Zgodnie z definicją stosowaną przez Główny Urząd Statystyczny w Badaniach Aktywności Ekonomicznej Ludności aktywne poszukiwanie pracy stanowi warunek konieczny – choć nie wystarczający – do tego, abyśmy daną osobę niepracującą mogli nazwać bezrobotną w znaczeniu ekonomicznym. Aby zidentyfikować najbardziej powszechne kanały poszukiwania zatrudnienia przez bezrobotnych mieszkańców województwa lubelskiego, zapytaliśmy ich o to, jakie podjęli starania w ciągu ostatniego miesiąca w celu podjęcia pracy.
Okazuje się, że mieszkańcy Lubelszczyzny, którzy są bezrobotni ekonomicznie i wciąż nie mają zapewnionej pracy, w ostatnich czterech tygodniach dość intensywnie jej poszukiwali. Ponad jedna czwarta (27%) próbowała znaleźć zatrudnienie na jeden lub dwa wymienione sposoby, blisko połowa (47%) – na trzy lub cztery, a pozostali (25%) – na pięć lub więcej sposobów. Niewielki tylko odsetek respondentów wcale nie szukał możliwości zatrudnienia.
Względnie najbardziej aktywni w poszukiwaniu pracy w ostatnich czterech tygodniach okazali się bezrobotni z podregionu lubelskiego. Ponad połowa z nich (54%) w ciągu ostatniego miesiąca poszukiwała pracy na trzy lub cztery sposoby, a niemal jedna czwarta (23%) – na pięć lub więcej. Podobną aktywność w poszuki-waniu zatrudnienia odnotowujemy również wśród bezrobotnych z podregionu bialskiego, w którym co drugi badany (50%) szukał pracy na trzy lub cztery sposoby, natomiast co czwarty (24%) – na pięć lub więcej. W podregionach chełmsko- -zamojskim i puławskim największy odsetek bezrobotnych (41–42%) szukał zatrudnienia na trzy lub cztery sposoby. Ponadto to w podregionie puławskim znalazły się osoby zaklasyfikowane jako bezrobotni ekonomicznie, które w ciągu ostatniego miesiąca wcale nie szukały zatrudnienia.
Rysunek 2.22. Starania bezrobotnych ekonomicznie, w ostatnim miesiącu, w celu podjęcia pracy
4% 1%
26% 31% 23% 27% 27%
50% 42% 54% 41% 47%
24% 27% 23% 28% 25%
bialski chełmsko-zamojski lubelski puławski województwo ogółem
w żaden sposób na 1–2 sposoby na 3–4 sposoby na 5 i więcej sposobów
Najczęstszym sposobem poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne ekonomicznie zamieszkujące województwo lubelskie było przeglądanie ogłoszeń znajdujących się w prasie lub internecie (82%). Dużą popularnością cieszyła się także znana i sprawdzona metoda poszukiwania pracy za pośrednictwem krewnych i znajomych (81%). Ponad dwie trzecie respondentów (68%) próbowało znaleźć zatrudnienie poprzez rejonowy urząd pracy, natomiast dwie piąte zwracało się bezpośrednio do zakładów pracy (42%) lub osobiście zamieszczało czy odpowiadało na ogłoszenia zawodowe (40%).
Jak wynika z deklaracji respondentów, osoby bezrobotne ekonomicznie – bez względu na ich miejsce zamieszkania czy przynależność do danego podregionu – z podobną częstotliwością wykorzystywały te same sposoby poszukiwania pracy.
Mieszkańcy podregionów chełmsko-zamojskiego i lubelskiego nieznacznie częściej od pozostałych (83–84%) przeglądali ogłoszenia. Ponadto respondenci z podregionu chełmsko-zamojskiego dodatkowo chętniej (85%) korzystali z pomocy krewnych i znajomych. Możliwości, jakie dają rejonowe urzędy pracy, najczęściej (74%) wykorzystywali bezrobotni z podregionu puławskiego, podobnie – częściej od innych (45%) – poszukiwali oni zatrudnienia bezpośrednio w zakładach pracy. Największe różnice zaobserwowaliśmy w kwestii zamieszczania lub odpowiadania na ogłoszenia w prasie bądź internecie. Podczas gdy co drugi mieszkaniec podregionów bialskiego i lubelskiego (50%) korzystał z tej formy poszukiwania pracy, w podregionie puławskim o tego typu praktykach wspominał jedynie co czwarty badany (24%), natomiast w chełmsko-zamojskim – co trzeci (36%).
Tabela 2.1. Sposoby poszukiwania pracy przez bezrobotnych ekonomicznie Podregion:
bialski
chełmsko--zamojski lubelski puławski
Województwo ogółem Jakie podjął(podjęła) Pan(i) starania,
w ciągu ostatniego miesiąca, aby podjąć pracę? Czy szukał(a) Pan(i) pracy:
w procentach
− przeglądając ogłoszenia 81 84 83 81 82
− poprzez krewnych, znajomych 80 85 79 80 81
− przez rejonowy urząd pracy 67 69 65 74 68
− bezpośrednio w zakładach pracy 40 44 38 45 42
− zamieszczając lub odpowiadając
na ogłoszenia 50 36 50 24 40
− w inny sposób 31 27 36 44 34
Aktywne poszukiwanie pracy może także dotyczyć osób, które choć postrzegają siebie jako bezrobotne, to według klasyfikacji stosowanej w BAEL do bezrobotnych nie należą (bezrobotni subiektywnie). Jak widać z deklaracji respondentów, poszukiwanie zatrudnienia – czy może raczej brak starań w tym kierunku – silnie odróżnia tę grupę badanych od respondentów bezrobotnych w znaczeniu ekonomicznym. Niemal połowa bezrobotnych subiektywnie (49%) w ciągu ostatniego miesiąca w ogóle nie poszukiwała pracy. Mniej więcej co ósmy ankietowany (13%)
szukał zatrudnienia na jeden lub dwa z wymienionych sposobów, jedna czwarta (24%) – na trzy lub cztery sposoby, natomiast 14% – na pięć lub więcej.
