Doręczenie pism sądowych osobom prawnym – przedsiębiorcom i wspólnikom spółek handlowych podlegającym wpisowi do rejestru

Na wstępie należy zdefiniować pojęcie przedsiębiorcy, które ewaluowało w poszczególnych przepisach. W obecnie obowiązującym brzmieniu przepisu art. 43¹ k.c.

przedsiębiorca to „osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową”.

Definicja przedsiębiorcy została wskazana również w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej⁶¹¹ w art. 4 ust. 1 i 2 w myśl którego „przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym

606 Postanowienie SN z dnia 12 sierpnia 1997 r. w sprawie III CZ 53/97, niepubl. za: K. Kołakowski, „Kodeks postępowania cywilnego …”, op. cit., s. 716.

607 Postanowienie SN z dnia 3 lutego 1995 r. w sprawie II CR 157/94, OSNC 1995 r., Nr 7 – 8, poz. 116.

608 A. Wolińska, „Zasady doręczania pism sądowych przedsiębiorcom – analiza przepisów i orzecznictwa”, Pr.

Sp. 2003 r., Nr 2, s. 52.

609 Postanowienie SN z dnia 3 lutego 1995 r. w sprawie II CRN 157/94, OSNC 1995 r., Nr 7 -8, poz. 116.

610 A. Wolińska, „Zasady doręczania pism sądowych przedsiębiorcom…”, op. cit., s. 49, K. Kołakowski,

„Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz …”, op. cit., s. 716.

611 Dz. U. z 2010 nr 220 poz. 1447 j. t.

imieniu działalność gospodarczą”. Wspólnikami spółek handlowych są natomiast wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo – akcyjnej, kapitałowej i akcyjnej.

Każda osoba prawna ma zdolność sądową, o czym już była mowa powyżej, jak również organizacje społeczne dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów posiadają zdolność sądową, choćby nie posiadały zdolności procesowej (art. 64 § 2 k.p.c.). Przepisy o osobach prawnych stosuje się odpowiednio do jednostek organizacyjnych, którym przepisy prawne przyznają zdolność prawną, ale nie mają one przymiotu osoby prawnej (art. 33¹ § 1 k.c.) tj. spółki handlowe osobowe, wspólnoty mieszkaniowe, spółki handlowe kapitałowe w organizacji.

Zarówno osoby prawne, jak i organizacje społeczne i inne jednostki mające zdolność sądową dokonują czynności procesowych poprzez swoje organy, bądź też przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu (art. 67 § 1 k.p.c.). Osobom prawnym, jak również organizacjom społecznym niemającym osobowości prawnej oraz Skarbowi Państwa pisma procesowe oraz orzeczenia doręcza się za pośrednictwem organu uprawnionego do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika uprawnionego do odbioru pism (art.

133 § 2 i 3 k.p.c.).

W myśl przepisu art. 148 nieobowiązującego już kodeksu postępowania cywilnego z 1950 r. doręczeń: korporacjom, stowarzyszeniom, spółkom i zakładom dokonywano „w lokalu biurowym do rąk którejkolwiek z osób uprawnionych do przyjmowania pism, w razie zaś niezastania takiej osoby komukolwiek z personelu biurowego”. Obecnie w obowiązującym kodeksie postępowania cywilnego wyłączono możliwość doręczenia pism do rąk innych pracowników osób prawnych i organizacji pozostawiając jedynie możliwość dokonywania doręczeń osobom uprawnionym do odbioru korespondencji w danym przedsiębiorstwie, czy organizacji.

Ustawodawca w poszczególnych paragrafach artykułu 133 k.p.c. rozgranicza sposób dokonywania doręczeń pism sądowych dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych wpisanych do rejestru (art. 133 § 2a k.p.c.) oraz dla osób prawnych i organizacji podlegających wpisowi do rejestru (art. 133 § 2 k.p.c.). Doręczenia odpisów pism procesowych dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego dokonuje się na adres podany w rejestrze, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń, o czym sąd jest zobowiązany pouczyć stronę przy ogłoszeniu lub doręczeniu postanowienia o pierwszym wpisie art. 139 § 4 k.p.c. w zw. z art. 133 § 2a k.p.c. Doręczenie takie jest właściwe także wówczas, gdy daną osobę prawną zastępował przed sądem ustanowiony pełnomocnik. Doręczenie zatem pisma pełnomocnikowi, a nie organowi

uprawnionemu do reprezentowania strony powinno zostać uznane w takim przypadku za nieskuteczne.⁶¹² W sytuacji bowiem, gdy osoba prawna ustanowiła pełnomocnika do reprezentowania jej w postępowaniu cywilnym bez wskazania adresu dla doręczeń, prawidłowym doręczeniem mu pisma sądowego będzie doręczenie dokonane na adres siedziby strony.⁶¹³ Natomiast w razie niemożności doręczenia pisma sądowego, skuteczne jest doręczenie dokonane do rąk osoby wchodzącej w skład organu uprawnionego do reprezentowania osoby prawnej lub pracownika upoważnionego do odbioru pism sądowych.⁶¹⁴

