Przestrzeganie praw obywateli przez administrację lokalną

1. Obowiązek meldunkowy

W. korespondencji. wpływającej. do. Rzecznika. w. sprawie. obowiązku. meldun-kowego,.dominowały.skargi.osób.bezdomnych.–.z.natury.rzeczy.nie.posiadających.

stałego.zameldowania.–.na.różnego.rodzaju.utrudnienia.i.bariery,.głównie.przy.po-szukiwaniu. zatrudnienia,. w. dostępie. do. usług. bankowych,. do. świadczeń. pomocy.

społecznej.oraz.ubezpieczenia.zdrowotnego..

Treść.tych.skarg.potwierdza.trafność.wyrażonej.publicznie.oceny.Prezesa.Rady.

Ministrów,.że.obowiązek.meldunkowy.jest.przejawem.zbędnej.biurokracji.utrudnia- jącej.życie.obywateli..W.związku.z.wypowiedzią.Prezesa.Rady.Ministrów.na.temat.za-miaru.zlikwidowania.obowiązku.meldunkowego,.Rzecznik.zwrócił.się⁴⁴³.do.Ministra.

Spraw.Wewnętrznych.i.Administracji.o.poinformowanie.o.pojętych.działaniach.oraz.

zamierzonych.kierunkach.zmian.systemowych.w.omawianym.zakresie.

Minister.poinformował⁴⁴⁴,.że.rozważając.zniesienie.obowiązku.meldunkowego,.

zwrócił.się.do.pozostałych.członków.Rady.Ministrów.o.ocenę.konsekwencji.praw-nych,.organizacyjnych.i.finansowych.dla.każdego.z.resortów,.jakie.będą.wiązały.się.

ze.zniesieniem.obowiązku.meldunkowego..Jednocześnie.wystąpił.do.15.placówek.

dyplomatycznych. innych. krajów. europejskich. oraz. Stanów. Zjednoczonych. i. Ka-nady. z. prośbą. o. przedstawienie. sposobu. rejestracji. obywateli. w. tych. państwach..

Na.podstawie.zebranych.materiałów.opracowano.wstępną.koncepcję.nowych.zasad.

rejestracji.osób.na.terytorium.Polski..Przewiduje.się.również.odstąpienie.od.wy-mogu.zamieszczania.w.dowodzie.osobistym.danych.adresowych,.dlatego.też.zmia-.

na.adresu.zamieszkania.nie.będzie.skutkowała.koniecznością.wymiany.tego.doku-mentu.

2. Płatne parkowanie pojazdów

Do.Rzecznika.napływały.skargi.obywateli.dotyczące.funkcjonowania.stref.płat- nego.parkowania..W.skargach.poruszano.następujące.problemy:.obowiązek.wnosze-nia.opłat.za.parkowanie.przez.mieszkańców.strefy.płatnego.parkowania,.konieczność.

wnoszenia. opłat. za. parkowanie. przez. niepełnosprawnych. kierowców. z. dysfunkcją.

narządów.ruchu⁴⁴⁵ ,.a.także.brak.procedury.odwoławczej.w.sprawach.pobierania.opła-ty.dodatkowej.z.tytułu.nieuiszczenia.opłaty.za.parkowanie..

443. RPO-577339-X/07.z.8.kwietnia.2008.r.

444. Pismo.z.17.kwietnia.2008.r.

445. Szerzej.w.rozdziale:.Ochrona praw osób niepełnosprawnych.

162

Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008

Przepisy.ustawy.o.drogach.publicznych⁴⁴⁶ .nie.zwalniają.mieszkańców.strefy.płat- nego.parkowania.z.obowiązku.wnoszenia.opłat.za.parkowanie..Wprawdzie.rada.gmi-ny.(miasta),.ustalając.strefę.płatnego.parkowania,.może.wprowadzić.zerową.stawkę.

opłaty.dla.niektórych.użytkowników.drogi,.w.tym.dla.mieszkańców.strefy,.jednak.or-gany.samorządu.gminnego.rzadko.korzystają.z.tej.możliwości.w.odniesieniu.do.osób.

zamieszkałych.na.terenie.strefy..Osoby.niepełnosprawne.także.nie.zostały.zwolnione.

przez.ustawodawcę.z.obowiązku.uiszczania.opłat.za.parkowanie,.a.tylko.niektóre.wła-dze.samorządowe.przyznały.im.prawo.do.zerowej.stawki.opłaty.za.parkowanie..

