Pierwsze propozycje wyzyskania ziemi na potrzeby uczelni

Zanim Justin Smith Morrill po raz pierwszy zaangażował się w przygotowanie usta-wy Land Grant Act w 1857 roku (tej ostatecznie zawetowanej przez Jamesa Bucha-nana) pojawiały się już wcześniej próby wprowadzenia podobnej ustawy. Nie cho-dziło przy tym jedynie o zagwarantowanie powstania pojedynczej publicznej uczelni stanowej, jak to się stało w wypadku Land Ordinance oraz Northwest Ordinance, ale i o późniejsze realizowanie ich założeń w praktyce. Pierwsza próba, która w ogóle trafi ła do Kongresu, to wspomniana petycja Johna Floyda i potem – Edwarda Dorra Griffi na, prezydenta Williams College w Massachusetts. Propozycja Griffi na nie była w pełni dopracowanym dokumentem, nie precyzowała najważniejszej kwestii – na jakich zasadach i ile ziemi ma być przeznaczone dla istniejących szkół wyższych. To, co było w tej propozycji najciekawsze, to równoprawne potraktowanie wszystkich istniejących uczelni. Niezależnie od tego, czy była prywatna czy publiczna, każda szkoła wyższa miała otrzymać ziemię jako uposażenie na rzecz swej dalszej

działal-44 Public Lands. Quantity Surveyed, Sold and Unsold-Grants for Colleges, Internal Improvements, and Other Purposes-Expenses of Survey and Sale, and Receipts Therefrom, Report. No. 1520, ASP–HR, 24^th Congress, 1^st Session, vol. 8, s. 668–670.

45 Ibidem; J.R. Thelin, History…, s. 46–52.

ności. Trudno się dziwić, że tak sformułowana prośba nie spotkała się z uznaniem.

Niektóre stany miały zdecydowanie więcej szkół niż pozostałe i mogło to rodzić podejrzenie o ich niesprawiedliwym potraktowaniu⁴⁶.

Charakterystyczną cechą propozycji Justina Smitha Morrilla było połączenie wy-korzystania federalnej ziemi na Zachodzie z wyższym wykształceniem rolniczym i technicznym. Skupienie uwagi nie na szkolnictwie wyższym w ogóle, ale na szko-łach o wyraźnie ukształtowanym profi lu nauczania, nie było nowatorskim pomysłem Morrilla i nie był on pierwszym, który postulował powoływanie do życia uczelni rolniczych. Już w 1819 roku, w tym samym co omówiona już propozycja Johna Floy-da, ukazała się krótka publikacja autorstwa Simeona De Witta zatytułowana Conside-ration on the Necessity of Establishing an Agricultural College. De Witt skupiał się w swojej analizie na sytuacji i możliwościach rozwoju w stanie Nowy Jork, z którego pochodził. Na tym etapie gospodarczego rozwoju Stanów Zjednoczonych produkcja rolna była głównym źródłem bogactwa także i w Nowym Jorku, a jak argumentował De Witt, dobre wykształcenie było warunkiem niezbędnym do dalszego ulepszania rolnictwa. Powołując się na przykład Anglii, dowodził, że bez wprowadzania nowych technologii amerykańskie produkty rolne przestaną być konkurencyjne. Uważał tak-że, że wysyłanie potomstwa na uczelnię agrotechniczną mogłoby się stać przejawem patriotyzmu mieszkańców Nowego Jorku. Wśród poważnych argumentów na rzecz powołania takiej szkoły pojawiały się też takie, które mogą dzisiaj budzić niemałe zdziwienie. De Witt doszedł bowiem do wniosku, że dzięki uczelni rolniczej w Sta-nach Zjednoczonych może zniknąć zapotrzebowanie na takie importowane dobra, jak kawa czy herbata. W zamian za to amerykańscy obywatele będą pić miejscowe mleko i jeść pożywną owsiankę⁴⁷.

