Przestępstwo kradzieży w praktyce karnej Federacji Rosyjskiej
4. Przestępstwa popełnione na terytorium Federacji Rosyjskiej w latach 2007-2018 ze szczególnym uwzględnieniem przestępstw kradzieży
Według materiałów zgromadzonych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej i Prokuraturę Generalną Federacji Rosyjskiej, w latach 2007-2018 zaobserwowano stopniowe zmniejszanie się liczby popełnionych przestępstw w Rosji. Najwięcej z nich w badanym okresie zostało zarejestrowanych w roku 2007 (3.582.541 przestępstw), a najmniej – w roku 2018 (1.991.532 przestępstwa).
Podobna tendencja została zaobserwowana także w przypadku przestępstw kra-dzieży. W analizowanym okresie najwięcej przestępstw tego rodzaju zostało zare-jestrowanych w roku 2007 (1.566.970 przestępstw kradzieży), a najmniej – w roku 2018 (756.395 przestępstw tego rodzaju) (zob. tab. 2).
Tabela 2. Liczba przestępstw ogółem popełnionych na terytorium Federacji Rosyjskiej w latach 2007-2018 oraz liczba przestępstw kradzieży, dokonanych w analizowanym okresie
Rok Liczba zarejestrowanych
przestępstw ogółem Liczba zarejestrowanych przestępstw kradzieży
2007 3.582.541 1.566.970
2008 3.209.862 1.326.342
2009 2.994.820 1.188.574
2010 2.628.799 1.108.369
2011 2.404.807 1.038.566
2012 2.302.168 992.238
2013 2.206.249 922.562
2014 2.190.578 908.901
2015 2.388.476 1.018.451
2016 2.160.063 871.084
2017 2.058.476 788.531
2018 1.991.532 756.395
Źródło: opracowanie własne na podstawie [11-12]
Można zatem stwierdzić, że w ciągu badanego okresu w Federacji Rosyjskiej za-obserwowano spadek o 48,3% przestępstw związanych kradzieżą, zarejestrowanych przez rosyjskie organy ścigania karnego.
W analizowanym okresie – z wyjątkiem roku 2015 – malała zarówno liczba prze-stępstw ogółem, popełnionych na terytorium Federacji Rosyjskiej, jak i przeprze-stępstw kradzieży. Największy spadek liczby zarejestrowanych przestępstw ogółem, popeł-nionych w Rosji w latach 2007-2018, został zaobserwowany w roku 2010 (o 12,2%), a w przypadku przestępstw kradzieży – w roku 2008 (o 15,4%) (zob. tab. 3).
Tabela 3. Dynamika przestępstw ogółem i przestępstw kradzieży, popełnionych w latach 2007-2018 na terytorium Federacji Rosyjskiej oraz udział kradzieży w przestępstwach ogółem w badanym okresie
Rok Dynamika
prze-stępstw ogółem Dynamika przestępstw
kradzieży Udział kradzieży w prze-stępstwach ogółem
2007 -7,1% -6,6% 43,7%
2008 -10,4% -15,4% 41,3%
2009 -6,7% -10,4% 39,7%
2010 -12,2% -6,7% 42,2%
2011 -8,5% -6,3% 43,2%
2012 -4,3% -4,5% 43,1%
2013 -4,2% -7,0% 41,8%
2014 -0,7% -1,5% 41,5%
2015 9,0% 12,1% 42,6%
2016 -9,6% -14,5% 40,3%
2017 -4,7% -9,5% 38,3%
2018 -3,3% -4,1% 38,0%
Źródło: opracowanie własne na podstawie [11-12]
Warto podkreślić, że największy udział kradzieży w przestępstwach ogółem, zare-jestrowanych na terytorium Federacji Rosyjskiej w latach 2007-2018, został zaobser-wowany w roku 2007 i wynosił 43,7%, natomiast najmniejszy – w roku 2018 (38,0%).
Jednym z istotnych problemów, z jakim mają do czynienia rosyjskie organy ściga-nia karnego, są przestępstwa, związane z kradzieżami środków transportu.
W latach 2007-2018 najwięcej przestępstw, polegających na kradzieży środ-ków transportu, dokonanych na terytorium Federacji Rosyjskiej, zostało zareje-strowanych w roku 2007 (58.427 przestępstw tego rodzaju), a najmniej – w roku 2018 (23.712 przestępstw). Należy podkreślić, że w ciągu badanego okresu – z wy-jątkiem roku 2011 i 2012 – liczba zarejestrowanych kradzieży środków transportu systematycznie malała (zob. tab. 4).