Regulacje. dotyczące. opłat. za. parkowanie. nie. przewidują. możliwości. złożenia.

odwołania. w. przypadku. pobrania. przez. zarząd. drogi. opłaty. dodatkowej. z. tytułu.

nieuiszczenia.opłaty.za.parkowanie..Jeżeli.kierowca,.odmawia.jej.zapłaty.powołując.

się.na.niezasadność.żądania,.wszczęta.zostaje.egzekucja.administracyjna..Zdaniem.

Rzecznika,. pobranie. opłaty. dodatkowej. powinno. nastąpić. w. drodze. decyzji. admi-nistracyjnej..Rzecznik.zwrócił.się⁴⁴⁷.do.Ministra.Infrastruktury.z.prośbą.o.podjęcie.

działań.zmierzających.do.zmiany.przepisów.w.powyższym.zakresie..

Minister.poinformował⁴⁴⁸,.że.kompetencje.w.zakresie.ustalania.strefy.płatnego.

parkowania.i.wysokości.stawek.opłaty.za.parkowanie.w.jej.obrębie,.ustawodawca.po-zostawił.właściwym.organom.samorządu.terytorialnego..W.ramach.tych.kompetencji.

samorząd.może.samodzielnie.wprowadzić.opłaty.abonamentowe.lub.zryczałtowane,.

a.nawet.zerową.stawkę.opłaty.dla.niektórych.użytkowników.dróg.i.swobodnie.przy-znać. przywileje. określonym. użytkownikom.. Dowolność. działania. w. tym. zakresie.

przez.radę.gminy.(miasta).jest.ograniczona.poprzez.jednoznacznie.wskazany.przez.

ustawodawcę.cel,.jakiemu.służy.wprowadzenie.opłat.za.parkowanie..

Natomiast.problematyka.dotycząca.pobierania.przez.zarząd.drogi.opłaty.dodat- kowej.z.tytułu.nieuiszczenia.opłaty.w.strefie.płatnego.parkowania,.wymaga.szczegó- łowej.analizy..Dla.jasności.stosowania.przepisów.i.wyeliminowania.wątpliwości.inter-pretacyjnych,.Ministerstwo.Infrastruktury.przygotuje.odpowiednie.zmiany.w.ustawie.

o.drogach.publicznych..

3. Ograniczenie kręgu podmiotów uprawnionych do otrzymania abonamentu rocz-nego w strefie płatrocz-nego parkowania

Rzecznik.wniósł⁴⁴⁹ .skargę.do.Wojewódzkiego.Sądu.Administracyjnego.w.War- szawie.na.§.6.uchwały.Rady.m..st..Warszawy.z.26.czerwca.2008.r..w.sprawie.ustale-nia.strefy.płatnego.parkowania.oraz.na.§.2.ust..7.Regulaminu.funkcjonowania.strefy.

płatnego.parkowania.niestrzeżonego,.stanowiącego.załącznik.Nr.2.do.wspomnianej.

uchwały,.w.części.przywołanych.przepisów.zawierających.zwrot.„pojazd.samochodo-wy.o.dopuszczalnej.masie.całkowitej.do.2,5.tony”.

446. Ustawa.z.21.marca.1985.r..(Dz.U..2007.r.,.Nr.19,.poz..115)..

447. RPO-574709-X/07.z.17.stycznia.2008.r.

448. Pismo.18.marca.2008.r.

449. RPO-591528-X/08.z.23.grudnia.2008.r..

13 działania podejmowane dla ochrony konkretnych praw i wolności

Rzecznik. zarzucił. uchwale. w. zaskarżonym. zakresie. rażące. naruszenie. art.. 32.

Konstytucji.i.wniósł.o.stwierdzenie.nieważności.uchwały.w.tej.części..

Rada.m..st..Warszawy,.zgodnie.z.uprawnieniem.wynikającym.z.art..13b.ust..4.pkt.

2.ustawy.o.drogach.publicznych⁴⁵⁰ ,.wprowadziła.opłatę.abonamentową.w.wysoko- ści.30.zł.rocznie.za.parkowanie.przez.osobę.zameldowaną.na.obszarze.strefy.płatne-go.parkowania,.jednego.pojazdu.samochodowego.o.dopuszczalnej.masie.całkowitej.

do.2,5.tony.(§.6.uchwały)..

Jak.wynika.z.powyższego,.opłata.abonamentowa.nie.przysługuje.mieszkańcom.

strefy,.którzy.są.użytkownikami.pojazdu.samochodowego.o.masie.powyżej.2,5.tony..