Simeon De Witt, podobnie jak wielu innych postulujących wprowadzenie zmian w amerykańskim szkolnictwie wyższym, nie podawał precyzyjnego planu organiza-cji przyszłego koledżu rolniczego. Nie zajmował się szkicowaniem planu studiów.

Zwracał jednak uwagę na konieczność starannego dobierania kadry naukowej, tak aby oprócz zainteresowania teorią potrafi li oni swoją wiedzę zastosować w prak-tyce oraz aby tego samego nauczyć swoich studentów. De Witt, podobnie jak Bar-low w odniesieniu do uniwersytetu narodowego, skupił się na podaniu argumentów przemawiających za utworzeniem takiej szkoły, i tak jak Barlow bardzo chętnie ko-rzystał z przykładu krajów europejskich (Francji, Anglii i Niemiec), dowodząc, że ich ekonomiczna potęga jest związana z dbaniem o szkolnictwo wyższe w zakresie rolnictwa⁴⁸.

46 A. Nash (red.), Memoir of Edward Dorr Griffi n, D.D., S.W. Benedict & Co., New York 1842;

D.W. Kling, The New Divinity and Williams College, 1793–1836, „Religion and American Culture”

1996, vol. 6, nr 2, s. 195–223.

47 S. De Witt, Consideration on the Necessity of Establishing an Agricultural College, and having More of the Children of Wealthy Citizens Educated for the Profession of Farming, Websters and Skinners, Albany1819.

48 Ibidem, s. 23–26; M. Hulliung, The Social Contract in America. From the Revolution to the Present Age, University Press of Kansas, Lawrence 2007, s. 77–84.

Ziemia dla szkół 129 Publikacja De Witta, jakkolwiek dobrze przemyślana, dotyczyła tylko jednego stanu i nie wywołała większych dyskusji. Po upływie ponad dwudziestu lat sytuacja radykalnie się jednak zmieniła i sprawy wykształcenia rolniczego zaczęły wzbudzać powszechne zainteresowanie. Dodatkowo działalność Jonathana B. Turnera zdecy-dowanie przyczyniła się do rozpropagowania idei ustawy Land Grant. Turner był przez wiele lat profesorem języków klasycznych i fi lozofi i (a więc przedmiotów ma-jących niewiele wspólnego z rolnictwem) w Illinois College w Jacksonville. W dniu 18 listopada 1851 roku uczestniczył w spotkaniu farmerów z tego stanu odbywają-cym się w Granville w hrabstwie Putnam. W czasie tego spotkania dyskutowano nad sposobem spożytkowania funduszy, które zgodnie z ustawą przyjmującą Illinois do Unii w 1818 roku zgromadzono w wyniku sprzedaży publicznych gruntów, a które miały być przeznaczone na założenie pierwszej publicznej szkoły stanowej. Dodat-kowo ciągle nie zagospodarowano dwóch okręgów, które także były zarezerwowane na potrzeby stanowej uczelni. Według wyliczeń Edmunda Jamesa w sumie tworzyło to fundusz o wartości około 300 000 dolarów⁴⁹. Do 1851 roku legislatura Illinois nie zorganizowała szkoły wyższej. Co więcej – powstałe w tym czasie prywatne uczelnie były raczej zainteresowane w opóźnianiu pojawienia się lepiej uposażonej konkurencji⁵⁰.

W trakcie zebrania w Granville oprócz rolników pojawili się prawnicy, polity-cy, nauczyciele i ci, którym zależało na powołaniu do życia uczelni nastawionej nie na potrzeby elit, tylko zwykłych obywateli Illinois. Na koniec zebrania Jonathan Turner, który został wybrany jego wiceprzewodniczącym, został także obarczony obowiązkiem napisania tekstu rezolucji, która miała się stać materialnym rezultatem odbytej debaty. Stworzona przez niego rezolucja stwierdzała między innymi, że „zo-staną podjęte natychmiastowe kroki w celu utworzenia w stanie Illinois uniwersyte-tu nastawionego na zaspokojenie potrzeb wszystkich pracujących warstw naszego stanu”⁵¹. Po przyjęciu tej rezolucji Turner w czasie spotkania przedstawił (niestety niezachowany) plan tego uniwersytetu. W następnym dniu zebrania uczyniono Jona-thana Turnera osobą odpowiedzialną za dalsze losy przygotowanej rezolucji⁵².