W następnej kolejności należy wskazać co oznacza dla ustawodawcy „adres podany w rejestrze.” Wykładni tego pojęcia dokonał Sąd Najwyższy uznając, iż „przez adres podany w rejestrze, o którym mowa w art. 133 § 2a k.p.c. należy rozumieć w odniesieniu do przedsiębiorcy będącego spółką akcyjną – adres siedziby spółki, a nie adres jej oddziału”.⁶¹⁵ W ocenie Sądu Najwyższego bowiem dyrektywy zarówno wykładni językowej jak i systemowej przemawiają za tym aby uznać, iż w przepisach kodeksu postępowania cywilnego w tym m.in. w omawianym przepisie, a także w przepisach art. 126 § 2, art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. jest mowa o siedzibie i adresie podmiotu, a nie o jednostce organizacyjnej strony i jej lokalizacji, o czym świadczy także treść przepisu art. 30 k.p.c., w myśl którego powództwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi niebędącemu osobą fizyczną wytacza się według miejsca ich siedziby. Lokalizacja natomiast jednostki organizacyjnej strony ma jedynie znaczenie z punktu widzenia właściwości miejscowej sądu, a nie z punktu widzenia miejsca dokonywania doręczeń.⁶¹⁶ Linia orzecznicza przyjęta w cytowanym powyżej orzeczeniu Sądu Najwyższego jest niespójna z przedstawioną w innym orzeczeniu tego Sądu, w którym wskazano, iż z chwilą podjęcia czynności procesowej w postępowaniu cywilnym za PZU przez odział wojewódzki tego Zakładu, zamiast wskazanego w pozwie inspektoratu, z

612 Postanowienie SN z dnia 12 marca 1982 r. w sprawie I CZ 17/82, niepubl. za J. Gudowski, „Kodeks postępowania cywilnego – tekst- orzecznictwo – piśmiennictwo”, Warszawa 2009 r. (zestaw nowelizujący z listopada 2011 s. 133/6).

613 Uchwała SN z dnia 3 marca 1997 r. w sprawie III CZP 5/97, OSNC 1997 r., Nr 6 – 7, poz. 72, Biul. SN 1997 r., Nr 3, s. 4, PUG 1997 r., Nr 7 – 8, s. 45, R.Pr. 1997 r., Nr 4, s. 71, MoP 1997 r., Nr 11 s. 448, Pal. 1998 r., Nr 3- 4, s. 206 z glosą J.P. Naworskiego, PPH 1998 r., Nr 3, s. 1 z omówieniem J.P. Naworskiego, postanowienie SN z dnia 4 lipca 1997 r. w sprawie III CKN 145/97, niepubl. za: J. Gudowski, „Kodeks postępowania cywilnego – tekst- orzecznictwo…”, op. cit. s. 133/8

614 Postanowienie SN z dnia 9 lutego 1999 r. w sprawie I CKN 414/98, OSNC 1999 r., Nr 7 – 8 poz. 140, MoP 1999 r., Nr 7, s. 39, R. Pr. 1999 r., Nr 5, s. 148, Biul. SN 1999 r., Nr 5, s. 9, postanowienie SN z dnia 29 maja 2001 r. w sprawie I CZ 62/01, IC 2002 r., Nr 3, s. 53.

615 Uchwała SN z dnia 11 stycznia 2006 r. w sprawie III CZP 119/05, OSNC 2006 r., Nr 12, poz. 198, IC 2006 r.

Nr 2, s. 3, Biul. SN 2006 r., Nr 1, s. 8, Rej. 2006 r., Nr 1 s. 165, Wok. 2006 r., Nr 3, s. 8, NPN 2006 r., Nr 1 s.

65, Pal. 2005 r., Nr 1-2, s. 234 z omówieniem Z. Strusa w „Przeglądzie orzecznictwa”, Rej. 2006 r., Nr 12 s.

