 z 10 grudnia 2012 r. ustanowiła kryte-ria określające, kiedy stłuczka szklana przestaje być odpadem na podstawie dyrek-tywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE134. W rozporządzeniu Rady

133 Dz.U.UE, 26 lipca 2013, poz. 201, s. 14.

nr 333/2011 z 31 marca 2011 r. ustanowione zostały kryteria określające, kiedy pewne rodzaje złomu przestają być odpadami na mocy dyrektywy Parlamentu Eu-ropejskiego i Rady 2008/98/WE135.

Możliwość utraty statusu odpadu zależy zatem od spełnienia warunków wy-nikających z przepisów u.o. oraz UE. Oznacza to, że instrument ten będzie miał zastosowanie do tych rodzajów odpadów, które wskaże np. KE w odpowiednim rozporządzeniu.

Według ustawowej definicji odpadem jest każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany. Nie są one więc dla posiadacza użyteczne. S. Biedugnis i J. Cho-lewiński w analizie pojęć i definicji szczegółowych występujących w gospodar-ce odpadami podkreślają, że „Rozpatrywanie zagadnień na styku różnych lub wzajemnie przenikających się dziedzin stwarza niebezpieczeństwo popełnienia niedokładności wynikających z używania terminów wieloznacznych, które w roz-patrywanych dziedzinach mogą mieć odmienne znaczenie pojęciowe”136.

Trybunał Sprawiedliwości UE podkreśla jednocześnie, że pozbyciem się jest poddanie przedmiotu procesom odzysku, jeżeli posiadacz przedmiotu w opinii po-wszechnej uznawanego za odpad poddaje go procesowi określonemu przez normę prawną za sposób odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, to znaczy, że właśnie pozbywa się go, czyli przekształca w odpad137. T. Ladra uważa, że „Najbardziej czystą postacią odzysku jest recykling nie tylko użytych surowców dla dalszego przetwarzania, ale wykonanych z tych surowców przedmiotów”138. Interpreta-cję pojęcia „odpady” powinniśmy prowadzić z uwzględnieniem roli popytu na określone przedmioty i substancję w znaczeniu potrzeb i życzeń konsumentów. J.W. Wandrasz zwraca uwagę, że koncepcja przetwarzania wysegregowanych składników lub substancji pozyskanych w innych technologiach, np. wybranych odpadów przemysłowych, opiera się m.in. na założeniu, według którego: paliwa nie są odpadem i posiadają określoną strukturę oraz nie odnoszą się do nich defi-nicje odpadów139.

W słowniczku pojęć (art. 3 u.o.) znajdują się także definicje pojęć powiąza-nych z głównym terminem „odpady”140. Należą do nich takie pojęcia, jak: „odpady komunalne”, „odpady medyczne”, „odpady obojętne”, „odpady ulegające bio-degradacji”, „odpady weterynaryjne”, „odpady zielone”, „odpady z wypadków”

135 Dz.U.UE, 8 kwietnia 2011, poz. 94 s. 2.

136 S. Biedugnis i J. Cholewiński, Optymalizacja gospodarki odpadami, Warszawa 1992, s. 37.

137 Wyrok z 15 czerwca 2000 r. w połączonych sprawach C-418 oraz C-419.

138 T. Ladra, Czystsza produkcja jako podstawa zarządzania środowiskiem naturalnym i

pro-duktem, [w:] IV Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna. Czystsze Technologie – Powłoki Malarskie, Łódź–Rogów 2002, s. 18.

139 J.W. Wandrasz, Paliwa z odpadów jako uzupełniające źródła paliw energetycznych, [w:]

Techniczne, ekonomiczne i organizacyjne aspekty…, s. 644.

oraz „odpady niebezpieczne”141. Artykuł 3 u.o. zawiera tzw. słowniczek ustawo-wy obejmujący przede wszystkim definicje legalne związane z gospodarką odpa-dami. Według B. Rakoczego, w tym przepisie prawodawca nie określa wszystkich używanych przez siebie pojęć i terminów142. Występują tam jedynie definicje le-galne, które prawodawca uznaje za podstawowe. O tym, czy dane pojęcie jest po-jęciem podstawowym, decydują, zdaniem cytowanego autora, dwie okoliczności – to, jakie znaczenie ma dany termin dla całości konstrukcji aktu normatywnego, oraz to, jak często występuje143.

