PIERWSZE PROPOZYCJE WYZYSKANIA ZIEMI NA POTRZEBY UCZELNI Zanim Justin Smith Morrill po raz pierwszy zaangażował się w przygotowanie ustawy

Land Grant Act w 1857 roku (tej ostatecznie zawetowanej przez Jamesa

Buchanana) pojawiały się już wcześniej próby wprowadzenia podobnej ustawy. Nie chodziło przy tym jedynie o zagwarantowanie powstania pojedynczej publicznej uczelni stanowej, jak to się stało w wypadku Land Ordinance oraz Northwest

Ordinance, ale i o późniejsze realizowanie ich założeń w praktyce. Pierwsza próba, która w ogóle trafiła do Kongresu, to wspomniana petycja Johna Floyda i potem - Edwarda Dorra Griffina, prezydenta Williams College w Massachusetts. Propozycja Griffina nie była w pełni dopracowanym dokumentem, nie precyzowała

najważniejszej kwestii - na jakich zasadach i ile ziemi ma być przeznaczone dla istniejących szkół wyższych. To, co było w tej propozycji najciekawsze, to

równoprawne potraktowanie wszystkich istniejących uczelni. Niezależnie od tego, czy była prywatna czy publiczna, każda szkoła wyższa miała otrzymać ziemię jako uposażenie na rzecz swej dalszej działalności.

Str. 128

Trudno się dziwić, że tak sformułowana prośba nie spotkała się z uznaniem.

Niektóre stany miały zdecydowanie więcej szkół niż pozostałe i mogło to rodzić podejrzenie o ich niesprawiedliwym potraktowaniu [przypis 4.46].

Charakterystyczną cechą propozycji Justina Smitha Morrilla było połączenie

wykorzystania federalnej ziemi na Zachodzie z wyższym wykształceniem rolniczym i technicznym. Skupienie uwagi nie na szkolnictwie wyższym w ogóle, ale na szkołach o wyraźnie ukształtowanym profilu nauczania, nie było nowatorskim pomysłem Morrilla i nie był on pierwszym, który postulował powoływanie do życia uczelni rolniczych. Już w 1819 roku, w tym samym co omówiona już propozycja Johna Floyda, ukazała się krótka publikacja autorstwa Simeona De Witta zatytułowana Consideration on the Necessity of Establishing an Agricultural College. De Witt skupiał się w swojej analizie na sytuacji i możliwościach rozwoju w stanie Nowy Jork, z którego pochodził. Na tym etapie gospodarczego rozwoju Stanów Zjednoczonych produkcja rolna była głównym źródłem bogactwa także i w Nowym Jorku, a jak

argumentował De Witt, dobre wykształcenie było warunkiem niezbędnym do dalszego ulepszania rolnictwa. Powołując się na przykład Anglii, dowodził, że bez wprowadzania nowych technologii amerykańskie produkty rolne przestaną być konkurencyjne. Uważał także, że wysyłanie potomstwa na uczelnię agrotechniczną mogłoby się stać przejawem patriotyzmu mieszkańców Nowego Jorku. Wśród poważnych argumentów na rzecz powołania takiej szkoły pojawiały się też takie, które mogą dzisiaj budzić niemałe zdziwienie. De Witt doszedł bowiem do wniosku, że dzięki uczelni rolniczej w Stanach Zjednoczonych może zniknąć zapotrzebowanie na takie importowane dobra, jak kawa czy herbata. W zamian za to amerykańscy obywatele będą pić miejscowe mleko i jeść pożywną owsiankę [przypis 4.47].

Simeon De Witt, podobnie jak wielu innych postulujących wprowadzenie zmian w amerykańskim szkolnictwie wyższym, nie podawał precyzyjnego planu organizacji przyszłego koledżu rolniczego. Nie zajmował się szkicowaniem planu studiów.

Zwracał jednak uwagę na konieczność starannego dobierania kadry naukowej, tak aby oprócz zainteresowania teorią potrafili oni swoją wiedzę zastosować w praktyce oraz aby tego samego nauczyć swoich studentów. De Witt, podobnie jak Barlow w odniesieniu do uniwersytetu narodowego, skupił się na podaniu argumentów przemawiających za utworzeniem takiej szkoły, i tak jak Barlow bardzo chętnie korzystał z przykładu krajów europejskich (Francji, Anglii i Niemiec), dowodząc, że ich ekonomiczna potęga jest związana z dbaniem o szkolnictwo wyższe w zakresie rolnictwa [przypis 4.48].

