Zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy najbardziej odpowiadałoby zdecydowanej większości bezrobotnych w znaczeniu ekonomicznym, którzy jeszcze nie znaleźli pracy. Niemal wszyscy bezrobotni mieszkańcy Lubelszczyzny będący w wieku niemobilnym zawodowo (85%) poświęcaliby pracy zawodowej najchętniej 40 godzin tygodniowo. Największy odsetek osób, które wolałyby pracować na część etatu, znajduje się w podregionie bialskim (24%), najmniejszy – w podregionie puławskim (9%) oraz chełmsko-zamojskim (10%).
Wielkość miejsca zamieszkania tak naprawdę nie różnicuje opinii respondentów na temat preferowanego czasu pracy. Wśród mieszkańców wsi 87% najchętniej pracowałoby na pełny etat, a wśród mieszkańców miast – 84%.
Rysunek 2.24. Bezrobotni, którym najbardziej odpowiadałaby praca w pełnym wymiarze czasu
bialski
radzyński łukowski
Biała Podlaska
rycki
lubartowski parczewski
włodawski puławski
opolski
kraśnicki
janowski lubelski
Lublin świdnicki
łęczyński Chełm
chełmski krasnostawski
hrubieszowski
tomaszowski biłgorajski
Zamość
zamojski podregion bialski
podregion chełmsko-zamojski podregion lubelski podregion puławski
90%
76%
80%
91%
87% 84%
Wieś Miasto
Województwo ogółem – 85%
Bardziej zróżnicowane są oczekiwania mieszkańców województwa lubelskiego co do preferowanego miejsca pracy. Co trzeci bezrobotny powyżej 45. roku życia (32%) najchętniej podjąłby pracę w firmie państwowej, pięciu na stu (5%) preferuje zatrudnienie w firmie prywatnej, natomiast ośmiu na stu (8%) wolałoby założyć własną firmę. Ponad połowa badanych (55%) wciąż nie ma sprecyzowanej opinii na ten temat.
Największy odsetek osób zainteresowanych pracą w firmie państwowej odnotowujemy w podregionie lubelskim (35%), najmniejszy – w podregionie bialskim (29%) oraz chełmsko-zamojskim (29%). Chętni do pracy w firmach prywatnych zdecydowanie najczęściej pojawiają się w podregionie bialskim (13%). Gotowość do założenia własnej firmy częściej od innych deklarują natomiast mieszkańcy podregionu lubelskiego (12%) oraz chełmsko-zamojskiego (10%). Bez względu jednak na miejsce zamieszkania większość respondentów nie ma sprecyzowanej opinii na temat miejsca pracy. Najrzadziej (32%) jasno określone oczekiwania mają bezrobotni z podregionu puławskiego. Warto tutaj podkreślić, że żaden ankietowany z tego podregionu nie jest zdecydowany na pracę w firmie prywatnej ani na założenie własnej firmy.
Tabela 2.4. Preferowane miejsce pracy w podregionach
Podregion:
bialski
chełmsko--zamojski lubelski puławski
Województwo ogółem Gdzie najchętniej podjąłby(podjęłaby)
Pan(i) pracę?
w procentach
W firmie państwowej 29 29 35 32 32
W firmie prywatnej 13 2 7 0 5
Sam(a) założył(a)bym firmę 8 10 12 0 8
Wszystko mi jedno 50 59 46 68 55
W przeciwieństwie do podregionów, wielkość miejscowości zamieszkania nie różnicuje tak bardzo respondentów pod względem ich oczekiwań wobec przyszłej pracy. Mieszkańcy wsi nieznacznie częściej (o 5 punktów procentowych) woleliby pracować w firmach państwowych, mieszkańcy miast natomiast – w firmach prywatnych (6% wobec 2%) lub prowadzić własną działalność gospodarczą (9% wobec 6%).
Tabela 2.5. Preferowane miejsce pracy a miejscowość zamieszkania Wielkość miejscowości:
wieś miasto Województwo
ogółem Gdzie najchętniej podjąłby(podjęłaby)
Pan(i) pracę?
w procentach
W firmie państwowej 35 30 32
W firmie prywatnej 2 6 5
Sam(a) założył(a)bym firmę 6 9 8
Wszystko mi jedno 57 55 55
Ankietowani zapytani o pięć najważniejszych cech poszukiwanej pracy najczę-ściej wskazują na pewność zatrudnienia (63%), odpowiednie wynagrodzenie/zarobek (59%), a także dobrą atmosferę w pracy (57%). Ponadto kluczowe znaczenie nierzadko ma dla nich praca rejestrowana, legalna, z ubezpieczeniem społecznym (46%), w pełnym wymiarze godzin (40%), która znajduje się blisko ich miejsca
zamieszkania (42%). Wreszcie okazuje się, że – dla wielu bezrobotnych – niezmiernie ważnym aspektem jest praca satysfakcjonująca (40%).
