1. Najistotniejsze problemy sądownictwa
Polski.wymiar.sprawiedliwości,.za.pośrednictwem.konstytucyjnego.organu,.jakim.
jest.Krajowa.Rada.Sądownictwa,.od.wielu.lat.apeluje.o.zapewnienie.środków.finanso-wych.pozwalających.na.prawidłowe.funkcjonowanie.sądownictwa..Mając.na.uwadze.
problemy,.z.jakimi.boryka.się.środowisko.sędziowskie.i.system.wymiaru.sprawiedli-wości.w.Polsce,.a.także.realizację.konstytucyjnej.gwarancji.niezawisłości.sędziowskiej,.
która. gwarantuje. sędziom. m.in.. zapewnienie. warunków. pracy. i. wynagrodzenie. od-powiadające.godności.urzędu.oraz.zakresowi.ich.obowiązków,.Rzecznik.zwrócił.się51. do.Przewodniczącego.Krajowej.Rady.Sądownictwa.o.poinformowanie.o.poczynionych.
ustaleniach.i.planowanych.działaniach.Krajowej.Rady.Sądownictwa.w.tej.sprawie..
W.odpowiedzi.przesłano52.syntetyczne.opracowanie.obrazujące.działalność.KRS.
w.przedmiocie.systemu.kształtowania.właściwych.wynagrodzeń.sędziowskich.i.opra-cowania.budżetu.sądownictwa..
W. kolejnym. wystąpieniu. do. Przewodniczącego. KRS. Rzecznik. zwrócił. się53. z.prośbą.o.informację.o.szczegółowych.ustaleniach.ze.spotkania.członków.KRS.z.Pre- zydentem.RP,.które.odbyło.się.w.dniu.30.stycznia.2008.r..Podczas.spotkania.poru-szono.m.in..sprawę.powoływania.na.stanowiska.sędziowskie.osób.przedstawionych.
przez.KRS,.których.kandydatury.nie.zostały.zaakceptowane.przez.Prezydenta.RP.
Ponadto.omówiono.potrzebę.stworzenia.nowego.modelu.służby.sędziowskiej,.
wynikającą.z.treści.orzeczenia.wydanego.przez.Trybunał.Konstytucyjny.w.sprawie.
skargi.konstytucyjnej.dotyczącej.asesorów.sądowych54,.jak.również.zaakcentowano.
potrzebę. respektowania. materialnych. gwarancji. niezawisłości. sędziów. oraz. nieza-leżności.sądów..Kwestie.te,.jako.dotyczące.bezpośrednio.praw.i.wolności.człowieka.
i.obywatela,.są.szczególnie.istotne.w.świetle.konstytucyjnych.zadań.Rzecznika.
Przewodniczący.KRS poinformował55,.że Rada.zaproponowała.Prezydentowi.RP.
możliwość.rozważenia.inicjatywy.ustawodawczej.mającej.na.celu.odstąpienie.od.co- rocznego.ustalania.kwoty.bazowej.wynagrodzenia.i.wprowadzeniu.zmiany.polegają-cej.na.określaniu.wynagrodzenia.sędziów.jako.procentowego.stosunku.do.średniego.
wynagrodzenia.w.gospodarce.narodowej..Prezydent.RP.wyraził.akceptację.propono-51. RPO-579288-I/08.z.8.lutego.2008.r.
52. Pismo.z.21.lutego.2008.r.
53. RPO-568818-I/07.z.20.lutego.2008.r.
54. Wyrok.z.24.października.2007.r..(sygn..SK.7/06).
55. Pismo.z.20.marca.2008.r.
52
Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008
wanych.zmian,.a.ponadto.poinformował.o.swojej.woli.zmiany.rozporządzenia.kształ-tującego.wynagrodzenia.sędziowskie..