Według.informacji.uzyskanych.przez.Rzecznika.z.Zarządu.Dróg.Miejskich.w.War-szawie,.powodem.ograniczenia.w.przepisach.prawa.miejscowego.kręgu.podmiotów.

uprawnionych.do.otrzymania.abonamentu.rocznego,.są.postanowienia.art..47.ust..1.

i.2.ustawy.–.Prawo.o.ruchu.drogowym⁴⁵¹ ,.z.których.wynika.zakaz.postoju.na.chodni-ku.samochodów.o.dopuszczalnej.masie.całkowitej.powyżej.2,5.tony..Należy.jednakże.

zauważyć,.że.przyjęte.w.§.6.zaskarżonej.uchwały.oraz.w.§.2.ust..7.Regulaminu.funk- cjonowania.SPPN.rozwiązanie,.opiera.się.na.błędnym.i.niezgodnym.z.rzeczywistoś- cią.założeniu,.iż.wszystkie.miejsca.przeznaczone.na.parkowanie.samochodów.w.stre-fie. płatnego. parkowania. są. wyznaczone. na. chodnikach.. Według. szacunków. ZDM.

w.Warszawie,.na.ogólną.liczbę.prawie.21,5.tys..miejsc.postojowych.w.strefie.płatnego.

parkowania,.około.20.%.miejsc.jest.zlokalizowanych.poza.chodnikami..W.świetle.po-wyższego.zaskarżone.regulacje.prawne.wprowadzają.nieuzasadnione.zróżnicowanie.

uprawnień.zmotoryzowanych.obywateli.zamieszkałych.na.terenie.strefy.

Przepisy.prawa.miejscowego.regulujące.kwestię.płatnego.parkowania,.jako.nor- my.prawne.powszechnie.obowiązujące,.skierowane.do.nieokreślonej.liczby.abstrak-cyjnych.adresatów,.muszą.respektować.konstytucyjną.zasadę.niedyskryminacji.

4. Kumulacja sankcji za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia

W.roku.2008.Rzecznik.ponownie.podjął⁴⁵² .sprawę.zmiany.przepisów.dopuszcza-jących.stosowanie.wobec.obywateli.podwójnych.sankcji.za.zajęcie.pasa.drogowego.

bez.zezwolenia..Zgodnie.z.art..40.ust..12.ustawy.o.drogach.publicznych⁴⁵³,.za.zajęcie.

pasa.drogowego.bez.zezwolenia.zarządcy.drogi.lub.z.przekroczeniem.terminu.okre- ślonego.w.zezwoleniu,.zarządca.drogi.wymierza.karę.pieniężną.w.wysokości.10-krot-ności.opłaty.za.zajęcie.pasa.drogowego,.natomiast.przepisy.art..99.§.1.pkt.1.Kodeksu.

wykroczeń.stanowią.podstawę.do.nakładania.grzywny.za.zajęcie.bez.zezwolenia.drogi.

publicznej.lub.pasa.drogowego..

Zainicjowana.w.2006.r..przez.Ministra.Transportu.procedura.stosownej.noweli-zacji.Kodeksu.wykroczeń.została.przerwana.w.wyniku.rozwiązania.Sejmu.w.2007.r..

450. Ustawa.z.21.marca.1985.r..(Dz.U..2007.r.,.Nr.19,.poz..115).

451. Ustawa.z.20.czerwca.1997.r..(Dz.U..z.2005.r..Nr.108,.poz..908).

452. RPO-533355-X/06.z.3.sierpnia.2006.r..

453. Ustawa.z.21.marca.1985.r..(Dz.U..2007.r.,.Nr.19,.poz..115).

14

Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008

W.związku.z.powyższym.Rzecznik.zwrócił.się⁴⁵⁴ .do.Ministra.Sprawiedliwości.o.pod-jęcie.stosownych.działań.legislacyjnych.w.celu.wyeliminowania.z.Kodeksu.wykroczeń.

przepisów.przewidujących.sankcje.za.niezgodne.z.prawem.zajęcie.drogi.publicznej.

lub.pasa.drogowego..

Z.udzielonych.odpowiedzi.wynikało⁴⁵⁵ ,.iż.Ministerstwo.Sprawiedliwości.przygo- towało.projekt.ustawy.o.zmianie.ustawy.–.Kodeks.karny,.ustawy.–.Kodeks.postępo- wania.karnego,.ustawy.–.Kodeks.karny.wykonawczy,.ustawy.–.Kodeks.karny.skarbo-wy.oraz.niektórych.innych.ustaw..Projekt.zmian.obejmuje.także.uchylenie.pkt.1.i.4.

w.art..99.§.1.k.w..