Str. 129

Publikacja De Witta, jakkolwiek dobrze przemyślana, dotyczyła tylko jednego stanu i nie wywołała większych dyskusji. Po upływie ponad dwudziestu lat sytuacja

radykalnie się jednak zmieniła i sprawy wykształcenia rolniczego zaczęły wzbudzać powszechne zainteresowanie. Dodatkowo działalność Jonathana B. Turnera

zdecydowanie przyczyniła się do rozpropagowania idei ustawy Land Grant. Turner był przez wiele lat profesorem języków klasycznych i filozofii (a więc przedmiotów mających niewiele wspólnego z rolnictwem) w Illinois College w Jacksonville. W dniu 18 listopada 1851 roku uczestniczył w spotkaniu farmerów z tego stanu

odbywającym się w Granville w hrabstwie Putnam. W czasie tego spotkania dyskutowano nad sposobem spożytkowania funduszy, które zgodnie z ustawą przyjmującą Illinois do Unii w 1818 roku zgromadzono w wyniku sprzedaży

publicznych gruntów, a które miały być przeznaczone na założenie pierwszej publicznej szkoły stanowej. Dodatkowo ciągle nie zagospodarowano dwóch okręgów, które także były zarezerwowane na potrzeby stanowej uczelni. Według wyliczeń Edmunda Jamesa w sumie tworzyło to fundusz o wartości około 300 000 dolarów [przypis 4.49]. Do 1851 roku legislatura Illinois nie zorganizowała szkoły wyższej. Co więcej - powstałe w tym czasie prywatne uczelnie były raczej

zainteresowane w opóźnianiu pojawienia się lepiej uposażonej konkurencji [przypis 4.50].

W trakcie zebrania w Granville oprócz rolników pojawili się prawnicy, politycy, nauczyciele i ci, którym zależało na powołaniu do życia uczelni nastawionej nie na potrzeby elit, tylko zwykłych obywateli Illinois. Na koniec zebrania Jonathan Turner, który został wybrany jego wiceprzewodniczącym, został także obarczony

obowiązkiem napisania tekstu rezolucji, która miała się stać materialnym rezultatem odbytej debaty. Stworzona przez niego rezolucja stwierdzała między innymi, że

„zostaną podjęte natychmiastowe kroki w celu utworzenia w stanie Illinois

uniwersytetu nastawionego na zaspokojenie potrzeb wszystkich pracujących warstw naszego stanu” [przypis 4.51]. Po przyjęciu tej rezolucji Turner w czasie spotkania przedstawił (niestety niezachowany) plan tego uniwersytetu. W następnym dniu zebrania uczyniono Jonathana Turnera osobą odpowiedzialną za dalsze losy przygotowanej rezolucji [przypis 4.52].

Realizując powierzone zadanie, Turner przygotował i opublikował założenia proponowanego rozwiązania. Początkowo próbował połączyć dwie inicjatywy:

powołania do życia Narodowego Instytutu Naukowego w celu promowania praktycznej edukacji dla warstw pracujących, oraz utworzenia po jednym

uniwersytecie w każdym stanie - otwartym na potrzeby ludzi pracujących w rolnictwie i przemyśle.

Str. 130

Szybko jednak doszedł do wniosku, że pierwsza część została już zrealizowana przez utworzenie Smithsonian Institution w Waszyngtonie [przypis 4.53].

W 1852 roku Turner opublikował artykuł zatytułowany Plan Uniwersytetu

Przemysłowego dla Stanu Illinois, który miał się stać wzorcowym opisem dla tego typu szkół także i w innych stanach. Artykuł był potem wielokrotnie

przedrukowywany w prasie codziennej oraz specjalistycznej: technicznej i rolniczej.

Autor przedstawiał w nim powody, dla których powinna powstać tego rodzaju

uczelnia, oraz najlepsze jego zdaniem sposoby zrealizowania tego ambitnego planu.