Prezydent.RP.poinformował,.że.jego.zdaniem,.ma.on.prerogatywę.do.powoływania.
sędziów,.przy.jednoznacznym.braku.obowiązku.uwzględniania.wniosków.Rady.o.powo-łanie.w.przypadku.negatywnej.oceny.kandydata.dokonanej.przez.Prezydenta.RP..KRS.
podniosła,.że.nie.kwestionuje.faktu,.iż.Prezydent.RP.jest.organem.wyłącznie.władnym.
do.wydawania.postanowień.w.przedmiocie.powołania.na.stanowisko.sędziowskie..Jed-nak.Prezydent.RP.nie.jest,.zdaniem.Rady,.uprawniony.do.oceny.kandydatów.na.sędziów..
W.związku.z.powyższym.KRS.zwróciła.się.do.Pierwszego.Prezesa.Sądu.Najwyższego.i.Pre-zesa.Naczelnego.Sądu.Administracyjnego.o.wystąpienie.do.Trybunału.Konstytucyjnego.
w.celu.wyjaśnienia.sporu.kompetencyjnego.pomiędzy.Prezydentem.RP.a.Krajową.Radą.
Sądownictwa.o.prawo.do.merytorycznej.oceny.kandydatur..TK.umorzył.postępowanie..
2. Zasady powoływania na stanowisko sędziego
Rzecznik.zgłosił.udział.w.trzech.postępowaniach.w.sprawie.skarg.konstytucyj-nych.dotyczących.zasad.powoływania.na.stanowisko.sędziego56..
W.powyższych.sprawach.Prezydent.RP.odmówił.powołania.sędziów.sądów.po- wszechnych.przedstawionych.z.wniosku.Krajowej.Rady.Sądownictwa.do.pełnienia.urzę-du.na.stanowisku.sędziowskim.bez.podania.zainteresowanym.uzasadnienia.swej.decyzji..
Rzecznik.przystąpił.do.postępowania.w.zakresie,.w.jakim.naruszono.konstytu- cyjne.prawo.kandydatów.do.poinformowania.ich.o.powodach.decyzji.odmownej.Pre-zydenta.RP,.co.ma.wpływ.na.równy.dostęp.do.służby.publicznej.
3. Immunitet parlamentarny i sędziowski
Rzecznik.skierował57 .w.2007.r..wystąpienie.do.Marszałka.Sejmu.dotyczące.po-trzeby.ograniczenia.immunitetów.parlamentarnego.i.sędziowskiego..W.odpowiedzi.
Marszałek.Sejmu.poinformował58 ,.iż.wszelkie.przekształcenia.dotyczące.tych.immu-nitetów.wiążą.się.ze.zmianą.Konstytucji..Dlatego.też.Marszałek.przekazał.wystąpienie.
Rzecznika.przewodniczącym.Komisji.Ustawodawczej.oraz.Komisji.Regulaminowej.
i.Spraw.Poselskich.jako.wewnętrznym.organom.Sejmu.właściwym.do.zbadania.tego.
zagadnienia..W.związku.z.powyższym.Rzecznik.zwrócił.się59.do.przewodniczących.
wskazanych.komisji.z.prośbą.o.poinformowanie.o.zajętym.stanowisku..
56. RPO-572484-I/08.z.dnia.9.czerwca.2008.r..–.zgłoszenie.udziału.w.postępowaniu.w.sprawie.połączo-nych.skarg.konstytucyjnych.Jerzego.W.,.Elżbiety.L.-R..i.Przemysława.K..(sygn..akt.SK.16/08)..
. RPO-595048-I/08.z.dnia.19.września.2008.r. – zgłoszenie.udziału.w.postępowaniu.w.sprawie.połączonych.
skarg.konstytucyjnych.Adriana.K..(sygn..akt.SK.37/08),.Ewy.W..(sygn..akt.SK.38/08),.Aleksandry.D.-B..
(sygn..akt.SK.40/08).i.Marka.D..(sygn..akt.SK.41/08),.rozpoznawanych.pod.wspólną.sygnaturą.SK.37/08).
. RPO-595041-I/08.z.dnia.19.września.2008.r..–.zgłoszenie.udziału.w.postępowaniu.w.sprawie.skargi.
konstytucyjnej.Marka.S..(sygn..akt.SK.39/08).