5. Dyskryminacja w przyjęciach do przedszkoli dzieci kończących trzy lata po 31 sierpnia danego roku

Do.Rzecznika.wpływały.liczne.skargi.rodziców.dzieci.kończących.w.2008.roku.

trzy.lata,.urodzonych.między.1.września,.a.31.grudnia..Rodzice.kwestionowali.za-sady.przyjęć.do.przedszkoli,.które.w.praktyce.nie.pozwalają.na.przyjęcie.ich.dzieci.

do.przedszkola.w.2008.roku..

Rekrutacja. w. przedszkolach. eliminuje. z. możliwości. przyjęcia. do. przedszkola.

dziecka,.które.nie.ukończyło.trzeciego.roku.życia.do.1.września..W.gminach,.w.któ-rych.wprowadzono.elektroniczną.rejestrację.dzieci,.premiuje.się.dzieci.urodzone.przed.

dniem.1.września..Opisany.stan.rzeczy.wynika.przede.wszystkim.z.braku.dostatecznej.

liczby.miejsc.w.przedszkolach.w.stosunku.do.występujących.w.tym.zakresie.potrzeb..

W.myśl.art..14.ust..1.zd..1.ustawy.o.systemie.oświaty⁴⁵⁶.wychowanie.przedszkolne.

obejmuje.dzieci.w.wieku.3-6.lat..W.szczególnie.uzasadnionych.przypadkach.dyrektor.

przedszkola.może.przyjąć.do.przedszkola.dziecko,.które.ukończyło.2,5.roku..Przy-padki.te.nie.zostały.jednak.dookreślone,.co.spowodowało,.że.Rzecznik.zwrócił.się⁴⁵⁷. do.Ministra.Edukacji.Narodowej.o.zajęcie.stanowiska.w.sprawie.zgodności.zasad.re-krutacji.z.konstytucyjną.zasadą.niedyskryminacji.

W. odpowiedzi. poinformowano⁴⁵⁸,. że. dolną. granicę. rozpoczęcia. wychowania.

przedszkolnego,.wskazaną.w.art..14.ust..1.ustawy.o.systemie.oświaty,.należy.interpre-tować.tak,.że.prawo.do.korzystania.z.wychowania.przedszkolnego.od.dnia.1.września.

mają.wszystkie.dzieci,.które.kończą.3.lata.w.danym.roku.kalendarzowym..W.celu.

rozstrzygnięcia.wątpliwości.co.do.treści.tego.przepisu,.podjęte.zostały.prace.nad.od-powiednią.jego.nowelizacją.

W.świetle.powyższych.wyjaśnień,.Rzecznik.uznał.za.zasadne.ponowne.zwróce-nie.się⁴⁵⁹.do.Ministra.o.udzielenie.informacji,.czy.i.jakie.środki.prawne.przysługują.

454. RPO-533355-X/06.z.24.stycznia.2008.r.

455. Pisma.z.10.marca.i.22.października.2008.r.

456. Ustawa.z.7.września.1991.r..(Dz.U..2004.r..Nr.256,.poz..2572.z.późn..zm.).

457. RPO-584001-X/08.z.31.marca.2008.r..

458. Pismo.z 8.kwietnia.2008.r.

459. RPO-584001-X/08.z.23.kwietnia.2008.r..

1

działania podejmowane dla ochrony konkretnych praw i wolności

osobom,.którym.odmówiono.przyjęcia.do.przedszkola.dziecka,.które.nie.ukończyło.

3.lat.do.1.września..

Minister.poinformował⁴⁶⁰ ,.iż.przepisy.ustawy.o.systemie.oświaty.nie.określają.for- my,.w.jakiej.następuje.odmowa.przyjęcia.dziecka.do.przedszkola.publicznego..Rozpo- rządzenie.Ministra.Edukacji.Narodowej.i.Sportu.w.sprawie.warunków.i.trybu.przyj-mowania.uczniów.do.szkół.publicznych.oraz.przechodzenia.z.jednych.typów.szkół.

do.innych⁴⁶¹ ,.w.§.2.wskazuje,.które.dzieci.mają.pierwszeństwo.w.przyjęciu.do.przed-szkola..Z.kolei.rozporządzenie.Ministra.Edukacji.Narodowej.w.sprawie.ramowych.

statutów.publicznego.przedszkola.oraz.publicznych.szkół⁴⁶².w.§.16.ust..3.w.zakresie.

zasad.rekrutacji.dzieci.do.przedszkola.odsyła.w.całości.do.statutu.przedszkola..

Prezentowane.przez.Ministra.stanowisko.wskazuje.na.konieczność.ustanowie-nia. jasnych,. precyzyjnych. i. zunifikowanych. w. skali. całego. kraju. zasad. rekrutacji.

do.przedszkoli.publicznych,.połączonych.z.kontrolą.sądową.w.przedmiocie.prawid- łowości.przyjmowania.dzieci.do.przedszkoli..Pogląd.ten.skłonił.Rzecznika.do.skie-rowania⁴⁶³.do.Ministra.Edukacji.Narodowej.wniosku.o.podjęcie.stosownych.kroków.

legislacyjnych..