Realizując powierzone zadanie, Turner przygotował i opublikował założenia pro-ponowanego rozwiązania. Początkowo próbował połączyć dwie inicjatywy: powoła-nia do życia Narodowego Instytutu Naukowego w celu promowapowoła-nia praktycznej edu-kacji dla warstw pracujących, oraz utworzenia po jednym uniwersytecie w każdym

49 E.J. James, op.cit., s. 19.

50 Ibidem, s. 19–20.

51 Ibidem, s. 20; O. Turner, Proceedings of the Farmers’ Convention at Granville, „Prairie Farmer”

1852, vol. 12, nr 1, s. 10–11.

52 Ibidem, s. 11. W rezolucji i potem w kolejnych artykułach i dokumentach, łącznie z Morrill Land Grant Act, pojawia się termin industrial classes przetłumaczony tutaj jako „warstwy pracujące”. Nasuwa-jące się pierwsze skojarzenie – klasa robotnicza – nie odpowiada zakresowi semantycznemu angielskiego terminu. Jonathan Turner wyjaśniał w swoim późniejszym artykule Plan of an Industrial University for the State of Illinois, że w Stanach Zjednoczonych istniały dwie klasy/warstwy: ci, którzy uczyli zasad religii, prawa, medycyny, oraz ci, którzy pracowali w rolnictwie, przemyśle, handlu i sztuce.

Zob. J.B. Turner, Prof. J.B. Turner’s Plan of an Industrial University, for the State of Illinois, „Daily Missouri Republican” 1852, vol. 31, nr 20, s. 2.

stanie – otwartym na potrzeby ludzi pracujących w rolnictwie i przemyśle. Szybko jednak doszedł do wniosku, że pierwsza część została już zrealizowana przez utwo-rzenie Smithsonian Institution w Waszyngtonie⁵³.

W 1852 roku Turner opublikował artykuł zatytułowany Plan Uniwersytetu Prze-mysłowego dla Stanu Illinois, który miał się stać wzorcowym opisem dla tego typu szkół także i w innych stanach. Artykuł był potem wielokrotnie przedrukowywany w prasie codziennej oraz specjalistycznej: technicznej i rolniczej. Autor przedstawiał w nim powody, dla których powinna powstać tego rodzaju uczelnia, oraz najlepsze jego zdaniem sposoby zrealizowania tego ambitnego planu. Inaczej niż poprzednicy, Turner nie powoływał się na przykłady innych krajów, ale wskazywał na to, że dzia-łające ówcześnie uczelnie amerykańskie pomijały oczywiste dla mieszkańców Illi-nois potrzeby. Żadna uczelnia ani nie oferowała zajęć, ani nie posiadała laboratorium czy pracowni, które mogłyby być pomocne w kształceniu osób, które swoją pracą decydowały o dobrobycie tego stanu i całego kraju. Turner przekonywał również, że dla amerykańskiego rolnictwa i przemysłu dobrze mogą służyć wynalazki i odkry-cia naukowe, które wpłyną na zwiększenie efektywności pracy⁵⁴. Uznając, że takie uniwersytety są potrzebne nie tylko w Illinois, ale we wszystkich stanach, postulował zagospodarowanie tego, czym ciągle dysponowało Illinois – publicznych gruntów.

W 1852 roku nadal w Stanach Zjednoczonych były ogromne połacie ziemi czekające na osadników. Przekazanie jej stanom z zastrzeżeniem użycia jej do wsparcia szkol-nictwa wyższego dla warstw pracujących wydawało się rozwiązaniem najłatwiej-szym do zaakceptowania⁵⁵.