57. Informacja.za.rok.2007,.str..33.
58. Pismo.z.17.stycznia.2008.r.
59. RPO-556485-II/07.z.14.maja.2008.r..i.z.21.maja.2008.r.
3 działania podejmowane dla ochrony konkretnych praw i wolności
W.odpowiedzi.wyjaśniono60 ,.iż.w.związku.z.rozpoczętymi.przez.Komisję.Nad-zwyczajną.pracami.nad.nowelizacją.Konstytucji,.również.w.kierunku.ograniczenia.
zakresu. immunitetu. parlamentarnego61,. Przewodniczący. Komisji. Regulaminowej.
i.Spraw.Poselskich.przekazał.stanowisko.Rzecznika.na.ręce.Przewodniczącego.Komi-sji.Nadzwyczajnej..
4. Usytuowanie instytucji asesora sądowego w polskim wymiarze sprawiedliwości W.wyniku.rozpoznania.połączonych.skarg.konstytucyjnych.p..Józefa.W..i.spółki.
AD.Drągowski.SA.w.Warszawie,.Trybunał.Konstytucyjny.orzekł62 ,.iż.art..135.§.1.usta-wy.–.Prawo.o.ustroju.sądów.powszechnych63 ,.zezwalający.Ministrowi.Sprawiedliwo- ści,.za.zgodą.kolegium.sądu.okręgowego.na.powierzenie.asesorowi.sądowemu.pełnie-nia.czynności.sędziowskich.w.sądzie.rejonowym.na.czas.określony,.nieprzekraczający.
czterech. lat,. narusza. konstytucyjne. prawo. do. rozpatrzenia. sprawy. przez. właściwy,.
niezależny,.bezstronny.i.niezawisły.sąd.(art..45.ust..1.Konstytucji)..
TK.odroczył.termin.utraty.mocy.obowiązującej.o.18.miesięcy64..
Z. informacji. zamieszczonej. na. stronie. internetowej. Ministerstwa. Sprawiedli-wości.wynikało,.że.przygotowywany.jest.projekt.ustawy.o.zmianie.ustawy.–.Prawo.
o.ustroju.sądów.powszechnych.oraz.o.zmianie.innych.ustaw,.który.objąć.ma.m.in..
uregulowania.dotyczące.statusu.sędziego.i.modelu.kariery.sędziowskiej..W.ramach.tej.
nowelizacji.miał.być.także.uregulowany.status.asesorów.sądowych..Rzecznik.zwrócił.
się65.do.Ministra.Sprawiedliwości.z.prośbą.o.poinformowanie.o.stanie.prac.nad.tym.
projektem..
Minister.poinformował66 ,.że.nowelizacja.ustawy.–.Prawo.o.ustroju.sądów.po-wszechnych. jest. jednym. z. najważniejszych. zamierzeń. legislacyjnych. Ministerstwa.
Sprawiedliwości.w.2008.r..Pierwszym.etapem.realizacji.powyższego.zamierzenia.było.
powołanie.zarządzeniem.z.dnia.4.grudnia.2007.r..zespołu.ekspertów.do.spraw.zmian.
systemu.kształcenia.kadr.wymiaru.sprawiedliwości.i.prokuratury,.przesłanek.powoły-wania.i.statusu.sędziego.oraz.likwidacji.instytucji.asesora.sądowego..
Kolejnym.etapem.było.przygotowanie.projektu.założeń.w.zakresie.racjonalizacji.
i.uelastycznienia.struktury.organizacyjnej.sądów.powszechnych.oraz.wzmocnienia.
statusu.sędziego.i.kariery.sędziowskiej,.zakładających.m.in..ustanowienie.konkursów.
na.stanowiska.sędziowskie,.a.także.wprowadzenie.regulacji,.zgodnie.z.którą.obecni.
asesorzy.zostaną.poddani.weryfikacji.oraz.będą.ubiegać.się.o.nominację.sędziowską.
na.starych.zasadach..