W.odpowiedzi.poinformowano⁴⁶⁴ ,.że.w.Ministerstwie.przygotowany.został.pro- jekt.nowelizacji.ustawy.o.systemie.oświaty,.wprowadzający.obowiązkowe.wychowa-nie. przedszkolne. dla. dzieci. pięcioletnich,. a. także. określający. sposób. realizowania.

rocznego. obowiązkowego. wychowania. przedszkolnego.. W. okresie. przejściowym.

dziecko.w.wieku.5.lat.będzie.miało.prawo.do.odbycia.rocznego.wychowania.przed-szkolnego,. a. następnie. obowiązek. rocznego. wychowania. przedszkolnego.. Oznacza.

to,.że.już.w.roku.szkolnym.2009/2010.dziecko.pięcioletnie.będzie.miało.zagwaran-towane.miejsce.w.przedszkolu..Natomiast.odmowa.przyjęcia.dziecka.pięcioletniego.

do. przedszkola,. zgodnie. z. projektem,. będzie. następowała. wyłącznie. w. drodze. de-cyzji. administracyjnej.. Istniejące. przepisy. wystarczająco. określają. kryteria. przyjęć.

dzieci.do.przedszkoli,.a.poza.tym.dają.możliwość.decydowania.o.sprawach.rekrutacji.

gminom..W.związku.z.powyższym.nie.wydaje.się.zasadne.tworzenie.ujednoliconych.

w.skali.całego.kraju.zasad.rekrutacji.do.przedszkoli.publicznych..

6. Brak powszechnego dostępu do wychowania przedszkolnego dzieci w wieku 3–5 lat Z.korespondencji.kierowanej.do.Rzecznika.oraz.z.sygnałów.środków.masowej.

informacji.wynikało,.że.oferowana.liczba.miejsc.w.przedszkolach.dla.dzieci.w.wieku.3.

–.5.lat.jest.niewystarczająca.w.stosunku.do.potrzeb..Na.przykład.w.Warszawie.w.2008.

roku.zabrakło.około.3.tysięcy.miejsc..W.opinii.pedagogów.i.psychologów,.edukacja.

przedszkolna.jest.nieodzownym.elementem.harmonijnego.rozwoju.każdego.dziecka..

460. Pismo.z.30.czerwca.2008.r.

461. Rozporządzenie.z.20.lutego.2004.r..(Dz.U..Nr.26,.poz..232).

462. Rozporządzenie.z.21.maja.2001.r..(Dz.U..Nr.61,.poz..624).

463. RPO-584001-X/08.z.23.lipca.2008.r.

464. Pismo.z.11.sierpnia.2008.r.

1

Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008

Rola.państwa.nie.może.ograniczać.się.tylko.do.gwarantowania.równego.i.powszech-nego.dostępu.do.nauki,.lecz.powinna.obejmować.pomoc.w.zapewnieniu.opieki.nad.

dziećmi.. Wynika. to. m.in.. z. postanowień. Konwencji. o. prawach. dziecka.. Rzecznik.

zwrócił.się⁴⁶⁵ .do.Ministra.Edukacji.Narodowej.o.przedstawienie.stanowiska.w.spra-wie,. a. także. rozważenie. możliwości. podjęcia. zmian. legislacyjnych. zmierzających.

do.podniesienia.dostępności.wychowania.przedszkolnego,.z.uwzględnieniem.specy-fiki.środowisk.wiejskich.oraz.potrzeb.dzieci.niepełnosprawnych..Celowe.wydaje.się.

rozważenie.możliwości.zmiany.sposobu.dotychczasowego.finansowania.wychowania.

przedszkolnego,.w.tym.zwiększenie.zaangażowania.państwa.w.pomoc.dla.jednostek.

samorządu. terytorialnego,. realizujących. zadania. w. omawianym. zakresie.. Rzecznik.

skierował.w.tej.sprawie.wystąpienie.do.Ministra.Edukacji.Narodowej.