Tabela 4. Kradzieże środków transportu, zarejestrowane na terytorium Federacji Rosyjskiej w latach 2007-2018
Rok Liczba zarejestrowanych
kradzieży środków trans-portu
Dynamika przestępstw kradzie-ży środków transportu
2007 58.427 -9,5%
2008 52.820 -9,6%
2009 49.288 -6,7%
2010 47.587 -3,5%
2011 50.279 5,7%
2012 52.953 5,3%
2013 51.654 -2,5%
2014 50.175 -2,9%
2015 44.566 -11,2%
2016 34.848 -21,8%
2017 29.311 -15,8%
2018 23.712 -19,2%
Źródło: opracowanie własne na podstawie [11-12]
Według danych, pochodzących z materiałów zgromadzonych przez Federalną Służbę Wykonywania Kar [13] – organ sprawujący funkcję nadzoru i kontroli nad wykonywaniem kar wobec osób skazanych za popełnienie przestępstw na terytorium Federacji Rosyjskiej, podległy rosyjskiemu Ministerstwu Sprawiedliwości – w latach 2007-2018 liczba osób skazanych za popełnienie kradzieży, osadzonych w rosyjskich jednostkach penitencjarnych, systematycznie malała.
W przypadku osób osadzonych za dokonane przestępstwa kradzieży w rosyjskich koloniach poprawczych w latach 2007-2018 najwięcej z nich odbywało karę za po-pełnione przestępstwo w roku 2007 (165.239 osób). Wśród osadzonych zdecydowaną większość stanowili mężczyźni, natomiast liczba kobiet, odbywających karę za doko-nane przestępstwa kradzieży, malała systematycznie od roku 2008 (zob. tab. 5).
Tabela 5. Liczba osób, skazanych za popełnienie kradzieży, osadzonych w rosyjskich koloniach poprawczych w latach 2007-2018
Rok Liczba osób osadzonych
za popełnienie kradzieży w tym kobiet
2007 165.239 11.004
2008 162.664 11.713
2009 148.153 10.851
2010 131.399 10.042
2011 114.795 8.750
2012 97.189 7.180
2013 91.887 6.774
2014 88.334 6.340
2015 75.177 4.982
2016 76.605 4.856
2017 73.570 4.774
2018 68.966 4.464
Źródło: [14]
Warto wspomnieć także o tym, że w ramach struktur Ministerstwa Spraw Wewnętrz-nych Federacji Rosyjskiej funkcjonuje Główne Centrum Informacyjno-Analityczne [15]. Jednym z zadań Centrum jest gromadzenie informacji, dotyczących skazań osób, które popełniły czyny zabronione oraz grupowanie informacji według rodzajów tych czynów. Stanowi to znaczące ułatwienie dla rosyjskich organów ścigania karnego oraz usprawnienie procesu obiegu informacji o popełnionych przestępstwach.
5. Podsumowanie
Przeprowadzone badania nad zjawiskiem przestępczości w Federacji Rosyjskiej wykazały, że podobnie jak w Polsce [16], także w Rosji występuje znaczące zagro-żenie przestępczością pospolitą [11, 12]. Do najczęściej popełnianych na terytorium Federacji Rosyjskiej przestępstw należą zarówno kradzieże, jak i grabieże, przy czym udział przestępstw grabieży w przestępstwach ogółem, popełnionych na terytorium Federacji Rosyjskiej w latach 2007-2018, wahał się od 8,2% w roku 2007 do 2,5%
w roku 2018.
Działania rosyjskich struktur państwowych w dziedzinie prewencji prawnej i sku-tecznego ścigania w badanym okresie przyniosły widoczne rezultaty. Przejawia się to zarówno znacznym spadkiem liczby popełnianych przestępstw ogółem, jak i prze-stępstw kradzieży. Co więcej, w latach 2007-20018 zaobserwowano znaczący spadek liczby ujawnionych sprawców przestępstw, popełnionych na terytorium Federacji Ro-syjskiej (o 29,3%). Największa liczba sprawców przestępstw, popełnionych w Rosji w latach 2007-2018, została ujawniona w roku 2007 (1 317 582 osoby), a najmniej – w roku 2018 (931 107 osób) [11, 12].
Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że przepisy obowiązu-jącego w Federacji Rosyjskiej prawa stwarzają obecnie wystarczającą podstawę sku-tecznego i prawidłowego zwalczania zjawiska przestępczości, w tym popełnianych przestępstw przeciwko własności. Stanowi to rezultat realizowanego w Rosji rządo-wego programu „Zabezpieczenie porządku publicznego i przeciwdziałania przestęp-czości” [17], realizowanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Federacji Ro-syjskiej.
Literatura:
1. Kodeks karny Federacji Rosyjskiej z dnia 13 czerwca 1996 r. Nr 63 (Уголовный кодекс Российской Федерации от 13 июня 1996 г. N 63-ФЗ), z późniejszymi zmianami i uzu-pełnieniami.