60. Pismo.z.28.maja.2008.r.
61. Poselski.projekt.ustawy.o.zmianie.Konstytucji.–.druk.nr.433.
62. Wyrok.z.24.października.2007.r..(sygn..SK.7/06).
63. Ustawa.z.27.lipca.2001.r..(Dz.U..Nr.98.poz..1070.z.późn..zm.).
64. Wyrok.Trybunału.Konstytucyjnego.został.ogłoszony.w.Dzienniku.Ustaw.z.5.listopada.2007.r..Nr.204,.
poz..1482.
65. RPO-523562-I/06.z.16.stycznia.2008.r.
66. Pismo.z.21.stycznia.2008.r.
4
Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008
W.prasie.pojawiły.się.informacje.na.temat.zapowiedzi.powołania.42.osób.do.peł- nienia.funkcji.asesora.sądowego.i.powierzenia.im.funkcji.sędziowskich,.mimo.iż.Try- bunał.Konstytucyjny.potwierdził.zarzuty.co.do.niekonstytucyjności.instytucji.aseso-rów.sądowych67..Jednocześnie.uznał,.iż.automatyczne.odsunięcie.asesorów.sądowych.
od.orzekania.doprowadziłoby.do.paraliżu.wymiaru.sprawiedliwości..Stąd.utrata.mocy.
obowiązującej.przepisu.uznanego.za.sprzeczny.z.Konstytucją.została.odłożona.na.mak- symalnie.możliwy.okres.18.miesięcy..Oznacza.to,.że.przepis.ten.nadal.formalnie.obo-wiązuje,.jednak.z.momentem.ogłoszenia.sentencji.wyroku.upada.domniemanie.jego.
konstytucyjności..Wszystkie.organy.państwa.są.zatem.obowiązane.do.powstrzymywa-nia.się.od.stosowania.niekonstytucyjnych,.lecz.nadal.obowiązujących.przepisów,.które.
mogą.w.konsekwencji.doprowadzić.do.naruszenia.praw.i.wolności.jednostek..W.związ-ku.z.powyższym.Rzecznik.zwrócił.się68.do.Ministra.Sprawiedliwości.o.poinformowanie,.
czy.po.opublikowaniu.wyroku.Trybunału.we.wspominanej.sprawie.będą.miały.miejsce.
–.jak.wynikało.z.informacji.prasowych.–.liczne.nominacje.asesorskie..
Minister.poinformował69,.że.nie.przewiduje.żadnych.mianowań.asesorów.sądowych.
na.podstawie.art..134.§.1.i.art..135.§.1.ustawy.z.dnia.27.lipca.2001.r..–.Prawo.o.ustroju.
sądów.powszechnych..O.powyższej.decyzji.zostali.powiadomieni.wszyscy.prezesi.sądów.
okręgowych,.którzy.wystąpili.z.wnioskami.o.mianowanie.asesorów.sądowych..Jednocześ-nie.zapewnił,.że.po.wyroku.TK.nikt.nie.został.mianowany.asesorem.sądowym.
W.czerwcu.2008.r..Rzecznik.ponownie.wystąpił70.do.Ministra.Sprawiedliwości.
w.sprawie.konieczności.dostosowania.obowiązujących.przepisów.do.wyroku.Trybu-nału.Konstytucyjnego.o.niezgodności.z.Konstytucją.powierzania.czynności.sądowych.
asesorom. sądowym.. Jak. wynikało. z. wcześniejszej. korespondencji,. projekt. ustawy.
dotyczący.systemu.powoływania.osób.sprawujących.władzę.sądowniczą.został.ujęty.
w.planie.pracy.Rady.Ministrów.na.I.półrocze.2008.r..Do.Rzecznika.zwracały.się.osoby.
pracujące.w.charakterze.asesora.sądowego.przez.okres.krótszy.niż.trzy.lata,.zaniepo- kojone.swoją.sytuacją.po.wejściu.w.życie.regulacji.wykonujących.wyrok.Trybuna-łu..Rzecznik.zwrócił.się.o.poinformowanie,.czy.przewiduje.się.przepisy.przejściowe.
w.tym.zakresie.i.jaki.okres.pełnienia.funkcji.asesora.będzie.wystarczający.do.powoła-nia.na.stanowisko.sędziego..