189, R.Pr. 2007 r., Nr 1, s. 88.

616 Z uzasadnienia uchwały SN z dnia 11 stycznia 2006 r. w sprawie III CZP 119/05…, op. cit.

którego działaniem wiąże się dochodzone roszczenie, pisma sądowe doręcza się tylko do oddziału wojewódzkiego Zakładu.⁶¹⁷

W jeszcze innym orzeczeniu wyrażono pogląd, iż spółce z ograniczoną odpowiedzialnością pismo może zostać doręczone w lokalu jej siedziby do rąk osób uprawnionych od odbioru pism tzn. członkowi organu spółki ustanowionemu w sprawie albo pracownikowi uprawnionemu do odbioru pism.⁶¹⁸ Dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością wpisanych do rejestru handlowego przed dniem 23 kwietnia 1996 r., które nie miały obowiązku zgłaszania do rejestru zmiany adresu, pisma sądowe pozostawia się w aktach ze skutkiem doręczenia po upływie terminu nałożonego przez art. 13 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej – Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, bez uprzedniej konieczności pouczenia ich o skutkach wynikających z art. 139 § 3 k.p.c. chyba że nowy adres jest sądowi znany.⁶¹⁹

W sytuacji, gdy ostatni wpisany adres w rejestrze został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, to adres wykreślony z wyżej wskazanej przyczyny jest uważany za adres podany w rejestrze ze skutkiem z art. 136 § 2 k.p.c. w postaci pozostawienia pisma w aktach sprawy jako doręczonego (art. 133 § 2a k.p.c.). Z powyższego wynika, iż przedsiębiorca oraz wspólnik spółki handlowej będący osobami prawnymi wpisanymi do rejestru sądowego winni mieć na uwadze to, aby adres podany w rejestrze był zawsze aktualny. W przeciwnym razie mogą oni bowiem ponieść negatywne konsekwencje związane z zaniechaniem tego obowiązku w postaci pozostawienia pisma sądowego w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia zgodnie z art. 139 § 3 k.p.c.

W orzecznictwie istnieją odrębne stanowiska dotyczące tego, czy istnieje konieczność podania przez przedsiębiorcę będącego osobą prawną adresu siedziby wpisanej do rejestru, czy też może on dowolnie wskazywać adres do doręczeń.

Według jednego ze stanowisk obowiązek podania siedziby stron istnieje przy składaniu pierwszego pisma procesowego w sprawie na podstawie art. 126 § 2 k.p.c. i dlatego

617 Postanowienie SN z dnia 20 maja 1987 r. w sprawie I CZ 59/87, niepubl. cyt. za: J. Gudowski, op. cit. s.

133/7.

618 Postanowienie SN z dnia 5 października 1994 r. w sprawie III ARN 54/94, OSNAPUS 1994 r., Nr 12, poz.187.

619 Uchwała SN z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie III CZP 81/02, OSNC 2003 r., Nr 11, poz. 143, Biul. SN 2003 r., Nr 1, s. 6, IC 2003 r., Nr 2, s.4, MoP 2003 r., Nr 12, s. 652, R.Pr. 2004 r., Nr 1, s. 149, Pal. 2004 r., Nr 3 – 4 z glosą J.P. Naworskiego, uchwała SN z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie III CZP 81/02, Biul. SN 2003 r., Nr 6, poz. 1.

w odniesieniu do przedsiębiorców wpisanych do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów oznacza powinność wskazania adresu, który został podany w rejestrze.⁶²⁰ W ocenie Sądu Najwyższego wprowadzenie przepisu art. 133 § 2a k.p.c. podyktowane było tym, aby zlikwidować przypadki kierowania korespondencji sądowej do jednostek organizacyjnych osoby prawnej będącej przedsiębiorcą, względnie do osób fizycznych będących przedsiębiorcami na adres ich miejsca zamieszkania, co było źródłem wątpliwości co do skuteczności doręczenia.⁶²¹ W orzeczeniu tym wyrażono pogląd, iż przepis art. 133 § 2a k.p.c. nakazuje sądowi doręczać pismo przedsiębiorcy ujawnionemu w rejestrze sądowym na adres ujawniony w rejestrze. Przy czym sam przedsiębiorca ma prawo podać inny adres, aniżeli ten wskazany w rejestrze dla doręczeń. Jeśli tego nie uczyni, to nakaz płynący z art.