Opublikowany przez Turnera szkic spowodował przyspieszenie działań władz w Illinois. Ówczesny gubernator, Augustus C. French, w swoim przemówieniu do legislatury stanowej w dniu 8 czerwca 1852 roku nawoływał do jak najszybszego utworzenia przemysłowego uniwersytetu w Illinois. Zwrócił także uwagę na to, że stanowi reprezentanci w Kongresie zadeklarowali

(…) gotowość współpracy (…) w przekazaniu publicznych gruntów każdemu ze stanów Unii w celu zapewnienia funduszy dla uniwersytetów oferujących ogólne wykształcenie warstwom pracującym różnych zawodów i profesji w każdym ze stanów Unii⁵⁶.

Zebranie w Granville zapoczątkowało serię kolejnych zebrań, na których oby-watele stanu Illinois dyskutowali nad pomysłem przedstawionym przez Turnera.

W trakcie czwartego spotkania, 4 stycznia 1853 roku⁵⁷, przyjęto rezolucję, która była

53 E.J. James, op.cit., s. 21.

54 J.B. Turner, op.cit., s. 2.

55 E .J. James, op.cit., s. 21.

56 Ibidem, s. 22. „[T]he people of the state proposed in each and all of the documents above alluded to, and if possible on a suffi ciently extensive scale to honorably justify a successful appeal to congress in conjunction with eminent citizens and statesmen in other states who have expressed their readiness to co-operate with us for an appropriation of public lands for each state in the union for the appropriate endowment of universities for the liberal education of the industrial classes in their several pursuits in each state in the union”.

57 Poprzednie odbyły się 8 czerwca 1852 r. w Springfi eld oraz 24 listopada tegoż roku w Chicago.

W czasie tych spotkań nie padły żadne nowe propozycje, podtrzymywano tylko chęć utworzenia uniwer-sytetów przemysłowych we wszystkich stanach Unii z wykorzystaniem nadziałów publicznych gruntów.

Ziemia dla szkół 131 skierowana do władz stanowych, choć rzeczywistym adresatem prośby farmerów był Kongres Stanów Zjednoczonych:

Z całym szacunkiem więc prosimy Wysoki Senat i Izbę Reprezentantów stanu Illinois, aby przedstawili Kongresowi obecnie zebranemu w Waszyngtonie wspólny memoriał o prze-kazaniu każdemu stanowi Unii gruntów publicznych o wartości nie mniejszej niż pięćset tysięcy dolarów ($ 500 000) dla hojnego uposażenia systemu uniwersytetów przemysło-wych, po jednym w każdym stanie, współpracujących między sobą oraz z Instytutem Smithsona w Waszyngtonie w celu zapewnienia ogólnego i praktycznego wykształcenia dla naszych warstw pracujących różnych profesji oraz ich nauczycieli, pomnażając w jak najpełniejszy i najlepszy sposób bogactwa naszej ziemi i nasze zdolności, cnotę i inteli-gencję naszego ludu oraz prawdziwą chwałę naszej wspólnej ojczyzny⁵⁸.

Tekst przyjęty w styczniu na kolejnym zebraniu wszystkich zainteresowanych utworzeniem stabilnych uczelni oferujących wysokiej jakości wykształcenie dla pracujących ludzi – został niemal dokładnie powtórzony w rezolucji Izby Repre-zentantów stanu Illinois, popartej przez tamtejszy Senat. Przegłosowany w dniu 8 lutego dokument zobowiązywał gubernatora do przekazania tego tekstu wszystkim reprezentantom i senatorom z Illinois zasiadającym w Kongresie, aby rozpoczęli oni starania o wprowadzenie pomysłu w życie. Jednocześnie gubernator miał przesłać dokument wszystkim „siostrzanym stanom”, by starania Illinois mogły uzyskać szer-sze poparcie. Ostatecznie rezolucja została przedstawiona w Kongresie w dniu 20 marca 1854 roku⁵⁹.

