ROZDZIAŁ I. ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM
1.5. Współczesne koncepcje zarządzania przedsiębiorstwem
W odniesieniu do sfery zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym winna określać w szczególności działania w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi, finansami przedsiębiorstwa oraz jego majątkiem rzeczowym. Prawidłowo wyselekcjonowana koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem umożliwia utrzymanie porządku i systematyczności podejmowanych działań w organizacji31.
Wśród wielu koncepcji zarządzania umożliwiających ich implementację w przedsiębiorstwach sektora turystyki na uwagę zasługują te, które dotyczą jakościowych aspektów jego funkcjonowania oraz te, które utożsamiane są z procesami organizacyjno – decyzyjnymi. Szczegółowe zestawienie zaprezentowanych w książce koncepcji autorka zawarła w tabeli 3.
31 S. Bosiacki, J. Sikora, J. Śniadek, A. Wartecki, Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym, AWF im. E. Piaseckiego w Poznaniu, Poznań 2008, s. 151.
Tabela 3. Koncepcje zarządzania najczęściej funkcjonujące w przedsiębiorstwach sektora turystyki
Wymiar jakościowy Wymiar organizacyjno – decyzyjny System HACCP (Hazard Analysis and
Critical Control Points) Benchmarking System ISO (International Organisation for
Standardization) Franchising
Metoda Servqual Lean Management
Koncepcja TQM (Total Quality
Wartecki, Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym, AWF im. E. Piaseckiego w Poznaniu, Poznań 2008, s.151-170.
W tabeli poniżej autorka dokonała prezentacji istoty poszczególnych koncepcji zarządzania zaprezentowanych powyżej, najczęściej implementowanych w przedsiębiorstwach sektora turystyki (tab. 4).
Tabela 4. Istota koncepcji zarządzania implementowanych w przedsiębiorstwach sektora turystyki
Wymiar jakościowy zarządzania Wykorzystane zasoby HACCP (Analiza zagrożeń i krytycznych
pkt. kontroli)
Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.
ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacji)
Wymagania dot. jakości świadczonych usług lub produkowanych wyrobów.
SERQUAL
Pomiar jakości świadczonych usług w oparciu o listę dziesięciu standardowych kryteriów oceny według przyjętej skali od 1-7.
TQM
Metoda zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym zorientowana na najwyższą jakość świadczonych usług bądź produkowanych wyrobów, której istotą jest maksymalne zaangażowanie i współdziałanie wszystkich zatrudnionych w niej osób.
Koncepcja holokracji
Zorientowanie zarządzania na poziomy, odpowiadające układom żywego organizmu i ich wzajemne ze sobą zintegrowanie.
Wymiar organizacyjno – decyzyjny Wykorzystane zasoby
BENCHMARKING
Poszukiwanie przykładów zachowań organizacji funkcjonujących zwykle w pokrewnych sektorach umożliwiających uzyskanie lepszych wyników poprzez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich doświadczenia w prowadzonej działalności.
FRANCHISING
Stanowi system sprzedaży towarów, usług bądź technologii, który upoważnia franszyzobiorcę do prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z zasadami, które narzuca franszyzodawcą.
LEAN MANAGEMENT
„Szczupłe zarządzanie” proces świadczenia usług zgodnie z oczekiwaniami klientów jednocześnie przy minimalnym koszcie ich świadczenia oraz optymalnym zużyciu zasobów poprzez maksymalne zredukowanie marnotrawstwa w całym obszarze jego funkcjonowania.
OUTSOURCING
Koncentracja działalności firmy na kluczowych obszarach jej funkcjonowania oraz podejmowanie współpracy z partnerami w zakresie realizacji niektórych funkcji, dotyczących rożnych dziedzin funkcjonowania przedsiębiorstwa turystycznego w celu obniżenia kosztów prowadzonej działalności.