133 § 2a k.p.c. odnośnie doręczania pod adresem podanym w rejestrze obliguje sąd do przestrzegania takiego sposobu doręczania. Powyższe również wymaga, aby strona w pierwszym piśmie procesowym wskazała adres podany w rejestrze (art. 126 § 2 k.p.c.).⁶²²

Wyżej cytowane orzeczenie Sądu Najwyższego zostało poddane krytyce w piśmiennictwie, gdzie wskazano, iż z przepisu art. 126 § 2 k.p.c. nie wynika bynajmniej obowiązek wskazania w pierwszym piśmie procesowym adresu podanego w rejestrze. Z wyżej wymienionym poglądem należy się zgodzić, gdyż słusznie podkreśla się, iż w praktyce sąd musiałby wówczas za każdym razem sprawdzać, czy adres podany przez stronę jest zgodny, z tym podanym w rejestrze sądowym.⁶²³

Powyższe rozważania prowadzą do konkluzji, iż bardziej trafny w tej mierze wydaje się być wcześniejszy pogląd Sądu Najwyższego, iż jeżeli adres podmiotu gospodarczego przed wszczęciem procesu jest inny, aniżeli wskazany w rejestrze sądowym jako jego siedziba i w toku sprawy nie wskazał on zmiany adresu dla doręczeń pism sądowych, to nie może ona skutecznie zarzucać w kasacji naruszenia przepisu art. 136 § 2 k.p.c., gdyż sąd nie miał obowiązku doręczyć pisma na adres podany w rejestrze.⁶²⁴ Strona bowiem nie ma obowiązku podania swojego adresu widniejącego w rejestrze sądowym, lecz każdy inny adres odmienny od wskazanego w rejestrze, co wynika wprost ze sformułowania art. 133 § 2a;

„doręcza się na adres podany w rejestrze, chyba, że strona wskazała inny adres dla

620 Postanowienie SN z dnia 14 lutego 2000 r. w sprawie II CKN 1152/99, OSNC 2000 r., Nr 7-8, poz. 149, Biul.

SN 2000 r., Nr 5, s.13, Wok. 2000 r., Nr 6, s. 9, MoP 2000 r., Nr 8, s.513.

621 Z uzasadnienia postanowienia SN z dnia 14 lutego 2000 r…. op. cit.

622 Z uzasadnienia postanowienia SN z dnia 14 lutego 2000 r. jak wyżej

623 K. Kołakowski,„Kodeks postępowania cywilnego…”, op. cit., s. 720, A. Wolińska, „Zasady doręczania pism sądowych przedsiębiorcom…”, op. cit., s. 52.

624 Postanowienie SN z dnia 18 marca 1998 r. w sprawie I PKN 22/98, OSNP 1999 r., Nr 5 poz. 171.

doręczeń”.⁶²⁵ Reasumując zatem należy podkreślić, iż strona na podstawie dyspozycji art. 133

§ 2a nie ma obowiązku podania adresu wskazanego w rejestrze. Może bowiem podać sądowi inny adres, na który będą doręczane pisma.

Przepis art. 133 § 2a k.p.c. jest ściśle powiązany z przepisami ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym,⁶²⁶ rejestr ten bowiem ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców, gdyż podjęcie przez przedsiębiorcę działalności może nastąpić dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, bądź też wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.⁶²⁷ Podmioty, które podlegają obowiązkowi wpisu do KRS czy CEIDG są zobowiązane zgłaszać zmianę swojej siedziby, czy też adresu zamieszkania ( w przypadku osób fizycznych). Obowiązek wskazania siedziby i adresu podmiotu wynika wprost z przepisu art. 38 pkt. c) ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i widnieje w dziale pierwszym Krajowego Rejestru Sądowego. O obowiązku tym oraz o skutkach zaniedbania ujawnienia w rejestrze zmian winien jest pouczyć wnioskodawcę sąd rejestrowy przy ogłoszenia lub doręczeniu postanowienia o pierwszym wpisie (art. 139 § 4 k.p.c.). Z dniem 1 lipca 2011 r. nastąpiła istotna zmiana ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, kiedy to wszedł w życie przepis art. 25 ust. 1 ustawy w którym wyraźnie wskazano, iż wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej mają podlegać m.in. oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adres pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza, a jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania – adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony.

