Awans zawodowy: plany i możliwości

Ogółem 13% pracujących kobiet jest zainteresowanych objęciem wyższej pozycji w firmie. Dla porównania – o awans chciałoby się ubiegać 15% pracujących mężczyzn.

Rysunek 3.19. Czy chciał(a)by Pan(i) awansować na wyższe, kierownicze stanowisko?

Odpowiedzi pracujących kobiet i mężczyzn

Tak

Awansu zawodowego w najbliższej przyszłości spodziewa się 3% spośród pracu-jących zawodowo kobiet. Wśród mężczyzn na objęcie wyższego stanowiska oczekuje 5% pracujących.

Rysunek 3.20. Czy spodziewa się Pan(i) w najbliższej przyszłości awansu w pracy?

Odpowiedzi pracujących kobiet i mężczyzn

Tak

Jeśli zsyntetyzować deklaracje badanych dotyczące zainteresowania i perspektyw awansu, można podzielić badaną populację kobiet na trzy grupy: osoby zaintere-sowane objęciem wyższego stanowiska i widzące na to szanse, osoby zainterezaintere-sowane awansem, niemające jednak we własnej ocenie na to szans i – najliczniejszą kategorię – osoby niezainteresowane awansem. Nie wyróżniono jako osobnej kategorii osób niezainteresowanych awansem, ale się go spodziewających, jest to bowiem bardzo nieliczna grupa. Osoby oczekujące awansu w ogromnej większości są nim zaintere-sowane.

Rysunek 3.21. Stosunek pracujących kobiet do awansu zawodowego N = 533

Zainteresowane awansem, mające perspektywę awansu 10%

3%

87%

Zainteresowane awansem, bez widocznych perspektyw

na awans Niezainteresowane

awansem

Stosunek do awansu zawodowego zależy w znacznej mierze od wielkości firmy, a więc możliwości objęcia wyższego stanowiska. Najbardziej zainteresowane awan-sem, a zarazem najlepiej oceniające swoje szanse na awans są kobiety zatrudnione w dużych firmach, najrzadziej – pracujące w małych firmach lub gospodarstwach rolnych.

Tabela 3.23. Stosunek do awansu zawodowego a wielkość firmy

Stosunek pracujących kobiet do awansu zawodowego Zainteresowane

awansem, mające perspektywę awansu

Zainteresowane awansem, bez

widocznych perspektyw na awans

Niezainteresowane awansem Ilość osób – łącznie

z Panią – pracujących w Pani zakładzie pracy?

w procentach

1–9 osób 1 5 94

10–49 osób 3 13 84

50–249 osób 3 11 86

250 osób i więcej 6 18 76

Wielkość firmy wiąże się z wielkością miejscowości, w której mieszka respon-dentka (choć oczywiście nie zawsze miejsce pracy jest tożsame z miejscem zamiesz-kania). Zrozumiałe zatem, że najbardziej zainteresowane awansem są mieszkanki Lublina. One również najczęściej mają szansę na realizację swoich ambicji zawo-dowych.

Tabela 3.24. Stosunek do awansu zawodowego a miejsce zamieszkania

Stosunek pracujących kobiet do awansu zawodowego Zainteresowane perspektyw na awans

Niezainteresowane awansem Miejsce zamieszkania

w procentach

Wieś 1 5 94

Miasto poniżej 100 tys.

mieszkańców 2 11 87

Lublin 7 19 74

Zainteresowaniu awansem i – przede wszystkim – szansom na realizację planów z nim związanych sprzyja wyższe wykształcenie.

Tabela 3.25. Stosunek do awansu zawodowego a wykształcenie

Stosunek pracujących kobiet do awansu zawodowego Zainteresowane perspektyw na awans

Niezainteresowane

Ciekawie przedstawia się zróżnicowanie stosunku do awansu zawodowego w wyróżnionych kategoriach wiekowych. Pracownice w wieku 45–54 lata częściej niż kobiety mające 55 lat i więcej są zainteresowane uzyskaniem awansu. Jednocześnie jednak nie różnią się od nich istotnie w ocenie swoich szans na objęcie wyższego stanowiska. Być może osoby powyżej 54. roku życia urealniły swoje oczekiwania i często nie są zainteresowane awansem, jeśli uznają, że jest on trudno osiągalny.

Tabela 3.26. Stosunek do awansu zawodowego a wiek

Stosunek pracujących kobiet do awansu zawodowego Zainteresowane perspektyw na awans

Niezainteresowane

Większe znaczenie niż wiek ma staż pracy w aktualnym miejscu zatrudnienia.

Osoby z krótkim stażem pracy w firmie – do 2 lat – są względnie często zaintereso-wane awansem, jednak – we własnej ocenie – praktycznie nie mają na niego szans.

Zainteresowanie awansem i szanse na niego rosną wraz ze stażem pracy, ale tylko do pewnego momentu. Największe ambicje zawodowe i jednocześnie największe możli-wości ich realizacji mają osoby mające staż pracy w danej firmie od 5 do 10 lat.

Później maleje zarówno zainteresowanie awansem, jak i postrzegane możliwości objęcia wyższego stanowiska.

Tabela 3.27. Stosunek do awansu zawodowego a staż pracy

Stosunek pracujących kobiet do awansu zawodowego Zainteresowane perspektyw na awans

Niezainteresowane awansem Jak długo pracuje Pani

w obecnym miejscu pracy?

Osoby niespodziewające się w najbliższej przyszłości otrzymania wyższego stanowiska tłumaczą brak perspektyw awansu przede wszystkim brakiem możliwości objęcia wyższej funkcji w firmie. Najczęściej deklarują zatem, że w miejscu pracy nie planuje się awansu żadnego pracownika, już zajmują najwyższe możliwe stanowisko oraz tym, że firma jest zbyt mała. Na brak perspektyw awansu ze względu na wiek wskazuje 15% pracujących kobiet niespodziewających się objęcia wyższego stanowiska.

Rysunek 3.22. Dlaczego nie spodziewa się Pani awansu?

Odpowiedzi twierdzące kobiet niespodziewających się awansu w pracy (N = 437)

W firmie nie planuje się awansu żadnego pracownika Już zajmuję najwyższe stanowisko

Nie chcę awansować Firma jest zbyt mała Z powodu wieku Z powodu zbyt niskiego poziomu wykształcenia Z powodu braku układów i kontaktów z kierownictwem Z powodu braku odpowiedniej wiedzy i umiejętności zawodowych Nie jestem w stanie sprostać konkurencji innych pracowników Z powodu braku doświadczenia

Z powodu płci

Poczucie, że ze względu na wiek nie mogą liczyć na awans zawodowy, częściej mają osoby powyżej 54. roku życia (23%) niż młodsze (14%). Do wieku jako przyczyny braku perspektyw awansu stosunkowo najczęściej odwołują się osoby ze względnie krótkim stażem pracy: od dwóch do pięciu lat (34%), rzadziej pracujący w obecnym miejscy zatrudnienia więcej niż pięć lat (13%).

Przeświadczenie, że ze względu na wiek nie mogą spodziewać się otrzymania wyższego stanowiska stosunkowo najczęściej mają kobiety z wykształceniem średnim (21%), najrzadziej badane z wykształceniem wyższym (8%).

3.10.2. Doszkalanie – zainteresowanie i dostępność dla starszych