Minister. poinformował71,. o. trwających. pracach. nad. projektem. ustawy. o. Kra-jowej.Szkole.Sądownictwa.i.Prokuratury..Nowa.regulacja.zdaniem.Ministra,.ma.dać.
podstawę.do.opracowania.nowoczesnego.i.jednolitego.modelu.aplikacji.ogólnej,.któ- rej.celem.będzie.przygotowanie.osób.do.zajmowania.stanowisk:.związanych.ze.spra-wowaniem.wymiaru.sprawiedliwości.
Ustawa.ta.została.uchwalona.przez.parlament.w.dniu.23.stycznia.2009.r.
67. Patrz.przypis.62.
68. RPO-523562-I/08.z.25.lutego.2008.r..
69. Pismo.z.4.marca.2008.r.
70. RPO-523562-I/06.z.25.czerwca.2008.r.
71. Pismo.z.21.lipca.2008.r.
działania podejmowane dla ochrony konkretnych praw i wolności
5. Informatyzacja sal sądowych
W.zainteresowaniu.Rzecznika.pozostawała.kwestia.związana.z.informatyzacją.
sal. sądowych,. dzięki. której. możliwe. będzie. m.in.. wizyjne. i. foniczne. rejestrowanie.
przebiegu.rozpraw..Usprawnienie.procedur.i.zapewnienie.sądom.odpowiedniej.in-frastruktury.technicznej.umożliwi.rejestrowanie.przebiegu.rozpraw.w.sposób.szybszy.
niż.ma.to.miejsce.obecnie,.co.doprowadzi.do.skrócenia.czasu.rozpoznawania.spraw.
sądowych.. Rozwiązanie. to. ma. być. jednym. z. elementów. zapobiegających. przewle-kłości.prowadzenia.spraw.i.dostosuje.polski.wymiar.sprawiedliwości.do.standardów.
międzynarodowych,. wypracowanych. w. ramach. struktur. Rady. Europy.. W. związku.
z.powyższym.Rzecznik.zwrócił.się72 .do.Ministra.Sprawiedliwości.o.udzielenie.infor- macji,.czy.Ministerstwo.Sprawiedliwości.przewiduje.informatyzację.wszystkich.są-dów.i.jakie.będą.rzeczywiste.koszty.rejestrowania.przebiegu.rozpraw..
W. udzielonej. Rzecznikowi. odpowiedzi. wyjaśniono73,. że. w. latach. 2006-2007.
Ministerstwo. Sprawiedliwości. zrealizowało. projekt. wyposażenia. wszystkich. sądów.
okręgowych.w.urządzenia.audiowizualne,.umożliwiające.przesłuchanie.na.odległość.
np.. świadka,. biegłego. oraz. prezentację. dowodów.. Realizacja. projektu. wpisała. się.
w.priorytety.prac.w.dziedzinie.e-sprawiedliwości.określone.przez.Radę.UE.w.czerw-cu.2007.r..Po.wprowadzeniu.tego.projektu.nastąpił.wzrost.liczby.realizowanych.przez.
sądy.przekazów.wideokonferencyjnych.jako.formy.uczestnictwa.stron.w.postępowa-niu.sądowym.(z.126.w.roku.2005.do.405.w.roku.2007)..Ministerstwo.Sprawiedliwości.
podjęło.działania.zmierzające.do.objęcia.projektem.20.sądów.rejonowych.do.końca.
I.kwartału.2009.r..
Wdrożenie. systemu. rejestracji. audio. przebiegu. rozpraw. we. wszystkich. salach.
rozpraw.w.sądach.powszechnych.możliwe.byłoby.do.zrealizowania.w.okresie.trzy-letnim.i.skutkowałoby.łącznym.obciążeniem.dla.budżetu.państwa.na.poziomie.około.
24.mln.złotych..Poniesienie.kosztów.w.takiej.wysokości.byłoby.uzasadnione.w.przy-padku.oczywistych.i.niebudzących.wątpliwości.korzyści.z.wdrożenia.systemu..Jednak.
w.ocenie.Ministerstwa,.wobec.braku.doświadczeń.wynikających.z.zastosowania.takie-go.rozwiązania.w.polskiej.praktyce.sądowej,.nie.jest.celowe.wdrażanie.kosztownego.
postępu.organizacyjno-technologicznego,.poprzez.działania.odgórne,.tym.bardziej,.