Legislatura Illinois w jeszcze dobitniejszy sposób niż Jonathan Turner w swo-ich wcześniejszych publikacjach podkreślała rolę warstw pracujących w tworzeniu dobrobytu całych Stanów Zjednoczonych. Wskazywała jednocześnie, że dalsze pomnażanie dobrobytu będzie niemożliwe bez „wspierającego wysiłku ze strony rządu [federalnego]”⁶⁰. Dlatego postulowano rozbudowę ogólnego i praktycznego wykształcenia wśród obywateli i wsparcie w ten sposób intelektualnego rozwoju na-stępnego pokolenia. W aspekcie praktycznym – rezolucja powtarzała pomysł Turnera – znaczyło to przekazanie każdemu stanowi ziemi o wartości co najmniej 500 000 dolarów, utworzenie systemu uczelni współpracujących z Smithsonian Institution,

58 E.J. James, op.cit., s. 24. „We would therefore respectfully petition the honorable senate and house of representatives of the state of Illinois that they present a united memorial to the congress now assem-bled at Washington to appropriate to each state in the union an amount of public lands’ not less in value than fi ve hundred thousand dollars ($ 500,000) for the liberal endowment of a system of industrial uni-versities, one in each state in the union, to co-operate with each other and with the Smithsonian Institute at Washington for the more liberal and practical education of our industrial classes and their teachers, in their various pursuits, developing to the fullest and most perfect extent the resources of our soils and our arts, the virtue and intelligence of our people, and the true glory of our common country”; B.E. Powell, The Movement for Industrial Education and the Establishment of the University, 1840–1878, University of Illinois, Urbana 1918, s. 53; A. Nevins, Illinois, Oxford University Press, New York 1917, s. 18.

59 JHR, 33^rd Congress, 1^st Session, misc., s. 31; JHR, 33^rd Congress, 1^st Session, s. 609; JS, 33^rd Con-gress, 1^st Session, s. 266; JHR, 33^rd Congress, 1^st Session, s. 557.

60 JHR, 33^rd Congress, 1^st Session, misc., s. 31. „[I]t is impossible that our commerce and prosperity will continue to increase without calling into requisition all the elements of internal thrift arising from the labors of the farmer, the mechanic, and the manufacturer, by every fostering effort within the reach of the government”.

które miały zaspokoić wielorakie potrzeby przedsiębiorców i pracujących. Podkreś-lono jednocześnie, że przedstawiana prośba jest wyrazem przekonania nie tylko sta-nu Illinois, ale „powszechnej woli, która pilnie wymaga zjednoczonego wysiłku”⁶¹.

Rezolucja przesłana do Kongresu nie przedstawiała szczegółowego planu organi-zacji proponowanych uczelni ani postulowanego programu studiów. W piśmie skie-rowanym do federalnej legislatury skupiono się na dwóch aspektach: przede wszyst-kim na dostrzeganiu przez obywateli i wiele stanów pilnej potrzeby utworzenia szkół oferujących praktyczne wykształcenie na poziomie akademickim. Drugim ważnym argumentem było podkreślanie istnienia związku pomiędzy rozwojem ekonomicz-nym, możliwością wykorzystania w całej pełni potencjału Stanów Zjednoczonych a prowadzeniem badań naukowych i ich upowszechnianiem przez oferowanie przez amerykańskie uczelnie odpowiedniego wykształcenia. Obydwa problemy były już wielokrotnie dyskutowane w Stanach Zjednoczonych, począwszy od pierwszego ar-tykułu Benjamina Rusha. Tym, co sprawiło, że rezolucja Illinois stała się ważnym krokiem na drodze do przyjęcia Morrill Land Grant Act, było uzyskanie szerszego poparcia innych stanów Unii⁶².