Ograniczone poszukiwanie pracy charakteryzuje właściwie wszystkich bezrobotnych subiektywnie mieszkańców Lubelszczyzny powyżej 45. roku życia, bez względu na ich miejsce zamieszkania czy przynależność do danego podregionu.
Nieznacznie częściej od innych starania w celu podjęcia pracy podejmowali respondenci z podregionu bialskiego (53%). Na jeden lub dwa sposoby w ostatnim miesiącu poszukiwali zatrudnienia przede wszystkim mieszkańcy podregionu puławskiego (17%), na trzy lub cztery – lubelskiego (28%), natomiast na pięć lub więcej – ponownie podregionu puławskiego (17%).
Rysunek 2.23. Starania bezrobotnych subiektywnie, w ostatnim miesiącu, w celu podjęcia pracy
47% 50% 49% 49% 49%
13% 14% 9% 17% 13%
25% 24%
28% 17% 24%
15% 12% 14% 17% 14%
bialski chełmsko-zamojski lubelski puławski województwo ogółem
w żaden sposób na 1–2 sposoby na 3–4 sposoby na 5 i więcej sposobów
Najczęstszym sposobem poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne subiektywnie – podobnie jak w przypadku bezrobotnych ekonomicznie – było przeglądanie ogłoszeń znajdujących się w prasie i internecie (43%). Względnie dużą popularnością cieszyło się także poszukiwanie pracy z wykorzystaniem znajomości krewnych i znajomych (42%), jak również za pośrednictwem rejonowych urzędów pracy (40%). Jedna piąta respondentów (21%) próbowała znaleźć zatrudnienie, zwracając się bezpośrednio do zakładów pracy, niewiele mniej osób (20%) osobiście zamieszczało lub odpowiadało na ogłoszenia. Warto zauważyć, że popularność wykorzystywanych kanałów poszukiwania pracy – niemal w każdym przypadku – była dwukrotnie mniejsza niż wśród bezrobotnych ekonomicznie.
Do najczęściej wykorzystywanych kanałów poszukiwania pracy w podregionach bialskim, chełmsko-zamojskim oraz lubelskim, podobnie jak w całym województwie, należało przeglądanie ogłoszeń w prasie oraz internecie (41–44%). Inaczej przedsta-wiała się sytuacja w podregionie puławskim, w którym bezrobotni subiektywnie najczęściej poszukiwali zatrudnienia przez rejonowy urząd pracy (45%) oraz za pośrednictwem krewnych i znajomych (44%). Podobnie jak wśród osób bezrobotnych
ekonomicznie, także bezrobotni subiektywnie bardzo rzadko szukali zatrudnienia bezpośrednio w zakładach pracy, choć przodowali w tym badani z podregionu bialskiego i puławskiego (25%).
Tabela 2.2. Sposoby poszukiwania pracy przez bezrobotnych subiektywnie Podregion:
bialski
chełmsko--zamojski lubelski puławski
Województwo ogółem Jakie podjął(podjęła) Pan(i) starania,
w ciągu ostatniego miesiąca, aby podjąć pracę? Czy szukał(a) Pan(i) pracy:
w procentach
− przeglądając ogłoszenia 41 44 44 41 43
− poprzez krewnych, znajomych 40 44 41 44 42
− przez rejonowy urząd pracy 38 36 42 45 40
− bezpośrednio w zakładach pracy 25 20 17 25 21
− zamieszczając lub odpowiadając
na ogłoszenia 29 18 27 9 20
− w inny sposób 17 14 20 19 17
Dość małe zainteresowanie osób bezrobotnych subiektywnie poszukiwaniem zatrudnienia może wskazywać na ich niską skłonność do podjęcia pracy w ogóle. Jak się okazuje, podejrzenia te są bliskie rzeczywistości. Choć badani postrzegają siebie jako bezrobotnych, a zatem – w myśl definicji bezrobotnego – jako osoby pozostające bez pracy, ale szukające jej i gotowe podjąć ją w najbliższym czasie, tak naprawdę ich gotowość do podjęcia jakiejkolwiek pracy jest niewielka. Jedynie połowa (50%) spośród mieszkańców województwa lubelskiego identyfikujących się jako bezrobotni byłaby skłonna podjąć każdą pracę, nawet nisko płatną lub niezwiązaną z wyuczonym zawodem.
Tabela 2.3. Gotowość bezrobotnych subiektywnie do podjęcia pracy Podregion:
bialski
chełmsko--zamojski lubelski puławski
Województwo ogółem Czy jest Pan(i) gotów(gotowa) podjąć
każdą pracę, nawet nisko płatną lub niezwiązaną z wyuczonym zawodem?
w procentach
Tak 53 46 45 61 50
Nie 29 48 40 30 39
Trudno powiedzieć 18 6 15 9 11
Zdecydowanie najwięcej osób niezainteresowanych jakimkolwiek zatrudnieniem występuje w podregionie chełmsko-zamojskim, gdzie niemal połowa bezrobotnych subiektywnie (48%) nie jest gotowa na podjęcie każdej pracy. Najbardziej otwarci na tego typu doświadczenia zawodowe są natomiast niepracujący mieszkańcy podregionu puławskiego (61%), choć i ten odsetek jest tak naprawdę niski.