że.brak.jest.wyraźnie.artykułowanych.przez.środowiska.prawnicze.potrzeb.na.stoso-wanie.rejestracji.audio.przebiegu.rozpraw.
W.związku.z.otrzymanymi.wyjaśnieniami,.Rzecznik.zwrócił.się74 .do.Prezesa.Na-czelnej.Rady.Adwokackiej.oraz.Prezesa.Krajowej.Izby.Radców.Prawnych.o.zajęcie.
stanowiska.w.kwestii.rejestracji.rozpraw.sądowych.
Prezes.Naczelnej.Rady.Adwokackiej.poinformował75 ,.że.podczas.posiedzenia.ple-narnego.w.dniu.22.listopada.2008.r.,.Rada.podjęła.uchwałę.nr.31/2008,.w.której.wyraziła.
72. RPO-582023-II/08.z.4.września.2008.r.
73. Pismo.z.29.września.2008.r.
74. RPO-582023-II/08.z.29.października.2008.r.
75. Pismo.z.10.grudnia.2008.r.
Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008
swoje.poparcie.dla.prac.zmierzających.do.rejestrowania.przebiegu.posiedzeń.sądowych.
przy.pomocy.urządzeń.rejestrujących..W.przekonaniu.Rady.rozwiązanie.takie.służy.
zarówno.wymiarowi.sprawiedliwości,.jak.i.stronom.i.ich.pełnomocnikom,.wzmacnia-jąc.gwarancje.procesowe.i.podnosząc.jakość.orzekania..Dźwiękowy.lub.wizualny.zapis.
posiedzenia.umożliwi.wyjaśnienie.wszelkich.niejasności,.pomyłek,.błędów.protokołu,.
przyczyniając.się.do.większej.pewności.co.do.zgromadzonego.materiału.dowodowe-go..Elektroniczny.zapis.przebiegu.rozprawy.nie.powinien.jednak.zastąpić.tradycyjnego.
protokołu,.nadal.stanowiącego.podstawę.do.sporządzenia.orzeczenia.
6. Biegli sądowi
Inspiracją. dla. wystąpienia. RPO. w. sprawie. biegłych. sądowych. były. publikacje.
prasowe76.na.temat.instytucji.biegłego.sądowego..Ustawa.–.Prawo.o.ustroju.sądów.
powszechnych77 .w.art..157.§.2.zawiera.delegację.do.określenia.przez.Ministra.Spra- wiedliwości,.w.drodze.rozporządzenia,.„trybu.ustanawiania.biegłych.sądowych,.peł-nienia.przez.nich.czynności.oraz.zwalniania.ich.z.funkcji”..Minister,.rozporządzeniem.
w.sprawie.biegłych.sądowych78 ,.odniósł.się.do.bardzo.szerokiego.zakresu.spraw.zwią-zanych. z. powoływaniem,. funkcjonowaniem. i. odwoływaniem. biegłych. sądowych..
Upoważnienie.ustawowe,.wraz.z.wydanym.na.jej.podstawie.rozporządzeniem,.może.
budzić. wątpliwości. natury. konstytucyjnej.. Tytułem. przykładu. można. wskazać,. iż.
w.ustawie.znajduje.się.jedynie.delegacja.do.określenia.„trybu.ustanawiania.biegłych”,.
podczas.gdy.Minister.rozporządzeniem.określił.m.in..czas.pełnienia.czynności.przez.
biegłego,.kwalifikacje.do.występowania.w.roli.biegłego.oraz.ustanowił.nadzór.preze-sa.sądu.okręgowego.nad.biegłymi..W.związku.z.powyższym.Rzecznik.zwrócił.się79. do.Ministra.Sprawiedliwości.o.udzielenie.informacji.na.temat.prowadzonych.w.Mini-sterstwie.Sprawiedliwości.prac.legislacyjnych,.planowanego.terminu.ich.zakończenia.
i.ewentualnego.wniesienia.projektu.ustawy.do.Sejmu..