2. Kodeks karny. Kodeks postępowania karnego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2015, s. 7.
3. Wróbel A., Badania prawnoporównawcze w prawie karnym na przykładzie systemów pra-wa karnego Polski, Ukrainy oraz Rosji – od teorii po praktykę, „Zeszyty Naukowe Topra-wa- Towa-rzystwa Doktorantów UJ. Nauki społeczne”, 2016, Nr 4 (15), s. 271.
4. Solodov D., Przestępstwo kradzieży w prawie oraz praktyce karnej Rosji i Polski, s. 281-295.
5. Попов А.Н., Квалификация преступлений против собственности. Учебное пособие, Санкт-Петербургский Юридический Институт (Филиал) Университета Прокура-туры Российской Федерации, Санкт-Петербург 2018.
6. Сверчков В.В., Преступления против собственности: критический анализ преобразования российского уголовного законодательства и практики его
применения, Актуальные проблемы экономики и права, 2018, Т. 12, № 1, s. 101-111.
7. Хилюта В.В., Проблемы доктринального толкования физического признака имущества в уголовном праве, Российский юридический журнал, 2014, № 5, s. 155-160.
8. Лопашенко Н.А., Посягательства на собственность, Норма: ИНФРА-М, Москва 2012, s. 98-99.
9. Скляров С., Уголовная ответственность за хищение недвижимого имущества, Российская юстиция 2001, № 6, s. 53.
10. Кодекс Российской Федерации об административных правонарушениях от 30.12.2001 N 195-ФЗ.
11. Генеральная Прокуратура Российской Федерации, www.crimestat.ru.
12. Состояние преступности в России за январь-декабрь 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 года, Министерство Внутренних Дел Российской Федерации, ФКУ Главный Информационно-Аналитический Центр, www.mvd.ru.
13. Краткая характеристика уголовно-исполнительной системы, Федеральная служба исполнения наказаний, http://www.fsin.su/structure.
14. Характеристика лиц, содержащихся в исправительных колониях для взрослых, Федеральная служба исполнения наказаний, https://fsin.su.
15. Главный информационно-аналитический центр, Министерство Внутренних Дел Российской Федерации, https://xn--b1aew.xn--p1ai/mvd/structure1/Centri/Glavnij_infor-macionno_analiticheskij_cen.
16. Przestępstwa kryminalne, http://www.statystyka.policja.pl/st/przestepstwa-ogolem/przes--tepstwa-kryminalne/63470,Przestepstwa-kryminalne-ogolem.html
17. https://mvd.ru/upload/site1/folder_page/001/869/963/Godovoy_otchet_za_2018_OOP_
i_PP.pdf.
Przestępstwo kradzieży w praktyce karnej Federacji Rosyjskiej
Streszczenie
Opracowanie poświęcone jest analizie retrospektywnej rozwoju rosyjskiego ustawodawstwa w sferze prawnokarnej ochrony własności. W artykule omówiona została charakterystyka kryminologiczna czy-nów przestępnych, przewidzianych w art. 158-158.1 Kodeksu karnego Federacji Rosyjskiej.
Zasadniczym celem artykułu jest przedstawienie przestępstw przeciwko własności w Federacji Rosyj-skiej. W artykule zanalizowano dwa artykuły rosyjskiego Kodeksu karnego, odnoszące się do przestępstw kradzieży, a mianowicie art. 158 i 158.1.
W opracowaniu zawarto także analizę skali i dynamiki przestępstw kradzieży przy wykorzystaniu ma-teriałów zgromadzonych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej i Prokuraturę Generalną Federacji Rosyjskiej za lata 2007-2018.
Słowa kluczowe: przestępstwo kradzieży, Federacja Rosyjska, Kodeks karny Federacji Rosyjskiej, prak-tyka karna Federacji Rosyjskiej
Offence of the theft in the practice of criminal law in the Russian Federation
Abstract
The paper is devoted to the retrospective analysis of development of russian legislation in the sphere of criminal-law protection of ownership. Criminological characteristics of criminal acts under art. 158-158.1 of the Criminal Code of the Russian Federation are given.
The main purpose of the article is to present crimes against property in the Russian Federation. The work was analyzed two articles of the Russian Criminal Code, refering to crimes of the thieft, namely art.
158 and 158.1.
The study also contains an analysis of the scale and dynamics of the crimes of te thieft using the materials collected by the Ministry of Internal Affairs of the Russian Federation and Prosecutor General’s Office of the Russian Federation for the years 2007-2018.
Keywords: offence of the theft, the Russian Federation, the Criminal Code of the Russian Federation, the practice of criminal law in the Russian Federation
Natasza Duraj