Powyższe oznacza zatem, że przedsiębiorca będący osobą fizyczną jest obowiązany wskazać w CEIDG adres na który należy kierować korespondencję (np. adres miejsca wykonywania działalności gospodarczej). Wskazanie miejsca adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca wykonywania działalności gospodarczej jest obligatoryjne w przypadku gdy działalność na stałe jest wykonywana poza miejscem zamieszkania przedsiębiorcy.⁶²⁸

Warto przy tym podkreślić, iż pierwotnie obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego podlegały także osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, natomiast

625 Uzasadnienie uchwały SN z dnia 11 stycznia 2006 r. w sprawie III CZP 119/05, OSNC 2006 r., Nr 12, poz.

198.

626 Dz. U. 2007 r. Nr 1168 poz. 1186 z późn. zm.

627 Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. Dz. U. z 2010 r. Nr 220 poz. 1447, A.

Wolińska, „Zasady doręczania pism sądowych przedsiębiorcom – analiza przepisów i orzecznictwa”, op. cit., s.

52, K. Kołakowski, „Kodeks postępowania cywilnego...”, op. cit., s. 719.

628 C. Kosikowski, „Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz”, Warszawa 2011 r. s. 49.

obecnie wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego podlegają wyłącznie osoby prawne i inne jednostki organizacyjne wskazane w art. 36 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.⁶²⁹

Przepisy dotyczące doręczeń pism przedsiębiorcom podlegały licznym zmianom m.in.

przepis art. 133 § 2b został uchylony przez art. 1 pkt. 18 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.⁶³⁰ zmieniającej ustawę z dniem 5 lutego 2005 r., który zawierał odesłanie do art. 136 § 2 k.p.c., czyli pozostawienie w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia przesyłki, której nie można doręczyć na adres podany w rejestrze, chyba, że nowy adres jest sądowi znany. Zachowana zastała natomiast norma z art. 139 § 3 k.p.c. zmodyfikowana przez dopisanie, iż przepis ten ma zastosowanie także do osób fizycznych podlegających wpisowi do ewidencji. W okresie zatem sprzed omawianej nowelizacji pismo sądowe, adresowane do dłużnika wpisanego do ewidencji działalności gospodarczej, a nie do rejestru sądowego, należało doręczyć na adres jego miejsca zamieszkania z pouczeniem o którym mowa w art. 136 § 2 zd. drugie k.p.c.⁶³¹

Obowiązek zgłoszenia sądowi rejestrowemu zmiany siedziby i adresu spółek prawa handlowego wynika z przepisów kodeksu spółek handlowych (art. 26 § 2 k.s.h. – konieczność zgłoszenia zmian dotyczących spółki jawnej, art. 110 § 2 k.s.h. – konieczność zgłoszenia zmian dotyczących spółek komandytowych).

Przepis art. 133 § 2a k.p.c. ma zastosowanie jedynie do podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców, czyli osób prawnych, nie mając natomiast zastosowania do przedsiębiorców podlegających wpisowi do CEIDG – osób fizycznych.⁶³² Wynika to, jak się wydaje z faktu, że w przepisie art. 133 § 1 k.p.c. jest mowa wprost o tym, iż jeżeli stroną jest osoba fizyczna to doręczeń dokonuje się jej osobiście, a zatem skoro przedsiębiorcą, bądź wspólnikiem jest osoba fizyczna podlegająca wpisowi do CEIDG, to doręczeń tym osobom również dokonuje się osobiście, o czym była już mowa przy okazji omawiania doręczeń pism sądowych osobom fizycznym. Dlatego też ustawodawca w przepisie art. 133 § 2a k.p.c.

pominął podmioty wpisane do CEIDG. Wydaje się jednak, iż dla uniknięcia nieporozumień na tle tego przepisu ustawodawca winien był wskazać wprost w przepisie art. 133 § 1 k.p.c.,

629 Przedsiębiorcy, którzy podlegają wpisowi do KRS: spółki jawne, europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo – akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółki europejskie, spółdzielnie, spółdzielnie europejskie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo – rozwojowe, przedsiębiorcy określeni w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium RP działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, inne osoby prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, oddziałów przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium RP, głównych oddziałów zagranicznych zakładów reasekuracji oraz instytucji gospodarki budżetowej.

630 Dz. U. nr 172 poz. 1804.

631 Postanowienie SN z dnia 10 marca 2006 r. w sprawie IV CK 287/05, LEX nr 398457.

632 K. Kołakowski, „Kodeks postępowania cywilnego…”, op. cit., s. 718.

iż ma ona także zastosowanie do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wpisanych do CEIDG.