Minister.poinformował80 ,.że.z.uwagi.na.rangę.i.wagę.regulacji.prawnych.dotyczą-cych.funkcjonowania.biegłych.sądowych,.w.Ministerstwie.Sprawiedliwości.podjęte.
zostały.prace.związane.z.przygotowaniem.projektu.ustawy.o.biegłych.sądowych,.która.
w.sposób.spójny,.kompleksowy.i.wyczerpujący.ureguluje.zagadnienia.związane.z.or-ganizacją.tej.grupy.zawodowej..W.przepisach.końcowych.przewiduje.się,.że.art..157.
ustawy.–.Prawo.o.ustroju.sądów.powszechnych.zostanie.uchylony,.a.w.związku.z.tym.
utraci.moc.obowiązującą.także.rozporządzenie.w.sprawie.biegłych.sądowych..Projekt.
ustawy.o.biegłych.sądowych.został.zgłoszony.do.rozpatrzenia.przez.Radę.Ministrów.
w.IV.kwartale.2008.r.
76. „Rzeczpospolita”.z.21.kwietnia.2008.r..Biegłych sądowych trzeba zreformować..
77. Ustawa.z.27.lipca.2001.r..(Dz.U..Nr.98.poz..1070.z.późn..zm.).
78. Rozporządzenie.z.24.stycznia.2005.r. (Dz.U..Nr.15,.poz..133).
79. RPO-587846-I/08.z.30.kwietnia.2008.r.
80. Pismo.z.6.czerwca.2008.r.
działania podejmowane dla ochrony konkretnych praw i wolności
7. Funkcjonowanie w praktyce instytucji lekarza sądowego
Rzecznik,.nawiązując.do.wcześniejszej.korespondencji.w.przedmiotowej.spra-wie,.zwrócił.się81.do.Ministra.Sprawiedliwości.o.poinformowanie,.czy.Ministerstwo,.
po.półrocznym.okresie.obowiązywania.znowelizowanej.ustawy.o.lekarzu.sądowym82. dostrzega.potrzebę.dokonania.dalszych.jej.zmian,.tak.by.zapewnić.dostęp.do.lekarzy.
uprawnionych.do.wystawiania.zaświadczeń.potwierdzających.niemożność.stawienia.
się.uczestnika.postępowania.karnego.na.wezwanie.lub.zawiadomienie.organu.prowa-dzącego.postępowanie.
Minister.zapewnił83 ,.iż.problematyka.dotycząca.możliwości.zapewnienia.prawid-łowego.funkcjonowania.instytucji.lekarza.sądowego.w.dalszym.ciągu.pozostaje.w.jego.
zainteresowaniu..Według.informacji.za.wrzesień.2008.r.,.w.kraju.zawarto.łącznie.555.
umów.z.lekarzami.sądowymi..
W.związku.z.wątpliwościami.zgłaszanymi.przez.sądy.co.do.interpretacji.niektó- rych.przepisów.ustawy.o.lekarzu.sądowym.oraz.w.związku.z.uchwaleniem.ustawy.no-welizującej84 ,.skierowano.do.prezesów.sądów.okręgowych.pisma.o.wyjaśnienie.pod-noszonych.kwestii..Jednoczenie.zwrócono.się.o.określenie.aktualnych.potrzeb.sądów.
w.zakresie.liczby.lekarzy.sądowych.oraz.o.przedstawienie.ewentualnych.propozycji.
zmian.legislacyjnych..Uzyskane.informacje.wskazują,.że.ustawa.o.lekarzu.sądowym.
w.jej.obecnym.kształcie.nie.spełniła.wszystkich.związanych.z.jej.uchwaleniem.zadań..
Wobec.powyższego,.na.podstawie.zgłoszonych.propozycji,.w.Ministerstwie.Spra-wiedliwości.opracowano.projekt.zmiany.ustawy.o.lekarzu.sądowym..
Poruszony.problem.funkcjonowania.w.praktyce.instytucji.lekarza.sądowego.po-zostanie.nadal.w.zainteresowaniu.Rzecznika,.który.będzie.monitorował.postęp.prac.
legislacyjnych.w.tej.kwestii.