Koncepcja ta jest szczególnie przydatna w procesach zarządzania przedsiębiorstwami turystycznymi z uwagi na możliwość łatwego dostosowywania się do wahań sezonowych popytu, którym sektor turystyki w wysokiej mierze podlega.
REENGINEERING
Celem koncepcji jest przekształcenie procesów zachodzących w przedsiębiorstwie turystycznym zmierzających do poprawy jego funkcjonowania.
Koncepcja ta może być wykorzystywana w celu wdrażania zmian w następujących obszarach działalności przedsiębiorstw sektora turystyki:
struktury organizacyjnej, technologii, zasobach ludzkich oraz klientów.
TIME BASED MANAGEMENT
To koncepcja, której istotę stanowi pięć podstawowych założeń: orientacja na czas, wartość, procesy, korzyści skali oraz na zespół.
Zastosowanie metody TBM w przedsiębiorstwach turystycznych funkcjonujących na terenie gminy pozwala uzyskać przewagę konkurencyjną dzięki czynnikowi czasu, który determinuje szybkość wprowadzania usług na rynek będących natychmiastową reakcją na sygnalizowane potrzeby potencjalnych turystów.
HOLONY
Oznaczają system bądź zjawisko będące całością samą w sobie, ale również stanowiące część większego systemu. Wszystkie elementy systemu w jednakowy sposób oddziaływają na strukturę powstałą w wyniku ich aktywności.
FRAKTALE
Ideą przewodnią dla organizacji fraktalnej jest powoływanie (w ramach jej kompetencji) samoregulujących się grup wytwórczych. Cele poszczególnych fraktali są tożsame i zmierzają do osiągnięcia celów samego przedsiębiorstwa a ich elementy są powiązane w sieć z wykorzystaniem systemu informacyjnego oraz komunikacyjnego.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: H. Wojciechowski, ISO 9000 w praktyce.
Wydawnictwo ODDK, Gdańsk 2000, s. 44 i następne; H.H. Steinbeck, Total Quality Management - Kompleksowe Zarządzanie Jakością - doświadczenia praktyczne z IBM Niemcy., Warszawa, Agencja Wydawnicza Placet 1998; Nowe metody organizacji i zarządzania, pod. red. Z. Martyniaka, AE, Kraków 1998, s. 55 i następne; B.
Grzybowska, K. Pasternak, Metody i techniki zarządzania w przedsiębiorstwie, Uniwersytet Warmińsko – Mazurski, Olsztyn 2000, s 44; K. Zimniewicz, spółczesne koncepcje i metody zarządzania, Warszawa 2000, s. 15; S. Bosiacki, J. Sikora, J.
Śniadek, A. Wartecki, Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym, AWF im. E.
Piaseckiego w Poznaniu, Poznań 2008, s. 152.
W tabeli poniżej zostało zaprezentowane zbiorcze ujęcie wybranych wad i zalet współczesnych koncepcji zarządzania możliwych do zaimplementowania w przedsiębiorstwach sektora turystyki (tab. 5).
Tabela 5. Wady i zalety współczesnych koncepcji zarządzania implementowanych w przedsiębiorstwach sektora turystyki.
NAZWA
pomoc w wytwarzaniu zdrowej żywności,
pomoc przedsiębiorcom w spełnieniu wymagań prawnych,
systemowe podejście do zwiększania jakości nadzoru i
sprawniejszej zarządzanie,
zmiana podejścia do jakości w przedsiębiorstwie,
ograniczenie ilości reklamacji,
zwiększenie wydajności,
redukcja liczby wypadków mających miejsce w przedsiębiorstwie,
podniesienie świadomości ekologicznej,
zwiększenie zaufania do jakości świadczonych usług . aniżeli zarządzania jako sztuki,
w jakimś stopniu ograniczenie kreatywności pracowników,
swoista uniwersalność norm,
nadmierna popularność, która prowadzi do jego upowszechnienia.
Metoda Kaizen
skrócenia czasu realizacji procesu pracy,
poprawa jakości wykonywanych zadań,
redukcja kosztów,
niskie koszty implementacji,
stopniowa implementacja zmiany mające zapewnić stopniową poprawę,
długotrwały i powolny proces zmian.