Inaczej niż poprzednicy, Turner nie powoływał się na przykłady innych krajów, ale wskazywał na to, że działające ówcześnie uczelnie amerykańskie pomijały oczywiste dla mieszkańców Illinois potrzeby. Żadna uczelnia ani nie oferowała zajęć, ani nie posiadała laboratorium czy pracowni, które mogłyby być pomocne w kształceniu osób, które swoją pracą decydowały o dobrobycie tego stanu i całego kraju. Turner przekonywał również, że dla amerykańskiego rolnictwa i przemysłu dobrze mogą służyć wynalazki i odkrycia naukowe, które wpłyną na zwiększenie efektywności pracy [przypis 4.54]. Uznając, że takie uniwersytety są potrzebne nie tylko w Illinois, ale we wszystkich stanach, postulował zagospodarowanie tego, czym ciągle

dysponowało Illinois - publicznych gruntów. W 1852 roku nadal w Stanach

Zjednoczonych były ogromne połacie ziemi czekające na osadników. Przekazanie jej stanom z zastrzeżeniem użycia jej do wsparcia szkolnictwa wyższego dla warstw pracujących wydawało się rozwiązaniem najłatwiejszym do zaakceptowania [przypis 4.55].

Opublikowany przez Turnera szkic spowodował przyspieszenie działań władz w Illinois. Ówczesny gubernator, Augustus C. French, w swoim przemówieniu do legislatury stanowej w dniu 8 czerwca 1852 roku nawoływał do jak najszybszego utworzenia przemysłowego uniwersytetu w Illinois. Zwrócił także uwagę na to, że stanowi reprezentanci w Kongresie zadeklarowali

„(…) gotowość współpracy (…) w przekazaniu publicznych gruntów każdemu ze stanów Unii w celu zapewnienia funduszy dla uniwersytetów oferujących ogólne wykształcenie warstwom pracującym różnych zawodów i profesji w każdym ze stanów Unii [przypis 4.56].”

Zebranie w Granville zapoczątkowało serię kolejnych zebrań, na których obywatele stanu Illinois dyskutowali nad pomysłem przedstawionym przez Turnera. W trakcie czwartego spotkania, 4 stycznia 1853 roku [przypis 4.57], przyjęto rezolucję, która była skierowana do władz stanowych, choć rzeczywistym adresatem prośby farmerów był Kongres Stanów Zjednoczonych:

Str. 131

„Z całym szacunkiem więc prosimy Wysoki Senat i Izbę Reprezentantów stanu Illinois, aby przedstawili Kongresowi obecnie zebranemu w Waszyngtonie wspólny memoriał o przekazaniu każdemu stanowi Unii gruntów publicznych o wartości nie mniejszej niż pięćset tysięcy dolarów (dolar 500 000) dla hojnego uposażenia systemu uniwersytetów przemysłowych, po jednym w każdym stanie,

współpracujących między sobą oraz z Instytutem Smithsona w Waszyngtonie w celu zapewnienia ogólnego i praktycznego wykształcenia dla naszych warstw

pracujących różnych profesji oraz ich nauczycieli, pomnażając w jak najpełniejszy i najlepszy sposób bogactwa naszej ziemi i nasze zdolności, cnotę i inteligencję naszego ludu oraz prawdziwą chwałę naszej wspólnej ojczyzny [przypis 4.58].”

Tekst przyjęty w styczniu na kolejnym zebraniu wszystkich zainteresowanych utworzeniem stabilnych uczelni oferujących wysokiej jakości wykształcenie dla pracujących ludzi - został niemal dokładnie powtórzony w rezolucji Izby

Reprezentantów stanu Illinois, popartej przez tamtejszy Senat. Przegłosowany w dniu 8 lutego dokument zobowiązywał gubernatora do przekazania tego tekstu wszystkim reprezentantom i senatorom z Illinois zasiadającym w Kongresie, aby rozpoczęli oni starania o wprowadzenie pomysłu w życie. Jednocześnie gubernator miał przesłać dokument wszystkim „siostrzanym stanom”, by starania Illinois mogły uzyskać szersze poparcie. Ostatecznie rezolucja została przedstawiona w Kongresie w dniu 20 marca 1854 roku [przypis 4.59].

Legislatura Illinois w jeszcze dobitniejszy sposób niż Jonathan Turner w swoich wcześniejszych publikacjach podkreślała rolę warstw pracujących w tworzeniu dobrobytu całych Stanów Zjednoczonych. Wskazywała jednocześnie, że dalsze pomnażanie dobrobytu będzie niemożliwe bez „wspierającego wysiłku ze strony rządu [federalnego]” [przypis 4.60]. Dlatego postulowano rozbudowę ogólnego i praktycznego wykształcenia wśród obywateli i wsparcie w ten sposób

intelektualnego rozwoju następnego pokolenia. W aspekcie praktycznym - rezolucja powtarzała pomysł Turnera - znaczyło to przekazanie każdemu stanowi ziemi o wartości co najmniej 500 000 dolarów, utworzenie systemu uczelni

współpracujących z Smithsonian Institution, które miały zaspokoić wielorakie potrzeby przedsiębiorców i pracujących.