8. Niezależność i apolityczność prokuratury
W.trakcie.postępowania.wyjaśniającego.podjętego.z.urzędu.w.dniu.11.lipca.
2007.r.,.Rzecznik.zwrócił.się.m.in..do.Prokuratora.Krajowego.z.prośbą.o.poinfor-mowanie,. jakie. czynności. zostały. podjęte. przez. powszechne. jednostki. organiza-cyjne.prokuratury.w.związku.z.zeznaniami.Prezesa.Stowarzyszenia.Prokuratorów.
RP.złożonymi.w.związku.z.prowadzonym.przez.Wojskową.Prokuraturę.Okręgową.
postępowaniem. sprawdzającym,. mogącymi. wskazywać. na. używanie. prokuratury.
w. sposób. niezgodny. z. prawem. przez. osoby. nie. podlegające. właściwości. wojsko-wych.organów.ścigania..
Z.odpowiedzi.udzielonej.Rzecznikowi.wynikało85,.że.Prokuratura.Krajowa.nie.
zlecała.podległym.jednostkom.prowadzenia.postępowań.odnośnie.do.zarzutów.pod-81. RPO-497263-II/05.z.7.października.2008.r.
82. Ustawa.z.15.czerwca.2007.r..Dz.U..2007.r..Nr.123,.poz..849.z.późn..zm.).
83. Pismo.z.31.października.2008.r.
84. Ustawa.z.29.lutego.2008.r..(Dz.U..z.2008.r..Nr.51,.poz..293).
85. Pismo.z.11.grudnia.2007.r.
58
Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2008
noszonych.przez.Prezesa.Stowarzyszenia,.bowiem.w.tym.zakresie.stosowne.postępo-wanie.przeprowadziła.uprzednio.Wojskowa.Prokuratura.Okręgowa..
W.treści.odpowiedzi.nie.ustosunkowano.się.jednak.do.istotnych.nieprawidłowo- ści.wskazanych.w.zeznaniach.Prezesa.Stowarzyszenia..Dotyczyły.one.działań.funk-cjonariuszy.publicznych,.którzy.nie.podlegają.właściwości.podmiotowej.prokuratury.
wojskowej..Prokuratura.wojskowa.nie.zweryfikowała.w.sposób.procesowy.informacji.
odnoszących.się.do.działań.tych.funkcjonariuszy.publicznych..W.tej.sytuacji.Naczel-ny.Prokurator.Wojskowy.winien.spowodować.podjęcie.na.nowo.tego.postępowania.
i.przekazać.materiały.dotyczące.wskazanych.osób.powszechnym.jednostkom.organi-zacyjnym.prokuratury,.w.celu.ich.prawno-karnej.oceny..Rzecznik.zwrócił.się86 .do.Mi-nistra.Sprawiedliwości.–.Prokuratora.Generalnego.o.zajęcie.stanowiska.w.sprawie..
Prokurator.Krajowy.poinformował87 ,.że.Wojskowy.Prokurator.Okręgowy.w.War-szawie. przekazał. Prokuraturze. Krajowej. akta. postępowania. sprawdzającego,. doty-czące. przekroczenia. uprawnień. lub. niedopełnienia. obowiązków. służbowych. przez.
nieustalonych.funkcjonariuszy.publicznych-prokuratorów.i.działania.w.ten.sposób.
na.szkodę.interesu.publicznego.wraz.z.postanowieniem.o.podjęciu.na.nowo.tego.po-stępowania.
Postępowanie.prowadzone.od.marca.2008.r..przez.Prokuraturę.Okręgową.w.Pło- cku.objęte.jest.nadzorem.zwierzchnim.Prokuratury.Apelacyjnej.w.Warszawie.i.pozosta-je.w.zainteresowaniu.Biura.Postępowania.Przygotowawczego.Prokuratury.Krajowej..
Sprawa.nadal.pozostaje.w.zainteresowaniu.Rzecznika,.który.monitoruje.to.po-stępowanie.