Mieszkańcy podregionu puławskiego na tle pozostałych podregionów wyróżniają się także tym, że gotowi są znaleźć jakąkolwiek pracę i nie mają wobec niej właściwie żadnych oczekiwań (56%).
Tabela 2.6. Oczekiwania wobec poszukiwanej pracy w podregionach Podregion:
bialski
chełmsko--zamojski lubelski puławski
Województwo ogółem Jakie są Pana(i) oczekiwania wobec
poszukiwanej pracy?*
w procentach
Pewność zatrudnienia 64 76 58 48 63 Odpowiednie wynagrodzenie/zarobek 49 62 60 61 59 Dobra atmosfera w pracy 51 61 67 41 57 Praca rejestrowana, legalna,
z ubezpieczeniem społecznym 40 34 53 57 46 Bliskość względem miejsca
zamieszkania 46 45 37 40 42
Praca w pełnym wymiarze godzin 40 38 36 49 40 Satysfakcja z wykonywanej pracy 41 27 61 23 40 Chciał(a)bym po prostu znaleźć pracę 24 20 18 56 26
* Lista zawierała 18 pozycji, z których respondenci mogli wskazać nie więcej niż 5 dla nich najważniej-szych. W tabeli zaprezentowano jedynie te oczekiwania, które znajdowały się wśród 5 najważniejszych dla każdego z podregionów.
Na liście przedstawionej badanym wymienione były także inne aspekty, takie jak zgodność pracy z posiadanymi kwalifikacjami czy dogodny dojazd do pracy.
W porównaniu z przedstawionymi wyżej oczekiwaniami nie miały one jednak dla bezrobotnych aż tak wielkiego znaczenia. Co więcej, nie były też zbytnio zróżnicowane pomiędzy podregionami. Jeszcze rzadziej cenione przez respondentów były takie elementy pracy, jak możliwości awansu i rozwoju, elastyczny czas pracy, możliwość wykonywania pracy w domu oraz godzenia jej z obowiązkami rodzinnymi, czy też praca wśród osób młodych lub starszych. Jak wynika z deklaracji ankietowanych, możliwość wykonywania pracy mimo gorszego stanu zdrowia lub słabszej kondycji także nie należała do najważniejszych aspektów. Wybory te nie powinny jednak dziwić, gdyż decydując się na pięć najważniejszych cech poszukiwanej pracy, respondenci mieli listę dużo bardziej istotnych kwestii do wyboru.
Zróżnicowanie międzyregionalne widać dużo lepiej, jeżeli dla każdego podregionu zestawimy trzy najbardziej kluczowe aspekty poszukiwanej pracy.
Okazuje się wówczas, że odpowiednie wynagrodzenie/zarobek – jako jedyne – należy do podstawowych oczekiwań mieszkańców wszystkich czterech podregionów, przy czym w podregionie puławskim stanowi ono najczęściej wymieniany atrybut pracy (61%), w pozostałych zaś trzech podregionach plasuje się na drugim lub nawet trzecim miejscu. Pod względem oczekiwań najbardziej zbliżeni są do siebie
niepracujący, ale szukający pracy i gotowi podjąć ją w najbliższym czasie mieszkańcy podregionów bialskiego i chełmsko-zamojskiego. W każdym z nich, poza kwestiami finansowymi, istotne okazują się także pewność zatrudnienia i dobra atmosfera w pracy. Należy jednak zauważyć, że respondenci z podregionu chełmsko--zamojskiego dużo częściej od badanych z podregionu bialskiego wskazują na wszystkie trzy aspekty zatrudnienia. Dla bezrobotnych z podregionu lubelskiego kluczowym atrybutem poszukiwanej pracy jest także satysfakcja z niej (61%), choć zdecydowanie najważniejsza jest dobra atmosfera w pracy (67%).
Rysunek 2.25. Najważniejsze oczekiwania wobec poszukiwanej pracy w podregionach podregion bialski podregion chełmsko-zamojski
64%
podregion lubelski podregion puławski
67% 61% 60% z ubezpieczeniem
Chciał(a)bym po prostu znaleźć pracę
Najbardziej od pozostałych odbiega podregion puławski. Poza kwestiami finansowymi wśród trzech najczęściej wskazywanych aspektów pracy bezrobotni z tego podregionu nie wymieniają żadnych innych, na które wskazują mieszkańcy pozostałych terenów województwa. Okazuje się natomiast, że niezwykle istotna jest
dla nich praca rejestrowana, legalna i z ubezpieczeniem społecznym (57%). Ponad połowa bezrobotnych (56%) mówi także o tym, iż chciałaby po prostu znaleźć jakąkolwiek pracę.
Pewne zróżnicowanie w oczekiwaniach respondentów wobec poszukiwanej pracy można zaobserwować również ze względu na wielkość miejsca ich zamieszkania.
Zarówno na wsi, jak i w mieście do najważniejszych atrybutów należą: dobra atmosfera w pracy, pewność zatrudnienia oraz odpowiednie wynagrodzenie/zarobek.