Odpadami komunalnymi są odpady powstające w gospodarstwach domo-wych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady nieza-wierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstają-cych w gospodarstwach domowych144; zmieszane odpady komunalne pozostają zmieszanymi odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości (art. 3 ust. 1 pkt 7) u.o.)145. Istotne zagrożenie dla środowiska stwarza obecność metali ciężkich w odpadach komunalnych. Z uwagi na to, że metale ciężkie nie ulegają rozkładowi, a ich przemieszczanie w glebie następuje bardzo wolno, są one przez długi okres kumulowane w składowisku odpadów komunalnych. Powo-duje to powolne zanieczyszczenie okolicznych gleb oraz wód gruntowych. W od-padach metale ciężkie występują także jako dodatki chemiczne w materiałach takich jak np. tworzywa sztuczne, szkło i papier. Wymywanie metali z odpadów jest uzależnione od form w jakich te metale występują w odpadach, jak również od warunków panujących w składowisku odpadów komunalnych.

Na gruncie ustawy o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. WSA wyraził pogląd, według którego „Odpadów pochodzących z cmentarzy nie można zaliczyć, w ro-zumieniu art. 3 ust. 3 pkt 4) ustawy z 2001 r. o odpadach, jako powstające w go-spodarstwach domowych. Nie można ich również zaliczyć, ze względu na swój charakter lub skład, że są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych, na przykład resztki po pomnikach cmentarnych, które uległy uszko-dzeniom lub dewastacji”146. A. Barczak uważa, że wyodrębniając odpady komu-nalne z kategorii odpadów w ogóle, ustawodawca posłużył się dwoma kryteriami:

141 Zob. też J. Jerzmański, Odpad czy paliwo?, PK 2011, nr 8, s. 25.

142 B. Rakoczy, Komentarz do art. 3 ustawy o odpadach, [w:] B. Rakoczy (red.), Ustawa o

od-padach. Komentarz, Warszawa 2013, s. 24.

143 Ibidem.

144 Por. K. Garbulewski, Skład i geotechniczne właściwości odpadów komunalnych, Warszawa 1999, s. 8.

145 Zob. M. Alwaeli, Recykling odpadów komunalnych oraz efektywność ich wykorzystania

jako substytutu surowców pierwotnych, „Środowisko i Rozwój” 2011, nr 1, s. 11–22.

146 Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 listopada 2010 r., sygn. akt VI SA/Wa 926/10, LEX nr 787285.

miejscem pochodzenia odpadów, jakim jest gospodarstwo domowe, oraz podo-bieństwem, co dotyczy odpadów powstających poza gospodarstwami domowymi, które są uznawane za odpady komunalne, jeżeli ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych147. Z powodu wysokiej zawartości metali ciężkich odpady komunalne stanowią po-ważne źródło zanieczyszczenia środowiska tymi elementami. Problem jest zwią-zany m.in. z tym, że metale ciężkie nie ulegają rozkładowi, a ich przemieszczanie w glebie przebiega bardzo wolno. Metale ciężkie zawarte w odpadach komunal-nych pozostają zakumulowane w składowisku i tworzą źródła zanieczyszczeń dla gleb i wód gruntowych148.

Przez odpady medyczne ustawodawca rozumie odpady powstające w związ-ku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświad-czeń naukowych w zakresie medycyny (art. 3 ust. 1 pkt 8) u.o.).

Do odpadów obojętnych zalicza się odpady, które nie ulegają istotnym prze-mianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym; są nierozpuszczalne, nie wchodzą w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie powodują zanieczyszczenia śro-dowiska lub zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi, nie ulegają biodegradacji i nie wpływają niekorzystnie na materię, z którą się kontaktują; ogólna zawartość zanieczyszczeń w tych odpadach oraz zdolność do ich wymywania, a także ne-gatywne oddziaływanie na środowisko odcieku są nieznaczne, a w szczególności nie stanowią zagrożenia dla jakości wód powierzchniowych, wód podziemnych, gleby i ziemi (art. 3 ust. 1 pkt 9 u.o.).

Odpady ulegające biodegradacji oznaczają odpady, które ulegają rozkłado-wi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów (art. 3 ust. 1