Koncepcja TQM
nieustanna diagnoza oczekiwań potencjalnych klientów w celu jak najlepszego zaspokojenia ich wymagań,
określenie poziomu jakości świadczonych usług w
ograniczenie liczby poziomów w strukturach organizacyjnych przedsiębiorstwa co umożliwia lepszą komunikację
pracowników,
przejrzysty system oceny kadry pracowniczej,
dążenie do ciągłego
redukowania kosztów jakości.
brak oceny efektywności ekonomicznej,
dylemat czy odbiorcy usług są w stanie określić różnicę pomiędzy jakością otrzymaną a oczekiwaną,
bariery przed wdrożeniem nowego systemu jakości,
ograniczone pole badań,
możliwość kopiowania rozwiązań branżowych (benchmarking zewnętrzny).
porównywalność wyrobów i procesów,
precyzyjność w identyfikacji pozycji rynkowej,
eskalacja kreatywności (benchmarking funkcjonalny),
pozyskiwanie istotnych danych dla funkcjonowania organizacji.
Lean Management
wzrost wydajności pracy,
zwiększenie zdolności
większa orientacja na klienta,
skrócenia czasu decyzyjnego,
lepsza komunikacja miedzy naczelnym kierownictwem a
płynne dostosowanie się do wahań sezonowych popytu,
obniżenie kosztów produkcji,
zwiększenie jakości
maksymalizacja efektów w czasie wykonywanej pracy
łatwiejszy dostęp do know-how,
wydłużony termin realizacji zleceń w przypadku
koncentracja zasobów na
nowe metody świadczenia usług, produkowania wyrobów z pominięciem istniejących struktur i procedur,
orientacja na procesy,
globalne myślenie w podejmowanych działaniach,
zwiększona orientacja na klienta,
elastyczność, różnorodność w implementowanych metodach,
wzrost satysfakcji odbiorców usług,
skrócenie czasu trwania procesów w przedsiębiorstwie,
wysokie koszty wdrożeniowe,
trudności wdrożeniowe,
skrócenie czasu realizacji procesów,
zwiększenie pozycji konkurencyjnej
przedsiębiorstwa turystycznego,
umożliwienie rozwoju nowych produktów oraz świadczonych
sprzyjanie rozwojowi wiedzy w przedsiębiorstwie,
brak informacyjnego chaosu.
małe poczucie stabilności
Holony
przejrzystość funkcjonowania organizacji,
autonomia działania
ukierunkowana na wspólny cel,
sprzyjanie rozwojowi wiedzy w przedsiębiorstwie,
brak informacyjnego chaosu.
małe poczucie stabilności i bezpieczeństwa kardy pracowniczej,
zwiększenie kosztów funkcjonowania organizacji,
możliwość powielania komórek sztabowych,
sprzyjanie powstawaniu konfliktów w
przedsiębiorstwie.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: H. Wojciechowski, ISO 9000 w praktyce.
Wydawnictwo ODDK, Gdańsk 2000, s. 44 i następne; H.H. Steinbeck H, Total Quality Management - Kompleksowe Zarządzanie Jakością - doświadczenia praktyczne z IBM Niemcy, Warszawa, Agencja wydawnicza Placet 1998; Nowe metody organizacji i zarządzania, pod. Red. Z. Martyniaka, AE, Kraków 1998, s. 55 i następne; B.
Grzybowska, K. Pasternak, Metody i techniki zarządzania w przedsiębiorstwie, Uniwersytet Warmińsko – Mazurski, Olsztyn 2000, s 44; K. Zimniewicz, spółczesne koncepcje i metody zarządzania, Warszawa 2000, s. 15; S. Bosiacki, J. Sikora, J.
Śniadek, A. Wartecki, Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym, AWF im. E.
Piaseckiego w Poznaniu, Poznań 2008, s. 152.