Różnica polega na odwróconej kolejności tych najbardziej kluczowych aspektów poszukiwanej pracy. Na wsi bezrobotni wskazują przede wszystkim na dobrą atmosferę w pracy (64%), w mieście – na pewność zatrudnienia (65%).
Rysunek 2.26. Najważniejsze oczekiwania wobec poszukiwanej pracy a miejscowość zamieszkania
wieś miasto
64% 59% 57%
Dobra atmosfera
w pracy
Pewność zatrudnienia
Odpowiednie wynagrodzenie
/zarobek
65% 59%
54%
Pewność zatrudnienia
Odpowiednie wynagrodzenie/
zarobek
Dobra atmosfera
w pracy
Największe zróżnicowanie międzyregionalne odnotowujemy w oczekiwaniach bezrobotnych mieszkańców województwa lubelskiego odnośnie do ich przyszłych zarobków. W skali województwa ponad połowa bezrobotnych powyżej 45. roku życia (55%) zdecydowałaby się na pracę, jeżeli pensja wynosiłaby od 1001 do 2000 zł netto na miesiąc. Ponadto prawie dwie piąte badanych (37%) byłoby gotowych pracować za mniej niż 1000 zł, natomiast ośmiu na stu (8%) – za nie mniej niż 2000 zł miesięcznie.
Zdecydowanie najniższe wymagania finansowe mają bezrobotni z podregionu bialskiego – ponad połowa z nich (59%) byłaby gotowa podjąć pracę za mniej niż 1000 zł netto na miesiąc, a pozostali zadowoliliby się kwotą niższą niż 2000 zł. Dosyć niskie oczekiwania mają także mieszkańcy podregionu puławskiego, choć większość z nich (60%) wolałaby otrzymywać za pracę od 1001 do 2000 zł na rękę; nikt nie wskazał, że podjąłby pracę za pensję rzędu co najmniej 2000 zł. Najwyższe roszczenia finansowe odnotowujemy natomiast wśród respondentów z podregionu chełmsko--zamojskiego. Co dziewiąty z nich (11%) nie zgodziłby się na pracę za mniej niż 2000 zł netto miesięcznie, zaś blisko trzy czwarte (74%) – za mniej niż 1000 zł.
Podobnie wśród mieszkańców podregionu lubelskiego – nie wszyscy byliby gotowi podjąć pracę, jeżeli pensja nie byłaby dla nich satysfakcjonująca.
Tabela 2.7. Oczekiwania wobec przyszłych zarobków w podregionach Podregion:
bialski
chełmsko--zamojski lubelski puławski
Województwo ogółem Przy jakim minimalnym wynagrodzeniu
miesięcznym netto był(a)by Pan(i) gotów(gotowa) podjąć pracę?
w procentach
Do 1000 zł 59 26 36 40 37
Od 1001 do 2000 zł 41 63 54 60 55
Powyżej 2000 zł 0 11 11 0 8
W przeciwieństwie do przynależności regionalnej, wielkość miejsca zamieszka-nia właściwie zupełnie nie różnicuje bezrobotnych z województwa lubelskiego pod kątem oczekiwań finansowych. Zarówno na wsi, jak i w mieście blisko dwie trzecie respondentów (63%) byłoby gotowych podjąć pracę za co najmniej 1000 zł netto miesięcznie, a pozostali – za kwotę mniejszą.
Tabela 2.8. Oczekiwania wobec przyszłych zarobków a miejscowość zamieszkania Wielkość miejscowości:
wieś miasto Województwo
ogółem Przy jakim minimalnym wynagrodzeniu
miesięcznym netto był(a)by Pan(i)
gotów(gotowa) podjąć pracę? w procentach
Do 1000 zł 37 37 37
Od 1001 do 2000 zł 56 55 55
Powyżej 2000 zł 7 8 8
Oczekiwania wobec poszukiwanej pracy osób bezrobotnych w wieku niemobilnym zawodowo do pewnego stopnia zależą od ich miejsca zamieszkania, a tym samym od warunków na lokalnym rynku pracy. Dość zadziwiający jest jednak kierunek tych zróżnicowań. Okazuje się bowiem, że względnie najniższe wymagania mają mieszkańcy podregionu puławskiego, w którym odnotowujemy zdecydowanie najniższą stopę bezrobocia. Z drugiej strony, względnie duże roszczenia – w szczególności finansowe – mają bezrobotni z podregionów chełmsko-zamojskiego i lubelskiego, w których najwyższy jest odsetek bezrobotnych ekonomicznie. Być może to właśnie wymagania osób poszukujących pracy w znacznym stopniu kształtują poziom bezrobocia w danym miejscu – im są większe, tym trudniej jest im znaleźć pracę i w rezultacie tym dłużej jej nie mają. Niskim wymaganiom łatwiej sprostać, tym samym zapewniając jakiekolwiek miejsce pracy.