Wysunięta przez Edmonda Jamesa teza, że Jonathana B. Turnera należy uznać za prawdziwego ojca Land Grant Act, przy poszanowaniu niewątpliwych zasług Justina Smitha Morrilla, nie znajduje jednak pełnego uzasadnienia. Wbrew temu, co pisze James w swojej książce, niektóre stany wyprzedziły Illinois w staraniach o uzyska-nie nadań ziemi na rzecz budowy systemu publicznych uczelni stanowych. Podobny pomysł, choć niełączący gruntów publicznych z ideą uniwersytetów przemysłowych, w 1838 roku został sformułowany przez legislaturę Vermontu, która zwracała się z prośbą o przeznaczenie każdej szkole wyższej w Stanach Zjednoczonych ziemi w celu wsparcia jej działalności⁶³. O utworzenie narodowego uniwersytetu agrotech-nicznego (czyli nie systemu szkół) przy wykorzystaniu publicznych gruntów zwróci-ła się w 1852 roku legislatura Massachusetts⁶⁴.

Prawdą jest, że w roku 1854 pomysł Illinois zyskał szerokie poparcie, a widać je najlepiej w decyzji Izby Reprezentantów podjętej 13 grudnia tegoż roku, która zwal-niała Komisję do spraw Gruntów Publicznych od dalszego rozpatrywania petycji dotyczących przekazania gruntów publicznych na rzecz edukacji, zgłoszonych przez 23 podmioty⁶⁵. Największą zasługą Jonathana Turnera i legislatury Illinois jest

połą-61 Ibidem. „[T]he more liberal and practical education of our industrial classes and their teachers;

a liberal and varied education, adapted to the manifold wants of a practical and enterprising people;

and a provision for such educational facilities being in manifest concurrence with the intimations of the popular will, it urgently demands the united efforts of our national strength”.

62 E.J. James, op.cit., s. 25.

63 JS, 25^th Congress, 3^rd Session, s. 60.

64 JS, 32^nd Congress, 1^st Session, misc. 80.

65 JHR, 33^rd Congress, 1^st Session, 13 grudnia 1854, s. 70. „Ordered, That the Committee on Public Lands be discharged from the further consideration of the following petitions for grants of lands, and that the same be laid on the table, viz: of Randolph Macon College; of the faculty of Union University, in the State of Tennessee; of the president and professors of Amherst College, Massachusetts; of the University of Vermont; of the faculty of Washington College, Virginia; of the Wesleyan University, Ohio; of the faculty of Jackson College, Tennessee; of the faculty of Lafayette College, Pennsylvania; of the faculty of St. John’s College, Maryland; of the faculty of Franklin and Marshall College, Pennsylvania;

of St. Xavier’s College, Ohio; of Hobart Free College, New York; of Emory and Henry College,

Vir-Ziemia dla szkół 133 czenie dwóch elementów: postulatu powołania w każdym stanie uczelni specjalizują-cej się w praktycznym kształceniu warstw pracujących oraz spożytkowania gruntów publicznych. Inicjatywy Blodgeta czy Barlowe’a omawiały praktyczność kształce-nia oraz wsparcie uczelni za sprawą nadań ziemi, ale wyraźne połączenie tych dwu pomysłów w jedną inicjatywę ustawodawczą oraz chęć utworzenia nie centralnego narodowego uniwersytetu przemysłowego podległego władzy federalnej, ale syste-mu szkół stanowych, czyni z Turnera osobę bezsprzecznie zasłużoną dla późniejszej ustawy Land Grant Act of 1862. A jego największą zasługą, dzięki opublikowaniu memoriałów w prasie w całych Stanach Zjednoczonych, było zwrócenie uwagi ame-rykańskiej opinii publicznej na rolę szkolnictwa wyższego w życiu ekonomicznym oraz na konieczność zapewnienia mu wsparcia władzy federalnej⁶⁶.