Str. 132

Podkreślono jednocześnie, że przedstawiana prośba jest wyrazem przekonania nie tylko stanu Illinois, ale „powszechnej woli, która pilnie wymaga zjednoczonego wysiłku” [przypis 4.61].

Rezolucja przesłana do Kongresu nie przedstawiała szczegółowego planu

organizacji proponowanych uczelni ani postulowanego programu studiów. W piśmie skierowanym do federalnej legislatury skupiono się na dwóch aspektach: przede wszystkim na dostrzeganiu przez obywateli i wiele stanów pilnej potrzeby utworzenia szkół oferujących praktyczne wykształcenie na poziomie akademickim. Drugim ważnym argumentem było podkreślanie istnienia związku pomiędzy rozwojem ekonomicznym, możliwością wykorzystania w całej pełni potencjału Stanów

Zjednoczonych a prowadzeniem badań naukowych i ich upowszechnianiem przez oferowanie przez amerykańskie uczelnie odpowiedniego wykształcenia. Obydwa problemy były już wielokrotnie dyskutowane w Stanach Zjednoczonych, począwszy od pierwszego artykułu Benjamina Rusha. Tym, co sprawiło, że rezolucja Illinois stała się ważnym krokiem na drodze do przyjęcia Morrill Land Grant Act, było uzyskanie szerszego poparcia innych stanów Unii [przypis 4.62].

Wysunięta przez Edmonda Jamesa teza, że Jonathana B. Turnera należy uznać za prawdziwego ojca Land Grant Act, przy poszanowaniu niewątpliwych zasług Justina Smitha Morrilla, nie znajduje jednak pełnego uzasadnienia. Wbrew temu, co pisze James w swojej książce, niektóre stany wyprzedziły Illinois w staraniach o uzyskanie nadań ziemi na rzecz budowy systemu publicznych uczelni stanowych. Podobny pomysł, choć niełączący gruntów publicznych z ideą uniwersytetów przemysłowych, w 1838 roku został sformułowany przez legislaturę Vermontu, która zwracała się z prośbą o przeznaczenie każdej szkole wyższej w Stanach Zjednoczonych ziemi w celu wsparcia jej działalności [przypis 4.63]. O utworzenie narodowego uniwersytetu agrotechnicznego (czyli nie systemu szkół) przy wykorzystaniu publicznych gruntów zwróciła się w 1852 roku legislatura Massachusetts [przypis 4 .64 ].

Prawdą jest, że w roku 1854 pomysł Illinois zyskał szerokie poparcie, a widać je najlepiej w decyzji Izby Reprezentantów podjętej 13 grudnia tegoż roku, która

zwalniała Komisję do spraw Gruntów Publicznych od dalszego rozpatrywania petycji dotyczących przekazania gruntów publicznych na rzecz edukacji, zgłoszonych przez 23 podmioty [przypis 4 .65 ]. Największą zasługą Jonathana Turnera i legislatury Illinois jest połączenie dwóch elementów: postulatu powołania w każdym stanie

uczelni specjalizującej się w praktycznym kształceniu warstw pracujących oraz spożytkowania gruntów publicznych.

Str. 133

Inicjatywy Blodgeta czy Barlowe’a omawiały praktyczność kształcenia oraz wsparcie uczelni za sprawą nadań ziemi, ale wyraźne połączenie tych dwu pomysłów w jedną inicjatywę ustawodawczą oraz chęć utworzenia nie centralnego narodowego

uniwersytetu przemysłowego podległego władzy federalnej, ale systemu szkół stanowych, czyni z Turnera osobę bezsprzecznie zasłużoną dla późniejszej ustawy Land Grant Act of 1862. A jego największą zasługą, dzięki opublikowaniu

memoriałów w prasie w całych Stanach Zjednoczonych, było zwrócenie uwagi amerykańskiej opinii publicznej na rolę szkolnictwa wyższego w życiu

ekonomicznym oraz na konieczność zapewnienia mu wsparcia władzy federalnej [przypis 4 .66 ].