Udzielone. Rzecznikowi. wyjaśnienia⁴⁶⁶. opierały. się. na. stwierdzeniu,. że. kwestie.

prowadzenia.przedszkoli.należą.do.zadań.własnych.gminy..W.przypadkach.uzasadnio-nych.względami.demograficznymi.i.geograficznymi.rada.gminy.może.uzupełnić.sieć.

publicznych.przedszkoli.i.oddziałów.przedszkolnych.w.szkołach.podstawowych.o.inne.

formy.wychowania.przedszkolnego,.czyli.punkty.przedszkolne.lub.zespoły.wychowania.

przedszkolnego..Założenie.innej.formy.wychowania.przedszkolnego.należy.do.kompe- tencji.rady.gminy..Minister.wskazała.również.źródła.finansowania.edukacji.przedszkol- nej.oraz.źródła.współfinansowania,.jakim.będą.środki.z.Europejskiego.Funduszu.Spo-łecznego.w.ramach.Priorytetu.IX.Programu.Operacyjnego.Kapitał.Ludzki.2007-2013.

7. Przepisy regulujące warunki hodowli i posiadania psów należących do ras nie-bezpiecznych

W.związku.z.doniesieniami.medialnymi.dotyczącymi.pogryzień.dzieci.przez.psy,.

w.Biurze.Rzecznika.podjęto.z.urzędu.badania.krajowych.regulacji.prawnych.dotyczą-cych.warunków.hodowli.i.posiadania.psów.należących.do.ras.niebezpiecznych,.na.tle.

rozwiązań.prawnych.w.wybranych.państwach.Unii.Europejskiej..Zgodnie.z.art..10.

ustawy.o.ochronie.zwierząt⁴⁶⁷ ,.prowadzenie.hodowli.lub.utrzymywanie.psa.rasy.uzna- wanej.za.agresywną.wymaga.zezwolenia.organu.gminy.właściwego.ze.względu.na.pla-nowane.miejsce.prowadzenia.hodowli.lub.utrzymywania.psa..Zezwolenie.wydawane.

jest.na.wniosek.osoby.zamierzającej.prowadzić.hodowlę.lub.utrzymywać.takiego.psa,.

przy.czym,.zezwolenie.nie.jest.wydawane,.a.wydane.zezwolenie.cofa.się,.jeżeli.pies.

będzie.lub.jest.utrzymywany.w.warunkach.i.w.sposób.stanowiący.zagrożenie.dla.ludzi.

lub.zwierząt..Rozporządzenie.Ministra.Spraw.Wewnętrznych.i.Administracji.w.spra-wie.wykazu.ras.psów.uznawanych.za.agresywne⁴⁶⁸.wylicza.11.ras.psów..Prowadzenie.

bez.wymaganego.zezwolenia.hodowli.lub.utrzymywanie.psa.rasy.uznanej.za.agresyw-ną,.jest.wykroczeniem,.zagrożonym.karą.aresztu.lub.grzywny..

465. RPO-586892-X/08.z.30.kwietnia.2008.r.

466. Pismo.z.21.maja.2008.r.

467. Ustawa.z.21.sierpnia.1997.r..(Dz.U..z.2003.r..Nr.106,.poz..1002.z.późn..zm.).

468. Rozporządzenie.z.28.kwietnia.2003.r..(Dz.U..Nr.77.poz..687).

1

działania podejmowane dla ochrony konkretnych praw i wolności

Aktualny.stan.prawny.nie.zawiera.wystarczających.mechanizmów.zabezpiecza-jących.przed.skutkami.agresywności.psów,.powodującej.bezpośrednie.zagrożenie.dla.

zdrowia.lub.życia.ludzkiego..Problematyka.warunków.hodowli.i.posiadania.psów.nie-bezpiecznych.wymaga.uszczegółowienia..

W.tej.sprawie.Rzecznik.wystąpił⁴⁶⁹ .do.Ministra.Spraw.Wewnętrznych.i.Admi- nistracji.oraz.do.Ministra.Rolnictwa.i.Rozwoju.Wsi.z.wnioskiem.o.dokonanie.sto-sownych.zmian.w.obowiązującym.porządku.prawnym,.bowiem.istniejące.regulacje.

nie.chronią.dostatecznie.porządku.i.bezpieczeństwa.publicznego,.a.w.konsekwencji.

zdrowia.i.życia.ludzkiego..

Minister.Rolnictwa.poinformował⁴⁷⁰ ,.że.zawarty.w.wystąpieniu.wniosek.Rzecz- nika.dotyczący.wprowadzenia,.wzorowanych.na.prawie.francuskim,.regulacji.doty-czących.właścicieli.psów,.wykracza.poza.materię.uregulowaną.w.ustawie.o.ochronie.

zwierząt,.dotyczy.bowiem.przepisów.porządkowych.z.zakresu.bezpieczeństwa.pub-licznego,.niezwiązanych.bezpośrednio.z.ochroną.zwierząt..

Regulacje.prawne.dotyczące.właścicieli.psów.mogą.być.wprowadzone.zgodnie.

z.art..4.ust..1.i.ust..2.pkt.6.ustawy.o.utrzymaniu.porządku.w.gminach⁴⁷¹..Rada.Gminy.

uchwala.regulamin.utrzymania.czystości.i.porządku.w.gminach,.w.których.określa.

m.in.. obowiązki. osób. utrzymujących. zwierzęta. domowe,. mające. na. celu. ochronę.

przed.zagrożeniem.uciążliwością.dla.ludzi..Nie.wymaga.to.podejmowania.inicjatywy.

ustawodawczej.w.postulowanym.zakresie.

8. Zezwolenia na posiadanie zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi Przepis.art..73.ustawy.o.ochronie.przyrody⁴⁷²,.znowelizowany.w.październiku.

2008.r.⁴⁷³ ,.wprowadził.dwie.kategorie.zwierząt.niebezpiecznych.dla.życia.i.zdrowia.lu-dzi..W.odniesieniu.do.najbardziej.niebezpiecznych.gatunków.zwierząt.ustanowiono.

zakaz.ich.posiadania,.przetrzymywania,.sprowadzania.z.zagranicy,.sprzedaży,.wymia-ny,. wynajmu,. darowizny. i. użyczania. podmiotom. nieuprawnionym,. wprowadzając.

nieliczne.odstępstwa.od.tych.zakazów..Druga.kategoria.objęła.zwierzęta.niebezpiecz-ne.dla.życia.lub.zdrowia.ludzkiego.w.stopniu.uzasadniającym.pozostawienie.w.gestii.

regionalnego.dyrektora.ochrony.środowiska.wydawanie.zezwoleń.odnośnie.do.ich.

posiadania,.przetrzymywania.i.sprowadzania.z.zagranicy..

Wprowadzono.też.zobowiązanie.właścicieli.zwierząt.niebezpiecznych.do.uzyska- nia.stosownych.zezwoleń,.dokonania.wpisu.do.rejestru,.albo.przekazania.podmio-towi.uprawnionemu.do.jego.posiadania.–.w.wyznaczonym.terminie..Rzecznik.nie.

kwestionuje.samej.idei.wprowadzenia.ograniczeń.dotyczących.posiadania.zwierząt.

niebezpiecznych. dla. życia. i. zdrowia,. jednak. w. jego. ocenie. obowiązek. przekazania.

469. RPO-586891-X/08.z.10.lipca.2008.r..i.z.13.listopada.2008.r.

470. Pismo.z.18.grudnia.2008.r.

471. Ustawa.z.13.września.1996.r..(Dz..U.z.2005r..Nr.236,.poz..2008.z.późn..zm.).

472. Ustawa.z.16.kwietnia.2004.r..(Dz.U..Nr.92.poz..880.z.późn..zm.).

473. Ustawa.z.3.października.2008.r..(Dz.U..Nr.201,.poz..1237).

168

Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008

zwierząt.bez.stosownej.rekompensaty.dla.dotychczasowego.właściciela,.może.budzić.

wątpliwości.co.do.zgodności.z.art..21.ust..2.Konstytucji,.dopuszczającym.wywłasz- czenie.na.cele.publiczne.jedynie.za.słusznym.odszkodowaniem..Tym.bardziej,.że.do-tychczas. posiadanie. zwierząt. niebezpiecznych. było. legalne.. Rzecznik. zwrócił. się⁴⁷⁴. do.Ministra.Środowiska.o.przedstawienie.stanowiska.w.tej.sprawie.

9. Działania organów samorządowych na rzecz pomocy osobom bezdomnym Rzecznik.zbadał.w.kilku.największych.polskich.miastach.stan.pomocy.bezdom- nym.w.okresie.zimowym..Organy.samorządowe.tych.miast,.w.tym.Warszawy,.po-dejmowały.działania.na.rzecz.zabezpieczenia.potrzeb.osób.bezdomnych.w.trudnych.

warunkach.zimowych,.zapewniając.miejsca.noclegowe,.ciepłe.posiłki.oraz.zimową.

odzież.dla.potrzebujących..Ocenę.tę.potwierdzili.osobiście.Rzecznikowi.bezdomni.

w.czasie.spotkania.wigilijnego.w.jednej.z.warszawskich.noclegowni..Wskazano.jed-nak.na.brak.w.stolicy.publicznych.toalet,.łaźni.oraz.pralni..Rzecznik.zwrócił.się⁴⁷⁵. do.Prezydenta.m.st..Warszawy.z.apelem.o.podjęcie.działań.dla.zapewnienia.tego.ro-dzaju.elementarnych.obiektów.sanitarnych..

W.odpowiedzi.zapewniono⁴⁷⁶ .Rzecznika,.że.we.wszystkich.schroniskach.i.nocle-gowniach.prowadzonych.przez.organizacje.pozarządowe.na.zlecenie.m.st..Warszawy.

są.toalety.i.prysznice,.z.których.korzystają.osoby.bezdomne..Również.przy.jadłodaj-niach.dla.najuboższych.są.prysznice.i.toalety..Dodatkowo.Stowarzyszenie.Patronat.

prowadzi.pralnię.dla.osób.bezdomnych,.schronisk.i.noclegowni..

10. Skargi na sposób wypłaty świadczeń rodzinnych w Stalowej Woli

Do. Rzecznika. wpływały. skargi. mieszkańców. Stalowej. Woli. na. wprowadzony.

przez.Urząd.Miasta.obowiązek.korzystania.przez.osoby.uprawnione.do.świadczeń.

rodzinnych.wyłącznie.z.przedpłaconych.kart.płatniczych.Banku.Handlowego..Świad-czeniobiorcom,.którzy.nie.stawili.się.po.odbiór.tych.kart,.świadczenia.były.co.prawda.

wypłacane.w.dotychczasowej.formie,.jednak.w.decyzjach.przyznających.tym.osobom.

świadczenia.rodzinne.na.kolejne.okresy.zasiłkowe.zapowiedziano.zapis.o.dostępności.

świadczeń.jedynie.przy.użyciu.kart.płatniczych..

Skarżący. wskazywali. na. uciążliwości. wynikające. z. braku. w. mieście. placówki.

Banku. Handlowego,. w. której. można. sprawdzić. wysokość. środków. na. koncie. oraz.

ograniczeń.w.korzystaniu.z.bankomatów..

Ustawa.o.świadczeniach.rodzinnych⁴⁷⁷ .nie.określa.sposobu.wypłaty.tych.świad-czeń,.ustalają.to.dowolnie.organy.gminy..Wydaje.się,.że.ustawa.powinna.określać.dwa.

lub. trzy. dopuszczalne. sposoby. przekazywania. świadczeniobiorcom. środków. pie-niężnych.(np..wypłata.gotówki.w.kasie.urzędu.gminy.lub.przelew.na.wskazany.przez.

474. RPO-599570-X/08.z.15.grudnia.2008.r.

475. RPO-573683-X/07.z.25.stycznia.2008.r..

476. Pismo.z.11.lutego.2008.r.

477. Ustawa.z.28.listopada.2003.r..(Dz.U..z.2006.r..Nr.139,.poz..992).

19 działania podejmowane dla ochrony konkretnych praw i wolności

świadczeniobiorcę. rachunek. bankowy).. Rzecznik. zwrócił. się⁴⁷⁸. do. Ministra. Pracy.

i.Polityki.Społecznej.o.rozważenie.możliwości.podjęcia.stosownych.działań.legisla-cyjnych,.zmierzających.do.uregulowania.w.ustawie.o.świadczeniach.rodzinnych.tej.

kwestii..

Minister. poinformował⁴⁷⁹,. że. w. jego. ocenie,. pozostawienie. sposobu. wypłaty.

w.gestii.gmin.jest.rozwiązaniem,.które.się.sprawdza..Przyjęcie.przez.gminę.najbar-dziej.dogodnej.dla.świadczeniobiorcy.formy.wypłaty.nie.zawsze.jest.możliwe.z.uwagi.

na.relatywnie.wysokie.koszty.obsługi..Przykładowo,.doręczenie.świadczeń.bezpośred-nio.do.rąk.osoby.uprawnionej.za.pośrednictwem.poczty.jest.kilkakrotnie.droższe.niż.

przelew.na.konto.bankowe.lub.udostępnienie.środków.poprzez.kartę.przedpłaconą..

Względy.ekonomiczne.przemawiają.za.pozostawieniem.gminom.swobody.w.ustala-niu.formy.wypłat.świadczeń.rodzinnych.

11. Brak prawnej możliwości rozsypywania prochów zmarłych

W.korespondencji.kierowanej.do.Rzecznika.pojawił.się.problem.dotyczący.bra-ku.prawnej.możliwości.rozsypywania.szczątków.pochodzących.ze.spopielania.zwłok.

w. ogrodach. pamięci,. urządzanych. na. terenach. cmentarzy.. Sytuacji. takiej. bowiem.

w. ogrodach. pamięci,. urządzanych. na. terenach. cmentarzy.. Sytuacji. takiej. bowiem.

W dokumencie Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008 (Stron 162-174)